Segánamakxa yaqwayam anlánekxések chá'a amya'a ekpéwomo egnámakkok
1 “Ná exén chá'a amya'a ekmowána amya'a, ná ewhánho nahan énxet ekmaso nak aptémakxa yaqwayam exének ma'a amya'a megkamámnaqsoho nak.
2 “Apxámok sa' eykhe etnehek ma'a énxet élmasagcha'a nak apkeltémakxa, ná exnésakpoho.
“Apcháneyákpek sa' agkok exének xama amya'a, ná etne apmopwána amya'a, epékesho aqsa chá'a m'a aqsok apxeyenma, meyke apweheneykekxoho m'a énxet'ák apxámokma nak; 3 meyke aqsok apagkok sa' eykhe nahan katnehek ma'a énxet apxénamap, ná etne apmopwána amya'a exének kapyóshok elano'.
4 “Apwetákxeyk agkok nahan wey essenhan yámelyeheykok aptósso ekxegányam ma'a ektáha nak chá'a aptaqnagkamakxa, egkeyásekxa chá'a. 5 Nágyeyx chá'a epasmok ma'a ektáha nak chá'a aptaqnagko; apwet'ak sa' agkok chá'a ekyaqnena yámelyeheykok aptósso eñama ekyentaxno ekseykha, epásem elhaxyawássesek néten akpok ma'a ekseykha.
6 “Kéllánekxéssek agkok nahan amya'a énxet meyke nak aqsok apagkok, nágkóltawássesha chá'a m'a ekpayhawo nak chá'a yaqwánxa kólteméssesek.
7 “Ná etne chá'a apmopwána amya'a, nágyána nahan chá'a emátog ma'a énxet meyke nak aptémakxa tén han ma'a meyke nak apsexnánémap, hakte maxének sa' ko'o ektaqmela aptémakxa énxet apteme nak chá'a xa ektáha nak.
8 “Ná ema aqsa exkak aqsok kélmésso naqsa yaqwayam mexének ektemegweykmohóxma, hakte ekho meyke apaqta'ák chá'a katnéssesek énxet kélmésso nak chá'a xa ektéma nak aqsok, néxa nahan chá'a katnéssessamhok aqsok apxeyenma m'a énxet meyke nak aptémakxa.
9 “Nágkólyentaxnésses chá'a apha m'a énxet apkeñama nak mók apkelókxa, hakte kéxegke axta nahan kélteme kéleñama mók apkelókxa m'a kélheykencha'a axta m'a Egipto, kélya'ásegkok kaxwo' ektémakxa neghayam mók apkelókxa.
Nélánémaxche óllókasek nélyampe
10 “Eknekxa sa' aqsok xapop apagkok, tén sa' enakxek ekyexna ekweykmoho seis apyeyam, 11 keñe sa' ma'a ekwokmo enxoho siete apyeyam, ná eknekxa aqsa, yoho sa' kallókasek ekyampe xapop apagkok yaqwayam sa' etawagkok ekhéyak kañe' awáxok apkelchekha m'a énxet'ák apmopyóseka, apheykha m'a kañe' apchókxa, tén han yaqwayam enxoho katawagkok éleymomaxche m'a aqsok nawha'ák élmeymentakcha'a nak. Etnésses sa' nahan ma'a anmen yámet apkeneykekxa nak tén han ma'a olivo yámet nak.
12 “Elána chá'a ekyókxoho aqsok ekyetnakxa enxoho chá'a yaqwayam elának ekweykmoho seis ekhem, keñe sa' ma'a ekhem siete ellókasek chá'a apyampe, yaqwayam enxoho nahan kallókasek ekyampe m'a wey aptósso tén han ma'a yámelyeheykok nak, tén han yaqwayam enxoho kaxnekxak chá'a apwasqapma m'a apchásenneykha naqsa nak tén han ma'a énxet apkeñama nak mók apkelókxa.
13 “Kóllána chá'a ekyókxoho m'a séltémo nak chá'a kóllána', mómenyék nahan ko'o kólxének kéxegke xama enxoho m'a pók kéláyókxa nak chá'a.
Ántánxo kélessawássessamo ekwányam agko'
(Ex 34.18-26Dt 16.1-17)14 “Kóllána sa' chá'a ántánxo kélessawássessamo xama apyeyam ekxénweykekxoho kélwáxok ko'o. 15 Kóllána sa' kélessawássessamo kelpasmaga meyke nak kempáseyak, ekhawo m'a séltamhókxa axta kóltéhek kóltawagkok kelpasmaga meyke kempáseyak ekweykmoho siete ekhem, cham'a ekhem ekpekkenamaxchexa nak chá'a pelten Abib, hakte cháxa pelten nak kélánteyapmakxa axta kéxegke m'a Egipto. Méko sa' nahan xama énxet enxoho apwanchek hey'óták ko'o, mesánto enxoho xama aqsok.
16 “Kóllána sa' nahan kélessawássessamo kélnakxamakxa nak ekyexna aqsok kélcheneykekxa, cham'a kélnakxa enxoho m'a émha amonye' ekyexna nak aqsok kélcheneykekxa namyep, ekhawo nahan ma'a kélessawássessamo nak chá'a eknakxamáxche ekyexna aqsok ma'a néxa apyeyam, cham'a kélsawha enxoho chá'a kélnakxo ekyókxoho m'a kélcheneykekxa nak chá'a aqsok.
17 “Kéméxcheyk chá'a etnehek ántánxo apkelweykekxa nápaqtók Wesse' egegkok xama apyeyam apyókxoho énxet.
18 “Éllánéssek sa' agkok nahan ma'a kélnaqtósso ektekyawa nak, náhélmes ekyetlómo éma agkok tén han ma'a kelpasmaga ekyetlómo nak kempáseyak, nágkóltaqmelches nahan pexmok agkok yaqwayam enxoho kólmaha makham mók ekhem.
19 “Keñe sa' ma'a émha amonye' ekyexna éltaqmalma nak ma'a apkeneykekxa, elsakxak ma'a Dios Wesse' apagkok nak tegma appagkanamap apagkok.
“Nágkólhanchásekxa aqsa yát'ay apketkok egken neme apyegmenek apagkok.
Wesse' egegkok apchásenneykha
20 “Elano, wáphaksek sa' ko'o seyásenneykha apmonye' exchep, yaqwayam sa' etaqmelchesek neyseksók apxega ámay tén han eyentamok ma'a yókxexma sektaqmelchessessamakxa nak. 21 Nágkólyenyawha aqsa m'a; kólyahakxoho sa' nahan chá'a, nágkólteme megkólyeheykekxa, hakte cháxa sekmésso ko'o yaqwayam elának aqsok eñama ko'o sekwesey xa, melásekhekxók sa' nahan ektémakxa nak megkólya'assáxma kéxegke. 22 Naqsók agkok xeyep mey'ássekmo tén han apkelana enxoho ekyókxoho m'a séltamhókxa axta etnehek, etnehek sa' ko'o sélenmexma m'a apkelenmexma nak xeyep, wanmexmakha sa' nahan ko'o m'a ektáha nak chá'a exchep apkenmexeykha. 23 Seyásenneykha sa' eyke exog apmonye' exchep, tén sa' eyentamok ma'a amorreos apchókxa, hititas, ferezeos, cananeos, heveos tén han ma'a jebuseos, cham'a yaqwánxa nak amasséssók apyókxoho. 24 Nágkólhésagkoho ektémakxa nak élmasagcha'a apkeltémakxa xa énxet'ák nak. Nágkólháxe amonye'e m'a aqsok apcháyókxa nak, nágkólpeykesho nahan; kólsawhaksoho aqsa kólekkexchásekxak ma'a ekyókxoho aqsok kéleykmássesso nak tén han ma'a meteymog apkeláncháseyák nak chá'a apkelpeykessamo. 25 Elpeykesho Dios Wesse' apagkok. Sa' egkések ektaqmalma apto m'a, tén han ma'a apyamakxa nak chá'a yegmen.
“Magwohok sa' ko'o keypetchegwohok xeyep ma'a negmasse nak, 26 magwánhek sa' nahan yetsapok amonye' enxoho ekwe yaqwayam yetsapok. Méko sa' xama kelán'a enxoho apchókxa exchep kategkesek aqsa chá'a étche neyseksók megkawayam ekhem agkok yaqweykenxa chá'a katnehek naqláwa, méko sa' nahan katnehek ma'a kelán'a megkate nak chá'a étche.
27 “Ko'o sa' eyke wának yeygkok xeyep ma'a apkelenmexma nak, kalpayheykha sa' apatña'ák apyeykhágwánxa enxoho chá'a m'a apkelókxa, apheykegkaxa enxoho chá'a m'a énxet'ák, wának sa' nahan ko'o yenyahagkok ma'a apkelenmexma nak. 28 Wának sa' ko'o yeyk ma'a énxet'ák, tén sa' yenyahagkok apmonye' exchep ma'a heveos, hititas tén han ma'a cananeos. 29 Malántekkessesek sa' eyke sekxók ko'o makham xama apyeyam apwánxa enxoho exchep xa énxet'ák nak, yaqwayam enxoho megkataqmopagkehek heykxe xa xapop nak tén han kaxámekxak ma'a aqsok nawha'ák éllo nak tén han katwássesha chá'a kélheykha. 30 Ataqmelchesagkohok sa' eyke ko'o alántekkesek aphakxa exchep ma'a énxet'ák nak, ekwokmoho apxámákxo m'a apketchek, tén sa' emok etnehek apagkok se'e xapop nak. 31 Keso sélqahássesso yaqwánxa chá'a katnehek néxa xapop kélagkok se'e, eyeynamo sekxók ma'a Wátsam Ekyexwase nak ekweykmoho m'a wátsam ekwányam apagkok nak ma'a filisteos, tén han eyeynamo m'a yókxexma meykexa nak énxet ekweykmoho m'a wátsam Éufrates. Ekméssek ko'o yaqwayam kólmok énxet'ák apheykha nak xa apkelókxa nak, emenxenek sa' xeyep ma'a apwánxa enxoho.
32 “Ná elpaqhetchesakpoho xama enxoho xa énxet'ák nak tén han ma'a aqsok apcháyókxa nak, 33 nágyoho elhekxak ma'a apchókxa nak, yaqwayam enxoho megyánhek elának ma'a mey'assáxma sénmexma nak ko'o. Hakte elpeykeshok katnehek ma'a aqsok apcháyókxa nak chá'a m'a énxet'ák nak, cháxa yaqwayam kaxyánegkesek xép xa.”
Tembiapoukapy ñembojovake rehegua
1 Ani remboja rei mba'eve nde rapicháre térã remoirũ iñañávape erévo añeteha upe ha'e he'íva, reikuaa porã ramo jepe ijapuha.
2 Hetave ramo jepe umi hembiapo vaíva ani rejapo ha'e kuéraicha ha ani reipytyvõ umi ijapúvape ijapúpe, heta ramo jepe ha'e kuéra. 3 Ha imboriahu ramo jepe upe ijapúva, ani reipytyvõ chupe ijapúpe.
4 Rejuhu ramo nde rayhu'ỹva rymba guéi térã hymba vúrro okañýva, eraha chupe. 5 Rejuhu ramo hymba vúrro ho'áva mba'e pohýi guýpe, ani rejere chugui, eñemboja uvei eipytyvõ.
6 Ñembojovakehápe ani remokarẽ nde rapicha mboriahu ñe'ẽ.
7 Ejehejáke ñeporomombe'u japúgui. Ani rejukauka hembiapo vai'ỹvape ha reheja rei mba'e vai apohápe.
8 Peñombojovake ramo ani oĩ oñembopopeguáva. Upe pláta niko ombohesa ypytũ mba'e recha harépe jepe ha omokarẽ ñombojovake heko pegua.
9 Ani rejopy mombyrygua pende apytépe oikóva ndive. Reikuaa porã hína mombyrygua reko. Nde voi mombyrygua vaekue Egíptope.
Jeheja rei rehegua áño ha pytu'uha ára
10 Eñemitỹ nde yvýpe ha emono'õ ne remitỹngue 6 áño pukukue. 11 7hápe katu eheja topytu'u nde yvy, mboriahu kuéra okaru haguã chugui ha tymba ñu ho'u haguã hembyre. Topytu'u avei nde parralty ha nde olivoty.
12 Ne rembiaporã ejapopa 6 árape ha 7hápe epytu'u, topytu'u ne rymba guéi, ne rymba vúrro ha taipytuhẽmi avei ne rembiguái ha kuimba'e mombyrygua ndéve omba'apóva.
13 Ejapóke opa mba'e ha'e vaekue ndéve ha ani oñehendu nde jurúpe avaveichagua tupã gua'u réra.
Israelgua arete kuéra
(Ex 34.18-26Dt 16.1-17)14 Pembyarete chéve, áñope mbohapy jey. 15 Pembyarete mbuja ñembovu pyre'ỹ, pe'úvo upéicha guánte 7 ára pukukue. Ha'e haguéicha peẽme, hi'ára hína mes Abib. Upérõ niko pesẽ vaekue Egíptogui. Ani avave ou che rendápe po nandi.
16 Pembyarete avei pene remitỹngue ñemono'õ tenondere ha ñemono'õ áño paha pegua pembyatypa rire kokuégui pene remitỹngue'a.
17 Mbohapy jey áñope toho Tupã Ñandejára rendápe kuimba'e kuéra Israelgua.
18 Peikuave'ẽ ramo chéve mymbajuka,*f** ani peikuave'ẽ huguy mbuja ñembovu pyre reheve, térã peñongatu ára ambuépe guarã ikyrakue.
19 Peraha tupaópe iporãnguete pene remitỹngue'a tenonderégui.
Ani pembojy kavara ra'y isy kambykuépe.
Ñandejára remimbou*f**
20 Péina amondóta che remimbou*f** pene renonderã, pene moirũ ha pene moguahẽ haguã upe ambosako'i haguépe pene rendarã. 21 Ani pejei chugui, pejapo he'íva ha ani pembohovái chupe. Cháke ha'e ojapóta hína opa mba'e che rérape ha ndoheja rei mo'ãi pene rembiapo vaikue. 22 Pejapysaka ramo iñe'ẽre ha pejapo ramo opa mba'e ha'e vaekue peẽme, pende rehe ija'e'ỹvare ndacha'e mo'ãi ha apu'ãta opu'ãva rehe pende rehe. 23 Che remimbou oguatáta pene renonderã ha pene moingéta amorréo, hitíta, ferezéo, cananéo hevéo ha jebuséo kuéra retãme. Chupe kuéra katu ahapo'óta ko yvy árigui. 24 Ani peñesũ itupã nguéra renondépe térã peñembo'e chupe kuéra térã peiko ha'e kuéra oikoháicha. Pehundi uvei opaite itupã nguéra ha pemopẽmba ijita ñembo'y kuéra. 25 Peẽ katu pemomba'e guasu Tupã pende Járape ha che ahovasáta pene rembi'u ha pende y. Ha aipe'áta pende apytégui opaichagua mba'asy. 26 Ndaipóri mo'ãi pende apytépe kuña imembykuáva térã imemby'ỹva. Ha peikove pukúta. 27 Amondóta kyhyje guasu pene renonderã tetã nguéra pehasaha rupi, ha pende rehe ija'e'ỹva okañy joáta pende hegui. 28 Amondóta ñemondýi guasu pene renonderã omosarambítava hevéo, cananéo ha hitíta kuérape. 29 Namosẽ mo'ãi chupe kuéra peteĩ áñopente, ani yvy opyta nandi ha oñemuña tymba ka'aguy ikatu vaerã ondyry pende rehe. 30 Amosẽta mbegue katúpe pene renondégui ikatu haguã peñemboheta raẽ ha upéi peñemomba'e umi yvýre. 31 Ha pende yvy rembe'y ojepysóta Mar Rojo guive filistéo kuéra yguasu peve ha yvy ojeiko'ỹha guive ysyry Éufrates peve. Amoĩta niko pende pópe umi tetã guápe pemosẽ haguã chupe kuéra ijyvýgui.
32 Ani peme'ẽ ojupe oñoñe'ẽ hendive kuéra térã itupã nguéra ndive. 33 Ani peheja oiko hikuái pende apytépe, cháke pene moñuhãne ha pende reraháne pemomba'e guasúvo itupã nguérape ha upéicha pene rundíne.