Israel yaqwayam kaxátekhekxak makham egmonye'
1 Énxet, eltennés sa' sektáhakxa ko'o sekxeyenma m'a meteymog élekhahéyak nak Israel, yána sa' keyxhok ma'a sekpeywa. 2 Ektáhak ko'o sekpeywa s'e sektáha nak Wesse': Apkeneykek kaxwók apagkok Israel apkelenmexma m'a meteymog élekhahéyak megkamassegwayam nak. 3 Eltennés sa' sektáhakxa ko'o sélxeyenma m'a, etne sa' elának se'e: ‘Keso aptáhakxa exchek appeywa Wesse' egegkok se'e: Ekyókxoho yókxexma apketámeykmok kéxegke, apmassesseykmek nahan; apyókxoho énxet'ák apkeleñama nak mók apkelókxa aptemék apagkok kéxegke, keñe m'a énxet'ák apkelasméssama chá'a yetlo apkelwanyeykha. 4 Meteymog élekhahéyak Israel, kóleyxho Wesse' egegkok appeywa apcháphássesso m'a meteymog élekhahéyak, tén han ma'a egkexe yámnáxap'awo nak, tén han ma'a wátsam nak tén han ma'a élyapwátegweykenxa nak chá'a xapop; tén han ma'a tegma aphopák appalleyam axta meyke nak énxet ma'a kañe', tén han ma'a tegma apkelyawe meyke nak xama aqsok ma'a kañe Israel, apkelmenyexchessama axta aqsok apagkok ma'a énxet'ák apheykha nak nepyáwa, tén han aptéma axta apkelasmeyáseykha chá'a. 5 Keso aptáhakxa nak appeywa Wesse' egegkok se'e: Kalwok sa' ko'o sekpeywa alának ma'a pók énxet'ák nak, sa' ekyágwánxa agkok ma'a ekyókxoho nak kañe' Edom, hakte apmomchek axta xapop ahagkok yetlo ekyawe agko' élpayheykekxa apkelwáxok, yetlo apkelwañémo apagko' axta nahan apkelyementameykegkok ma'a yókxexma agkok nak.’
6 “Eltennés sa' sektáhakxa sekpeywa exének ma'a xapop Israel. Etne sa' elának se'e: ‘Keso aptáhakxa nak apxéna Wesse' egegkok ma'a meteymog élekhahéyak nak, tén han ma'a egkexe yámnetna'awo nak, tén han ma'a wátsam nak, tén han ma'a élyapwátegweykenxa nak chá'a xapop: Ekpaqmetchek ko'o yetlo seklómo ahagko' eñama kéllegeykegkoho apkelxéneykha ekmaso kéxegke m'a pók aptémakxa nak chá'a énxet'ák apkeleñama mók apkelókxa. 7 Ekeso éñamakxa sekteméssesa nak ko'o naqsók sektáha nak Wesse', peya elmegqáwhok apagko' ma'a énxet'ák apheykha nak kélnepyáwa'. 8 Keñe sa' kéxegke, meteymog élekhahéyak nak Israel kasawhekxohok sa' yámet élyawe yetlo ekxámokma ekyexna yaqwayam sa' etawagkok ma'a énxet'ák ahagkok Israel, cham'a eyágketo nak makham yaqwayam elwata'. 9 Alanha sa' ko'o m'a; wának sa' makham elcheygkok tén han eknagkok ma'a aqsok aktek. 10 Wának sa' ko'o exámekxohok apagko' ma'a énxet'ák Israel apheykha nak ma'a. Elánhok sa' énxet apheykha m'a kañe' tegma apkelyawe nak, kólnaqxétekhasagkokxak sa' makham ma'a tegma aphopák appalleyam axta. 11 Wának sa' ko'o exámekxak kélnepyeseksa m'a énxet tén han ma'a aqsok kélnaqtósso, exámagkohok apagko' sa'. Exnágwakxohok sa' makham apxámokma énxet ma'a apweykenxa axta apxámokma m'a sekxók axta, keñe sa' kéxegke, tásek sa' katnehek kélheykha, megkaxók sa' ma'a ektémakxa axta m'a nentámen axta. Keñe sa' kólya'ásegwók ko'o sektáha Wesse'. 12 Meteymog élekhahéyak Israel, wának sa' ko'o elweynchamha énxet'ák ahagkok ma'a neyseksa nak kéxegke, tén han elmagkok ma'a aqsok kélagkok nak yaqwayam etnehek apagkok, megkóltemessásekxók sa' nahan chá'a kaxwók kéxegke meyke apketchek ma'a.
13 “Ektáhak ko'o sekpeywa s'e sektáha nak Wesse': Kéxegke meteymog élekhahéyak, kélxénamaxcheyk chá'a kéltéyak ma'a énxet tén han kélteméssesso chá'a meyke apketchek ma'a énxet'ák kélagkok. 14 Megkóltewekxók sa' chá'a kaxwók kéxegke énxet, megkóltemessásekxók sa' nahan chá'a kaxwók meyke apketchek ma'a énxet'ák kélagkok. Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse'. 15 Magwohok sa' chá'a kaxwók kóllegekxohok apkelxéneykha ekmaso m'a pók aptémakxa nak chá'a énxet'ák apkeleñama mók apkelókxa; kamaskok sa' kaxwók apkelenmexeyncha'a xa énxet'ák nak, hakte megkóltemessásekxók sa' chá'a kaxwók kéxegke meyke apketchek ma'a énxet'ák kélagkok. Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse'.’”
16 Epaqhetchessek axta ko'o Wesse' egegkok. Aptáhak axta seyáneya s'e: 17 “Apkenyetséssegkek axta eñama apkeltémakxa ekmaso israelitas ma'a apheykegkaxa axta kañe' xapop apagkok. Ekhéssamok axta ko'o ektémakxa apheykha m'a ektémól'a aqsok ekmanyása agko' la'a. 18 Tén axta sekyenyento ko'o seklo nepyeseksa m'a, eñama apkelnapma apnámakkok ma'a apchókxa nak tén han ma'a ektémakxa nak aptawáseykha apkelpeykessamo m'a aqsok kéleykmássesso, 19 éxpánchessegkek axta ko'o sélya'assama m'a mók apkelókxa tén han nepyeseksa nak ma'a pók aptémakxa énxet'ák, séllegassáseykegkoho eñama m'a apkeltémakxa ekmaso. 20 Aptawáseykha axta chá'a ko'o sekwesey ekpagkanamaxche ekyókxoho yókxexma apkelweykemxa axta chá'a m'a, hakte axta etnehek chá'a elxének énxet'ák se'e: ‘Wesse' egegkok énxet'ák apagkok xa, kélántekkessegkek eyke m'a apkelókxa nak.’ 21 Keñe axta ko'o eyaqhama ewáxok sekweteya kéltawáseykencha'a chá'a sekwesey ekpagkanamaxche, eñama énxet'ák Israel ma'a ekyókxoho apheykegkaxa nak chá'a pók aptémakxa énxet'ák, cham'a apkelweykemxa axta chá'a.
22 “Etne sa' elának énxet'ák Israel se'e: Keso aptáhakxa nak appeywa Wesse' egegkok se'e: Israelitas, háwe eñama kéxegke kéltémakxa aqsok sekmako nak ko'o alána', eyke m'a sekwesey ekpagkanamaxche, kéltawáseykencha'a nak chá'a kéxegke nepyeseksa m'a pók aptémakxa énxet'ák, kélmeheykegkaxa nak chá'a. 23 Axekmósek sa' ko'o sekwesey ektaqmalma eyeymáxkoho nápaqta'awók ma'a pók aptémakxa nak chá'a énxet'ák, cham'a kéltawáseykencha'a nak chá'a kéxegke nepyeseksa; élanak sa' agkok ko'o xa, elya'ásegwók sa' ko'o sektáha Wesse'. Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse'. 24 Alántekkesek sa' ko'o kéxegke xa ekyókxoho apkelókxa kélheykegkaxa nak chá'a nepyeseksa m'a pók aptémakxa énxet'ák; wánchásekxak sa', tén sa' wának kólmeyekxak makham ma'a xapop kélagkok axta. 25 Ayaqpássesagkok sa' ma'a yegmen ektaqmalma agko' nak, almópessásekxak sa' ma'a ekyókxoho élmanyása kélyempe'ék, almópessásekxak sa' ma'a élyepetche nak ekmanyása m'a aqsok kéleykmássesso kélagkok; 26 agkeyásekxak sa' ko'o kéxegke axnagkok kélwáxok tén han aphaxnagkok espíritu. Ayenyókasek sa' ko'o kéxegke xa élyennaqte kélwáxok ekho nak meteymog, agkeyásekxak sa' ma'a kélwáxok élmomhápa nak. 27 Apekkenchesek sa' ko'o kélwáxok kéxegke m'a espíritu ahagkok, tén sa' wának kóllának ma'a segánamakxa ahagkok nak tén han ma'a séltémókxa nak chá'a kóltéhek; 28 kólhakha sa' ma'a apkelókxa sekméssamakxa axta m'a kélyapmeyk nano', énxet'ák ahagkok sa' atnehek, keñe sa' ko'o héltéhek Dios kélagkok. 29 Almallahanchesek sa' ekyókxoho m'a élpeysegkessama nak chá'a kélyempe'ék. Wának sa' exámekxohok apagko' ma'a hótáhap apaktek, magwáphassásekxók sa' chá'a kaxwók ma'a meyk segaqhe. 30 Wának sa' nahan kaxámagkohok agko' ekyexna yenta'a élyawe tén han aqsok kélcheneykekxa m'a yókxexma, yaqwayam sa' megkólmegqayhek chá'a makham kéxegke nápaqta'awók pók aptémakxa énxet'ák, eñama meyk élnapma. 31 Xénwákxók sa' agkok chá'a kélwáxok kéxegke m'a kéltémakxa ekmaso tén han ma'a ektémakxa nak chá'a aqsok ekmaso kélláneyak, kólmegqasaxkohok kélagkók sa' chá'a kéxegke eñama m'a kéltémakxa megkólya'assáxma tén han aqsok ekmaso kéllánéyak. 32 Ektáhak ko'o sekpeywa s'e sektáha nak Wesse': Israelitas, kólya'asagkoho sa' malana ko'o eñama kéxegke s'e; kólmegqè sa', nágkólya'asák aqsa kéltáhakxa eñama m'a kéltémakxa ekmaso.
33 “Ektáhak ko'o sekpeywa s'e, sektáha nak Wesse': Éyaxñáseykxeyk sa' agkok ko'o kéxegke ekyókxoho m'a kéltémakxa megkólya'assáxma nak, wának sa' kólhakha m'a tegma apkelyawe kélagkok nak, tén han kólnaqxétekhasagkokxak makham ma'a tegma aphopák appalleyam axta. 34 Kólchenekxak sa' makham aqsok aktek nápaqta'awók apyókxoho ektáha nak chá'a apkelyeykhágwayam ma'a xapop ektamheykekxa axta ekyamayéxma meyke xama aqsok. 35 Tén sa' etnehek chá'a elpaqmétek se'e: Keso xapop ektamheykekxa axta ekyamayéxma meyke xama aqsok se'e, keñe kaxwók ekhágweykxoho m'a yókxexma Edén; tegma apkelyennaqte nahan kaxwók aptamhágkok ma'a tegma apkelyawe kélnaqtawáseykha axta, tén han kélpalchesso axta tén han kéltemessáseykekxo axta aphopák, apháha nahan kaxwók énxet ma'a kañe'. 36 Keñe sa' ma'a énxet'ák apheykha nak kélnepyáwa apkeleymomap nak meletsapma, elya'ásegwók sa' ko'o sektáha nak Wesse', seknaqxétekhásegkokxo makham ma'a aqsok kélpalcheseyam axta tén han sénákxo makham ma'a aqsok kélmassésseyam axta. Ekxénchek ko'o xa sektáha nak Wesse', alának sa' nahan.
37 “Ektáhak ko'o sekpeywa s'e, sektáha nak Wesse': Alának sa' ko'o makham aqsok. Alanaksek sa' chá'a ko'o sélmaxneyakxa enxoho chá'a apkeltamhókxa alanaksek ma'a énxet'ák Israel; axámassásekxak sa' ma'a énxet'ák apagkok aptémól'a m'a nepkések. 38 Elánhok sa' apxámokma apagko' énxet ma'a tegma apkelyawe appalleykmo axta, exhok sa' ma'a aptémól'a nepkések kélnaqleykekxal'a ekyetnakxa kélessawássessamo m'a Jerusalén yaqwayam etekyók. Keñe sa' elya'ásegwók, sektáha ko'o Wesse'.’”
Israel ñepu'ã tenonderãvépe guarã rehegua
1 “Ha nde, kuimba'e, che rérape eñe'ẽ umi yvyty Israel guápe ha ere chupe kuéra tohendu che ñe'ẽ. 2 Che, Tupã, ha'e: Israel rayhu'ỹha kuéra oimo'ã ha'e kueraha umi yvyty opa'ỹva jára. 3 Néi, eñe'ẽ che rérape ha ere chupe kuéra: ‘Kóicha he'i Tupã: opa guio ojejeity pende rehe ha pene rundi; umi tetã ambue pende apyhy ha maymáva oñembohory ha ojahéi pende rehe. 4 Upévare, yvyty kuéra Israelgua, pehendu Tupã ñe'ẽmondo yvyty kuéra, umi ysyry ha ñúme guarã; umi ho'apa haguépe ha avave oiko'ỹhápe, umi táva guasu nandi Israel pegua, omondapa vaekue chupe umi ijereregua ha oñembohory vaekue hese kuéra. 5 Kóicha he'i Tupã: Che ñe'ẽ oho hendy tini pochýgui umi ambue tetã guáre, tenondete ku tetã Edom rehe. Umíva ojapyhy che yvy vy'a pópe, ojahéi hese ha omondapa iñu.
6 Eñe'ẽ che rérape Israel rehe ha ere: Kóicha he'i Tupã yvyty, ysyry ha ñu kuéra jára: che areko ñe'ẽ hendy tiníva pochýgui, umi ñe'ẽ ky'a pehasa vaekuére tetã ambue kuéra pópe. 7 Upévare che, Tupã, ame'ẽ che ñe'ẽ, umi tetã pende jereregua oñemotĩmbaitetaha. 8 Peẽ katu, yvyty kuéra Israel pegua, peñemondéta yvyra rakãgui, tuicháva ha hi'a hetáva, che retã Israélpe guarã, oĩmava hína ojevy haguãicha. 9 Che añangarekóta hese kuéra ha ahejáta chupe kuéra oñemitỹ ha oñotỹ heta mba'e. 10 Ahejáta oñemuña heta Israel retãgua oikóva upépe. Táva guasu kuéra henyhẽta yvypóragui, ha umi ho'apa vaekue oñemopu'ãmba jeýta. 11 Ahejáta heta pende pype yvypóra ha tymba ave, ha taheta hetave ko'ẽre. Hetáta ipypegua yma guaréicha, ha peẽ peime porãvéta yma guarégui.Upévo pehecha kuaáta cheha Tupã. 12 Ahejáta che retãgua oguata pende ári, yvy kuéra Israel pegua, ha toñembojára pende rehe, ha peẽ ndapehejavéi chéne chupe kuéra ta'ýra ha tajyra'ỹre.
13 Che, Tupã, ha'e: Oje'e peẽ yvyty pe'uha yvypóra ha pehejaha ta'ýra ha tajyra'ỹre chupe kuéra. 14 Néi, peẽ ndape'u mo'ã véima avavépe, ha ndapeheja mo'ã véima ta'ýra ha tajyra'ỹre chupe kuéra. Che, Tupã, ha'e upeichaha. 15 Ndahejavéi chéne pehendu ojahéi ramo pende rehe umi tetã ambue; na pende ja'ovéi chéne umíva, peẽ ndapeheja mo'ã véima haguére pende ra'y ha pende rajy kuéra umíva umi tetãme.” Che, Tupã, ha'e upeichaha.
16 Tupã ojere che gotyo ha he'i chéve: 17 “Israelgua kuéra oiko ramo guare ijyvýpe, omongy'a vaekue hikuái upe ijyvy hembiapo vaípe. Pe oikoveháicha, chéve guarã vaekue peteĩ mba'e nde ky'áva ha che mbojeguarúva. 18 Upérõ aity hese kuéra che pochy, umi jejukaita ojapo vaekuére, tetã tuichakue ha omongy'a haguére upe hetã, tupã gua'u ta'ãnga rei ñemomorãpe, 19 ha umi hembiapo vaikuére, amosarambipa vaekue chupe kuéra ambue tetã rupi. 20 Ha opa tetã oguahẽha rupi, omongy'ámi hikuái che réra marangatu, ha opa umi rupigua he'ími: ‘Ko'ãva Tupã retãgua hína, ha osẽ mante vaekue hetãgui!’ 21 Ha upépe hasy chéve ahecha mba'éichapa, Israel rupi che réra marangatu oñemongy'ámi mamo tetã oguahẽháme ha'e kuéra.
22 Upévare ere Israelgua kuérape: “Kóicha he'i Tupã: ‘Ko ajapo táva ndaha'éi pende reko ky'a rupi, Israelgua kuéra, che réra marangatu rehénte, peẽ peiko vaekue pemongy'a umi tetã peho hague rupi. 23 Che ahechaukáta tetã nguéra apytépe che réra guasuete imarangatuha, peẽ peiko vaekue pemongy'a ipa'ũme kuéra. Ágã péicha ajapóvo, maymáva ohecha kuaáta cheha Tupã.’” Che, Tupã, ha'e upeichaha.
24 “Che poguenohẽta opa umi tetã peimehágui. Pombyatýta ha pombojevýta pende yvýpe. 25 Pojohéita y iky'a'ỹvape, pomopotĩta opaichagua mba'e ky'águi, poiky'a'óta umi peja haguégui tupã gua'u ta'ãnga rei rehe; 26 Amoĩta pende pype peteĩ py'a ipyahúva ha peteĩ ánga ipyahúva. Aipe'áta pende hegui pe py'a hatãva itáicha ha amoĩta peẽme peteĩ heko ñarõ'ỹva. 27 Amoĩta pende pype che ánga ha ahejáta pejapo opa che rembiapoukapy; 28 peikóta tetã ame'ẽ vaekuépe pende rúpe, ha peẽta che retãgua ha che pende Járata. 29 Poipe'áta opa pene mongy'ávagui. Ahejáta heta trígo ha namondo mo'ã véima peẽme ñembyahýi. 30 Ahejáta umi yvyra rakã ha umi ñu hi'a hetave, peẽ ndapehasavéi haguã ñemotĩ umi ambue tetã renondépe, pene ñembyahýire. 31 Ha pene mandu'ávo pene rembiapo vaikuére peteĩne pende jehegui pende reko ky'akuére ha pene rembiapo vaikuére. 32 Che, Tupã, ha'e upeichaha: Peikuaáke, peẽ Israelgua, che ndajapoiha ko'ã mba'e pende rehehápe, oimégui peteĩ ha pende py'a tarova pende reko vaíre.
33 Che, Tupã, ha'e: “Ágã pomopotimbámarõ pende reko ky'akuégui, ahejáta peiko umi pende táva guasúpe, ha pemopu'ãpa jey ho'apa haguégui. 34 Pe yvy opyta vaekue nandi, upéva rangue, oñeñemitỹta ipype opa ohasáva renondépe. 35 Ha oje'éta: Kóva ko yvy, nandi opyta vaekue, ko'ágã ha'ete umi yvotyty Edén pegua; umi táva guasu ho'apa vaekue, ojehasa hague ha ojeitypa vaekue, ko'ágã guarã táva imbaretéva ha oĩma ipypegua. 36 Aipórõ, umi tetã ijereregua opytáva gueteri oikove, ohecha kuaáta che, Tupã, amopu'ã jeyha umi ho'a vaekue, añemitỹ jeyha umi yvy oñemoperõ vaekuépe.” Che, Tupã, ha'e upéicha ha ojapóta umi ha'e vaekue.
37 Che, Tupã, ha'e: “Ajapovéta ave. Ame'ẽta Israélpe ojeruréva guive chéve; amoñemoñáta ovecháicha. 38 Umi táva guasu henyhẽta ipype guágui, ha'etéta umi ovecha ojereraháva ojevy'ahápema, Jerusalénpe ojejuka haguã ime'ẽmby. Upépe ohecha kuaáta hikuái cheha Tupã.”