Jesús apyetcháseykekxoho diez kelán'a étkók
1 “Kaxhok sa' nahan aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios ma'a ektémakxa axta diez kelán'a étkók élya'áyam sẽlyamhopma. Kelmeykekxeyk axta cháléwasso agkok ma'a diez kelán'a étkók, keñe élxegama élanyexeykegko m'a yaqwayam axta kalyamhápok. 2 Cinco kelán'a étkók axta m'a megkalya'áseyak axta aqsok, cinco axta nahan ma'a élya'áseykegkoho axta aqsok. 3 Kelsamchek axta cháléwasso agkok ma'a megkalya'áseyak axta aqsok, keñe megkalsama m'a égmen'ák yaqwayam enxoho kalyetmagkokxak makham ma'a élyamásexko enxoho égmen'ák. 4 Keñe axta m'a élya'áseykegkoho axta aqsok, kelsómók axta sokpésyam élláneykegkoho cháléwasso égmenek, tén han ma'a cháléwasso agkok. 5 Kelyenmeykha axta nahan ma'a ekyókxoho nak, tén axta eknaqteyenma, hakte yehémek axta apweykmo m'a yaqwayam axta kalyamhápok. 6 Ketók ektémakxa axta'a eyseksók axta nahan eklegamaxko kélpeywa ekyennaqte ektéma s'e: ‘¡Apxegakmek kaxwók yaqwayam kalyamhápok! ¡Kóllanyexák!’ 7 Naqxétekheykegkek axta nahan ekyókxoho m'a kelán'a étkók nak, yetlómok axta nahan éláneykegkokxa cháléwasso agkok. 8 Keñe axta m'a cinco kelán'a étkók megkalya'áseyak axta aqsok ektéma élanagkama m'a mók cinco kelán'a étkók élya'áseykegkoho axta aqsok: ‘Hegmés hana negko'óxa ketsék cháléwasso égmenek kélagkok, kelsapanak negko'o cháléwasso egagkok.’ 9 Tén axta ektéma élátegmoweykegko m'a kelán'a étkók élya'áseykegkoho axta aqsok: ‘Ma', mehegwakxók katnehek negko'o, megkawakxók nahan katnehek kéxegkáxa. Akke tásek kólmeyekxak ma'a kélchexakhamakxa nak, kóltegyohok kélagko' yaqwayam kólmaha.’ 10 Keñe axta neyseksa élxega ektegyágweykekxa cháléwasso égmenek xa cinco kelán'a étkók nak apweykto m'a yaqwayam axta kalyamhápok, tén axta m'a élya'áseykegkoho axta aqsok élántaxnamo xamo' kañe' m'a yaqweykenxa axta kalyamhápok, tén axta kélápeykekxo m'a átog. 11 Tén axta élweykekxo makham ma'a mók kelán'a étkók élxega axta. Axta entemék élpeywa s'e: ‘¡Wesse', wesse', hegmeykesses negko'o átog!’ 12 Tén axta aptéma apchátegmoweykegko s'e: ‘Naqsók ko'o séltennasa kéxegke malyekpelcha.’
13 “Nágkólnaqténho aqsa kéxegke —axta aptemék ma'a Jesús—, hakte megkólya'ásegkok kéxegke ekwánxa ekhem tén han hora.
Jesús apyetcháseykekxoho selyaqye
(Lc 19.11-27)14 “Sa' katnehek nahan aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios ma'a ektémakxa axta énxet ketók apmaheykegkaxa mók apkelókxa, apkelwóneykencha'a axta apkeláneykha, appekkencháseykxo axta appeywa apkeltémo etaqmelchessesek ma'a selyaqye apagkok. 15 Cinco mil sawo selyaqye axta apmessók xama xa énxet'ák nak, keñe axta pók dos mil tén axta han pók mil, apméssegkek axta chá'a xama xama m'a ekweykenxa axta chá'a apmopwána emha m'a selyaqye. Tén axta apxegama. 16 Keñe m'a kélásenneykha apxawe axta cinco mil sawo selyaqye, aptemessáseykha axta m'a selyaqye, apweteyak axta nahan mók cinco mil sawo selyaqye apyáncháseykekxa'. 17 Hawók axta anhan aptémakxa m'a apxawe axta dos mil sawo selyaqye. Apweteyak axta nahan mók dos mil sawo selyaqye apyáncháseykekxa'. 18 Keñe m'a apxawe axta mil sawo selyaqye apxegama, apchátawanyegkek axta kañe' xapop apmeta appóssama m'a wesse' apagkok axta selyaqye apagkok.
19 “Wenaqtegkek axta nahan apweykto makham wesse' apagkok xa énxet'ák nak, tén axta apkelánéseykekxo weykcha'áhak ektémakxa apkelmeykha selyaqye appekkencháseykekxa axta xa apkeláneykha nak. 20 Apmonye' axta nahan apweykekxak ma'a apxawe axta cinco mil sawo selyaqye, tén axta apméssama anhan wesse' apagkok ma'a mók cinco mil sawo selyaqye axta. Axta aptemék apkenagkama s'e: ‘Wesse', cinco mil sawo selyaqye axta exchep egkéssók, keso mók cinco mil sawo selyaqye s'e sekyáncháseykekxa axta ko'o.’ 21 Tén axta aptéma apkenagkama wesse' apagkok se'e: ‘Táse', xép apteme kélásenneykha ektaqmela aptémakxa tén han meyenseyam aptamheykha; ayánchesseshok sa' kaxwók xép sekpekkencháseykekxa selyaqye yaqwayam hetaqmelchessesek, hakte aptaqmelchessegkek ma'a selyaqye étkok sekmésso axta. Etex, kalpayhekxak sa' egwáxok xamo' xép.’ 22 Tén axta apweykekxo nahan ma'a énxet apxawe axta dos mil sawo selyaqye, axta aptemék apkenagkama s'e: ‘Wesse', dos mil sawo selyaqye axta exchep egkéssók, keso mók dos mil sawo selyaqye s'e sekyáncháseykekxa axta ko'o.’ 23 Axta aptemék apkenagkama wesse' apagkok se'e: ‘Táse', xép apteme kélásenneykha ektaqmela aptémakxa tén han meyenseyam aptamheykha; ayánchesseshok sa' kaxwók xép sekpekkencháseykekxa selyaqye yaqwayam hetaqmelchessesek, hakte aptaqmelchessegkek ma'a selyaqye étkok sekmésso axta. Etex, kalpayhekxak sa' egwáxok xamo' xép.’
24 “Keñe axta apweykekxo nahan ma'a apxawe axta mil sawo selyaqye, axta aptemék apkenagkama wesse' apagkok se'e: ‘Wesse', ekya'ásegkók ko'o exchep apteme énxet segyáteyeykegkoho, apneyxweykmohol'a chá'a aqsok ekyexna m'a megkatnahakxa nak apkeneykekxa', apcháncheseykekxohol'a chá'a m'a megkatnaha nak apkexpánchesseyam. 25 Cháxa keñamak seyáya nak ko'o exchep, tén axta sekxegama sekpósseykmo selyaqye apagkok seyátawanyama kañe' xapop. Keso selyaqye apagkok se'e.’ 26 Axta aptemék apchátegmoweykegko wesse' apagkok se'e: ‘Xép apteme kélásenneykha ekmaso aptémakxa, apháxamákpoho etneykha, kaxtemék axta exchep apya'áseykegkoho seknakxamo chá'a ko'o aqsok ekyexna m'a megkatnahakxa nak chá'a séneykekxa, tén han seyáncháseykekxoho chá'a m'a aqsok megkatnaha nak séxpanchesso, 27 esakxak axta selyaqye ahagkok ma'a kélnegkenweykekxexal'a chá'a selyaqye, keñe axta sekwa'akto enxoho ko'o, axkekxak selyaqye ahagkok, yetlo sekxaweykekxoho néten ekyaqmageykekxa kélmeykha m'a selyaqye ahagkok.’ 28 Tén axta wesse' aptéma apkelanagkama m'a apheykha axta m'a: ‘Kólyementemekxa xa mil sawo selyaqye nak, kólmeyásekxa m'a ekyetna nak diez mil sawo selyaqye. 29 Hakte cham'a ekyetna nak aqsok, kólmeyásekxohok sa' makham mók, kayeykhágwomhok sa' nahan; keñe sa' ma'a meyke nak aqsok, kóltápexchásseshok sa' kólyementemekxak ma'a ekyetnakxa nak ántawo'. 30 Kóltekkes sa' yókxexma xa kélásenneykha mékoho nak, cham'a ekyáqtésakxa nak exma. Sa' elekxagwaha m'a, eltakxek sa' nahan apma'ák eñama aplegeykegkoho ekmáske.’
Yaqwánxa sa' elyekpelchekpohok apyókxoho énxet
31 “Apkexyekmek sa' agkok makham ma'a aptáha nak Apketche énxet yetlo apcheymákpoho, tén han apyókxoho m'a apkelásenneykha, exek sa' ma'a néten aptaháno eyeymáxkoho nak. 32 Yaqnekxak sa' nahan apyókxoho pók aptémakxa énxet'ák ma'a nápaqto', eyenyókasek sa' chá'a pók énxet yexpánchesek, aptémól'a keláneykha nepkések yexpánchesek nepkések nepyeseksa m'a yát'ay. 33 Apkelya'assamakxa sa' elyáqkasek ma'a nepkések, keñe sa' nepsagqalwa m'a yát'ay. 34 Keñe sa' Wesse' apwányam etnehek elának apheykha nak apkelya'assamakxa s'e: ‘Kólxegma kéxegke, ektaqmalma nak apkelxeyenma m'a Táta; Kólma m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios, kélláneseykekxa axta kéxegke eyeynamo m'a sekxók axta apkeláneya Dios keso náxop. 35 Hakte meyk axta ko'o eyaqheyk, keñe kéxegke sélméssama sekto; hem axta eyaqheyk, keñe kéxegke séleykegko yegmen; ekweynchámeykha axta ko'o sektéma máxa séñama mók nekha, élméssegkek axta kéxegke yaqweykenxa atyenek. 36 Meyke apáwa axta ko'o etnék, keñe kéxegke sélméssama sélnaqta; ekháxamáxcheyk axta ko'o, keñe kéxegke séltéma meyk'a; élhésseykmek axta ko'o sẽlpextétamakxa, keñe kéxegke sélya'áya sélteyánegwayo.’ 37 Keñe sa' etnehek elmaxneyha énxet'ák ekpéwomo nak apkeltémakxa s'e: ‘Wesse', ¿yaqsa axta ekhem negweteya negko'o eyaqhama exchep meyk, tén han negméssama m'a apto? ¿Yaqsa axta ekhem negwetaya negko'o exchep eyaqhama ekhem, tén han negméssama yegmen yaqwayam ének? 38 ¿Yaqsa axta ekhem negwetaya negko'o exchep aptéma máxa apkeñama mók nekha, tén han negméssama yaqweykenxa etyenek? ¿Yaqsa axta ekhem negwetaya negko'o exchep aptéma meyke apáwa, keñe nélméssama negko'o yaqwayam elántaxnekxa'? 39 ¿Yaqsa axta ekhem negweteya negko'o exchep apháxamákpo tén han kélhésseykmo sẽlpextétamakxa keñe negya'áyekmo nenteyánegweykmoho?’ 40 Sa' etnehek yátegmowagkok Wesse' apwányam se'e: ‘Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke ekyókxoho kélteméssesso nak cha'a xama xama élyáxeg'a ahancha'awo' nak ko'o xa ektáha nak, cham'a apmopyóseka nak, ko'o ahagko' éltemessásak xa ektáha nak.’
41 “Keñe sa' Wesse' apwányam etnehek elának ma'a apheykha nak nepsagqalwa: ‘Kóláwho xa, kéxegke ekpayhémo nak yaqwayam kóllegássesagkoho'; kólmohok ma'a megkaspóneykxa nak táxa kélleyxchesso axta m'a kelyekhama' tén han ma'a élásenneykha nak. 42 Hakte meyk axta ko'o eyaqheyk, keñe kéxegke mehéleykegko sekto; hem axta eyaqheyk, keñe kéxegke mehéleykegko yegmen, 43 ekweynchámeykha axta ko'o sektéma máxa séñama mók nekha, keñe kéxegke mehelméssama yaqweykenxa atyenek; meyke apáwa axta etnék, keñe kéxegke mehelméssama sélnaqta; ekháxamáxcheyk axta ko'o, élhésseykmek axta anhan sẽlpextétamakxa, keñe axta kéxegke mehelya'áya hélteyánegwoho'.’ 44 Keñe sa' etnehek elmaxneyha s'e: ‘Wesse', ¿Yaqsa axta ekhem negweteya negko'o exchep eyaqhama meyk tén han eyaqhama ekhem, essenhan negwetaya aptéma máxa apkeñama mók nekha, tén han negwetaya aptéma meyke apáwa, essenhan apháxamákpo, tén han kélhésseykmo sẽlpextétamakxa, keñe mampasmoma?’ 45 Sa' etnehek yátegmowagkok Wesse' apwányam se'e: ‘Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke ekyókxoho megkólteméssesso enxoho chá'a xama énxet'ák meyke nak apkeleymákpoho xa ektáha nak, meheltemessásak nahan ko'óxa.’ 46 Cháxa yaqwayam sa' elmahagkok megkatnégweykenxa nak néxa sẽllegassáseykegkoho xa, keñe sa' ma'a ekpéwomo nak apkeltémakxa elmahagkok ma'a megkatnégweykenxa nak néxa ekyennaqte egnények.”
Jesús Oñe'ẽ 10 kuñataĩre
1 Upe Tupã sãmbyhy yvága pegua kóichata. Oĩ vaekue 10 kuñataĩ, peteĩ pyhare ojapyhýva imba'e rendy ha pe kuñataĩ omendátava ndive osẽva ohuguãitĩ pe imenarãme. 2 Umi kuñataĩ apytégui, 5 itavy ha 5 iñakã porã. 3 Umi itavýva, ogueraha ramo jepe imba'e rendy, ndoguerahái heta ñandyry peichahágui oikotevẽve ramo guarã. 4 Umi iñakã porãva katu ogueraha imba'e rendy ha iñandyry ryru. 5 Pe menarã hi'arégui oguahẽ haguã, umi kuñataĩ hopehyipa ha ipahápe okepa. 6 Pyhare pyte rupi katu, oñehendu sapy'a peteĩ osapukái ha he'íva: “Oúma pe menarã. Peju pehuguãitĩ chupe!” 7 Upévo, opáy umi 10 kuñataĩ omyendy tuichave haguã umi imba'e rendy. 8 Umi 5 itavýva he'i umi 5 iñakã porãvape: “Peme'ẽmona oréve pende ñandyry. Ore mba'e rendy niko ogue potaitéma hína.” 9 Umi iñakã porãva katu he'i chupe kuéra: “Nahániri. Péicharõ niko opavave japytáta mba'eve'ỹre. Tapeho pejogua pene mba'erã.” 10 Ha umi 5 itavýva oho aja ñandyry joguávo, oguahẽ pe menarã. Ha umi kuñataĩ iñakã porã vaekue oike hendive mendahápe, ha upe rire pe okẽ oñemboty. 11 Upéi, ou jeývo umi kuñataĩ oho vaekue oñemu he'i: “Karai. Karai. Eipe'ána oréve pe okẽ!” 12 Ha'e katu he'i chupe kuéra: “Añetehápe ha'e peẽme, che ndapoikuaái.”
13 Ha upéi he'i Jesús: “Pejesarekóke peẽ, ha ani peke. Cháke ndapeikuaái araka'etépa ajúne che, yvypóraicha aju vaekue.”
Viru oheja vaekue hembiguái kuérape
(Lc 19.11-27)14 Upe Tupã sãmbyhy yvága pegua kóichata. Oĩ vaekue peteĩ kuimba'e ohótava hína tetã mombyrýpe. Ohenói mbohapyve hembiguáipe ha oheja chupe kuéra iviru omomemby haguã chupe.
15 Pe iñakã porãvévape oheja hetave ha umi ambuépe katu michĩve. Pe tenonde guápe oheja 5.000 óro pehẽngue, pe ambuépe 2.000 ha pe tapykue guápe katu 1.000. Peteĩ-teĩme ome'ẽ upe ikatupyryháicha, ha upéi osẽ oho mombyry. 16 Upe 5.000 ohupyty vaekue, oho omomba'apo pe iviru ha omomemby 5.000 jey. 17 Upe 2.000 ohupyty vaekue oho avei omomba'apo pe iviru, ha omomemby jey 2.000. 18 Upe 1.000 ohupyty vaekue katu, oho oñotỹ pe ijára viru peteĩ yvykuápe.
19 Ha are rire, ou jey umi tembiguái jára ha oporandu chupe kuéra mba'épa ojapo raka'e pe viru chupe kuéra oheja vaekuére. 20 Tenondete ou hendápe pe hembiguái oguereko vaekue 5.000 ha ome'ẽ ijárape. Upekuévo he'i chupe: “Che ruvicha, 5.000 niko reheja vaekue chéve, ha kóina ápe hi'ári 5.000, amomemby vaekue ndéve.” 21 Ijára he'i chupe: “Iporã. Nde niko hína mba'apohára ikatupyry ha jeroviaháva. Ha jeroviapópe ikatu haguére aheja nde pópe viru michĩmi, hetaiteve ahejáta nde pópe. Eju javy'a che ndive.” 22 Upéi ou pe hembiguái oguereko vaekue 2.000, ha he'i ijárape: “Che ruvicha, 2.000 niko reheja vaekue chéve, ha kóina ápe hi'ári 2.000, amomemby vaekue ndéve.” 23 Ijára he'i chupe: “Iporã. Nde hína tembiguái ikatupyry ha jeroviaháva. Ha jeroviapópe ikatu haguére aheja nde pópe viru michĩmi, hetaiteve ahejáta nde pópe. Eju javy'a che ndive.” 24 Ha oguahẽvo pe hembiguái oguereko vaekue 1.000, he'i ijárape: “Che ruvicha, che niko aikuaa nde rejopy etereiha, ha remono'õvaha reñemitỹ'ỹ haguépe, ha rembyatývaha remosarambi'ỹ haguégui. 25 Akyhyjégui nde hegui, aha añotỹ yvy guýpe pe nde viru. Kóina, kóva ne mba'e hína.” 26 Upépe pe karai he'i chupe: “Nde tekove ate'ỹ. Mba'everã niko na ne porãi. Ha reikuaa porã amono'õha añemitỹ'ỹ haguégui, ha ambyatyha amosarambi'ỹ haguégui. 27 Upévare remoĩ vaerã mo'ã che viru ikatuhápe oñemomba'apo. Péicharõ aju jeývo aguenohẽ, imemby vaerã mo'ã chéve michĩmínte jepe ra'e.” 28 Ha he'i umi upépe hendive oĩvape: “Peipe'a chugui 1.000 oguerekóva ha peme'ẽ pe 5.000 oguerekóvape. 29 Upe oguerekóvape, oñeme'ẽvéta ha hembypáta chupe. Upe oguereko'ỹvagui katu, ojepe'áta pe michĩmi oguerekóva jepe, ha mba'evete ndopyta mo'ãi chupe. 30 Ko tembiguái pituápe katu pemosẽ okápe pytũmbýpe. Ha upépe ojahe'o soróta ha hãi mante opururũta.” ,
Tetã nguéra oñembojovakeha ára
31 Che, yvypóraicha aju vaekue, ajuha árape mburuvicha guasúicha umi Tupã remimbou kuéra ndive, ajúta aguapy che guapyha jeguápe. 32 Ha opa tetãgua kuéra oñembyatypáta che renondépe, ha che oipe'áta ojuehegui, ku ovecha rerekua oipe'aháicha ijovecha ha ikavara kuéra ojuehegui. 33 Amoĩta umi ovecha che akatúa gotyo ha umi kavara katu che asu gotyo. 34 Upépe che ha'éta umi che akatúa gotyo guápe: “Peju, peẽ che Túva pende rovasa vaekue. Peju ha peñemomba'e Tupã sãmbyhýre ha'e voi ojapo vaekue iñepyrũmbýpe peẽ guarã. 35 Che ñembyahýi ramo guare, peẽ che mongaru vaekue. Che yuhéi ramo, peẽ che mboy'u vaekue. Ha aiko ramo mombyrygua ramo, peẽ che moguahẽ vaekue pende rógape. 36 Che opívo ramo, peẽ che monde vaekue. Che rasy ramo, peẽ che andu vaekue. Ha añemyakãsã ramo, peẽ peju vaekue che rendápe.” 37 Upépe umi heko potĩva he'íne: “Ore Jára, araka'e piko ndéve rohecha ne ñembyahýi ramo ha romongaru? Araka'e piko rohecha nde yuhéi ha romboy'u? 38 Araka'e piko ndéve rohecha mombyrygua ramo, ha romoguahẽ ore rógape? Araka'e piko nde opívo ha romonde? 39 Araka'e piko ndéve rohecha nde rasy ramo, térã reñemyakãsã ha roho ne andúvo?” 40 Ha che ha'éta chupe kuéra: “Añetehápe ha'e peẽme, pejapóva peteĩva ko'ã che ryvy kuéra michĩvévare, che rehe pejapo ramo guáicha.”
41 Upéi katu che ha'éta umi che asu gotyo guápe: “Pejei che ypýgui, pende rehe Tupã ojahéima. Tapeho pe tata ogue'ỹvape oñembosako'i vaekue Aña ha iñirũ nguérape guarã. 42 Che ñembyahýi ramo guare, peẽ na che mongarúi vaekue. Che yuhéi ramo, na che mboy'úi vaekue. 43 Aiko ramo mombyryguáva ramo, na che moguahẽi vaekue pende rógape. Che opívo ramo, na che mondéi vaekue. Che rasy ramo ha aime añemyakãsãhápe, na che andúi vaekue.” 44 Upépe ha'e kuéra he'íta chéve: “Ore Jára, araka'e piko ore rohecha ne ñembyahýi ramo, térã nde yuhéi, térã mombyrygua reiko ramo, térã nde opívo, térã nde rasy, térã reñemyakãsãhápe, ha ndéve noroipytyvõi?” 45 Ha che ha'éta chupe kuéra: “Añetehápe ha'e peẽme, opa mba'e ndapejapói vaekue peteĩva umi michĩvévare, che rehe ndapejapói ramo guáicha.” 46 Ha ko'ãva ohóta ñenupã opa'ỹháme, ha umi heko potĩva katu tekove opa'ỹháme.