Énxet'ák Israel apkelenmexamakpekxa'
(2 Cr 10.1—11.4)1 Apmahágkek axta Siquem ma'a Roboam, hakte axta apkelmeyákxak apyókxoho énxet'ák Israel yaqwayam etnéssesek wesse' apwányam ma'a. 2 Apleg'ak axta amya'a Jeroboam, apketche nak Nabat, neyseksa apha m'a Egipto, apheykenxa axta apxegáneykmo apyaqmassama m'a wesse' apwányam Salomón. 3 Xama axta apcháneyákpo kólyentawakxa', keñe m'a Jeroboam tén han apyókxoho énxet'ák Israel, apkelmahágko apmako elpaqhetchesakpohok ma'a Roboam, entáhak axta amya'a apcháneyákpo s'e:
4 —Yentexek axta senteméssessamakxa negko'o m'a apyáp axta; yexyawásekxa sa' kaxwók xép ektémakxa nak ekyentaxno sẽlásenneykha, tén han ekyentaxno negheykha segméssama nak negko'o, keñe sa' anlanha chá'a.
5 Apchátegmowágkek axta Roboam:
—Kóltaqhoho sa', hélyo'óta sa' makham ektáha enxoho ántánxo ekhem.
Apkeltaqháwok axta m'a énxet'ák, 6 keñe axta wesse' apwányam Roboam apkelmaxneyáncha'a m'a apkelámha apmonye'e ektáha axta apkeláneykha m'a Salomón, apyáp axta, megyetsapmakxa axta makham. Aptáhak axta apkelmaxneyáncha'a s'e:
—¿Háxko kéltamhókxa kéxegke atnehek wátegmowagkok ma'a énxet'ák nak?
7 Aptáhak axta apkelátegmowágko s'e:
—Apkelánéssek sa' agkok xép aqsok se'e énxet'ák nak, tén han aptaqmelchásawo enxoho chá'a appeywa apchátegmoweykegkokxa', etnahagkok sa' chá'a apkeláneykha.
8 Axta eyke elyahákxak Roboam ektáhakxa apkelpeywa m'a apkelámha apmonye'e nak, keñe apkelmaxnegwákxo han ma'a wokma'ák apkektegeykegkoho xamo' axta, ektáha axta apkeláneykha. 9 Aptáhak axta apkelmaxneyáncha'a s'e:
—¿Háxko sa' kóltéhek hélának kéxegke yaqwánxa enxoho ko'o atnehek wátegmowagkok ma'a énxet'ák apkeltamho nak waxyawassásekxak apteméssessamakxa ekyentaxno m'a táta?
10 Aptáhak axta apkelátegmowágko xa wokma'ák apkektegeykegkoho xamo' nak:
—Sa' etnehek yátegmowágkok, cháxa énxet'ák apkeltamho nak yexyawassásekxak apteméssessamakxa ekyentaxno m'a apyáp axta: ‘Yentexek axta apteméssessamakxa m'a táta axta, ko'o sa' eyke ekyágwánxa agkok; 11 yentexek axta apteméssessamakxa m'a táta, ko'o sa' eyke ayánchessamhok ekyentaxno sekteméssesakxa'; táma axta apkelyekpexcheteykegkok chá'a m'a, keñe sa' ko'o alyekpexchetagkok ma'a kelyekpexchetma hópenyámet naw'ék.’
12 Ántánxo ekhem axta entáhak keñe apmeyákxo makham Jeroboam yetlo apyókxoho énxet'ák ma'a aphakxa nak Roboam, aptáhakxa axta apkeláneya m'a wesse' apwányam. 13 Kayhek axta eyke appeywa wesse' apwányam Roboam apkelátegmowágko m'a, axta elyahákxak aptáhakxa apkelpeywa apkeltamhókxa etnehek ma'a apkelámha apmonye'e nak, 14 axta aqsa aptáhak apkeláneya m'a apkeltamhókxa axta etnehek ma'a wokma'ák, aptáha axta apcháneya s'e: “Yentexek axta apteméssessamakxa m'a apyáp axta, sa' ekyágwánxa agkok ekyentaxno apteméssesakxa m'a apketche, táma axta apkelyekpexcheteykegkok ma'a apyáp axta, kelyekpexchetma hópenyámet naw'ék sa' eyke elyekpexchetagkok ma'a apketche nak. 15 Axta elyahákxak wesse' apwányam aptáhakxa apkelpeywa m'a énxet'ák nak, hakte Wesse' egegkok axta apmopmenyého katnehek xa ektáha nak, yaqwayam enxoho katnehek ma'a apkeltennassama axta katnehek Wesse' egegkok ma'a Jeroboam, Nabat axta apketche, apchásenneykekxo axta m'a Ahías, apkeñama axta Siló. 16 Xama axta apkelwet'a énxet'ák Israel melyahákxo aptáhakxa apkelpeywa m'a wesse' apwányam, aptáhak axta apcháneya s'e:
“¡Mogmenyeyk negko'o David!
¡Méko xama aqsok
sempekkencháseykekxa
Jesé axta apketche!
¡Énxet'ák Israel,
óltaqhekxa'!
¡Eltaqmelcheshok sa'
apagkok ekheykha
apxagkok ma'a David!”
Yetlókok axta apkeltaqheykekxa apxanák apyókxoho m'a israelitas. 17 Aptemegkek axta makham wesse' apwányam Roboam nepyeseksa m'a israelitas, apheykencha'a axta m'a tegma apkelyawe nak Judá. 18 Xama axta apcháphasa Roboam ma'a Adoram, apteme axta apkemha apmonye' apagkok apkeltémo chá'a eltemeykha m'a énxet'ák, apchaqhak axta apkelyetna'a meteymog ma'a apyókxoho énxet'ák Israel. Tén axta wesse' apwányam Roboam apkenátweykxo ekpekhe agko' ma'a yátnáxeg apyenyawasso apagkok, apmahágkek axta apkenyaha m'a Jerusalén. 19 Cháxa ektémakxa axta apkenmexeykekxo énxet'ák Israel ma'a David axta aptawán'ák neptámen, ekwokmoho makham se'e kaxwo' nak.
20 Xama axta apkelleg'a amya'a énxet'ák Israel apwákxo makham Jeroboam ma'a, apkeltamhók axta kólyentawakxak yaqwayam enxoho ewakxak aphágkaxa m'a énxet'ák, keñe kélteméssesa wesse' apwányam ma'a ekyókxoho apheykegkaxa nak Israel, méko axta xama apyetleykekxa m'a David axta aptawán'ák neptámen, wánxa axta aqsa m'a Judá énxet'ák apagkok.
21 Xama axta apwákxo Roboam ma'a Jerusalén, apchánchesákxeyk axta ciento ochenta mil sẽlpextétamo, ektáha axta kélyéseykha nepyeseksa m'a apyókxoho Judá apnámakkok, tén han ma'a Benjamín apnámakkok, yaqwayam elnapakpok ma'a énxet'ák Israel, tén emekxak ma'a apchókxa'. 22 Appaqhetchessek axta eyke Dios ma'a Semaías, apteme axta Dios énxet apagkok. Aptáhak axta apcháneya s'e: 23 “Eltennés sa' Roboam, apketche nak Salomón, wesse' apwányam nak yókxexma Judá, tén han ma'a apyókxoho Judá aphawóxama nak, tén han ma'a Benjamín, keñe han ma'a apyókxoho énxet'ák nak, 24 séltamho ko'o melnapakpehek ma'a apkelpeywomo xamo' nak israelitas. Tásek eltaqhekxak aqsa apxanák ma'a apyókxoho nak, hakte cháxa séltamhókxa nak ko'o etnahagkok xa.”
Xama axta apkelleg'a aptáhakxa apkeláneya m'a Wesse' egegkok, apkeltaqhákxeyk axta apxanák, ekhawo apkeltamhókxa axta etnahagkok ma'a Wesse' egegkok.
Jeroboam aptekkesso nélpeykessamo aqsok kéleykmássesso
25 Apxátekhásekxeyk axta makham Jeroboam ma'a tegma apwányam nak Siquem, apyetnama nak ma'a egkexe Efraín, keñe axta aphakmo m'a. Tén axta apxátekhásekxo han ma'a Penuel. 26 Axta eyke entáhak élchetámeykha apwáxok se'e: “Emekxak kexaha katnehek makham David aptawán'ák neptámen se'e apchókxa nak, 27 apkelmeyákxo enxoho makham Jerusalén xa énxet'ák nak, yaqwayam elnáhapwakxak aqsok kélnaqtósso m'a Wesse' egegkok nak tegma appagkanamap apagkok. Kaltaqmalmakha makham apwáxok elanok ma'a Roboam, wesse' apwányam nak Judá, keñe heyaqhek, elyo'ókxak makham ma'a Roboam, wesse' apwányam nak Judá.”
28 Yetlókok axta han apkeltémo kalanaxchek ánet weyke étkok kéleykmássesso sawo ekyátekto ekmomnáwa m'a wesse' apwányam, natámen ekteme élchetamso apwáxok xa ektáha nak, keñe aptáha apkeláneya énxet'ák se'e: “Israelitas, wánxa kólteme kélmeyeykekxa Jerusalén, hakte hágkaxwe kólmeyekxak ma'a. Keso aqsok kéláyókxa kélagkok se'e, ektáha axta élántekkesso m'a Egipto.” 29 Tén axta appekkena xama m'a yókxexma Betel, keñe mók appekkena m'a yókxexma nak Dan. 30 Cháxa élánéseykegko axta melya'assáxma énxet'ák Israel xa, hakte elmeyekxohok axta chá'a énxet'ák ma'a Betel tén han Dan, yaqwayam elpeykessekxoho'. 31 Apkelánegkek axta han kélpeykessamókxa kéleykmássesso m'a egkexe nak chá'a, aptemessásegkek axta han apkelmaxnéssesso énxet'ák agkok ma'a énxet'ák apheykha axta m'a, metnaha axta levitas. 32 Appekkenchessegkek axta han kélessawássessamókxa chá'a kélpeykessamókxa', ekhem quince, pelten ocho, ektéma nak chá'a élánamáxche kélessawássessamo m'a Judá, apnegkenma apagko' axta han chá'a aptemék aqsok apkelnapma m'a néten nak ekwatnamáxchexa aqsok. Cháxa apkeláneya axta chá'a m'a Betel nak, apkelméssama chá'a aqsok apkelnapma m'a weyke étkók kéleykmássesso apkelane axta, keñe han aptemessásegko apkelmaxnéssesso énxet'ák agkok, kélpeykessamókxa nak chá'a aqsok kéleykmássesso apkelane axta. 33 Apnegkenchek axta aqsok apkelnapma Jeroboam ma'a néten nak ekwatnamáxchexa aqsok, apkelane axta m'a Betel, ekhem quince, pelten ocho. Cháxa pelten kélessawássessamo appekkenma apagko' axta eñama élchetámeykha agko' apwáxok, apteméssessama axta apkeláneykegkaxa apkelpeykessamókxa chá'a aqsok kéláyókxa m'a israelitas, cháxa pelten apwatnakxa axta han ma'a aqsok ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok.
Tetã ñemboja'o
(2 Cr 10.1—11.4)1 Roboam oho Siquémpe, opa Israelgua oho haguére upépe, omoingo haguã chupe mburuvicha guasúrõ. 2 Ha oikuaa upéva Jeroboam, Nabat ra'y, oĩva gueteri Egíptope, oho haguépe okañy haguã Salomóngui, ha opyta haguépe. 3 Oñehenoika rire, Jeroboam ha opa Israelgua oho oñe'ẽ haguã Roboam ndive, ha he'i chupe hikuái:
4 —Nde ru ojopy eterei vaekue ore ndive. Ko'ágã roipota rembovevýi ore rekove ha reipe'a ore hegui pe mba'e pohýi ha'e omoĩ vaekue ore apére. Upéicharõ rojapóta upe nde reipotáva.
5 Roboam he'i chupe kuéra:
—Peju jey che rendápe mbohapy ára haguépe.
Maymáva oho jey hógape, 6 ha upérõ Roboam ohenói myakãhára*f** kuérape oĩ vaekue itúva Salomón ndive ha oporandu chupe kuéra:
—Mba'épa peje chéve ha'e haguã chupe kuéra?
7 Ha'e kuéra he'i chupe:
—Rejapo ramo ha'e kuéra ojeruréva ha reñe'ẽ porãrõ chupe kuéra, oĩta ne ndive ha ojapóta opa mba'e eréva.
8 Roboam katu nopenái pe he'ívare umi myakãkára ha ombyaty umi karia'y kuérape okakuaa vaekue hendive ha ojapóva pe ha'e oipotáva. 9 Oporandu chupe kuéra:
—Mba'épa peje chéve ha'e haguã umi ojerure vaekuépe ambovevýi haguã pe júgo che ru omoĩ vaekue ijati'ýre?
10 Umi karia'y kuéra okakuaa vaekue hendive he'i chupe:
—Umi ojerure vaekuépe ndéve rembovevýi haguã pe mba'e pohýi nde ru omoĩ vaekue chupe kuéra, ere vaerã péicha: ‘Oime rire ra'e che ru ojopy pene ndive, che ajopyvéta. 11 Oime rire ra'e che ru omoĩ mba'e pohýi pende apére, che amoĩta ipohyivéva. Oime rire ra'e ha'e pene nupã tukumbópe, che pombyepotíta teju ruguáipe iñapỹime fiérro hakua oguerekóva.’
12 Mbohapy ára haguépe ou jey Jeroboam opa Israelgua ndive Roboam rendápe, ha'e he'i haguéicha chupe kuéra. 13 Mburuvicha guasu Roboam katu oñe'ẽ pohýi eterei chupe kuéra, opena'ỹre pe he'i vaekuére chupe umi myakãhára, 14 ha oñe'ẽ chupe kuéra he'i haguéicha umi karia'y: “Oime rire ra'e che ru omoĩ mba'e pohýi pende apére, che amoĩta ipohyivéva. Ha oime rire ra'e ha'e pene nupã tukumbópe, che pombyepotíta teju ruguáipe iñapỹi fiérro hakuáva.” 15 Mburuvicha guasu nopenái Israelguáre, Ñandejára ohejágui péicha ojapo, oiko haguã pe ñe'ẽ Ñandejára ome'ẽ vaekue Jeroboam Nabat ra'ýpe, maranduhára*f** Ahías, Siló pegua, rupi. 16 Israelgua ohechávo mburuvicha guasu nopenaiha hese kuéra, he'i chupe:
Ndoroikuaaséi mba'eve Davídgui!
Jesé ra'y ndohejái oréve mba'eve!
Néike Israelgua! Jahapa ñande rógape,
ha David toñangareko hogaguáre!
Upepete voi opa Israelgua oho hógape. 17 Umi Israel guápe, oikóva Judá táva kuéra rupi, Roboam akóinte oisãmbyhy chupe kuéra. 18 Roboam omondóvo uru hérava Adoram oporomomba'apo haguã, mayma Israelgua ojapi ha ojuka chupe itápe. Roboam ohendúvo upéva, ojupi ikárrope ha oho okañy Jerusalénpe. 19 Upéicha Israelgua ojetyvyro vaekue David ñemoñarégui ha ojei chugui ko'agãite peve. 20 Israelgua, oikuaávo Jeroboam ou jey hague, ha ou vove omoingo chupe opa Israel ruvicha guasúrõ, opyta'ỹre avave David rogagua ndive, ndaha'éi ramo umi David rogaguáva. 21 Oguahẽ vove Jerusalénpe, Roboam ombyaty 180.000 ñorãirõhára ojeporavóva Judá ha Benjamín rogagua apytégui oñorãirõ haguã Israelgua ndive, jahecha nomoĩ jeýipa chupe kuéra ipo guýpe. 22 Tupã katu he'i karai marangatu Semaíaspe: 23 —Ere Roboámpe, upéva hína Salomón ra'y ha Judá ruvicha guasu, ha opa Judá ha Benjamín guápe, 24 ko ha'ekáva chupe kuéra: “Ani peñorãirõ pene pehẽngue kuéra ndive. Tapeho jey pende rógape.”
Ha'e kuéra ohendúvo pe he'ikáva Ñandejára, oho jey hógape.
Jeroboam omomba'e guasu tupã gua'u kuérape
25 Jeroboam omopu'ã jey táva Siquem, oĩva Efraín yvyty kuérape, ha oñemohenda upépe. Upéi omopu'ã jey avei Penuel. 26 Upéi he'i ipype: “David rogagua ikatu oñemomba'e jey ko tetãre, 27 ko'apegua oho ramo Jerusalénpe omymbajuka haguã tupaópe. Ohayhu jeýne hikuái Judá pegua ruvicha guasu Roboámpe ha upérõ che jukáne oho jey haguã hendive.”
28 Ojepy'a mongeta rire, Jeroboam ojapouka mokõi tóro ra'y ra'ãnga óro, ha he'i hetã guápe: “Peẽ Israelgua, natekotevẽi pehove Jerusalénpe. Kóina ápe pene tupã nguéra pene renohẽ vaekue Egíptogui.” 29 Upérõ omoĩ peteĩ Betélpe ha ambue Dánpe. 30 Ha péicha rupi Israelgua oñepyrũ iñangaipa, oĩgui ohóva Betel ha Dánpe omomba'e guasu haguã chupe kuéra. 31 Omopu'ã avei Tekoha ijyvateha rupi ha oiporavo pa'irã génte apytégui umi levita'ỹvape. 32 Upéva ári omoĩ arete ramo, ára 15, mes 8hápe, upe Judá pegua aretéicha, ha ha'e voi oikuave'ẽ mymbajuka altar*f** ári. Kóva ojapo Betélpe, oikuave'ẽvo mymbajuka umi tóro ra'y ra'ãnga ha'e ojapo vaekuépe, ha omoĩvo pa'i kuerarã umi Tekohápe ha'e omopu'ã vaekue. 33 Ha péicha, ára 15, mes 8hápe, Jeroboam oikuave'ẽ mymbajuka pe altar ári ha'e omopu'ã vaekue Betélpe. Kóva hína pe mes oñembyarete haguã ha'e oguenohẽ vaekue iñakãgui, omoĩvo Israelgua areterã, upe méspe ha'e ojupi hague altárpe ohapy haguã insiénso.