Wesse' apwányam Asuero ektámáxche ekyawe apagkok
1 Temegkek axta aptéma axta wesse' apwányam Asuero neyseksa ciento veintisiete apkelókxa s'e aqsok nak, eksawheykekxoho axta eyeynamo apteme wesse' apwányam ma'a India apchókxa ekweykmoho m'a Etiopía; 2 appekkenma axta apkeláneykxa chá'a aptamheykha apteme wesse' m'a tegma apwányam apyennaqte nak Susa.
3 Wokmek axta apqántánxo apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Asuero, apkelanak axta xama apkelsawássessamo, yaqwayam egkések ma'a apyókxoho apkeláneykha, tén han ma'a apkelpasmomákpoho nak chá'a ektémakxa aptamheykha m'a wesse', tén han ma'a sẽlpextétamo apkelámha apmonye'e persa tén han ma'a medo, tén han ma'a apkeltaqmelchesso nak chá'a apkelókxa, tén han ma'a apkelámha apmonye'e nak chá'a apkelókxa, 4 yaqwayam enxoho exekmósek ektémakxa ekxámokma aqsok apagkok tén han ektémakxa ekyawe apteme wesse' tén han apteme apcheymákpoho ekha apyennaqte. Nepxet apyeyam axta nahan weykmohok xa kélessawássessamo nak. 5 Keñe axta eksawhéxko, apkelánekxo makham mók apkelsawássessamo m'a wesse' apwányam ekweykmoho siete ekhem, cham'a awáxok nak kélhaxtegkesso m'a nepyáwa tegma apyawe apagkok. Apkeláneyákpek axta nahan epásegwók apyókxoho m'a énxet'ák apheykha nak tegma apyennaqte Susa, cham'a énxet'ák ekyawe nak kéláyo tén han ma'a meyke nak kéláyo. 6 Kélchexnágkek axta nahan apáwa napwe'ék apkelexyawáyo apkelmope tén han apkelyápaqmate m'a neyáwa nak kélhaxta, kélnaqtete axta chá'a apxát'ák ma'a apáwa apkeláxñe hómáyok, kélatcheséyak axta m'a sawo élyaqye élmope éltaqmalma nak, kélnaqtete axta m'a meteymog élámha éltaqmalma élpaxqamáxche nak ektáxama élyápaqmate. Kélnegkenágkek axta nahan taháno élwenaqte sawo ekyátekto ekmomnáwa tén han ma'a sawo ekmope ekmomnáwa nak. Keñe m'a náxop nak kélnegkenágko meteymog élpayhe élexyawáyo, tén han ma'a ekhól'a yálqe' apwáxok élyenméyak, tén han ma'a meteymog élyennaqtél'a élyenma élmope tén han élpésyam. 7 Kélmáha axta nahan ekyenáxko vino m'a egheykok étkók sawo ekyátekto élmomnáwa, mók ektémakxa axta nahan chá'a mók ma'a egheykok nak. Awanhek axta nahan ma'a vino, eñama memasma aqsok apagkok ma'a xama wesse' apwányam. 8 Apméssek axta nahan appeywa wesse' apwányam ma'a apkelámha apmonye'e nak chá'a apmelásekte ekyamaxche m'a kañe' nak tegma apyawe, apkeltamho melenxánegkesek chá'a xama énxet yának ének, wánxa aqsa chá'a m'a apmakókxa enxoho chá'a ének, cham'a apyókxoho ektáha nak apkelánémap epásegwók. 9 Kelánéssek axta nahan ektámaxche ekyawe wesse' ekwányam Vasti m'a apnaqteyegka'a nak apkelánémap epásegwók ektámáxche m'a tegma apyawe apagkok nak wesse' apwányam Asuero.
10 Wokmek axta siete ekhem ma'a kélessawássessamo nak, payhékxók agko' axta apwáxok ma'a wesse' apwányam eñama m'a vino, tén axta apkeláphasa m'a énxet'ák kéltamhéyak axta yágkelwán'ák apkeltamheykha axta chá'a m'a aphakxa nak. Siete axta apyókxoho m'a, cham'a Mahumán, Biztá, Harboná, Bigtá, Abagtá, Zetar tén han ma'a Carcás, 11 apkeltamho éntegkásenták aphakxa m'a wesse' ekwányam Vasti yetlo étchesso akqátek ma'a élháxaqxo ektaqmalma, yaqwayam enxoho elwetak ektémakxa ektaqmalma wesse' ekwányam ma'a énxet'ák tén han ma'a kelwesse'e nak, hakte tásók agko' axta m'a. 12 Axta eyke kalyahákxak wesse' ekwányam Vasti, aptáhakxa appeywa m'a wesse' apwányam apkeltennasso m'a énxet'ák yágkelwán'ák apkelásenneykha axta chá'a. Tén axta aplawa apagko' ma'a wesse' apwányam. Aplókók apagko' axta 13 apkelmaxneyáncha'a m'a apkelya'áseyak nak ektémakxa m'a segánamakxa, hakte axta apkeltémakxa chá'a ekyetna enxoho ektemegweykmohóxma apagkok ma'a kelwesse'e apkelwányam nak, eláneyha axta chá'a m'a apkelya'áseykegkoho nak ektémakxa m'a segánamakxa tén han apkeltennasso nak chá'a ekpayhawo etnahagkok. 14 Axta apteme melyenyaweykha apagko' chá'a aphakxa wesse' apwányam ma'a Carsená, Setar, Admata, Tarsis, Meres, Marsená tén han Memucán, siete kelwesse'e apancha'awók axta m'a yókxexma Persia tén han ma'a Media, apheykencha'a axta chá'a m'a aphakxa nak wesse' apwányam, apkelmoma axta néten agko' ektémakxa apkeltamheykha m'a apchókxa. 15 Aptáhak axta apkelmaxneyáncha'a wesse' apwányam se'e:
—¿Háxko egwanchek anteméssesek wesse' ekwányam Vasti eñama megkalyeheykekxa sekpeywa, sekmésso ko'o m'a énxet'ák yágkelwán'ák sélásenneykha nak ko'o, ekhawo m'a ektémakxa nak ekxeyenma m'a segánamakxa? 16 Keñe axta Memucán aptáha apchátegmowágkokxo wesse' apwányam nápaqta'awók ma'a kelwesse'e ektáha axta chá'a apheykha xamók ma'a aphakxa nak:
—Wesse', háwe apxakkók xép ektaqnawaya m'a wesse' ekwányam Vasti, keltaqnaweygkek nahan ma'a apyókxoho kelwesse'e nak tén han ma'a ekyókxoho apheykegkaxa nak chá'a énxet ektáhakxa nak chá'a yókxexma apagkok xép wesse' apwányam Asuero. 17 Kallegak sa' ekyókxoho kelán'ák ektáhakxa m'a wesse' ekwányam Vasti. Sa' kañék kamaskok kalyahakxohok anaqteyegka'a m'a, hakte sa' katnehek chá'a kalpaqmétek se'e: ‘Apkeltamhók eykhe kólyentawakxak wesse' apwányam Asuero m'a wesse' ekwányam Vasti, keñe megkamako kaxog.’ 18 Kelleg'ak sa' agkok ektáhakxa wesse' ekwányam ma'a kelwesse'e apnaqteyegka'a nak ma'a Persia tén han Media, kalátegmoweyxchek sa' anaqteyegka'a s'e sakhem agko' nak. Sa' katekkesek negwanyeykha egmók xa tén han nenlo. 19 Wesse', leyawók sa' agkok apwáxok xép, elánekxak makham mók wesse' segánamakxa apagkok, keñe sa' keytek ektáxésamaxche neyseksa m'a segánamakxa apagkok nak énxet'ák Persia tén han ma'a Media, yaqwayam sa' megkamassésaxche', ekteme nak ekpeywa s'e: ‘Yawanchek sa' kawakxak chá'a aphakxa wesse' apwányam xama enxoho m'a wesse' ekwányam Vasti.’ Tén sa' ma'a ektémakxa nak ekteme wesse' ekwányam, kólmeyásekxak sa' mók kelán'a megkaxnawo nak ektémakxa. 20 Kóllegaksek sa' ekyókxoho apchókxa m'a wesse' segánamakxa apagkok nak, tén sa' ma'a ekyókxoho kelán'ák nak kaláwhok chá'a m'a anaqteyegka'a, megkeyxek sa' ma'a meyke nak aqsok apagkok tén han ma'a ekha nak aqsok apagkok.
21 Leyawók axta apwáxok wesse' apwányam ektáhakxa élchetamso apwáxok ma'a Memucán tén han ma'a apkeláneykha ektáha axta chá'a apheykha m'a aphakxa nak wesse', apkelanak axta nahan ma'a wesse' apwányam Asuero. 22 Apkeláphássek axta weykcha'áhak apnaqtáxésso m'a ekyókxoho kañe' apchókxa. Apkelpeywa apagko' axta nahan chá'a apnaqtáxessásegkok tén han ma'a ektémakxa axta chá'a eknaqtáxésamaxche apkelpeywa m'a xama apheykegkaxa tén han apchókxa aptémakxa nak chá'a wesse' apwányam, apkeltamho etnahagkok chá'a apkelámha apmonye'e apxanák ma'a apkelennay'a nak tén han kólyahakxohok chá'a m'a aptáhakxa enxoho chá'a apkelpeywa.
Mardoqueo képe guare
1a-1e Áño mokõiha Artajerjes*xa* ojupi haguépe mburuvicha guasu ramo ha upe mes hérava Nisán ñepyrũme, Mardoqueo ohecha peteĩ mba'e iképe. Mardoqueo ningo Israelgua oikóva táva Súsape. Ha'e kuimba'e arandu ha omba'apo mburuvicha guasu rógape. Itúva kuéra ypykue hína Siméi ha Cis, Benjamín ñemoñaregua ha'e kuéra. 1g Babilónia ruvicha guasu, Nabucodonosor ogueraha ramo guare Jerusalén guápe tembiguái ramo Babilóniape, umíva apytépe ojegueraha vaekue avei Mardoqueo ha Judá ruvicha guasu Jeconías.*xe*
1h Kóva hína upe Mardoqueo ohecha vaekue iképe:*xg* Ohendu ayvu ha ojesapukái joa ramo, ára sunu ha yvy ryrýi, sarambi nde'áva opa rupi. 1i Upéicha háguinte mokõi mbói jagua osẽ ojupe oñorairõ haguã. Tuicha okororõ mokõivéva. 1j Ohendúvo upéva, tetã nguéra oñembosako'i oñemoĩ haguã avei umi heko marangatúva rehe. 1k Ára ningo pyharéicha, pytũmba. Ojahe'o ha ipyahẽva mante oñehendu. Maymávante ojepy'apy ha sarambi nde'áva opa rupi ojehecha. 1l Opa umi heko marangatúva okyhyjepa, oikuaágui mba'épa ojehúta chupe kuéra, ha oñemoĩ oñembo'e Tupãme, ohecha kuaa ramo jepe oñehunditaha hikuái. 1m Iñembo'e oñehendu ha peteĩ yvumígui osẽ y osyrýva ohóvo, oiko peve chugui ysyry guasu ndetuichapa jepéva. 1n Kuarahy osẽ ha hesakãmba opa rupi. Umi ojejopy vai vaekue opu'ã okaru umi yvate oñemoĩ vaekue rehe.*xh*
1o Mardoqueo ohecha rire iképe ko'ã mba'e, opáy ha ombojere iñakãme ko'ẽ guive pytũ meve oikuaa haguã mba'épa he'ise upe ohecháva ha upe mba'e Tupã ojapótava.
Oĩ mburuvicha guasúpe ojukaséva
1p Mardoqueo oiko aja mburuvicha guasu rógape, hendive oiko Gabata ha Tarra, mokõi kuimba'e mburuvicha guasu jeroviaha ha hóga rehe oñangarekóva. 1r Mardoqueo ohendu ha'e kuéra oñe'ẽ jave, ojapysaka hese kuéra oikuaa haguã upe ojaposéva, ha ohendúvo ojukaseha hikuái mburuvicha guasu Artajérjespe oho omombe'u chupe. 1s Mburuvicha guasu Artajerjes omoñe'ẽ umi mokõime. Ha umíva omombe'u rire upe ojapo mo'ã vaekue, ojejuka. 1t Mburuvicha guasu omoĩka ko'ã mba'e kuatiápe ani haguã oiko chugui tesarái. Mardoqueo avei omoĩmba kuatiápe umi mba'e ojehu vaekue.*xi* 1u Upe hembiapo rehe, mburuvicha guasu omohenda porã Mardoquéope hógape ha ome'ẽ chupe heta mba'e. 1v Ha katu Amán, Amedata ra'y Bugái ñemoñaréva, oĩ porãva mburuvicha guasu ndive, oñeha'ã omoĩ vai Mardoqueo ha hetãguápe. Upéicha ojapo ojejuka haguére umi mokõi kuimba'e mburuvicha guasu jeroviaha.
Asuero ha Vasti
2 Ko'ã mba'e ojehu Asuero oĩ ramo guare tetã Pérsiape mburuvicha guasúrõ. Opa tetã nguéra oĩva tetã India guive tetã Etiopía peve oĩmba vaekue ipo guýpe. Omboja'o 127 hendápe ha peteĩ-teĩme omoĩ huvicharã. Ha'e katu oisãmbyhypa umívape upe táva ha'e oikoha guive hérava Susa. 3 Mbohapy áño Asuero ojupi rire mburuvicha guasúrõ, ojapo peteĩ karu guasu opa poguasu ha ñorãirõhára ruvicha kuérape guarã. Mayma poguasu kuéra pérsa ha médo kuéra apytégui, ha tetã oisãmbyhýva Asuero ombyatypa hógape. 4 Ha 6 mése aja ohechauka chupe kuéra hóga ha opa umi mba'eta oguerekóva.
5 Ko'ã mba'e rire Asuero ojapo ikorapýpe peteĩ karu guasu 7 ára ipukúva. Upépe oho mayma Súsape oikóva, taha'e ha'éva. 6 Upe korapy ijeguapa. Ha horkõ ita guigua rehe oñemosãingo poyvi morotĩ ha pytãva, oñembovyvýva argólla pláta rehe inimbo pytãme. Umi ojeguapyha katu óro ha plátagui ojejapo. Yvýpe katu oñemoĩ ita jegua, ita morotĩ ha hũva overa hendýva. 7 Kaguy ojeitykua mbayru órovape, ha ndaipóri mbayru kuéra mokõi ojojoguáva. Asuero imba'e porãgui, kaguy ýicha osyry. 8 Asuero he'ika hembiguái kuéra oñeme'ẽ haguã kaguy umi ho'usévapente, ha umi ho'use'ỹva rehe ani haguã ojejopy.
9 Vasti, mburuvicha guasu Asuero rembireko, ojapo avei peteĩ karu guasu opa karai kuéra rembirekópe guarã, Asuero rógape.
Vasti oja'yvere
10 Upe 7 arahápe, Asuero heta kaguy hoy'u rire, ohenói hembiguái kuéra ojeroviavévape Mehumán, Biztá, Harboná, Bigtá, Abagtá, Zetar ha Carcás. 11 He'i chupe kuéra oho haguã ogueru chupe Vastípe. Iñakãre ogueru vaerã ha'e mba'e jegua mburuvicha guasu rembireko añónte omondéva. Vasti ningo kuña neporãva ha Asuero ohechaukase hembireko opa imbohupápe. 12 Vasti ohendúvo upe Asuero oipotáva he'i Asuero rembiguái kuérape ndoho mo'ãiha. Ha Asuero ipochy hendy.
13 Upémarõ ohenoika umi léi oikuaa porãvape. Mburuvicha guasu kuéra upéicha ojapo voínte oikuaa haguã mba'épa upe ojapo vaerã. 14 Umi ijeroviaha hína ko'ãva: Carsená, Setar, Admata, Tarsis, Meres, Marsená ha Memucán. Ko'ãva 7 hína poguasu kuete tetã Persia ha Médiape, ha Asuero jere rupínte oikóva. 15 Asuero oporandu chupe kuéra:
—Ñande léi kuérapa mba'e he'i che ajapo vaerãha Vasti rehe ndojapói haguére upe ha'eka vaekue chupe che rembiguái kuéra rupi.
16 Ha osẽ Memucán oñe'ẽ opa umi karai kuéra rérape ha he'i chupe:
—Ore ruvicha, na ndéve añói ningo nde apo'i, amo ipahápe ohupytypa opa kuimba'épe oikóva umi tetãme nde po guýpe oĩvape. 17 Kuña nguéra ohendu vove ko ojapóva nde rehe Vasti, ha'e kuéra avei oapo'íta iména kuérape. He'íta hikuái: “Mburuvicha guasu Asuero niko ohenoika Vastípe, ha kóva katu nopenái hese”. 18 Tetã Persia ha Media pegua mburuvicha kuéra rembireko ohendu vove ko'ã mba'e, upéicha avei ojapóne iména kuérare ha upéva katu ivaíta. 19 Upévare ore ruvicha, iporã vaerã reikuaauka ramo opa rupi Vasti noñemboja mo'ã veimaha ne rendápe. Emoĩka ko ne ñe'ẽ tetã Persia ha Media léi apytépe ikatu'ỹ haguãicha oñemboyke. Upéi egueru peteĩ kuña iñakã guapyvéva Vasti rendaguépe. 20 Ko ne ñe'ẽ ojekuaaukávo ko ne retã tuicha kuére kuña kuéra, taha'e ha'éva, omomba'éne iména kuérape.
21 Memucán ñe'ẽ ho'a porã opavavépe ha Asuero upéicha ojapo. 22 Omondo kuatia opa tetã nguéra rupi, iñe'ẽ teépe. Ipype oje'e opa óga rupi ojejapo vaerãha kuimba'e he'íva, ha kuimba'e ñe'ẽme upe hógape oñeñe'ẽ vaerã.