Booz apchápeykha Rut
1 Xama ekhem axta táhak eyáneya Noemí Rut se'e:
—Kéméxcheyk ko'o kaxwók xeye' ategyesha atáwa', yaqwayam sa' etaqmelchessásekxak ekha. 2 Kalano, sa' emyekxak nenteme egmók Booz namyep apagkok se'e axta'a nak yaqwayam yempássekxak apwa' apák ma'a hótáhap apaktek, cham'a ekmaheykegkaxa axta exche' élmoma hótáhap apaktek ma'a apkelchekha. 3 Kayaqpes sa' sekxók yegmen, tén sa' kaxpaqhaxchek sokmátsa, kalántaxnekxa sa' ma'a élántaxno apkeltaqmalma apagko' nak, tén sa' kamhagkok ma'a namyep. Eyke nágkaltamho aqsa sekxók étak Booz neyseksa mesawhoma m'a apto, tén han mémasso m'a apyà nak. 4 Kataqmelchesho sa' kalanha m'a apmakókxa enxoho étek etyenek, tén sa' kay'ammok keyxnessessók néten ma'a apchaqlamap, yáxña'akxoho sa' kanegkenchesek ma'a apmagkok, tén sa' keytek ma'a nápakha. Sa' eltennaksek nahan xeye' aqsok eyéméxko kalának ma'a.
5 Axta táhak Rut eyátegmowágkokxo s'e:
—Atnehek sa' ekyókxoho m'a ektáhakxa nak seyáneya. 6 Mahágkek axta Rut ma'a namyep. Temék axta ekyókxoho m'a éltamhókxa axta katnehek ma'a yepyámog. 7 Aptókek axta apto m'a Booz, apyenchek axta nahan ma'a apyà nak, payhékxeyk axta apwáxok. Tén axta apmako etyenek apyetna m'a nekha axta apkekhessamakxa m'a hótáhap apaktek. Yáma néwók axta anhan ekwokmo m'a Rut, taqmelchásegkók axta ekxega meyke eyókáseykha, yexnéssessekmek axta néten apchaqlamap eknegkenchesa yáxña'akxoho apmagkok, tén axta ekyetna m'a. 8 Axta'a eyseksók axta anhan apxátekhágwokmo m'a Booz, xama axta appeynchákpo apyetno, pelakkassek axta apwet'a xama kelán'a ekyetna m'a ekpayho apmagkok.
9 —¿Yaqsa exche'? —axta aptáhak apkelmaxneyáncha'a m'a Booz.
—Ko'o Rut, xép apchásenneykha —axta táhak eyátegmowágkokxo—. Émók ahagko' ko'o exchep, payhawók xép hetaqmelchesek. Émenyeyk ko'o exchep hetnehek aptáwa'.
10 —¡Wesse' egegkok sa' epasmok! —axta aptáhak apcháneya Booz—. Yeykhágwokmók agko' nak la'a exche' ekwetamaxche ektaqmalma ektáhakxa élane aqsok eñama megkayenseyam ekxéneykha awáxok ma'a atáwa' axta. Tásek axta eykhel'a kategyaha exche' pók énxet apketkok enxoho, maxnawo nak ko'o, meyke nak aqsok apagkok, essenhan ma'a ekxámokma nak aqsok apagkok, makke exche' katneyk —axta aptáhak apcháneya. 11 Nágkatneykha aqsa awáxok. Apkelya'ásegkók eyke kaxwók xeye' apyókxoho énxet'ák ahagkok ektáha kelán'a ektaqmalma ektémakxa. Atnehek sa' ko'o m'a ektáhakxa exchek seyáneya exche'. 12 Naqsók eykhe ko'o sekteme émók ahagko' xeye'. Yetneyk eyke nahan pók ekteme mók xeye'; eyke ektáha ketók agko' mók xeye' m'a, kaxnók ko'o. 13 Katyen sa' aqsa sekxók se'e, keso axta'a nak. Keñe sa' saka, apmakók sa' agkok elának ekpayhawo nak etnéssesek xeye' m'a énxet nak, tásek elána'; sa' agkok emakók elána', ko'o sa' alának nápaqtók ma'a Wesse' egegkok. Katyen sa' kaxwo' ekwokmoho élsaka.
14 Tenchek axta Rut Booz apmagkok xa axta'a nak. Xatakha'ak axta nahan amonye' élseyél'a, axta kalsakawok makham exma, hakte axta eltamhók Booz kólya'asagkohok ekmahágko xama kelán'a ekyo'ókmo m'a namyep apagkok nak.
15 Tén axta aptáha apcháneya s'e:
—Kasanta hana sekxók xa eyaqlamaxche nak, kapeykes, keynnaqtes sa' ekméyak nápakha'. Peykessek axta Rut ma'a eyaqlamaxche nak, tén axta Booz appalchessesa xama yágkentamáhak ekláneyo m'a hótáhap apaktek. Appasmeyk axta anhan Booz apya'ássesa néten éxna akpok ma'a ekseykha, tén axta ekmeyákxo makham ma'a apyawakxa tegma.
16 Xama axta ekwákxo Rut ma'a ekhakxa axta yepyámog. Axta entáhak élmaxneyáncha'a s'e:
—¿Háxko ektáhakxa ekweynchámeykha?
Keltennáseyha axta Rut ekyókxoho m'a apteméssesakxa axta m'a Booz. 17 Tén axta ektáha nahan eyáneya s'e:
—Egkéssek nahan apyókxoho s'e hótáhap apaktek nak, aptáhak nahan seyáneya s'e: “megkeyméxchek xeye' kataqhoho aqsa ekhakxa yepyámog meyke ekseykha.”
18 Tén axta Noemí ektáha eyáneya s'e:
—Rut kaleyx sa' aqsa kaxwo', háxko sa' kexaha katnehek. Mellókassemek sa' apyampe sakhem xa énxet nak ekwokmoho apwet'a m'a yaqwánxa etnehek.
Rut ojuhu imenarã
1 Peteĩ jey Noemí he'i Rútpe:
—Tekotevẽma niko aheka ndéve ne menarã, nde rógape reime porã haguã. 2 Reikuaáma niko Boózpe, ku ikokuépe reho hague remono'õ seváda ra'ỹi. Ha'e ñande pehẽngue hína. Ko pyharépe ha'e ohóta ikokuépe ojykýivo seváda ra'ỹi. 3 Ejahu ha eñemohyakuã porã. Upéi emonde nde ao iporãvéva ha tereho ikokuépe. Anínte rejehechaukátei chupe hyguãtã porã mboyve. 4 Emaña porã moõpa oñeno. Upéi eñemboja hendápe, emboguy ijahoja ha eheja ipy okápe, ha eñeno ijykére. Ágã upéi ha'e he'íta ndéve mba'épa rejapo vaerã.
5 He'i Rut:
—Ajapóta upe eréva chéve.
6 Rut oho kokuépe ha ojapo Noemí he'i hagueichaite chupe. 7 Booz hyguãtã porã rire py'a rorýpe opu'ã. Oho oñeno seváda aty ypýpe oke haguã. Kirirĩhaitépe oñemboja Rut, omboguy Booz ahoja ha oheja ipy okápe. Upéi oñeno ijykére. 8 Pyharepyte katu opáy sapy'a Booz. Ha oñembojerévo oñemondýi ojuhúvo peteĩ kuña oñenóva ipy gotyo.
9 —Mávaiko nde? —oporandu chupe Booz. He'i chupe pe kuña:
—Che hína Rut, ne rembiguái. Che aho'i nde ahojápe. Ndéve niko ho'a reñangarekóvo che rehe.
10 He'i chupe Booz:
—Ñandejára ta nde rovasa che rajy. Tuichaiteve mba'e niko upe ko'ágã rejapóva ne ména rehehápe upe rejapo vaekuégui isy rehehápe. Ikatu porãnte vaerã mo'ã reheka kuri kuimba'e ipyahuvéva imba'e reko hetáva, térã kuimba'e imitãva ta imboriahu jepe ra'e. 11 Néi che rajy, anítei rejepy'apy. Opavave oikuaa nde reko marangatuha. Ajapóta upe rejeruréva chéve. 12 Ha añete ramo jepe ho'aha chéve añangarekóvo nde rehe, oĩ hína peteĩ nde rehegua che mboyve. 13 Epyta eke ápe ko pyharépe. Ágã Ko'ẽrõ pe kuimba'e ojapóta ramo upe chupe ho'áva ojapo haguã ne ndive, tojapo. Ndojaposéi ramo katu che ajapóta. Ñandejára rérare ha'e ndéve ajapotaha! Eñeno katu eke ko'ẽ meve.
14 Rut opyta oke ipy gotyo upe pyhare. Ha ko'ẽtĩ jave opu'ã oho, Booz ndoipotáigui avave ohecha Rútpe ha ojekuaa ha'e oho hague kokuépe hendápe.
15 He'i ha'e Rútpe:
—Eru ápe nde ahoja ha ejoko.
Rut ojoko ijahoja ha Booz ohekuavo chupe 40 kílo rupi seváda ra'ỹi. Ohupi chupe iñakã ári ha Rut oho heseve hógape.
16 Oguahẽvo hógape oporandu chupe Noemí:
—Osẽ porãiko ra'e ndéve che memby?
Rut omombe'upaite chupe mba'épa Booz he'i chupe. 17 Ha upéi he'i:
—Hi'ári, ome'ẽ chéve kóva he'ívo “Naiporãi niko rejevy ne ména sy rógape ponandi”.
18 Noemí he'i chupe:
—Che memby, reha'arõta mante rehecha haguã mba'éichapa opa ko mba'e kóva. Upe karai upéva ndopytu'u mo'ãi ko árape oikuaa porã meve upe ha'e ojapo vaerã.