Santiago ekxeyenma apwáxok
1 Ko'o Santiago sekteme nak Dios apkeláneykha, tén han Jesucristo Wesse' egegkok, eyáphássessek ko'o ekxeyenma ewáxok doce pók aptémakxa énxet'ák Israel, apkexpaqneykha nak keso náxop.
Negya'ásegwayam eñama Dios
2 Élyáxeg, kéméxcheyk kéxegke kalpayhekxak agko' kélwáxok kélwet'a enxoho ekyepkóna m'a ekyókxoho ektémakxa nak segyepkónma. 3 Kélya'ásegkok kéxegke m'a ekyepkónamaxko enxoho ekwánxa nak kélteme megkólya'ásseyam, kaltámeyagkok kélenmáxamáxkoho yetlo kélwasqápeykekxoho m'a kéllegeykegkoho nak. 4 Kóllenxánem katnéssesek kélpéwomo m'a ektémakxa nak kélwasqápeykekxoho, yaqwayam enxoho kóltéhek kéxegke ekyennaqwayam agko' kélteme megkólya'ásseyam, meyke eyeymomáxche xama aqsok enxoho.
5 Yetneyk agkok kélxama kéxegke meyke nak apya'áseyak, kólmaxnésses Dios, Dios sa' egkések, hakte hegméshok chá'a Dios negyókxoho xa meyke apmeyágweykekxa', mehenxénchásekxók nahan chá'a nentémakxa. 6 Kéméxcheyk eyke chá'a kólmaxnak yetlo megkólya'ásseyam, meyke kélanagko megkatnehe'; hakte enxama ektáhakxa enxoho apkenagko megkatnehe', máxa etnehek ma'a ektémól'a wátsam ekwányam élyaqyahayam ekya'áseykekxal'a chá'a mók nekha m'a éxchahayam. 7 Énxet apteme nak xa, nágkaxén aqsa apwáxok peya exkak ma'a aqsok eñama nak Wesse' egegkok, 8 hakte sakhem kaxének apwáxok xama aqsok, keñe mók ekhem kaxénekxak makham apwáxok mók aqsok, kayaqmagkasagkok chá'a mók aptémakxa.
9 Egyáxeg apteme enxoho meyke aqsok apagkok, kéméxcheyk kapayhekxak aqsa apwáxok aptemessásekxo enxoho néten ma'a Dios; 10 tén han aptemessásekxo enxoho kóneg ma'a ekxákma nak aqsok apagkok. Hakte énxet ekxákma nak aqsok apagkok apteme apyetchesamakpoho m'a pánaqte exnók megkatépéyák la'a. 11 Tekkek agkok ekhem, tén han ekmexnawo agko' enxoho, keymek ma'a pánaqte exnók, katyamok nahan ma'a exnók, kamaskok nahan ektaqmalma. Cháxa ektémakxa nak han énxet ekxákma nak aqsok apagkok xa, emassegwók sa' neyseksa apkelyánmagkásamap.
Segyepkónma tén han aqsok ekyentaxno segáhapwayól'a
12 Apkeleñémo énxet apkelenmáxamákpoho nak ekyepkónma yetlo apwasqápeykekxoho, hakte apyeyk'ak sa' agkok ma'a ektémakxa nak ekyepkónma, exkak sa' ekyennaqte apnények apxawe naqsa, cham'a apkelháxaqxo apxeyenma axta egkések Dios ma'a ektáha nak apchásekhayo. 13 Xénchek agkok apwáxok enxama elának aqsok ekmaso, nágkaxén aqsa apwáxok apteméssesso yaqwayam epkónek ma'a Dios, hakte yawanchek keypkónek Dios ma'a nentémakxa ekmaso nak, mépkónek nahan xama énxet yának elának aqsok ekmaso. 14 Egyepkónchek chá'a negko'o enxama eñama negmámenyého egagko' nak anlának aqsok ekmaso, cham'a negyetlákxo enxoho chá'a ektáhakxa egwáxok, keñe henlekwomho'. 15 Katekkeshok chá'a mólya'assáxma xa negmámenyého nak anlának aqsok ekmaso, keñe ekyennaya enxoho xa mólya'assáxma nak, katekkesek chá'a nétsapma.
16 Élyáxeg sélásekhayo, nágkólteme aqsa megkólaqhémo kélagko' kéltémakxa: 17 ekyókxoho aqsok éltaqmela tén han élpéwomo nélxawáya nak negko'o keleñamak ma'a néten, keleñamak ma'a Dios, apkelane axta m'a aqsok élsassóxma nak ma'a néten. Meyaqmagkassemek aptémakxa m'a Dios, méko apyaqmagkáseyak mók aptémakxa m'a, megkaxnawok ma'a ektémakxal'a ekyaqmagkáseyak mók ekyetnamakxa pessesse. 18 Egméssek axta negko'o ekyennaqte egnények eñama m'a amya'a ekmámnaqsoho nak, hakte cháxa apkeltamhókxa axta katnehek xa, yaqwayam enxoho negko'o antéhek egmonye' neyseksa m'a aqsok apkelane axta Dios.
Kéméxcheyk anlának ma'a Dios appeywa
19 Élyáxeg sélásekhayo, kaxén kélwáxok se'e: kéméxcheyk kéxegke kólpencheshok kélláneykekxa kéltáhakxa kélyókxoho yaqwayam kóleyxho'; kéméxcheyk eyke kóltéhek megkólpekhésso kólpaqmétek, tén han kóllók. 20 Hakte énxet aplo nak, melanyek aqsok ekpéwomo nápaqtók Dios. 21 Kólyenyaw kéxegke m'a ekyókxoho nentémakxa ekmanyása, tén han ma'a ekmaso negwet'a nak ekyágwokmoho kaxwo', kólma yetlo megkeymáxkoho kélwáxok ma'a amya'a kélpekkenchessama axta kélwáxok kéxegke, hakte yetneyk ekmowána yaqwayam kalwagkasek teyp kéxegke xa amya'a nak.
22 Nágkólteme chá'a kélháxenmo naqsa m'a Dios appeywa kéllegasso nak, kóllána chá'a, hakte sa' agkok kóllanak xa, kélyexanchesamaxchekxoho kélagko' sa' kóltéhek kéxegke kéltáha enxoho xa. 23 Hakte negko'o ektáhakxa enxoho negháxenmo aqsa Dios appeywa sẽllegasso, keñe manlanyek ma'a ektémakxa nak, anxohok ma'a énxet apkelányól'a nápát nélányantáxama: 24 étak ektémakxa m'a nápát, keñe appeynchákpo enxoho, kalwánaqmak ektémakxa m'a nápát. 25 Negko'o ektáhakxa enxoho mehẽlwagqayam amya'a nenlege, nentaqmelchessamo nak wánxa nenlányo m'a segánamakxa ekpéwomo segméssamól'a negmallanma negmomaxche', magyenseyam nak nenlane éltémókxa nak antéhek xa segánamakxa nak, kapayhekxak sa' egwáxok eñama nenlane xa.
26 Xénchek agkok apwáxok enxama apteme apcháyo Dios, mopwanchek eyke emágwakxak ma'a aptáhakxa enxoho appeywa, apkelyexanchásamákpekxoho apagko' etnehek, aptáha enxoho xa, eyaqhémo nahan katnehek ma'a apxeyenma nak apteme apcháyo Dios. 27 Ekmámnaqsoho negáyo Dios, tén han meyke élpaxqamáxche nentémakxa nápaqtók Dios Egyáp ekteme s'e ektéma nak: nempasmo m'a élyéheykha nak, tén han ektémakxa nak éllegeykegkoho m'a tampe' nak, móghók nahan hegyepetchegwomhok ma'a nentémakxa ekmaso ekyetnama nak keso náxop.
Saludo
1 Yo, Santiago, siervo de Dios y del Señor Jesucristo, saludo a las doce tribus de Israel esparcidas por todo el mundo.
Fortaleza en las pruebas
2 Hermanos míos, considérense dichosos cuando se vean enfrentados a toda clase de pruebas. 3 Pues saben bien que, cuando su fe es puesta a prueba, ustedes aprenden a soportar el sufrimiento con perseverancia. 4 Pero procuren que esa perseverancia perdure hasta el final, para que lleguen a ser personas maduras e íntegras, sin que les falte nada.
La sabiduría que viene de Dios
5 Si a alguien de ustedes le falta sabiduría, pídasela a Dios, y él se la dará; pues Dios da a todos sin reservas ni reproches. 6 Pero debe pedir con fe, sin dudar nada; porque quien duda es como una ola del mar, que el viento lleva de un lado a otro. 7 Quien es así no piense que va a recibir nada del Señor, 8 porque es alguien que hoy hace una cosa y mañana otra, y no es constante en su conducta.
Pobres y ricos ante Dios
9 El hermano de condición humilde debe sentirse orgulloso de que Dios lo enaltezca; 10 y el rico, de que lo humille. Porque el rico es como la flor de la hierba, que se marchita muy rápido. 11 Cuando el sol sale y calienta con fuerza, la hierba se seca, su flor se cae y su belleza se pierde. Así también, el rico desaparecerá en medio de sus negocios.
Pruebas y tentaciones
12 Dichoso es quien soporta la prueba con perseverancia, porque al salir aprobado recibirá como premio la vida, que es la corona que Dios ha prometido a quienes lo aman. 13 Cuando alguien se sienta tentado a hacer lo malo, no diga: «Dios me está tentando», porque Dios ni siente la tentación de hacer lo malo, ni tienta a nadie para que lo haga. 14 Al contrario, uno es tentado por su propia codicia, que lo atrae y lo seduce. 15 De la codicia nace el pecado; y del pecado, cuando llega a su completo desarrollo, nace la muerte.
16 Mis queridos hermanos, no se engañen: 17 todo lo bueno y perfecto que se nos da viene de arriba, del Padre creador de los astros del cielo. Dios es siempre el mismo: en él no hay variaciones ni oscurecimientos. 18 Él, porque así lo quiso, nos dio vida mediante la palabra de la verdad, para que seamos los primeros frutos de su creación.
La práctica de la palabra
19 Recuerden esto, queridos hermanos: todos ustedes deben estar dispuestos a escuchar; pero para hablar y enojarse deben ser lentos. 20 Porque quien se enoja no vive de acuerdo a la justicia de Dios. 21 Así pues, despójense de toda impureza y de la maldad que tanto abunda, y reciban con humildad la palabra que Dios ha sembrado en ustedes; pues esa palabra tiene poder para salvarlos.
22 Pero no basta solo con oír la palabra; hay que ponerla en práctica, pues de lo contrario se estarían engañando ustedes mismos. 23 Quien solamente oye la palabra y no la practica es como aquella persona que se mira la cara en un espejo: 24 se ve a sí misma, pero en cuanto da la vuelta se olvida de cómo es. 25 Pero quien se fija atentamente en la ley perfecta de la libertad y no se contenta con oírla, sino que permanece firme cumpliendo lo que ella manda, será dichoso en todo lo que hace.
26 Si alguien se considera religioso, pero no sabe poner freno a su lengua, se engaña a sí mismo y su religión no sirve de nada. 27 La religión pura y sin mancha delante de Dios el Padre es esta: ayudar a los huérfanos y a las viudas en sus aflicciones, y no dejarse corromper por la maldad del mundo.