Dios apmésso xama étche Ana
1 Aphegkek axta xama énxet ma'a egkexe Efraín ekwesey nak Ramá, aphawóxama axta m'a Suf apwesey axta Elcaná, Jeroham apketche, Elihú aptáwen. Apyáp apyáta' axta apwesey Tohu, Suf axta apketche, aptáha axta apkeñama m'a nepyeseksa nak Efraín énxet'ák apagkok. 2 Ánet axta apnaqteyegka'a m'a Elcaná, xama axta ekwesey Ana, keñe mók ekwesey Peniná. Wetayak axta étchek ma'a Peniná, keñe Ana megkóteya étchek. 3 Yókxoho apyeyam axta apteyapma Elcaná tegma apwányam apagkok emyekxak chá'a m'a Siló, yaqwayam elpeykessekxohok Wesse' egegkok, tén han egkések aqsok apkelnapma m'a Wesse' egegkok ekha nak apyennaqte. Apheykha axta han apqánet apketchek Elí m'a, apteme axta apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok: cham'a Hofní tén han Finees, aptamheykegkek axta han apkelmaxnéssesso Wesse' egegkok énxet'ák apagkok ma'a. 4 Apchaqhak axta agkok chá'a aqsok aptósso m'a Elcaná, keñe egkések han chá'a nekha ápetek ma'a Peniná, ekweykekxoho m'a apyókxoho étchek apkelennay'a tén han kelwán'ák nak, 5 keñe egkések chá'a Ana m'a ápetek ektaqmalma nak, hakte awanhek axta apchásekhayo, neyseksa meltémo eykhe kótak étche m'a Wesse' egegkok. 6 Axta keñamak ekwanyeykencha'a chá'a m'a Peniná, tén han éltémo chá'a kalókasek, hakte énmexma axta m'a, wanyeykha axta hakte Wesse' egegkok axta apteméssesso megkate étche. 7 Yókxoho apyeyam axta ekwanyeykha m'a Peniná, élmeyákxo enxoho chá'a m'a tegma appagkanamap Wesse' egegkok nak apagkok; axta keñamak élekxagweykencha'a m'a Ana, tén han megkamayheya katwok ekto. 8 Tén axta etnehek chá'a yának ma'a atáwa' Elcaná: “Ana, ¿yaqsa ektáha élekxagweyncha'a nak? ¿Yaqsa ektéma ekyaqhápeykencha'a chá'a awáxok, tén han megkatama chá'a ekto? ¡Awanhek ko'o seyásekhayo exche', kaqhok kaxének awáxok kótak apxámokma étchek!”
9 Xama ekhem axta émpákxo néten natámen ekto ekto m'a Ana, axta payhok ma'a tegma apwányam Siló. Apheyk axta han néten aptaháno ekyawe m'a Elí, aptáha nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, nekha átog axta aphak, cham'a nentaxnamakxa nak tegma appagkanamap Wesse' egegkok nak apagkok. 10 Keñe m'a Ana kelekxagweyha axta, yentexók agko' axta ektáhakxa awáxok, tén axta ektáha nempeywa nélmaxnagko ekpaqhetchesa Wesse' egegkok. 11 Entáhak axta eyáneya s'e: “Wesse' egegkok ekha nak apyennaqte: Apkelanawók sa' agkok xeyep ektáhakxa eklegeykegkoho s'e apkeláneykha nak, ná hélwánaqma aqsa ko'o, hegkés sa' xama sakcha'a, ko'o sa' agkések yaqwayam etnehek apchásenneykha, megkólyaqténchesek sa' nahan apwa'. Sa' katnehek megkatnatchásamáxche xa ektáha kélteméssesso appagkanamap.” Naqsók xa sektáhakxa nak seyáneya. 12 Ahóxók agko' axta ekteme nempeywa nélmaxnagko Ana nápaqtók Wesse' egegkok, apkelánesawók axta átog ma'a Elí; 13 awáxok axta aqsa kelmaxneyk. Axta kólleg'ak ektáhakxa ekpeywa; átog axta aqsa paqméteyha. Apkeneykek axta kaqhak anmen ma'a Elí. 14 Aptáhak axta apcháneya s'e:
—¿Háxko ekwánxa ekhem kallágwók eyaqhe anmen? ¡Kalwatés sa' ekya vino!
15 —Meheyaqhak ko'o anmen —axta entáhak eyátegmowágko Ana—. Meynak ko'o vino, tén han ma'a anmen ekyennaqte nak, wánxa ko'o seyapa m'a ekyentaxno agko' setnahakxa', éltennássek ko'o nápaqtók Wesse' egegkok ma'a ektémakxa nak seklegeykegkoho. 16 Nágkaxén aqsa apwáxok xeyep sektáha ko'o xama kelán'a ekmaso ektémakxa, wánxa aqsa ko'o sektáha nempeywa nélmaxnagko s'e yókxoho ekhem nak, éñamakxa m'a setnahakxa nak, xámók agko' sélya'asakxa exma, yentexók agko' han ektáhakxa élapwayam ewáxok.
17 —Kataqhekxa sa' yetlo meyke ektáhakxa awáxok —axta aptáhak apcháneya m'a Elí—. Egkések sa' aqsok élmaxneyeykha m'a Dios apagkok nak Israel.
18 —Payhekxeyk ewáxok sekleg'a aptáhakxa nak appeywa —axta entáhak eyátegmowágko m'a kelán'a.
Tén axta ektaqháwo Ana ekmeyákxo m'a éñamakxa axta, keñe han ektásweykxo ekto, massawók agko' axta han élapwayam. 19 Mók ekhem axta entáhak, axto'ók agko' la'a eknaqxétekhágko, natámen élpeykessamo Wesse' egegkok axta élmeyákxo m'a axanák ekpayho nak Ramá. Keñe axta Elcaná appathetágko makham ma'a aptáwa' Ana, axta kalwagqakmok Wesse' egegkok ektáhakxa axta aqsok élmaxneyeykha m'a. 20 Lósók axta entáhak Ana, wokmek axta ekhem, keñe ektegkesa xama étche apkenna, teméssessek axta apwesey Samuel, hakte Wesse' egegkok axta éltémo egkések.
21 Keñe axta apmeyákxo Elcaná m'a tegma apwányam nak Siló yetlo ekyókxoho ekheykha nak apxagkok, yaqwayam esawhegwomhok ekyókxoho ektémakxa m'a apkeltémókxa axta etnehek Wesse' egegkok, keñe han egkések ma'a aqsok kéltósso ekmatñà apkeláneyo nak chá'a yókxoho apyeyam ma'a; 22 axta eyke kaxñak ma'a Ana, hakte axta entáhak eyáneya atáwa' s'e:
—Maxñehek sa' ko'o ekwokmoho apyenyawa sa' apto neme s'e sakcha'a nak. Keñe sa' eyntemekxak yaqwayam agkések ma'a Wesse' egegkok, exnamhok sa' nahan ma'a.
23 Apchátegmowágkek axta Elcaná, atáwa' axta m'a:
—Katne sa' ma'a ekmakókxa enxoho katnehek. Kaxnekxa sa' ekwokmoho apyenyawa apto neme. Wesse' egegkok sa' eyke elának ma'a aqsok éltamhókxa nak elána'.
Tén axta ekhákxo m'a keñe han ekwánegkesa m'a sakcha'a, ekwokmoho apyenyawa apto neme. 24 Xama axta apyenyawa apto neme m'a, keñe ekyentamákxo m'a tegma appagkanamap Wesse' egegkok nak apagkok, ekpayho nak Siló, ketchetseyk axta eyke makham. Naqlókók axta han ántánxo weyke étkók kelennay'awo', veintidós kilos hótáhap, keñe han xama yempehek vino kélyeta. 25 Tén axta eyaqha xama weyke étkok kennawo', keñe ekya'ágkasa sakcha'a m'a Elí. 26 Axta entáhak eyáneya Ana s'e:
—Heyemlekxoho sa' xeyep Elí, ko'o neykhe m'a kelán'a sekweykto axta chá'a sektemégweykto nempeywa nélmaxnagko s'e nápaqto' nak Wesse' egegkok, aphakxa nak xép. 27 Élmaxnagkamchek axta ko'o Wesse' egegkok séltémo hegkések se'e sakcha'a nak, keñe segkéssama. 28 Ekpagkanchessek eyke ko'o kaxwók ma'a Wesse' egegkok, etnehek sa' apkeláneykha neyseksa apha makham.
Tén axta apháxahánto Elí ekwokmoho aptekxekwa'akto nápat xapop, nápaqtók ma'a Wesse' egegkok.
Dios concede un hijo a Ana
1 En un lugar de los montes de Efraín, llamado Ramá, vivía un hombre, llamado Elcana, de la familia de Suf. Era hijo de Jeroán y nieto de Eliú. Su bisabuelo fue Tohu hijo de Suf, que pertenecía a la tribu de Efraín. 2 Elcana tenía dos esposas. Una de ellas se llamaba Ana, y la otra, Peniná. Peniná tenía hijos, pero Ana no los tenía. 3 Todos los años Elcana viajaba a Silo para rendir culto y ofrecer sacrificios al Señor todopoderoso. Allí vivían Elí y sus dos hijos, Jofní y Finés, que servían como sacerdotes del Señor.
4 Cuando Elcana ofrecía el sacrificio, daba su ración correspondiente a Peniná y a todos los hijos e hijas de ella, 5 pero a Ana le daba una ración especial, porque la amaba mucho, a pesar de que el Señor le había impedido tener hijos. 6 Por esto Peniná, que era su rival, la molestaba y se burlaba de ella, humillándola porque el Señor la había hecho estéril.
7 Cada año, cuando iban al santuario del Señor, Peniná la molestaba de este modo; por eso Ana lloraba y no comía. 8 Entonces Elcana, su marido, le decía: «Ana, ¿por qué lloras? ¿Por qué estás triste y no comes? ¿Acaso no soy para ti mejor que diez hijos?»
9 En cierta ocasión, estando en Silo, Ana se levantó después de la comida. El sacerdote Elí estaba sentado en un sillón, cerca de la puerta de entrada del santuario del Señor, 10 y Ana, llorando con profunda pena y llena de amargura, se puso a orar al Señor 11 y le hizo esta promesa: «Señor todopoderoso: Si te dignas contemplar la aflicción de esta sierva tuya, y te acuerdas de mí y me concedes un hijo, yo lo dedicaré toda su vida a tu servicio, y en señal de esa dedicación no se le cortará el pelo.»
12 Como Ana estuvo orando largo rato ante el Señor, Elí se fijó en su boca; 13 pero ella oraba mentalmente, así que solo movía sus labios y no se la escuchaba. Elí creyó entonces que estaba borracha, 14 y le dijo:
—¿Hasta cuándo vas a estar borracha? ¡Deja ya el vino!
15 —No es eso, señor —contestó Ana—. No es que haya bebido vino ni otra bebida alcohólica, sino que me siento angustiada y estoy desahogando mi pena delante del Señor. 16 No piense usted que soy una mala mujer, sino que he estado orando todo este tiempo porque estoy preocupada y afligida.
17 —Vete en paz —le contestó Elí—, y que el Dios de Israel te conceda lo que le has pedido.
18 —Muchísimas gracias —contestó ella.
Luego Ana regresó donde estaba su familia, y comió, y después de eso nunca más volvió a estar triste. 19 A la mañana siguiente madrugaron y, después de adorar al Señor, regresaron a su casa en Ramá. Después Elcana durmió con su esposa Ana, y el Señor tuvo presente la petición que ella le había hecho. 20 Así Ana quedó embarazada y, cuando se cumplió el tiempo, dio a luz un hijo y le puso por nombre Samuel, porque se lo había pedido al Señor.
21 Al año siguiente, Elcana fue con toda su familia a Silo para cumplir su promesa y ofrecer el sacrificio anual; 22 pero Ana no fue, porque le dijo a su marido:
—No iré hasta que destete al niño. Entonces lo llevaré para dedicárselo al Señor y que se quede allá para siempre.
23 Elcana, su marido, le respondió:
—Haz lo que mejor te parezca. Quédate hasta que lo hayas destetado. Y que el Señor cumpla su promesa.
Así ella se quedó y crio a su hijo hasta que lo destetó. 24 Y cuando le quitó el pecho, y siendo todavía él un niño pequeño, lo llevó consigo al templo del Señor en Silo. También llevó un becerro de tres años, veinte kilos de trigo y una vasija de vino. 25 Entonces sacrificaron el becerro y presentaron el niño a Elí. 26 Y Ana le dijo:
—Señor, ¿se acuerda usted de mí? Soy aquella mujer que estuvo orando al Señor aquí, cerca de usted. 27 Le pedí al Señor que me diera este hijo, y él me lo concedió. 28 Yo, por mi parte, lo he dedicado al Señor, y mientras viva estará dedicado a él.
Entonces Elí se inclinó hasta tocar el suelo con la frente, delante del Señor.