Daniel kélaqxegkesso yámakméwa axagkok
1 Xénchek axta apwáxok wesse' apwányam Darío elyésha ciento veinte apkeláneykha apchókxa, yaqwayam enxoho etnehek apkeltamheykha ekyókxoho aptémakxa nak chá'a wesse' apwányam. 2 Apkelyésáha axta han chá'a apqántánxo apkeláneykha apkeltamheykha, yaqwayam enxoho elanha chá'a apkeltamheykha m'a apkeláneykha nak chá'a apchókxa', yaqwayam enxoho megkaxyenmek aqsok apagkok ma'a wesse' apwányam. Daniel axta han xama m'a apkeláneykha nak apkeltamheykha. 3 Yohók axta han ekwetáxko ektaqmalma aptamheykha, nepyeseksa m'a pók apkeláneykha nak apkeltamheykha, tén han ma'a apkelámha apmonye'e nak apkelókxa, eñama ekyawe apmopwána aqsok; axta keñamak ekxeyenma apwáxok wesse' apwányam etnéssesek apkemha apmonye' apagkok ekyókxoho apchókxa nak. 4 Aptegyáha axta eykhe han yaqwánxa etnahagkok esexnenak exének ekmaso aptamheykha apchókxa m'a pók apkeláneykha nak apkeltamheykha, tén han ma'a apkeltaqmelchesso nak chá'a apkelókxa', axta eyke kóteyamaxchek xama enxoho apkelane aqsok ekmaso m'a Daniel, hakte énxet meyke aptémakxa axta m'a; megkólwanchek axta kélmáheyo kólxénchásekxohok aptémakxa. 5 Apkellenxáneykmek axta élchetámeykha apkelwáxok yaqwánxa etnéssesek, aptáhak axta apkelpaqmeta s'e: “Méko antéhek ansexnenak Daniel, wánxa aqsa nenxéna enxoho m'a aptémakxa nak chá'a apkelyaheykekxoho m'a Dios segánamakxa apagkok.”
6 Tén axta apheyásawo mók apkelpeywa apkeláneykha nak chá'a apkeltamheykha, tén han ma'a apkeláneykha nak chá'a apkelókxa, yaqwayam elyo'ókxak wesse' apwányam Darío, yaqwayam elpaqhetchesakpoho', xama axta apkelwákxo m'a aphakxa nak wesse', aptáhak axta apcháneya s'e:
—¡Megkamassegwomek sa' apteme wesse' apwányam! 7 Negaqnákxeyk negko'o negyókxoho nentáha nak nenláneykha apchókxa', negheyásawók mók nélpeywa yaqwayam kalanaxchek ma'a wesse' apwányam segánamakxa apagkok, ektéma nak se'e: treinta ekhem sa' kawomhok ekmeyámaxche kólpeykeshok xama aqsok kéláyókxa, tén han énxet, wánxa sa' aqsa exchep wesse'. Énxet melyaheykekxa enxoho, kólyenyók sa' kañe' máxek élyáqtamakxa nak yámakméwa. 8 Yána kaxwók kalanaxchek xa segánamakxa nak wesse', etaxés apwesey yaqwayam sa' megkólyaqmagkasek mók, ektéma nak segánamakxa apagkok ma'a énxet'ák medos tén han persas, megkólmowána nak kólmasseksek.
9 Yetlókok axta aptáxésso apwesey wesse' apwányam Darío m'a segánamakxa nak. 10 Xama axta apleg'a Daniel ektáxésáxko m'a segánamakxa, apmeyákxeyk axta apxagkok, apkelmeykessákxeyk átog étkók apteyenmakxa', élpayhémo axta m'a ekpayho nak ekteyapmakxa ekhem ma'a Jerusalén, apkeltekxekkek axta aptapnák peya elmaxnak ma'a Dios, tén han elpeykesho'. Ántánxo apteme axta han chá'a aptemék xama ekhem xa ektáha nak, aptémakxa axta chá'a. 11 Apkelántaxnegwokmek axta Daniel apxagkok ma'a énxet'ák nak, apwetágwokmek axta apkelmaxneya Dios, tén han apkelpeykásawo. 12 Yahamok axta han apkelya'aweykxo m'a wesse' apwányam, peya exének ma'a segánamakxa, aptáhak axta apcháneya s'e:
—Apkelanak axta exchep xama segánamakxa wesse', ekxeyenma nak ekmeyámáxche ólpeykeshok aqsok kéláyókxa, essenhan énxet, ekweykmoho treinta ekhem, metnaha enxoho exchep wesse', xénáxcheyk axta kólyenyók máxek élyáqtamakxa nak yámakméwa, ¿naqsóya?
—Naqso' —axta aptáhak apchátegmowágko wesse' apwányam—. Kéméxcheyk kalanaxchek ma'a segánamakxa nak, ekhawo ektéma nak segánamakxa apagkok ma'a énxet'ák medos tén han persas, megkólmowána nak kólmasseksek.
13 Tén axta aptáha makham apkelpaqmeta s'e:
—Xama énxet Judá, cham'a Daniel, kélyentameykenta axta apmomap se'e, megyáyók xép wesse', tén han ma'a segánamakxa apagkok apkelane axta exchep, negweteyak chá'a negko'o aptéma ántánxo apkelmaxnagko xama ekhem.
14 Yaqhápekxók axta apwáxok wesse' apwányam apleg'a xa, apketamchek axta yaqwánxa etnehek ewagkasek teyp ma'a Daniel. Wokmók axta ektaxno ekhem apketamso yaqwánxa etnehek ewagkasek teyp, 15 apkelya'aweykteyk axta eyke makham wesse' apwányam xa énxet'ák nak, aptáhak axta apcháneya s'e:
—Apya'ásegkok xép wesse', énxet'ák medos segánamakxa apagkok tén han persas, megkólwanchek kólmasseksek ma'a aqsok ekmeyámáxche nak, tén han segánamakxa, aptáxésso enxoho m'a wesse' apwányam.
16 Tén axta wesse' apwányam apkeltamho kólyentementák ma'a Daniel, keñe kólyenyók ma'a máxek élyáqtamakxa nak yámakméwa. Aptáhak axta wesse' apwányam apcháneya Daniel se'e:
—¡Dios apagkok sa' ewagkasek teyp, meyenseykmo nak apyetleykha exchep!
17 Kélsánteyk axta xama meteymog kélápeykxo átog ma'a máxek, neyseksa apkenmeykha Daniel ma'a kañe', apkelqahássek axta apkelqahasso m'a wesse' apwányam, tén han apkelqaháseyak ma'a ekyawe kéláyo nak apkeláneykha, yaqwayam enxoho kalanaxchek kélteméssesakxa m'a Daniel, ekhawo ektémakxa nak ekxeyenma segánamakxa. 18 Keñe axta wesse' apwányam apmeyákxo makham ma'a apxagkok, apyetnákxeyk axta, axta etáwak apto, meyke apkelane m'a ektémakxa axta chá'a ekleklamo apwáxok; axta etyenak axta'a. 19 Kelsakak axta, aphákxeyk axta néten, keñe apmeyákxo ekpekhe agko' ma'a máxek élyáqtamakxa axta yámakméwa. 20 Xama axta apkenegwákxo nekha máxek wesse' apwányam, aptáhak axta apwónéncha'a Daniel yetlo ekmayósa apwáxok se'e:
—Daniel, apteme nak apkeláneykha m'a Dios memassegwayam, ¿apwagkasseya teyp Dios apagkok, apteme nak meyenseyam apyetleykha, neyseksa m'a yámakméwa?
21 Apchátegmowágkek axta Daniel:
—¡Megkamassegwomek sa' apteme wesse' apwányam! 22 Apcháphássek xeyk apchásenneykha Dios ahagkok, apkeláhakkásegkokxeyk xeyk atña'ák yámakméwa, yaqwayam enxoho mehetnéssessamok exma ekmaso ko'o, hakte apya'ásegkok ko'o Dios sekteme meyke sektémakxa', malaneyk han xama aqsok ekmaso énmexma nak xép wesse'.
23 Payhékxók agko' axta apwáxok wesse' apwányam, keñe apkeltamho kóltekkesek kañe' máxek ma'a Daniel. Axta han kóteyáxchek xama enxoho apyense kéltekkesa m'a, hakte axta ey'ásseykmok Dios apagkok. 24 Tén axta kélnaqlánto m'a énxet'ák ektáha axta apsexnenagko m'a Daniel, yetlo apnaqteyegka'a, tén han apketchek, eñama axta apkeltémo m'a wesse' apwányam, kélchexénteyk axta kañe' máxek élyáqtamakxa axta yámakméwa; keltahanchek axta han yámakméwa, axta kaxnagwokmohok ma'a kañe' máxek, kelekkexchek axta apexchakkok élyepta.
25 Tén axta wesse' apwányam Darío apnaqtáxessásegko weykcha'áhak ma'a apyókxoho énxet'ák, tén han ektémakxa axta chá'a apkelpeywa m'a apchókxa', aptáha apkeláneya s'e: “Émenyeyk ko'o katnehek meyke ektáhakxa kélheykha kéxegke tén han ektaqmalma, 26 éltamhók ko'o kóláwho tén han kólyahakxohok Daniel Dios apagkok ma'a ekyókxoho yókxexma séláneykegkaxa nak.
“Hakte cham'a apteme
Dios megyetsapma m'a,
megkatnégwomek néxa apha.
Megkólmasséssemek
han ma'a aptémakxa
nak wesse' apwányam
megkamassegwomek
nahan apmopwána.
27 Cham'a apteme
segwagkasso teyp ma'a
tén han segmallahanchesso;
tén han apkelane
aqsok sempelakkasso
nak agweta'
néten tén han keso náxop.
Cha'a apwagkasso
teyp Daniel ma'a
neyseksa yámakméwa éllo.”
28 Aptemegkek axta aqsa makham Daniel ekyawe kéláyo apagkok ma'a aptémakxa nak wesse' apwányam Darío, keñe han ma'a aptémakxa axta wesse' apwányam Ciro m'a Persia.
1 ha Darío, Mediagua oñemomba'e hetãre. Darío oguereko upérõ 62 áño.
Daniel oñemombo león rembi'urã
2 Mburuvicha guasu Darío omoĩse 120 sãmbyhyhára ikatu haguã opa rupi hetã oñesãmbyhy porã. 3 Umi 120 ári omoĩ jey mbohapy ohecha haguã mba'éichapa ha'e kuéra oisãmbyhy, ha ani haguã okañy mba'eve mburuvicha guasu mba'éva. 4 Peteĩ umíva Daniel vaekue. Pya'e ojecha kuaa ha'e oisãmbyhy porãveha opavavégui ha upévare mburuvicha guasu oguereko iñakãme omoĩvo chupe opavave ári. 5 Umi hapicha mburuvicha kuéra katu oheka upérõ omoĩ vai haguã chupe.Daniel niko kuimba'e joheipyre, ha ndojuhúi hikuái mba'eve he'i vaerã hese. 6 Opáichavo ohekave hikuái moõ guiopa ikatúne omoĩ vai chupe, ha ojuhu ikatuha irreligion guio. 7 Upévare oho hikuái oñemongeta mburuvicha guasu Darío ndive, ha he'i chupe:
—Tereikovéke opa ára ore ruvicha guasu! 8 Ore mburuvicháva guive ne retãme roĩva, roñemoĩ peteĩ ñe'ẽme. Roipota remoĩ kuatiáre ha tojejapo ipype he'ívante. Te'i kóicha: “Ko ára guive oñemoĩ 30 ára pukukue, ha oĩ ramo peteĩnte jepe oñembo'éva oime raẽichagua tupãme térã yvypórape, ndaha'éiva che, upéva toñemombo león kuérape hembi'urã”. 9 Rojerure ndéve, ore ruvicha, remoĩ haguã nde réra pe kuatiáre ani haguã oñemoambue térã ojeheja rei, médo ha pérsa kuéra léi niko péicha. 10 Ha mburuvicha guasu Darío omoĩ héra pe kuatiáre.
11 Daniel oikuaa vove mburuvicha guasu omoĩ hague héra pe kuatiáre, oho hógape, oipe'a ikoty rovetã oma'ẽva Jerusalén gotyo ha oñesũ oñembo'e ha omomba'e guasu haguã Tupãme. Ha'e oñembo'éva voínte péicha ára ko'ẽre mbohapy jey. 12 Upérõ umi kuimba'e oho oike Daniel rógape, ha ojuhu chupe omomba'e guasu ha oñembo'e jave hína Tupãme. 13 Pya'e oho hikuái mburuvicha guasu rendápe ha omomandu'a chupe upe kuatiáre he'ívape, ha he'i chupe:
—Nde, ore ruvicha guasu, remoĩ kuri nde réra kuatiáre oje'ehápe upe oñembo'éva oime raẽichagua tupãme térã yvypóra, ndaha'éiva nde, ko'ã 30 ára jave, oñemombotaha león rembi'urã. Nda upéichaipa hína?
—Upeichaite, —he'i mburuvicha guasu—, ha ipype he'íva ojejapo vaerã, médo ha pérsa kuéra léi niko péicha ha ndaikatúi jeheja rei.
14 Upépe ha'e kuéra he'i chupe:
—Daniel, Judágui ojegueru vaekue tembiguáirõ, na nde apói voi mba'eve ramo, ore ruvicha guasu. Ha'e ndojepy'apýi ete voi pe erévare nde kuatiápe. Rohecha chupe oñembo'e ramo mbohapy jey peteĩ árape.
15 Ohendúvo upéva, mburuvicha guasu ndovy'ái ha oheka mba'éichapa oguenohẽvo Daniélpe jejopy vaígui. Kuarahy reike peve ojapo ikatumíva ani haguã Daniélpe ho'a vai. 16 Umi karai katu ou jey hendápe ha he'i chupe:
—Nde, ore ruvicha guasu, reikuaa porã médo ha pérsa kuéra léipe he'íva, ha mburuvicha guasu omoĩ haguépe héra, ndaikatuiha ojeheja rei.
17 Upémarõ mburuvicha guasu omondo Daniel píari ha oityka chupe león kuápe, hembi'urã. Oitykuetévoma chupe hikuái, mburuvicha guasu he'i Daniélpe:
—Tupã nde Jára, toĩ ne ndive. Rejeroviágui hese, nderekyhyjéi rejapo haguã ha'e oipotáva. 18 Oity rire hikuái Daniélpe upe león kuápe, omboty pe ijuru peteĩ ita guasúpe. Upéi karai mburuvicha guasu oheja hese ikuãirũmbore ha ambue mburuvicha kuéra kuãirũmbore ani haguã avave oguenohẽse Daniélpe. 19 Upéi mburuvicha guasu oho hóga guasúpe. Ho'u'ỹ rehe mba'eve ha ohenoika'ỹ rehe umi ikuña oñeno oke haguã jepiguáicha, ha ndaikatúi oke upe pyharépe. 20 Ko'ẽtĩ jave opu'ã ha pya'e oho pe león kuápe. 21 Oñemoaguĩvo upégui, ohenói Daniélpe ha ha'ete vaicha ku iñe'ẽ iñapokytãva ijahy'ópe. Osapukái ha he'i:
—Daniel, Tupã oikovéva rembiguái! Tupã piko ndepe'a ra'e umi león rãinguágui? Nde niko chupénte voi remomba'e.
22 Ha Daniel he'i chupe:
—Tereikovéke opa ára, che ruvicha guasu! 23 Tupã ombou hemimbou ha ha'e omboty umi león juru ani haguã ojapo che rehe mba'eve. Tupã niko oikuaa ndajapói hague nde rehe mba'eve ivaíva, che ruvicha guasu.
24 Upévo mburuvicha guasu tuicha ovy'a ha oguenohẽka Daniélpe león kuágui. Oñerenohẽ rire, ohecha hese hikuái ndojehúi hague chupe mba'eve ojerovia haguére Tupã Ijárare. 25 Upéi mburuvicha guasu oityka pe león kuápe umi Daniélpe omoĩ vai vaekue, hembireko ha ita'ýra kuéra reheve. Oguahẽ mboyve huguápe voi umi león oipehe'ã ha omokõma katu chupe kuéra.
26 Upéi mburuvicha guasu Darío omondo ikuatia ñe'ẽ opa tetã yvy ári guápe peteĩ-teĩme iñe'ẽ teépe, ha he'i kóicha chupe kuéra:
—Aipota peiko porã ha pende py'a guapy joa, 27 ha aipota avei opa rupiete ko che retã guasúpe oñemomba'e guasu ha oñeñakãity Tupã Daniel Járape.
“Ha'e niko hína Tupã oikovéva,
ha oikóva opa ára.
Ha'e oporosãmbyhyhápe noñehundi mo'ãi,
ha ipokatu ndopa mo'ãi araka'eve.
28 Ha'e oporope'a jejopy vaígui,
ha oporomosãso.
Ojapo mba'e hechapyrãva,
yvágape ha yvy ári.
Ha'e oipe'a Daniélpe,
umi león rãinguágui.”
29 Ha upéi Daniel oñemoĩ porã Babilóniape oĩ aja upépe mburuvicha guasúrõ Darío, ha upéi Ciro Persiagua.