Énxet'ák apmáheyo elmakpok kólnaqlakxak megkatnahakxa apkelókxa
1 Appaqhetchessek axta Wesse' egegkok Jeremías apkeltennasa xama amya'a ekxeyenma nak ma'a apyókxoho énxet'ák Judá, ekweykmo axta cuatro apyeyam apteme wesse' apwányam Joaquim ma'a Judá, Josías axta apketche. Cháxa eyeynókxa axta apyeyam apteme wesse' apwányam Nabucodonosor ma'a Babilonia. 2 Aplegássek axta amya'a Dios appeywa aplegasso Jeremías ma'a apyókxoho énxet'ák Judá, tén han ma'a apheykha axta m'a Jerusalén. Axta aptáhak se'e: 3 “Veintitrés apyeyam ko'o wokmok sepaqhetchesso m'a Wesse' egegkok, eyeynamo m'a ekweykmo axta trece apyeyam apteme wesse' apwányam Josías ma'a Judá, Amón axta apketche, ekwokmoho makham se'e kaxwo nak, alpaqhetchásekxohok axta eykhe chá'a ko'o kéxegke; axta eyke hélyaheykekxa'. 4 Apkeláphássáseykekxeyk axta eykhe chá'a kéxegke Wesse' egegkok ma'a apkeláneykha apkellegasso nak appeywa, axta eyke kéxegke kólháxenmo', axta kólmáheyok kóleyxhok chá'a apkelpeywa tén han kólyahakxohok chá'a. 5 Axta aptemék chá'a apkelánagkama s'e: Kólwátésák kéltémakxa ekmaso, tén han kélláneyak aqsok ekmaso; keñe sa' kólhakha chá'a s'e xapop Wesse' egegkok axta apmésso kéxegke meyke néxa, tén han ma'a kélyapmeyk nano' axta. 6 Nágkólyetlakxa m'a mók aqsok kéláyókxa; nágkólteme éláneykha, nágkólpeykesho nahan. Nágkóllókas Wesse' egegkok kólpeykeshok ma'a aqsok kéláyókxa kéllánéyak kélagko' nak kéxegke, keñe sa' megyahék kéxegke xama enxoho m'a aqsok ekmaso.’ 7 Aptáhak kaxwók Wesse' egegkok se'e: ‘Megkólmáheyók kéxegke hélyahakxoho; éllókassegkek kélpeykessamo m'a aqsok kéláyókxa kélláneyak kélagko' nak kéxegke, cháxa peya sa' kagkések kéxegke aqsok ekmaso xa.
8 “Cháxa keñamak aptáha nak appeywa Wesse' ekha nak apyennaqte s'e: ‘Megkólyaheykekxak chá'a kéxegke sélpaqhetchesso, 9 aláneyha sa' ko'o apyókxoho énxet'ák apheykha nak nexcheyha yetlo séláneykha Nabucodonosor, wesse' apwányam nak ma'a Babilonia, yaqwayam sa' elxegma', ektámegmak se'e apchókxa nak, yetlo apyókxoho énxet'ák apheykha nak kañe', tén han ma'a apyókxoho énxet'ák apheykha nak neyáwa'. Amasséssók sa' ko'o ekyókxoho. Meteymog ektaháneykekxa mók meyke néxa sa' atnessásekxa', negaye agweta', tén han segyegwakkassamo. 10 Amasséssessók sa' ko'o nepyeseksa eklegamaxche m'a kélmeneykmasso nak chá'a ekhem kélessawássessamo, tén han élpayheykekxexa nak chá'a kélwáxok, tén han ma'a élmeneykmásamáxche nak chá'a sẽlyamhopma, tén han ma'a élaqtáweykha nak chá'a m'a meteymog kéltekxekxo, kamassegwók sa' nahan ekwetamaxche élsassóxma m'a cháléwasso. 11 Kólmasséssók sa' ekyókxoho s'e apchókxa nak, ekmaso sa' kóltemessásekxa'. Setenta apyeyam sa' kawomhok apteme apkeláneykha Wesse' apwányam Babilonia xa énxet'ák nak. 12 Wokmek sa' agkok setenta apyeyam, ayaqmagkásekxak sa' ko'o aptémakxa mey'assáxma m'a wesse' apwányam Babilonia tén han ma'a apchókxa nak, cham'a caldeos apchókxa nak, amasséssók sa' meyke néxa. Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse'. 13 Wának sa' ko'o káhapwak ekyókxoho aqsok sekxeyenma axta chá'a xa apchókxa nak, tén han ekyetna nak eknaqtáxésamaxche s'e weykcha'áhak nak: ekyókxoho aptémakxa axta chá'a apxeyenma Jeremías ma'a sekpeywa sekmáheyókxa ko'o atnéssesek ma'a ekyókxoho apchókxa. 14 Apkelásenneykha sa' nahan etnahagkok ma'a apchókxa élyawe nak tén han ma'a kelwesse'e apkelwányam apkelyennaqte apagko' nak. Cháxa peya sa' ko'o ayaqmagkásekxak ma'a ekpayhawo nak chá'a m'a aqsok apkelánéyak.’”
Énxet'ák apheykha nak apkelókxa kéllegassáseykegkoho
15 Aptáhak axta ko'o seyáneya Wesse' egegkok, Dios apagkok nak Israel: “Elano' s'e egheykok ekláneyo nak vino seklo. Ema, elák sa' chá'a énxet'ák ekyókxoho apchókxa, seyáphasakxa enxoho chá'a exchep. 16 Apyenágkek sa' agkok ma'a, elyekxagkok sa', máxa élyeyháxma sa' etnahagkok eñama m'a kempakhakma peya nak ko'o waha'.”
17 Ekmeyk axta ko'o m'a egheykok apmeykha axta m'a Wesse' egegkok, élágkek axta chá'a énxet'ák apheykha nak ma'a ekyókxoho apkelókxa, seyáphasakxa axta chá'a ko'o m'a Wesse' egegkok. 18 Élágkek axta ko'o m'a énxet'ák Jerusalén, tén han ma'a énxet'ák apheykha nak tegma apkelyawe Judá, yetlo kelwesse'e apkelwányam apagkok tén han apkelámha apmonye'e, yaqwayam enxoho amasséssók, tén han atnessásekxak meyke xama aqsok, tén han aqsok eyeymáxkohol'a kataxche', tén han segyegwakkassamól'a, tén han éñamakxa néltémo hentemegwomhok exma ekmaso, aptamheykegko nak makham se'e kaxwo' nak. 19 Eyágkek axta han ma'a faraón, wesse' apwányam nak Egipto, yetlo apkeláneykha, tén han ma'a apkelámha apmonye'e apagkok, ekweykekxoho m'a apyókxoho énxet'ák apagkok, 20 tén han ma'a pók aptémakxa nak chá'a énxet'ák apheykha m'a; tén han ma'a apyókxoho kelwesse'e apkelwányam nak apchókxa Us, tén han ma'a yókxexma apagkok nak ma'a filisteos: cham'a Ascalón, Gaza, Ecrón, tén han ma'a éleymomáxche axta m'a Asdod; 21 tén han ma'a Edom, Moab tén han Amón; 22 tén han ma'a apyókxoho kelwesse'e apkelwányam nak Tiro tén han Sidón; tén han ma'a apyókxoho kelwesse'e apkelwányam apkelókxa ekhéyak nak neyáwa wátsam ekwányam Mediterráneo; 23 tén han Dedán énxet'ák apagkok, Temá tén han Buz, tén han ma'a énxet'ák apkelmópéssamo nak chá'a apkelyésesso élpayhakxa nápaqta'a; 24 tén han ma'a apyókxoho kelwesse'e apkelwányam nak Arabia; tén han ma'a apyókxoho kelwesse'e apkelwányam apagkok nak ma'a pók aptémakxa énxet'ák apheykha nak ma'a yókxexma meykexa énxet; 25 tén han ma'a apyókxoho kelwesse'e apkelwányam nak Zimrí, Elam, tén han Media: 26 tén han apyókxoho kelwesse'e apkelwányam apheykha nak nexcheyha, apheykha nak chá'a keto' essenhan makhawók chá'a m'a pók, cham'a ekyókxoho apkelókxa nak keso náxop. Axayók sa' eyke ének ma'a wesse' apwányam Babilonia.
27 Tén axta aptáha seyáneya Wesse' egegkok se'e: “Eltennés sa', ko'o sektáha nak Wesse' ekha sekyennaqte, Dios apagkok nak Israel, séltamho énagkok ekweykmoho élnapa tén han apkelyekxágko, tén han ekwokmoho apkelyaqnenágko náxop, yaqwayam enxoho melchempekxeyk néten, eñama m'a kempakhakma peya nak ko'o waha'. 28 Sa' agkok elmak ma'a egheykok, tén han memako enxoho énagkok, etne sa' elának se'e: Aptáhak Wesse' ekha nak apyennaqte s'e: Megkatnehek sa' megkólyenéyak. 29 Hakte weynhok sa' ko'o seyáphasso séllegassáseykegkoho m'a tegma apwányam sélpagkanchessama nak ko'o. ¿Kélaneykeya kéxegke megkóllegássesagko'? Megkatnehek sa' megkóllegassáseykegkoho, hakte wahak sa' ko'o kempakhakma apyókxoho énxet'ák apheykha nak keso náxop. Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse' ekha sekyennaqte.’
30 “Jeremías, eñes sa' sektáhakxa ko'o sekpeywa s'e ekyókxoho aqsok nak. Sa' etnehek elának se'e:
“Kextegyókek appeywa
Wesse' egegkok ma'a
netnók agko' nak,
cham'a kañe' ekpagkanamaxchexa
aphamakxa nak.
Apkelpáxegkáseyha
apkeltaqnaweygko m'a
nepkések apnaqtósso,
máxa aptáhak ma'a
apkelteyáyam la'a
anmen yámet ekyexna,
apkeltaqnaweygkek ma'a
apyókxoho énxet'ák
apheykha nak keso náxop.
31 Wokmók éxtegyawà m'a
néxa nak xapop,
hakte peyk elyekpelchásseshok
pók aptémakxa énxet'ák ma'a
Wesse' egegkok,
elwónmakha sa' yaqwayam
elyekpelkohok ma'a
apyókxoho énxet'ák apkeletsapmo nak,
yaqwayam yának kólnápekxak
ma'a élmasagcha'a nak apkeltémakxa.
Wesse' egegkok apxeyenma xa.’”
32 Aptáhak Wesse' ekha apyennaqte s'e:
“Katekxeyagkohok sa' mók kawak
aqsok ekmaso m'a xama apkelókxa,
tekkek éxchahayam ekyennaqte agko'
eñama m'a néxa xóp nak.”
33 Kaxnagkok sa' aphopák
ekyókxoho yókxexma nak keso náxop
apkelnapma nak
Wesse' egegkok xa ekhem nak.
Méko sa' kalekxagwaha kalano',
méko sa' nahan kalmekxak aphopák
yaqwayam kalátawañek;
exnagkokxak sa' aqsa náxop
ektémól'a aqsok ekteyásekha.
34 ¡Kólwehesha, keláneykha nepkések,
kólwehesha eñama
kéllegeykegkoho ekmáske!
¡Kéxegke, kélnaqleykha
nak chá'a nepkések,
kólpexyawha náxop!
Hakte wokmek ekhem
nentekyómakxa',
kóltekyók sa' kéxegke,
aptémól'a etekyók ma'a
nepkések apkelennay'a apnaqmele.
35 Mopwancha'ak sa'
elxeganmok ma'a
keláneykha nepkések nak,
mopwanchek sa' elegketakpok ma'a
apnaqleykha nak chá'a nepkések.
36 Apkelwehéseyha m'a
keláneykha nepkések,
apkelwehéseyha apkellegágkoho
ekmáske m'a
apnaqleykha nak chá'a nepkések,
hakte apmasséssessekmek
Wesse' egegkok ma'a pa'at apagkok.
37 Aplókek Wesse' egegkok,
keñe aptawáseyncha'a m'a
yókxexma ektaqmalma apagkok nak.
38 Máxa aptáhak aptepa m'a
yámakméwa ekteyapmal'a axagkok,
meyke xama aqsok tamhákxak ma'a
apkelókxa nak,
hakte aplókók apagko' ma'a
Wesse' egegkok,
apcha'ak kempakhakma
ekmaso agko'.
Yvate gotyo guio ou oñorãirõséva
1 Áño irundyha oñepyrũ hague oisãmbyhy Judápe Joaquim Josías ra'y, Ñandejára he'i Jeremíaspe iñe'ẽ opa Judá guáre. Upéva vaekue áño peteĩha oñepyrũ haguépe oisãmbyhy Babilóniape Nabucodonosor. 2 Maranduhára*f** Jeremías ohenduka upe ñe'ẽ opa Judagua ha Jerusalén guápe. He'i: 3 “Áño 13 guive oñepyrũ hague oisãmbyhy Judápe Josías Amón ra'y, ko'agãite peve, he'ise, ojapo hína 23 áño, Ñandejára oñe'ẽ vaekue chéve ha che añe'ẽ jey-jey vaekue peẽme. Peẽ katu ndapei kuaaséi vaekue mba'eve. 4 Ñandejára omondo jey-jey vaekue pene rendápe hembiguái maranduhára kuéra, upeichave ramo jepe, peẽ ndapei kuaaséi vaekue mba'eve, ndapejapysakaséi ha na pene ñe'ẽ renduséi vaekue. 5 Ha'e kuéra he'i vaekue peẽme: ‘Pepoi pende reko ha pene rembiapo vaígui, péicha ramo ikatúta peiko pe yvýpe, Ñandejára ome'ẽ vaekue opa árape guarã peẽme ha pende ru kuéra ypy kuépe. 6 Ani peho tupã nguéra rapykuéri. Ani pemomorã térã pemomba'e guasu chupe kuéra. Ani pembopochy Ñandejárape pemomba'e guasúvo tupã nguéra peẽ voi pejapo vaekue. Upéicha ramo ha'e nombou mo'ãi peẽme mba'eve ivaíva.’ 7 Ko'ágã katu Ñandejára he'i: ‘Peẽ ndapeikuaaséi che hegui mba'eve. Che mbopochy pemomba'évo tupã gua'u peẽ voi pejapo vaekue. Ha upéva peẽmente oguerúta ivaíva.”
8 Upévare he'i Ñandejára ipu'akapáva: “Peẽ ndapeikuaaséi haguére mba'eve upe ha'e vaekuégui, 9 ahenóita opa tetã yvate gotyogua ha Babilonia ruvicha guasu che rembiguái Nabucodonosórpe ou haguã ondyry ko tetãre, opa tetãgua rehe ha tetã nguéra ijerére guáre. Pohundi etéta voi. Opa árape guarã ajapóta pende hegui tapere ha peteĩ mba'e oporomondýi ha oporomongyhyjétava. 10 Nahenduka mo'ãvéi ijapytépe kuéra karu ha vy'a guasu pegua purahéi térã mendaha pegua purahéi, térã ita jere ryapu, ha ndo jehecha mo'ãvéi mba'e rendy resape. 11 Ko tetã oñehundi paitéta ha oikóta chugui tapere. 70 áño pukukue ko'ã tetã opytáta Babilonia ruvicha guasu po guýpe. 12 Ha oñemboty vove 70 áño, aikuaaukáta hembiapo vaikuére Babilonia ruvicha guasu ha caldéo retãme ha ahundíta chupe kuéra opa árape guarã. Che, opa mba'e Jára, upéicha ha'e. 13 Aitýta ko tetã ári opa mba'e ha'e vaekue ha ojehaíva ko kuatiáre: opa mba'e he'i vaekue Jeremías che rérape vairã opa tetã nguérape. 14 Tetã tuichaicha ha mburuvicha guasu ipokatúva ipu'akáta avei hese kuéra. Upéicha amyengoviáta chupe kuéra hembiapokuére.”
Tetã nguéra ñenupã
15 Tupã Israel Jára he'i: “Ema'ẽ ko kópa rehe che pochykue kaguýgui henyhẽva. Eraha ha he'uka opa tetã che romondótahápe. 16 Ho'úvo chugui oñepyrũta oguẽ'ẽ ha ipy'a tarováta upe ñorãirõ chupe kuéra amondótavare.”
17 Araha pe kópa Ñandejára pógui ha ha'uka opa tetãme Ñandejára che mondo haguépe. 18 Ha'uka Jerusalén ha opa Judá táva kuérape, huvicha guasu ha huvicha kuéra reheve, ahundi haguã ha ajapo haguã chugui kuéra tapere, peteĩ mba'e oporomondýi ha oporomongyhyjéva jeharu rechaukaha ramo, ko'agãite peve. 19 Ha'uka avei Egipto ruvicha guasu faraónpe, hembiguái, mburuvicha kuéra ha opa tetã guápe, 20 ha opa guiogua upépe oikóva. Opa mburuvicha guasu tetã Us ha filistéo retãme guápe: Ascalón, Gaza, Ecrón ha pe opytáva Asdódgui, 21 Edom, Moab ha Amónpe, 22 opa mburuvicha guasu Tiro ha Sidón guápe, opa mburuvicha guasu yguasu Mediterráneo guápe, 23 Dedán, Temá ha Buz ñemoñaregua, ha opa umi tetãgua ojesyva rague'óvape, 24 opa Arabia ruvicha guasu kuérape, opaichagua tekove yvy ojeiko'ỹha megua ruvicha guasu kuérape, 25 opa Zimrí, Elam ha Media ruvicha guasu kuérape, 26 opa yvate gotyogua ruvicha guasu kuérape, imombyry térã hi'aguĩva ojuehegui. Ha'ese opa tetã nguéra yvy ári guápe. Ipahápe ha'uka avei Babilonia ruvicha guasúpe.
27 Upéicha he'i chéve Ñandejára: “Ere chupe kuéra, che, Tupã Israelgua, che pu'akapáva, ha'eha chupe kuéra ho'u haguã oka'u peve ha toguẽ'ẽ ha to'a yvýre opu'ãve'ỹ haguã upe ñorãirõre amondótava chupe kuéra. 28 Ha ndaipojaiséi ramo pe kópa rehe hoy'u haguã, ere chupe kuéra: ‘Ñandejára ipu'akapáva he'i: Pe'útante voi opaichavévo. 29 Añepyrũtagui amondo ñenupã pe távare chéve guarã oñemboykéva. Ha peimo'ã piko peẽ pepytataha peñenupã'ỹre? Nda pe pyta mo'ãi hese'ỹ, amondótagui ñorãirõ opa tetã yvy ári guápe. Che, opa mba'e Jára che pu'akapáva, upéicha ha'e.’
30 Nde Jeremías, emomarandu chupe kuéra che rérape ko'ã mba'e. Ere chupe kuéra:
‘Ñandejára omondo iñe'ẽ
ára sunúicha
yvate guive, hóga marangatu guive,
ha'e oikohápe.
Ijovecha kuérare vairã
osapukái umi parral'áre opyrũvaicha,
opavave ko yvy ári guáre.
31 Pe mba'e ryapu oguahẽ
yvy apýra peve,
Ñandejára ombojovakétagui
tetã nguérape,
opa oikovévape
ohenóita mbojovakehápe,
he'i haguã ojejukataha heko añáva.
Ñandejára upe he'íva.’”
32 Ñandejára ipu'akapáva he'i:
“Ivaíva oguahẽta
tetã nguérape ojoapykuéri.
Yvytu ratã ne mbaretéva opu'ã
yvy apýra guive.”
33 Umi Ñandejára ojukátava upe árape,
opytáta ojepyso
peteĩ yvy apýgui ambue ijapy peve.
Ndaipóri mo'ãi hasẽva hese kuéra,
avave nombyaty mo'ãi hetekue oñotỹ haguã.
Vaka repotícha opytáta umi ñúre ojepyhso.
34 Pesapukái, ovecha rerekua,
pesapukái rasy!
Peẽ peisãmbyhýva pende ovecha kuéra
pejapajeréi yvýre!
Cháke oguahẽma jejuka ára
ha peẽ peje jukáta ovecha mácho kyráicha.
35 Ovecha rerekua kuéra
ndaikatu mo'ãi okañy,
umi oisãmbyhýva ovecha kuérape
ndoho mombyry mo'ãi.
36 Ovecha rerekua kuéra osapukái,
osapukái rasy oisãmbyhýva ovecha kuéra,
Ñandejára ohundi haguére iñu nguéra.
37 Ñandejára ipochy ha ohundi iñu porã.
38 Osẽ jaguaretéicha ikehágui,
ha heta nguéra taperéicha opyta,
hendy haguére Ñandejára pochy,
ha omondo ñorãirõ iñarõ etereíva.