Jesús apyetcháseykekxoho énxet'ák apkeltamheykha ekmasagcha'a apkeltémakxa
(Mt 21.33-46Lc 20.9-19)1 Apcheynamók axta apkeltennáseykha Jesús aqsok apyetcháseykekxoho. Axta aptemék apkelanagkama s'e: “Apkeneykekxeyk axta anmen yámet xama énxet, aphaxtegkessegkek axta anhan neyáwa'; apkeláneyak axta anhan apkeláneykxa vino, apkeláneyak axta anhan xama tegma netno' yaqwayam enxoho elanha. Keñe axta apmássáseykencha'a xapop apagkok ma'a énxet'ák ekha nak apkeltamheykha, tén axta apxegama apmaheykegko mók nekha. 2 Keñe axta ekweykmo ekhem eknakxamáxchexal'a ekyexna, apcháphassegkek axta xama apkeláneykha apkeltémo elmaxnegwakxak ektáha axta apkeltamheykha namyep ma'a ekyexna ekpayhémo axta yaqwayam emekxak ma'a wesse'. 3 Apmomchek axta eyke appathetma m'a énxet'ák nak, apchaqheykha axta anhan, tén axta apchápháseykekxo makham etaqhohok meyke apseykha. 4 Tén axta m'a wesse' apchápháseykekxo makham pók apkeláneykha, kélyensássessegkek axta eyke nahan apqátek ma'a, tén axta apméssama chá'a appeywa ekmaso. 5 Apchápháseykekxeyk axta makham pók, tén axta apchaqhama m'a. Tén axta apkelápháseykekxo makham pók apxámokma; nápakha axta nahan chá'a apkelnápeykha, nápakha axta han chá'a apkelnapmak.
6 “Xama axta makham apkeymomákpok: ektáha axta apketche apagko', apchásekhayo apagko' axta chá'a. Axayók axta apcháphassók xa apketche nak, hakte axta entemék élchetamso apwáxok se'e: ‘Megkatnehek sa' megyeymap ko'o hatte.’ 7 Tén axta m'a apkeltamheykha nak namyep aptéma chá'a apkenagkama pók se'e: ‘Cháxa ekmáheyo nak exkekxak xapop xa; agaqhek, keñe sa' negko'o antéhek egagkok xapop.’ 8 Appathetmeyk axta, apchaqhegkek axta han, apyenseykmek axta nahan aphápak teyp kélcheneykekxexa anmen yámet.
9 “¿Yaqsa ekxéna kélwáxok kéxegke elának ma'a ektáha nak apagkok anmen yámet? Ey'ókxak sa', elnápok sa' nahan xa énxet'ák apkeltamheykha nak, keñe sa' egkeyásekxak pók énxet'ák ma'a anmen yámet apkeneykekxa nak.
10 “¿Yagkólyetseteyk kéxegke eknaqtáxésamaxche'? Temék se'e:
‘Tamhákxeyk kaxwók meteymog
kélmámenyého kólmaha m'a
meteymog apyamasma axta énxet'ák
apkeláneyak nak tegma.
11 Cháxa apkeláneya axta
Wesse' egegkok xa,
tásek axta nahan nenlányo
negweteya negko'o.’”
12 Tén axta apmáheyo eykhe emok ma'a Jesús, hakte apkelyekpelchágweykmek axta apkelxeyenma apmeyncha'a xa aqsok apyetcháseykekxoho nak. Apkelwátéseykegkek axta eyke aqsa apmáheyo emok tén axta apkeltaqheykekxo, hakte énxet'ák axta apkelayeyk.
Ekxénamaxche selyaqye élmomaxche
(Mt 22.15-22Lc 20.20-26)13 Kéláphássegkek axta aphakxa Jesús nápakha fariseos, tén han ma'a Herodes axta apkelxegexma'a, yaqwayam enxoho etekkessesek aqsa appeywa ekmowána enxoho kasexnena'. 14 Apkelxegamchek axta xa, axta aptemék apkenagkama s'e:
—Sẽlxekmósso, negya'ásegkók negko'o exchep ektéma chá'a ekmámnaqsoho aqsok apxeyenma, meyke apkenmexmo m'a ektémakxa nak apkelpaqmeyesma énxet, hakte mepaqmétek chá'a exchep yaqwayam enxoho elpeykessásekxak apwáxok ma'a énxet'ák. Naqsók chá'a exchep apkelxekmóssama m'a apkeltémókxa nak antéhek Dios ¿Táseya agmések selyaqye m'a wesse' Roma, asagkek enxeykel'a? ¿Payhawóya agmések enxeykel'a kapayhawo'?
15 Keñe axta m'a Jesús apyekpelchémo axta ektémakxa aptamhéyak apkelmeyókásamákpoho apagko' aptémakxa aptéma apkelanagkama s'e:
—¿Yaqsa ektáha kélmako nak hélyepkónek? Hélsantagkas ko'o xama selyaqye aktek denario, yaqwayam enxoho ko'o alano'.
16 Kélsókassegkek axta, tén axta Jesús aptéma apkelanagkama s'e:
—¿Yaqsa nát se'e tén han ekwesey ekyetnama nak kéltáxésso s'e?
Axta aptemék apkelátegmoweykegko s'e:
—Wesse' apwányam Roma.
17 Keñe axta Jesús aptéma apkelanagkama s'e:
—Kólmés wesse' Roma m'a ektáha nak apagkok, kólmés nahan Dios ma'a ektáha nak apagkok.
Kelwanmeyáseykegkek axta m'a aptémakxa axta apchátegmowéyak.
Jesús kélmaxneyeykha ektémakxa nennaqxétekhágwayam
(Mt 22.23-33Lc 20.27-40)18 Tén axta apkelxegama nápakha saduceos apkelya'eykekxo m'a Jesús. Hakte elxénhok axta chá'a menaqxétekhágweykmo m'a apkeletsapma nak; axta keñamak aptéma apkenagkama s'e:
19 —Sẽlxekmósso, empekkencháseykekxeyk axta negko'o Moisés ektáxésamaxche weykcha'áhak, apketsapa enxoho chá'a xama énxet ekha nak aptáwa', meyke apwetasso étchek ma'a aptáwa', keñe apyáxeg enxoho m'a ektáha nak apketsapma emekxak ma'a aptáwa' axta, yaqwayam enxoho etaksek apketchek ma'a apepma' apketsapma axta. 20 Apheykha axta énxet siete apkelyáxeg xamo', kelyamhopmeyk axta m'a átnaha apketkok axta, apketsepmeyk axta eyke meykexho apwete apketchek. 21 Keñe axta m'a apyáxeg aptétéyak axta apmeykekxo m'a apepma' aptáwa' axta, apketsepmeyk axta eyke nahan meykexho apwete apketchek ma'a. Hawók axta nahan ektémakxa m'a pók apyáxeg aptáhakxa axta apqántánxo, 22 ekweykekxoho m'a aptáhakxa axta siete; méko axta eyke apkelwete apketchek xama enxoho. Keñe axta étsapma nahan ma'a kelán'a nak. 23 Keñe sa' ekwokmo enxoho ekhem nennaqxétekhágwayam, cham'a apnaqxétekhágwokmo sa' makham xa énxet'ák nak, ¿yaqsa sa' katnehek atáwa' nepyeseksa xa énxet'ák nak, hakte apsawhomákpók axta aptéma aptáwa' xa siete nak?
24 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Megkólaqhémók kéltémakxa kéxegke, hakte megkólya'áseykegkok ma'a Eknaqtáxésamaxche nak weykcha'áhak, tén han ma'a Dios apmopwána. 25 Apnaqxétekhágwokmek sa' agkok ma'a apkeletsapma axta, kamaskok sa' kalyamhopagkok énxet, tén han ma'a kelán'ák, hakte sa' etnahagkok ma'a apkeltémakxa nak Dios apkelásenneykha apheykencha'a nak ma'a néten. 26 Keñe m'a ekxeyenma nak apnaqxétekhágwayam chá'a m'a apkeletsapma axta, ¿yagkólyetseteyk kéxegke m'a Moisés axta weykcha'áhak apagkok ekxeyenma nak ma'a eyáléwoma axta maktek? Axta aptemék Dios apkenagkama Moisés se'e: ‘Ko'o sekteme Abraham Dios apagkok, Isaac, tén han ma'a Jacob.’ 27 ¡Háwe énxet'ák apkeletsapma Dios apagkok ma'a, wánxa m'a énxet'ák meletsapma nak! Awanhek megkólaqhémo kéxegke.
Segánamakxa ekyawakxa nak
(Mt 22.34-40)28 Xama axta apkelweteya ekpayhémo aptémakxa apchátegmowéyak ma'a Jesús, apya'áyekmek axta xama m'a apkelxekmósso nak apnámakkok ektémakxa segánamakxa, apháxenmo axta ektémakxa apkelpaqmeyesma. Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—¿Yaqsa ektáhakxa amonye' segánamakxa neyseksa m'a ekyókxoho apkeltémókxa nak antéhek Dios?
29 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Keso ektáhakxa nak amonye' neyseksa ekyókxoho apkeltémókxa nak antéhek Dios se'e: ‘Kóleyxho énxet'ák Israel: Dios Wesse' egegkok apteme wánxa xama Wesse'. 30 Yásekhoho Dios Wesse' apagkok ekweykmoho kañók agko' apwáxok, tén han ekweykmoho apwanmagko, tén han ekweykmoho m'a élchetámeykegkaxa nak apwáxok, tén han ekweykmoho m'a apyennaqte nak.’ 31 Yetneyk eyke han mók ektétéyak ektéma nak se'e: ‘Yásekhoho pók ekhawo ektémakxa nak apchásekhamakpekxoho apagko'.’ Méko xama enxoho apkeltémókxa nak antéhek Dios ekhawo xa ánet nak.
32 Tén axta apkelxekmósso nak apnámakkok ektémakxa segánamakxa aptéma apkenagkama s'e:
—Sẽlxekmósso, táse'. Naqsók xa aptáhakxa nak appeywa: wánxa xama m'a Dios, méko pók. 33 Tásók agko' xa negásekhayo nak Dios ekweykmoho kañók agko' egwáxok, tén han ekweykmoho nak ma'a negya'áseykegkaxa nak, tén han ekyókxoho m'a negyennaqte nak, tén han negásekhayo nak egmók, ektémól'a negásekhamaxchekxoho egagkok egagko', kaxnók ma'a ekyókxoho nak aqsok élwatnamáxche, tén han ekyókxoho aqsok ektekyawa kélwatnamól'a m'a néten ekwatnamáxchexa aqsok.
34 Xama axta apweteya Jesús ektaqmela apchátegmowéyak xa apkelxekmósso nak apnámakkok ektémakxa segánamakxa, axta aptemék apkenagkama s'e:
—Ketók xép aphakxa m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios.
Keñe axta méko kaxwók ekmáheyo kalmaxneyha.
¿Yaqsa atáwen natámen ma'a Mesías?
(Mt 22.41-46Lc 20.41-44)35 Apkelxekmóssegkek axta Jesús énxet'ák ma'a kañe' tegma appagkanamap. Tén axta aptéma apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—¿Yaqsa ektéma apkelxeyenma nak chá'a apkelxekmósso nak apnámakkok ektémakxa segánamakxa Mesías apteme David aptáwen neptámen? 36 Hakte David apagko' axta nahan ma'a aptéma axta appeywa, eñama aptekkessesso apwáxok ma'a Espíritu Santo:
‘Axta aptemék apkenagkama
Wesse' egegkok
Wesse' ahagkok se'e:
Exa sa' ekpayhókxa nak sélya'assamakxa',
ekwokmoho seknegkenchesa
kóneg apmagkok ma'a apkelenmexma.’
37 ¿Háxko eyke katnehek etnehek David aptáwen neptámen ma'a Mesías, hakte David apagko' axta nahan apkeltemek Wesse' apagkok ma'a?
Atsek axta nahan apháxenmo Jesús apkeltenneykha m'a énxet'ák apxámokma axta.
Jesús apkeltennasso megkapayhémo apkeltémakxa m'a apkelxekmósso nak apnámakkok ektémakxa segánamakxa
(Mt 23.1-36Lc 11.37-54Lc 20.45-47)38 Axta aptemék Jesús apkelxekmósso s'e: “Kóláwho sa' apkelxekmósso nak apnámakkok ektémakxa segánamakxa, hakte atsek chá'a emáwhok elweynchamha apkelántaxno apkelwenaqte m'a, tén han kólpeykesek chá'a yetlo kéláyo m'a apheykegkaxal'a chá'a énxet'ák. 39 Etegyagkok nahan chá'a apkeltaháno éltaqmalma m'a kañe' apchaqneykekxexa nak judíos, tén han ektaqmalma apheykegkaxa m'a ektámáxchexa nak chá'a nento; 40 elyementamagkok nahan chá'a aqsok agkok ma'a kelán'ák tampe' nak, elwenaqtéshok nahan chá'a aptamhéyak nempeywa nélmaxnagko yaqwayam enxoho megkataxcheyk ma'a aptamhágkaxa. Awanhók agko' sa' katnehek apkelxawéyak kéllegassáseykegkoho xa énxet'ák nak.”
Kelán'a tampe' meyke aqsok ekmésso aqsok Dios
(Lc 21.1-4)41 Aphegkek axta makham Jesús nekha kélxátamakxa axta chá'a selyaqye kélmésso Dios, apkeláneykha axta ektémakxa apnegkenéyak chá'a selyaqye m'a énxet'ák. Apxámok axta han chá'a énxet'ák ekxámokma aqsok apagkok apnegkenéyak chá'a ekyawe agko' selyaqye apagkok. 42 Weykmek axta anhan xama kelán'a tampe' meyke aqsok ma'a, xátaweykmek axta han ánet sawo selyaqye étkok agkok ma'a kélxátamakxa axta chá'a selyaqye, ketsék agko' axta m'a. 43 Tén axta Jesús apkelwóneykencha'a apkeltáméséyak, axta aptemék apkelanagkama s'e:
—Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke, cháxa kelán'a tampe' nak ekmésa ekyawe agko', megkaxnawok ma'a ekwánxa nak apxatméyák selyaqye axagkok ma'a apyókxoho nak; 44 hakte apyókxoho énxet chá'a apnegkenak ma'a selyaqye apagkok ekyeykhágweykmoho nak, keñe xa kelán'a nak ekpekkena ekyókxoho selyaqye agkok yaqwayam eykhe kamha neyseksók ekha, neyseksa eykhe ekteme meyke aqsok.
Ñemitỹhára ñaña
(Mt 21.33-46Lc 20.9-19)1 Jesús oñe'ẽ chupe kuéra ñe'ẽ mbojoja rupi. He'i chupe kuéra: “Peteĩ karai oñotỹka vaekue peteĩ parralty ijyvýpe. Omongorapy ha upéi ojapouka oñeñami haguãme umi parral'a. Omopu'ã avei peteĩ óga yvate, upégui oĩ haguã omaña ha oñangarekóva ijyvýre. Upéi katu, oiporuka hepýre mba'apohára kuérape, ha oho mombyry. 2 Ha oguahẽvo ára parral'a ojepo'o haguã, omondo peteĩ hembiguái umi mba'apohára rendápe ogueraha haguã chupe upe imba'erãva. 3 Ha'e kuéra katu ojeity hi'ári ha oinupã heta rire, omondo po nandi. 4 Upémarõ pe parralty jára omondo ambue hembiguáipe, kóvape katu oñakã joka ha oja'o heta hikuái. 5 Pe karai katu omondo jey ambuépe, kóvape katu ojuka hikuái. Upéi omondo hetavépe, ha umívagui oĩ oñenupãva ha oĩ ojejukáva. 6 Opyta gueteri chupe peteĩ ita'ýra tee, ha'e ohayhu etéva. Ipahápe omondo chupe, he'ívo ipy'apýpe: ‘Che ra'ýpe niko ojapóta mba'e ramo.’ 7 Umi mba'apohára katu he'i ojupe: ‘Pévape opytapáta hína opa mba'e. Jajuka ha topyta ñandéve ko yvy.’ 8 Ha ojeity hi'ári hikuái, ojuka chupe ha oguenohẽ pe parraltýgui.
9 Mba'épa hi'ã peẽme ojapotaha pe yvy jára? Ohóta ojuka umi mba'apohárape ha ome'ẽta iparralty ambuépe. 10 Peẽ niko peikuaa Ñandejára Ñe'ẽ he'iha:
Upe ita omboykéva umi óga mopu'ãhára
upéva ári ko'ágã oñemopu'ã.
11 Ñandejára upéicha ojapo
ha ore jurujái rohechávo.”
12 Ha omyakãsãse hikuái Jesúspe oikuaágui oiporu hague ñe'ẽ mbojoja hese kuéra. Okyhyjénte opavavégui, oguerekógui chupe hikuái maranduhára ramo.
Tupã mba'éva ha mburuvicha mba'éva
(Mt 22.15-22Lc 20.20-26)13 Omondo hikuái Jesús rendápe mbovymi fariséo ha Herodes ndiveguáva, omoñuhã haguã Jesúspe, ha he'ívare omoĩ vai haguã chupe. 14 Ko'ãva oho ha he'i chupe:
—Mbo'ehára, roikuaa niko añetévante ereha, ndoguapyiha nde rehe mba'eve oje'éva nde rehe, ha neremañaiha avavére rehecha haguã mba'eichaguápa ha'e. Roikuaa hekoitépe rembo'eha Tupã rape. Iporã piko rome'ẽ viru mburuvicha guasu Roma peguápe, térãpa nahániri?
15 Jesús katu ohecha kuaa hova mokõiha hikuái, ha he'i:
—Mba'ére piko pe che moñuhãse? Pehechauka chéve pe viru peme'ẽva jepi.
16 Ha ombohasa chupe hikuái. Jesús oporandu chupe kuéra:
—Máva ra'ãnga ha máva réra piko ko oĩva hese?
Ha'e kuéra he'i:
—Mburuvicha guasu Roma pegua.
17 Jesús he'i chupe kuéra:
—Néi, peme'ẽ mburuvicha guasúpe mburuvicha guasu mba'éva, ha Tupãme Tupã mba'éva.
Ha ijurujái joa opytávo.
Jesús oñe'ẽ jeikove jeýre
(Mt 22.23-33Lc 20.27-40)18 Upérõ oho Jesús rendápe umi Saduséo. Ha'e kuéra niko ndogueroviái omanóva oikove jeyha, upévare he'i Jesúspe:
19 —Mbo'ehára, Moisés niko he'i vaekue, peteĩ kuimba'e omendáva omano ramo hembireko imemby'ỹre chugui, tyvýra omenda vaerã hembirekorére omoñemoñare haguã tyke'ýra omano vaekuépe. 20 Oiko vaekue niko 7 kuimba'e ojoryvýva. Ha pe ijypykue omenda ha omano oheja'ỹre ñemoñare. 21 Upémarõ pe mokõiha omenda hembirekorére, ha'e omano avei oheja'ỹre ñemoñare. Upéicha avei ojehu pe mbohapyhápe, 22 ha opavavépe ipahague peve, avave oheja'ỹre ñemoñare. Amo ipahápe omano avei pe kuña. 23 Ha néi, ágã ojeikove jey vove, ko'a 7 apytégui, máva rembirekótapa hína pe kuña?
24 Jesús he'i chupe kuéra:
—Pejavy ndapeikuaáigui Ñandejára Ñe'ẽ térã Tupã pokatu. 25 Ágã ojeikove jey vove, kuimba'e ha kuña nomenda mo'ã véima ojuehe. Oikóta chugui kuéra, Tupã remimbou yvágape guáicha. 26 Ha ndaperoviaséi ramo omanóva oikove jeyha, piko ndapehechái mba'épa he'i Moisés kuatia ñe'ẽme, oñe'ẽhápe pe jukeri hendy ramo guare? Tupã he'i Moiséspe upérõ: ‘Che hína Abraham, Isaac ha Jacob Tupã’. 27 Ha'e niko ndaha'éi omanóva Tupã. Oikovéva Tupã katu. Tuicha eterei pejavy.
Pe tembiapoukapy tuichavéva
(Mt 22.34-40)28 Ohechávo Jesús he'i porã hague chupe kuéra, peteĩ Moisés rembiapoukapy mbo'eha, ohendu vaekue chupe kuéra oñoñe'ẽ apírõ, oñemboja hese ha oporandu chupe:
—Mávapa umi Tupã rembiapoukapy apytégui pe mba'e guasuvéva?
29 Jesús he'i chupe:
—Pe tembiapoukapy tuichavéva hína: ‘Ehendúke, Israel, Tupã Ñandejára niko peteĩnte. 30 Ehayhu Tupã nde Járape nde py'aite guive, ne ánga rugua guive ha ne arandukue reheve, ha ne mbaretekue reheve. 31 Upe rire oúva he'i kóicha: ‘Ehayhu nde rapichápe rejehayhuháicha nde’. Ndaipóri tembiapoukapy mba'e guasuvéva ko'ãvagui.
32 Upe Moisés rembiapoukapy mbo'eha he'i chupe:
—Iporãite, mbo'ehára. Añete upe eréva: Peteĩnte oĩ Tupã ha ndaipóri ambue. 33 Ha jahayhu ramo Tupãme ñande py'aite guive, ñane ñe'ã ha ñane mbaretekue reheve, ha jahayhu ñande rapichápe ñande jupéicha, iporãve opa mymbahapy*f** ha mymbajuka*f** altárpe*f** oñekuave'ẽvagui.
34 Jesús, ohechávo pe tembiapoukapy mbo'eha he'i porã hague, he'i chupe:
—Namombyrýi reime Tupã remisãmbyhýgui.
Ha avave noporandusevéi chupe.
Máva ñemoñarépa pe Mesías
(Mt 22.41-46Lc 20.41-44)35 Jesús oporombo'e hína Tupaópe ha oporandu:
—Mba'ére piko Moisés rembiapoukapy mbo'eha he'i pe Mesías, David ñemoñareha? 36 David voi niko, Espíritu Santo rupi he'i vaekue:
“Ñandejára he'i che Járape
‘Eguapy che akatúa gotyo,
tamoĩ ne pyenda ramo
umi nde rayhu'ỹva.’”
37 David voi niko he'i chupe “Che Jára”? Mba'éicha piko aipórõ pe Mesías David ñemoñaréta?
Heta umi ijatýva upépe, ha oguerohory joa Jesús ñe'ẽ.
Jesús oñe'ẽ fariséo ha Moisés rembiapoukapy mbo'eháre
(Mt 23.1-36Lc 11.37-54Lc 20.45-47)38 Jesús oporombo'évo he'i jepi: “Peñeñangarekóke umi Moisés rembiapoukapy mbo'eha kuéragui. Ha'e kuéra niko oikose ao puku reheve, ha oipota umi okaháre oñemomaitei chupe kuéra karai guasúicha. 39 Oĩ porãvetahápe oguapy karu guasuhápe, ha judío kuéra tupaópe. 40 Ha oñembo'e puku gua'u oipe'apa haguã oguerekóva guive kuña imenave'ỹvagui. Chupe kuéra oñenupã rasyvéta.”
Kuña mboriahu imenave'ỹva mba'e me'ẽ
(Lc 21.1-4)41 Peteĩ jey Jesús oguapy hína Tupaópe upe mba'e me'ẽha ryru rovái, ha ohecha mba'éichapa oñemoĩ pype viru. Mba'eta rerekua kuéra omoĩ heta-heta. 42 Oguahẽ sapy'a peteĩ kuña mboriahu imenave'ỹva, ha omoĩ mokõi viru pehẽnguemi. 43 Upérõ Jesús ohenói hemimbo'e kuérape ha he'i:
—Ha'e peẽme ko kuña mboriahu imenave'ỹva ome'ẽ hetave hague opavavégui, 44 opavave niko ome'ẽ upe hembývagui chupe kuéra, ha'e katu, imboriahu pa'ũme, ome'ẽmba oguereko vaekue okaru haguã.