Dios appeywa aplegasso aptaqnagko Jeroboam
1 Neyseksa apwatno axta Jeroboam aqsok ekmátsa ekpaqneyam éten agkok ma'a ekwatnamáxchexa nak aqsok, apwokmo Betel xama Dios appeywa aplegasso apkeñama Judá, Wesse' egegkok axta apcháphasso. 2 Apyennaqtésawók axta appeywa appaqhetchesa m'a ekwatnamáxchexa nak aqsok, hakte Wesse' egegkok axta apkeltémo etnehek. Aptáhak axta: “Ekwatnamáxchexa aqsok: Aptáhak apxéna exche' Wesse' egegkok se'e: ‘Etyamok sa' xama sakcha'a apkeñama David axta aptawán'ák neptámen, Josías sa' etnehek apwesey, elnápok sa' enegkenek xeye' néten ma'a apkelmaxnéssesso nak chá'a énxet'ák agkok ma'a aqsok kéláyókxa', cham'a apkelwatnama nak chá'a néten xeye' m'a aqsok ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok; elwatnek sa' han kélexchakkok ma'a néten nak xeye'.’”
3 Yetlókok axta han apkelane aqsok sempelakkasso nak agwetak ma'a Dios appeywa aplegasso. Aptáhak axta: “Keso aqsok sempelakkasso nak agweta' apxeyenma nak ma'a Wesse' egegkok: Nekha'a étkók sa' katnekxak ma'a ekwatnamáxchexa nak aqsok, kaxpaqnek sa' ma'a táhap ekhéyak nak néten.”
4 Xama axta apleg'a wesse' apwányam Jeroboam ektáhakxa apxeyenma m'a Dios appeywa aplegasso yaqwánxa kólteméssesek ma'a ekwatnamáxchexa aqsok nak Betel, apya'ássek axta apmek ekpayhókxa m'a ekwatnamáxchexa aqsok aptáha s'e: “¡Kólma!” Yennaqkak axta eyke aqsa han apaktog apya'asso axta m'a, massék axta apkepwagko apkeltaqheyáseyncha'a. 5 Yetlókok axta ektamheykekxa nekha'a étkók ma'a ekwatnamáxchexa aqsok, kexpaqneyk axta m'a táhap ekhéyak axta m'a néten, aptáhakxa axta appeywa apxénakxa katnehek ma'a Dios appeywa aplegasso, eñama axta apkeltémo katnehek ma'a Wesse' egegkok. 6 Keñe axta wesse' apwányam aptáha apcháneya m'a Dios appeywa aplegasso:
—Hélmaxnésses ko'o Dios Wesse' apagkok, yaqwayam kataqmelekxak se'e ahaktog nak.
Apkelmaxnakkek axta Wesse' egegkok ma'a Dios appeywa aplegasso, keñe ektaqmelákxo makham apaktog ma'a wesse' apwányam, ekwamekxo makham ma'a ektémakxa axta chá'a. 7 Keñe axta wesse' apwányam aptáha apcháneya m'a Dios appeywa aplegasso:
—Hétlakxa sa' exagkok, etwok sa' apto, agkések sa' han aqsok sekmésso naqsa.
8 Apchátegmowágkek axta Dios appeywa aplegasso m'a wesse' apwányam:
—Meytlakxeyk ko'o exchep, matwehek han sekto, meynhek han yegmen se'e kañe' nak, megkeyxek sélmésso nekha aqsok apagkok ekhéyak nak se'e tegma apyawe apagkok; 9 hakte cháxa apkeltémókxa ko'o atnehek ma'a Wesse' egegkok. Axta aptemék seyenagkama: ‘Ná etaw aqsa apto, ná eyen han yegmen, ná epéwho han ma'a ámay appéwomókxa axta.’
10 Keñe axta Dios appeywa aplegasso apmeyeykekxo mók ámay, yaqwayam enxoho mepéwók ma'a ámay appéwomókxa axta apmaheykegko m'a Betel.
11 Aphegkek axta han xama Dios appeywa aplegasso apwányamók ma'a Betel, apkelye'eykekxo axta apketchek apkeltennáseykencha'a ekyókxoho aqsok apkelane Betel ma'a Dios appeywa aplegasso apkeñama axta Judá; apkeltennáseyncha'a han apyáp ektáhakxa aqsok apxeyenma m'a wesse' apwányam. 12 Keñe axta apchátegmowágko m'a apyáp:
—¿Háxko exchek appéwókxa m'a?
Keñe axta apketchek apkeltennasa m'a ámay appéwókxa axta aptaqháwo m'a Dios appeywa aplegasso apkeñama nak Judá. 13 Keñe axta aptáha apkeláneya m'a apketchek:
—Héltahanchesses sa' yámelyeheykok.
Apkeltahanchessessek axta han ma'a apketchek, apchánteyk axta m'a Dios appeywa aplegasso, 14 tén axta apxega apkemhágko m'a Dios appeywa aplegasso apkeñama nak Judá. Apwetágwokmek axta apha kóneg xama yámet encina, tén axta aptáha apkelmaxneyáncha'a:
—¿Xeyepya Dios appeywa aplegasso apkeñama nak Judá?
—Ko'o —axta aptáhak apchátegmowágko.
15 —Ólmeyekxak exagkok, etwok sa' apto xamo' ko'o —axta aptáhak Dios appeywa aplegasso apwányamók axta.
16 Keñe axta Dios appeywa aplegasso apkeñama nak Judá aptáha apchátegmowágko:
—Mowanchek eytlakxa', mowanchek han ataxnegwók ma'a apxagkok, mowanchek han atwok sekto, tén han eynek yegmen xamo' xeyep se'e yókxexma nak; 17 hakte aptemék ko'o seyenagkama Wesse' egegkok se'e: ‘Ná etaw aqsa apto s'e, ná eyen han yegmen, ná epéwho han etaqhohok ma'a ámay appéwókxa axta.’
18 Keñe axta m'a énxet apwányam aptáha apcháneya s'e:
—Ko'o han sekteme Dios appeywa seklegasso, aptéma nak xép, Dios apchásenneykha apkeñama nak Wesse' egegkok han apkeltamhók ko'o exchep eyntemekxak ma'a exagkok, tén han wagkok apto, tén han ma'a yegmen.
Apkelyexancháseyha axta eykhe m'a énxet apwányam nak, 19 apyetlákxeyk axta eyke aqsa m'a Dios appeywa aplegasso apkeñama nak Judá, aptókek axta apto m'a apxagkok nak, apyenchek axta han yegmen. 20 Neyseksa apheykha axta m'a nekha mésa, appaqhetchesa Wesse' egegkok ma'a Dios appeywa aplegasso apwányamo nak, apyentameykekxa axta m'a Dios appeywa aplegasso apkeñama nak Judá, 21 apyennaqtéssek axta han appeywa aptáha apcháneya m'a énxet apwányam nak:
—Apxénchek xép Wesse' egegkok melyahákxo m'a appeywa apmésso axta, 22 hakte aptaqhegwokmek aptáswa'akto apto tén han apyena yegmen, meltamhókxa axta Wesse' egegkok etwok apto, megkeytnakxeyk sa' xép aphápak ma'a takhaxpop apagkok nak apyapmeyk nano'.
23 Xama axta apsawha apto tén han apyá m'a Dios appeywa aplegasso apkeñama nak Judá, keñe apkeltahanchessásekxo yámelyeheykok apchánte m'a Dios appeywa aplegasso apwányamók axta, 24 keñe axta aptaqháwo m'a Dios appeywa aplegasso apkeñama nak Judá. Tekkek axta eyke han xama méwa apmonye' m'a ámay, chaqhak axta han, yetneyk axta aqsa han aphápak ma'a ámay. Yagqákxeyk axta aqsa han yámelyeheykok ma'a ekyetnakxa aphápak, tén han méwa. 25 Chaqhawók axta han apkelchexyámxa énxet'ák ma'a ámay nak, keñe apkelwetágwa'akto aphápak ekyetna m'a ámay nak, keñe han ekyetnawo makham xamók ma'a méwa. Xama axta apkelwákxo m'a tegma apwányam aphakxa axta m'a Dios appeywa aplegasso apwányamo, apkeltennáseyha axta ektáhakxa apkelwete. 26 Xama axta apleg'a m'a Dios appeywa aplegasso apwányamo, ektáha axta aptaqhesseykekxa m'a pók, keñe aptáha s'e: “Cháxa Dios appeywa aplegasso melyaheykekxa axta apkeltémókxa etnehek ma'a Wesse' egegkok. La'a apmésa nak Wesse' egegkok yaqwayam kaqhek méwa, keñe eyaqha, tén han katnéssesek nápakha'a apketkók, ekhawo aptáhakxa axta apcháneya m'a Wesse' egegkok.”
27 Yetlókok axta apkeltémo eltahanchessesek yámelyeheykok ma'a apketchek, apkeltahanchessessek axta han. 28 Tén axta apxega m'a Dios appeywa aplegasso apwányamo, apwetágwokmek axta han kélhápak ekyetna ámay, tén han ekyagqa yámelyeheykok ekpayhókxa tén han méwa. Axta han katáwak kélhápak ma'a méwa, axta han kaqhak ma'a yámelyeheykok. 29 Keñe axta Dios appeywa aplegasso apwányamók apmákxo aphápak ma'a Dios appeywa aplegasso apkeñama axta Judá, appátegkessek axta yámelyeheykok keñe aptaqháwo apsákxo m'a tegma apwányam apagkok, yaqwayam enxoho elekxagwaha elano' tén han yátawanyek. 30 Apchátawanyeyk axta m'a takhaxpop apagkok apagko' axta, apkelekxagweyha axta apkelanawo, keñe aptáha s'e: “¡Apyósek eyke eykhel'a eyáxeg!”
31 Keñe axta aptáha apkeláneya apketchek natámen apchátawanye s'e:
—Étsekkek sa' agkok ko'óxa, hélátawanye sa' se'e takhaxpop seyátawanyakxa nak se'e Dios énxet apagkok nak. Kólpekken sa' ehápak nápakha nak xa, 32 hakte naqsók agko' sa' katnehek ma'a aptáhakxa axta apxeyenma, apkeltémo axta etnehek Wesse' egegkok, apxeyenma m'a ekwatnamáxchexa aqsok Betel, tén han ma'a ekyókxoho kélpeykessamókxa nak chá'a aqsok kéláyókxa, cham'a egkexe ekheykegko nak ma'a tegma apkelyawe Samaria.
33 Axta han eyenseykmok aptémakxa ekmaso Jeroboam, apweteyak axta eykhe m'a ektémakxa axta, aptemessáseykegkokxeyk axta aqsa makham apkelmaxnéssesso aqsok kéláyókxa m'a énxet'ák agkok, nepyeseksa m'a énxet'ák, yaqwayam eltemeykha chá'a m'a kélpeykessamókxa nak kéleykmássesso, cham'a egkexe nak chá'a. Etnésseshok axta chá'a apkelmaxnéssesso kéleykmássesso énxet'ák agkok Jeroboam ma'a apkelmopmenyého axta chá'a, cham'a kélpeykessamókxa nak. 34 Axta keñamak apkeláneykegko melya'assáxma m'a Jeroboam axta aptawán'ák neptámen, keñe han kélmassésseykmo apyókxoho.
Peteĩ maranduhára*f** Judá pegua oja'o Jeroboámpe
1 Jeroboam ohapy aja insiénso altar*f** ári, oguahẽ Betélpe peteĩ maranduhára Judá pegua, Ñandejára remimbou. 2 Ha Ñandejára he'ígui chupe, hatã osapukái altar rehe he'ívo: “Há altar, altar! Ñandejára he'ika: ‘David ñemoñarégui osẽta peteĩ mitã hératava Josías, ojukátava nde ári oikuave'ẽ haguã mymbajuka*f** ramo, pa'i kuéra tupã nguéra tekoha peguápe, ohapýva insiénso; ha nde ári ojehapýta yvypóra kuéra kãnguekue.’”
3 Upe árape voi upe maranduhára ojapo techaukarã peteĩ mba'e rechapyrã. He'i: “Kóva hína pe mba'e rechapyrã Ñandejára he'íva oikotaha: pe altar ijaku'íta ha tanimbu hi'arigua isarambipáta.”
4 Jeroboam ohendúvo pe maranduhára he'íva Betel pegua altar rehe, oipyso ipo altar ári ha he'i: “Pende pojái hese!” Pe ipo oipyso vaekue katu opyta hatãmba pe altar ári ha ndaikatuvéi omongu'e. 5 Upete jave pe altar ijaku'ipa ha tanimbu hi'arigua isarambipa, he'ika haguéicha Ñandejára pe maranduhára rupi. 6 Upérõ mburuvicha guasu he'i pe maranduhárape:
—Eñembo'e mína che rehe Tupã nde Járape okuera haguã che po.
Pe maranduhára oñembo'e Ñandejárape, ha mburuvicha guasu po okuera jey. 7 Mburuvicha guasu he'i pe maranduhárape:
—Jaha ógape, ekarumi ha rombojopóita.
8 Pe maranduhára katu he'i mburuvicha guasúpe:
Reme'ẽ ramo jepe chéve mbytere opa mba'e rerekóvagui, ndaha mo'ãi ne ndive, nda'u mo'ãi mbujape ha nday'u mo'ãi ko'ápe, 9 he'i haguére chéve che Jára: ‘Ani re'u mbujape térã rey'u, ha ani reju jey pe tape reho hague rupi.’
10 Ha pe maranduhára oho tape ambue rupi, ani haguã oho jey upe tape ou hague rupi Betélpe.
11 Upérõ oiko Betélpe peteĩ maranduhára tuja, ha ita'ýra kuéra omombe'u chupe opa mba'e upe maranduhára Judá pegua ojapo vaekue Betélpe upe árape ha omombe'u avei itúvape upe he'i vaekue mburuvicha guasu. 12 Itúva oporandu chupe kuéra:
—Mamo rupi piko oho ra'e?
Ta'ýra kuéra ohechauka upe tape oho jey hague rupi maranduhára Judá gotyo. 13 Upérõ he'i ita'ýra kuérape;
—Pembyape chéve che rymba vúrro.
Ha'e kuéra ojapo péicha ha pe maranduhára ojupi hi'ári, 14 ha osẽ oho Judá pegua maranduhára rapykuéri. Ojuhu chupe oguapy hína yvyra máta guýpe ha oporandu chupe:
—Nde piko upe maranduhára ou vaekue Judágui?
—Che hína, —he'i ha'e.
15 —Jahána ógape he'umi mbujape che ndive, he'i chupe pe maranduhára tuja.
16 Judá pegua maranduhára katu he'i chupe:
—Ndaikatúi romoirũ ha aike nde rógape ha'u haguã mbujape térã hay'u ne ndive ko'ápe. 17 Ñandejára he'i porã kuri chéve: ‘Ani re'u mbujape térã rey'u ko'ápe, térã reju jey upe tape reho hague rupi.’
18 Upe karai tuja katu he'i chupe:
—Chéko ndeichagua maranduhára avei ha peteĩ Ñandejára remimbou*f** he'i chéve rogueraha haguã ógape romongaru ha romboy'u haguã.
Ha pe karai tuja ijapu ramo jepe, 19 Judá pegua maranduhára oho hendive, okaru ha hoy'u hógape. 20 Ha ha'e kuéra oguapy aja mesápe, Ñandejára oñe'ẽ pe maranduhára tujápe ogueru jey vaekue pe maranduhára Judá peguápe, 21 ha pe karai tuja, hatã he'i chupe:
—Ñandejára he'ika ndéve, nerehendúi haguére iñe'ẽ, 22 ha reju rekaru ha rey'u Ñandejára he'i haguépe ndéve ani haguã rejapo, ndopytu'u mo'ãiha nde rete nde ru kuéra ypykue oñeñotỹ haguépe.
23 Maranduhára Judá pegua okaru ha hoy'u rire, pe maranduhára tuja ombyape chupe hymba vúrro, 24 ha maranduhára Judá pegua oho. Tape rupi osẽ peteĩ jaguarete ha ojuka chupe, ha hetekue opyta tapépe. Hymba vúrro ha jaguarete katu opyta hetekue ykére. 25 Umi ohasáva upe rupi ohecha pe tetekue tapépe ha jaguarete ijykére. Ha oguahẽvo pe táva oikohápe pe maranduhára tuja, omombe'u pe ohecha vaekue. 26 Oikuaávo upéva upe maranduhára tuja ogueru jey vaekue pe ambuépe, he'i: “Upéva hína upe maranduhára naiñe'ẽ rendúi vaekue Ñandejárape, ha upévare Ñandejára oity chupe jaguarete rãinguápe, oipehe'ã ha ojuka vaekue chupe, Ñandejára he'i haguéicha chupe.”
27 Upéi he'i ita'ýra kuérape ombyape haguã chupe hymba vúrro, ha upéicha ojapo hikuái. 28 Upérõ pe maranduhára tuja oho ha ojuhu pe tetekue tapépe ha ijyke rehe hymba vúrro ha jaguarete. Pe jaguarete ndo'úi ra'e pe tetekue ha ndojukái pe vúrro. 29 Maranduhára tuja ohupi maranduhára Judá pegua retekue, omoĩ hymba vúrro ári ha oho heseve itávape oguerojahe'o ha oñotỹ haguã chupe. 30 Oñotỹ chupe ityvy teépe, ha ojahe'o hese he'ívo: “Aichejáranga che ryvy!” 31 Oñotỹ rire chupe he'i ita'ýra kuérape:
—Amano rire pe che ñotỹ añotỹ haguépe ko kuimba'e marangatúpe. Pemoĩ che retekue hetekue ykére, 32 katuete niko oikóta hína pe Ñandejára he'ika vaekue ha'e rupi, Betel pegua altar rehe ha opa umi tupã nguéra tekoha rehe oĩva Samaría táva kuérape.
33 Upéicha ramo jepe, Jeroboam ndopoíri hembiapo vaígui, ha omoingo jey pa'i kuéra, levita'ỹva añónte, tupã nguéra tekoha peguarã. 34 Oimeraẽ oñekuãvape Jeroboam omoingo umíva umi tekoha pegua pa'i ramo. Ko'ã mba'e vai Jeroboam ojapóva rupi, iñemoñare iñangaipa, ha upe haguére oñehundi ete ha ndopytái chugui kuéra mba'eve.