Pablo apxeyenma ektémakxa aqsok eksexnenagko nápaqtók wesse' apwányam Agripa
1 Tén axta wesse' apwányam Agripa aptéma apkenagkama Pablo s'e:
—Apwanchek xép epaqmétek exének ektémakxa apxénamap.
Apya'assegkek axta néten apmek Pablo. Keñe aptéma appaqmeyesma s'e: 2 “Awanhek ko'o ekpayheykekxa ewáxok sekmako apaqmétek nápaqtók xép wesse' apwányam Agripa, yaqwayam enxoho wátegmowagkok ekyókxoho aptémakxa nak sexeyenma ko'o judíos apmáheyo hesexnena', 3 apya'ásegkók xép ekyókxoho apkeltémakxa nak ma'a judíos, tén han aqsok nenxeyenma nak chá'a. Ékeso éñamakxa séltamho nak ko'o yeyxhok xép sekpeywa yetlo mepekhésamap.
4 “Apyókxoho judíos apkelya'ásegkók sektémakxa axta chá'a ko'o nepyeseksa, cham'a seyókxa nak, tén han ma'a Jerusalén, eyeynamo m'a sektémakxa axta wokma'ák. 5 Apkelya'ásegkók nahan sektéma axta chá'a ko'o sekyetleykekxa apkeltémakxa m'a fariseos, apwanchek elxének apmako enxoho elxének, cham'a ekyágwánxa agko' nak negánémaxche ólpeykeshok ma'a Dios. 6 Keñe kaxwók sey'ásento sẽlyekpelchémókxa, eñama may'ásseyam ma'a ektémakxa axta appekkencháseykekxa appeywa Dios ma'a ẽlyapmeyk nano'. 7 Apkelhaxneykegkek nahan katnehek doce pók aptémakxa énxet'ák Israel xa appekkeneykekxa axta appeywa Dios, cháxa keñamak apkelpeykessamo nak chá'a Dios, tén han melyenseykmo chá'a apkelyetlo yókxoho ekhem tén han yókxoho axta'a. Wesse' apwányam Agripa, cháxa keñamak apmáheyo nak ko'o hesexnenak kaxwók judíos eñama xa may'ásseyam nak. 8 ¿Yaqsa ektéma kéxegke kélya'ásseykmo chá'a apnaqxétekhásseykmo Dios ma'a apkeletsapma axta?
9 “Xeyenmeyk axta nahan ko'o ewáxok eyéméxko alának ekxámokma aqsok énmexma nak ma'a Jesús apkeñama nak Nazaret apwesey, 10 éláneyak axta nahan ma'a Jerusalén nak. Ekxatamchek axta chá'a kañe' sẽlpextétamakxa apxámokma m'a énxet'ák melya'ásseyam nak, eñama axta apkeltémo chá'a m'a apkelámha apmonye'e nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, aptekyókek axta agkok chá'a m'a, kalkohok axta chá'a ko'o ewáxok. 11 Allegássesagkohok axta chá'a ko'o wának elxének elwátesagkok aptamhéyak melya'ásseyam. Ekteméssessegkek axta chá'a ko'o ekyókxoho apchaqneykekxexa judíos xa ektáha nak, éltaqnagkamók ahagko' axta chá'a ko'o m'a, weykmók axta seknaqtawáseykegkoho m'a apheykha nak mók apkelókxa.
12 “Ekmaheykegkek axta ko'o tegma apwányam Damasco eñama sekmáheyo alának xa, axta apkeltémo tén han segkésso m'a apkelámha apmonye'e nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok. 13 Keñe axta náxet ámay, wesse' apwányam, sekweteya ko'o élseyéxma eñama néten, yetseksók ekhem la'a, kayhok agko' axta apkelyenma, axta kaxnémok ma'a ekweykenxal'a élsassóxma ekhem, kelyenmomchek axta neyáwa senmeykegkaxa ko'o tén han ma'a énxet'ák sélxegexma'a axta. 14 Negyókxoho axta nahan nempalleykmok náxop, keñe seklegaya ko'o xama kélpeywa ektéma seyenagkama hebreo appeywa s'e: ‘Saulo, Saulo, ¿yaqsa ektéma señassáseykegkoho nak? Aptawásamakpoho apagko' aptáhak xép, máxa nélteyagwayam la'a aqsok ekmahanta aptáhak.’ 15 Tén axta sektéma ko'o seyenagkama s'e: ‘¿Wesse', yaqsa exchep?’ Axta aptemék seyátegmoweykegkokxo Wesse' egegkok se'e: ‘Ko'o Jesús, ko'o neykhe señassáseykegkoho nak xép. 16 Yempekxa néten, etnamha, ekxekmowásexkók ko'o exchep yaqwayam enxoho atnéssesek séláneykha tén han apxeyenma xa apwet'a nak kaxwo', tén han ma'a peya sa' axekmósaxkohok ko'o makham xép. 17 Awagkasek sa' ko'o exchep teyp nepyeseksa m'a judíos, tén han nepyeseksa m'a metnaha nak judíos, cham'a peyakxa nak kaxwók wáphaksek xép. 18 Eyáphássek ko'o exchep nepyeseksa xa énxet'ák nak, yaqwayam enxoho elyekpelchássessók apkeltémakxa, tén han kamaskok apkelweynchámeykha ekyáqtésakxaxma, wánxa aqsa elweynchamha m'a élsakókxa nak exma; yaqwayam enxoho anhan kamaskok apkelyaheykekxoho m'a Satanás, wánxa aqsa elyetlakxak ma'a Dios; yaqwayam enxoho nahan etnahagkok mehey'ásseyam ko'o, keñe elxawagkok megkólyaqmagkáseykekxa m'a apkeltémakxa melya'assáxma, tén han elxawagkok yaqwayam epáxaqwók ma'a Dios énxet'ák apagkok apkelpagkanamap nak.
19 “Wesse' apwányam Agripa, élyaheykekxók axta ko'o ektémakxa aqsok sélxekmóssamo eñama nak néten. 20 Eklegassegkek axta ko'o sekxók apmonye'e amya'a eñama nak Dios ma'a énxet'ák apheykha nak Damasco, tén axta m'a apheykha nak Jerusalén, keñe axta anhan ma'a ekyókxoho yókxexma nak Judea, tén axta anhan ma'a énxet'ák metnaha nak judíos, séltémo chá'a elyaqmagkasek apkelwáxok, tén han elyo'ókxak makham ma'a Dios, tén han elanagkok ma'a apkeltamheykha, ekwetamaxkoho nak ektémakxa negyaqmagkasso egwáxok. 21 Axta keñamak semoma ko'o judíos ma'a kañe' tegma appagkanamap, apmáheyók axta anhan heyaqhek. 22 Élenxáneykmók axta eyke aqsa ko'o sekwasqápeykekxoho ekwokmoho makham se'e kaxwo' nak eñama sepasmo m'a Dios, éltennáseykha chá'a aptémakxa Dios ma'a apyókxoho énxet'ák, cham'a meyke nak aqsok apagkok, tén han ma'a ekxámokma nak aqsok apagkok. Axta altennáseykha chá'a ko'o xama enxoho m'a megkatnamakxa axta apkelxeyenma ekmáheyókxa katnehek ma'a énxet'ák apkellegasso axta Dios appeywa, tén han ma'a Moisés: 23 apkelxeyenma axta megkatnehek megyetsapma m'a Mesías, tén han etnehek apmonye' apxátekhágwayam ma'a natámen apketsapma, tén han eltennasha élseyéxma segwagkassamo teyp ma'a énxet'ák egagkok tén han ma'a pók énxet'ák nak.”
Agripa apchátegmowéyak Pablo
24 Xama axta aptéma appeywa Pablo apchátegmoweykegko apxénamap xa, axta aptemék Festo apyennaqtéssamo appeywa s'e:
—¡Pablo, yéhayaxma exchep! Ekxámokma apkeltámésamap keñamak ekyéhamaxma.
25 Keñe axta Pablo aptéma apchátegmoweykegko s'e:
—Wesse' Festo, meheyéhak ko'o exma; payhawók ko'o xa sektáhakxa nak sekpeywa, naqsók agko' nahan. 26 Cháxa apha wesse' apwányam Agripa xa, apya'áseykegkoho apagko' nak xa aqsok nak, cháxa keñamak sekpaqmeta nak nápaqtók meyke seyesseykekxa'; hakte naqsók ko'o ektemessásak apya'áseykegkoho nahan ekyókxoho xa aqsok nak, hakte háwe aqsok ekteyapma nak yókxexma meykexa ekya'áséyak xa. 27 Wesse', ¿ya ey'ásseykmok xép ektémakxa axta apkelxeyenma m'a Dios appeywa apkellegasso? Ekya'ásegkók ko'o exchep mey'ásseykmo xa.
28 Axta aptemék Agripa apchátegmoweykegko s'e:
—¿Xéncheya apwáxok xép hetnéssesek ekmanyehe agko' may'ásseyam Cristo?
29 Axta aptáhak Pablo s'e:
—Ekmanyehe agko' kexaha essenhan yehéme', háwe eyke exchep apwánxa apagkok apkepmenyého Dios hexnágwakxohok ko'o, apmenyeyk nahan ma'a apyókxoho énxet aphaxnawo nak séltenneykha s'e sakhem nak, háwe eyke yetlo s'e cadenas nak.
30 Tén axta apkempeykekxo néten wesse' apwányam, tén han ma'a apkeláneykha nak apchókxa, yetlo m'a Berenice, tén han apyókxoho énxet'ák apheykencha'a axta nahan ma'a, 31 apkelmaheykegkek axta apxakcha'awók xama nekha apkelpaqhetchásamákpoho apkelxeyenma xa aqsok nak. Axta aptemék chá'a apkenagkama pók se'e:
—Melaneyk xama aqsok ekmaso ekpayhawo nak yaqwayam yáneykpok emátog xa énxet nak; megkapayhawok nahan kólhéssók sẽlpextétamakxa.
32 Tén axta Agripa aptéma apkenagkama Festo s'e:
—Payhawók axta eykhe kólyenyekxak aqsa xa énxet nak, melmaxneyakxa axta makham yának etnehek apyekpelchémo m'a wesse' apwányam Roma.
Pablo presenta su caso ante el rey Agripa
1 Agripa le dijo a Pablo:
—Puedes hablar en tu defensa.
Pablo hizo un ademán con la mano y dio comienzo a su discurso:
2 «Oh rey Agripa, es para mí un privilegio hablar hoy delante de usted y poder defenderme de todas las acusaciones que los judíos han presentado contra mí, 3 sobre todo porque usted conoce las costumbres de los judíos, así como nuestras controversias. Por eso le suplico que me escuche con paciencia.
4 »Todos los judíos saben cómo, desde muy joven, he vivido entre ellos, tanto en mi tierra como en Jerusalén. 5 También saben y, si quieren, pueden atestiguarlo, que siempre he vivido como fariseo, que es el grupo más estricto de nuestra religión. 6 ¡Y ahora me traen a juicio, precisamente porque tengo esta esperanza en la promesa que Dios les hizo a nuestros antepasados! 7 Nuestras doce tribus de Israel esperan ver el cumplimiento de esta promesa, y por eso adoran a Dios y le sirven día y noche. Y ahora, oh rey Agripa, ¡por esta misma esperanza me acusan los judíos! 8 ¿Por qué les parece increíble que Dios resucite a los muertos?
9 »Yo mismo pensaba antes que mi deber era combatir el nombre de Jesús de Nazaret, 10 y así lo hice en Jerusalén. Con la autorización de los jefes de los sacerdotes, metí en la cárcel a muchos de los creyentes; y cuando los mataban, yo estaba de acuerdo. 11 Muchas veces los castigué para obligarlos a renegar de su fe. Y esto lo hacía en todas las sinagogas. Yo estaba tan furioso contra ellos que los perseguía, ¡hasta en las ciudades extranjeras!
12 »Con ese propósito me dirigía yo a la ciudad de Damasco, autorizado y comisionado por los jefes de los sacerdotes. 13 Pero en el camino, oh rey, a eso del mediodía, de pronto vi en el cielo una luz más fuerte que la luz del sol. Su resplandor nos envolvió, a mí y a los que iban conmigo. 14 Todos caímos al suelo, y en seguida oí una voz que me decía en arameo: “Saulo, Saulo, ¿por qué me persigues? Te estás haciendo daño a ti mismo, como si dieras coces contra el aguijón.” 15 Yo pregunté: “¿Quién eres, Señor?” Y el Señor me contestó: “Yo soy Jesús, el mismo a quien tú persigues. 16 ¡Levántate! Ponte en pie, porque me he aparecido a ti para designarte como mi servidor y testigo de lo que has visto, y de lo que te mostraré. 17 Yo te libraré de judíos y de no judíos, y ahora te envío a ellos. 18 Y lo hago para que les abras los ojos y dejen de andar en tinieblas, y se pasen a la luz, para que no sigan bajo el poder de Satanás, sino que sigan a Dios, y para que crean en mí y reciban el perdón de los pecados y una herencia en el pueblo santo de Dios.”
19 »Por tal motivo, oh rey Agripa, no desobedecí a la visión del cielo, 20 sino que primero anuncié el mensaje a quienes estaban en Damasco, luego a la gente de Jerusalén y de toda la región de Judea, y también a los no judíos. A todos invité a que se conviertan y se vuelvan a Dios, y a que lo demuestren con sus obras. 21 ¡Y por eso los judíos me arrestaron en el templo e intentaron matarme! 22 Pero gracias a la ayuda de Dios sigo firme hasta ahora, y no dejo de hablar de Dios tanto a pequeños como a grandes. Jamás les he dicho nada que no sea lo que los profetas y Moisés dijeron que iba a suceder, 23 y es que el Mesías tenía que morir, pero que después sería el primero en resucitar de los muertos; y que anunciaría la luz de la salvación tanto al pueblo judío, como a los no judíos.»
Respuesta de Agripa
24 Al decir Pablo esto en su defensa, Festo gritó:
—¡Estás loco, Pablo! ¡Tanta lectura te ha vuelto loco!
25 Pero Pablo contestó:
—No estoy loco, excelentísimo Festo. Al contrario, lo que digo es razonable y es la verdad. 26 Aquí está el rey Agripa, que conoce bien estas cosas, y por eso hablo con tanta libertad delante de él; porque estoy seguro de que él también sabe todo esto, ya que no se trata de algo que haya sucedido en algún rincón insignificante. 27 ¿Usted cree, rey Agripa, lo dicho por los profetas? ¡Yo sé que sí lo cree!
28 Agripa le contestó:
—¿Piensas hacerme cristiano en tan poco tiempo?
29 Pablo dijo:
—Pues sea en poco tiempo o en mucho, quiera Dios que no solamente usted, sino también todos los que me están escuchando lleguen a ser como yo, aunque sin estas cadenas.
30 En ese momento el rey se levantó, lo mismo que el gobernador y Berenice, y todos los que allí estaban sentados, 31 y se apartaron para hablar de este asunto. Y decían entre sí:
—Este hombre no ha hecho nada que merezca la muerte. Ni siquiera debe estar en la cárcel.
32 Y Agripa dijo a Festo:
—Este hombre podría haber sido puesto en libertad, si no hubiera apelado al emperador.