Jesús apyetcháseykekxoho élánamáxche sẽlyamhopma
(Lc 14.15-24)1 Apkeltennáseykha axta makham Jesús énxet'ák aqsok apyetcháseykekxoho. Axta aptemék apkelanagkama s'e:
2 “Hawók nahan aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios ma'a ektémakxa axta xama wesse' apwányam apkelane ektámáxche nento élyamhopma m'a apketche. 3 Apkeláphássegkek axta apkeláneykha eltennássekxak ma'a énxet'ák ektáha axta apkeláneyeykha, axta eyke emáheyók epásegwók xa énxet'ák nak. 4 Tén axta apkelápháseykekxo makham pók apkeláneykha. Axta aptemék apkelanagkama s'e: ‘Kóltennés sa' ekpenchásexko élánamáxche nento m'a énxet'ák séláneyeykha axta. Éltamhók xeyk ko'o kólnápok weyke seknaqtósso tén han ma'a seknaqtósso kélnaqmelasso nak, penchásexcheyk kaxwók ekyókxoho; tásek elxegmak kaxwo'.’ 5 Axta eyke elyaheykekxak ma'a ektáha axta kéláneyeykha. Xapop apagkok axta apteyánegweykekxohok ma'a xama, keñe axta pók apmeyeykekxo m'a apkelyánmagkásamákpexa axta chá'a, 6 keñe axta m'a nápakha nak apkelmoma m'a wesse' apwányam apkeláneykha, apnaqtawáseykegkók axta ekwokmoho apkelnapa. 7 Aplómok apagko' axta m'a wesse' apwányam, apkeltémok axta elnáhapwók sẽlpextétamo apagkok xa énxet'ák apkelnapma axta apkeláneykha, tén han ewatneyásekxak ma'a apheykegkaxa. 8 Tén axta aptéma apkelanagkama apkeláneykha s'e: ‘Penchásexcheyk kaxwók élánamáxche yaqwayam katawaxchek nento hatte élyamhopma, akke kapayhawok elxegmak ma'a énxet'ák séláneyeykha axta ko'o. 9 Kólmohok sa' kéxegke m'a ámay, kólána sa' epásegwók ektámáxche nento sẽlyamhopma m'a énxet kélwet'akxa enxoho chá'a.’ 10 Apkelxegamchek axta wesse' apkeláneykha apkelmaheykegko m'a ámay, apchánchesákxeyk axta apyókxoho m'a énxet'ák apkelwet'akxa axta chá'a, élmasagcha'a apkeltémakxa, tén han ma'a éltaqmalma nak apkeltémakxa; tén axta aplánegweykmo énxet ma'a kañe' ektámáxchexa axta nento.
11 “Xama axta aptaxnegweykmo wesse' apwányam apteyánegweykmoho m'a énxet'ák ektáha axta apkeláneyeykha, apweteyak axta xama énxet metaxneykekxa m'a nentaxno nentaxneykekxohol'a ólnáxamha agya'ammok sẽlyamhopma. 12 Axta aptemék apkenagkama s'e: ‘Émók, ¿háxko aptáhakxa exchep aptaxnegwa'a s'e, meyke aptaxneykekxa m'a nentaxneykekxohol'a ólnáxamha agya'ammok sẽlyamhopma?’ Apwanmagkamchek axta eyke aqsa xa énxet nak. 13 Keñe axta wesse' apwányam aptéma apkelanagkama m'a énxet'ák ektáha axta apkeláneykha ektámáxche nento sẽlyamhopma: ‘Kólnaqtehetches apmagkok, tén han apmék, kólyenyaw sa' yókxexma ekyáqtésakxa nak exma. Sa' elekxagwaha m'a, eltakxek sa' nahan apma'ák eñama aplegeykegkoho ekmáske.’ 14 Hakte apxámok ma'a ektáha nak kéláneyeykha, apqántawók eyke m'a kélyéseykha nak.”
Ekxénamaxche selyaqye élmomaxche
(Mc 12.13-17Lc 20.20-26)15 Apkelxegamchek axta fariseos natámen xa, aphéssamók axta nahan mók apkelpaqmeyesma apmáheyo épkónek Jesús, yaqwayam enxoho esexnenak ma'a aptáhakxa enxoho appeywa. 16 Apkeláphassegkek axta nápakha m'a ektáha axta apkelxegexma'a, yetlo m'a Herodes axta apkelxegexma'a, yaqwayam enxoho etnehek yának Jesús se'e:
—Sẽlxekmósso, negya'ásegkók negko'o exchep ektéma chá'a ekmámnaqsoho aqsok apxeyenma, tén han apkelxekmóssama chá'a ekmámnaqsoho m'a apkeltémókxa nak antéhek Dios, meyke apkenmexmo m'a ektémakxa nak apkelpaqmeyesma énxet, hakte mepaqmétek chá'a exchep yaqwayam enxoho elpeykessásekxak apwáxok ma'a énxet'ák. 17 Héltennés hana, háxko ektémakxa exchep élchetamso apwáxok se'e aqsok nak: ¿Táseya agmések selyaqye m'a wesse' Roma, asagkek enxeykel'a?
18 Apyekpelchémók axta nahan Jesús ektémakxa ekmaso élchetamso apkelwáxok xa énxet'ák nak. Axta aptemék apkelanagkama s'e:
—Kélmeyókásamáxkoho kélagko' nak kéltémakxa, ¿yaqsa ektáha peya nak hélyepkónek? 19 Hélxekmós hana ko'o sawo selyaqye kélméssamól'a chá'a wesse' Roma.
Kélsókasakmek axta xama sawo selyaqye, 20 tén axta Jesús aptéma apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—¿Yaqsa nát se'e tén han ekwesey ekyetnama nak kéltáxésso s'e?
21 Axta aptemék apkelátegmoweykegko s'e:
—Wesse' apwányam Roma.
Tén Jesús aptéma apkelanagkama s'e:
—Kólmés wesse' Roma m'a ektáha nak apagkok, kólmés nahan Dios ma'a ektáha nak apagkok.
22 Xama axta apkellegaya xa, apkelwanmeyeykegkek axta aqsa apkelányo, tén axta apyamasma aqsa apkeltaqhémo.
Jesús kélmaxneyeykha ektémakxa nennaqxétekhágwayam
(Mc 12.18-27Lc 20.27-40)23 Apkelya'eykekxeyk axta Jesús nápakha saduceos xa ekhem axta. Apkelxéneykha axta chá'a menaqxétekhágwayam ma'a apkeletsapma axta; axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a Jesús se'e:
24 —Sẽlxekmósso, apxeyenmeyk axta chá'a Moisés apketsapa enxoho xama énxet meyke apwete apketchek, apyáxeg payhawok emekxak ma'a apepma axta aptáwa', yaqwayam enxoho etaksek apketchek m'a apepma' apketsapma axta. 25 Hakte apheykha axta negyeseksa negko'o siete énxet apkelyáxeg xamo'. Kelyamhopmeyk axta m'a átnaha apketkok axta, keñe apketsapma. Tén axta apmeykekxo apyáxeg ma'a aptáwa' axta, hakte axta eteyk apketchek. 26 Hawók axta anhan ektémakxa m'a pók aptétéyak axta, tén han ma'a pók aptáhakxa axta apqántánxo, cháxa ektémakxa axta xa ekweykekxoho apsawhomákpo m'a siete apkelyáxeg axta. 27 Tén axta étsapma nahan ma'a kelán'a. 28 Keñe sa' ekwokmo enxoho ekhem nennaqxétekhágwayam, ¿yaqsa sa' katnehek atáwa' nepyeseksa nak siete xa kelán'a nak?, hakte apsawhomákpók axta aptéma aptáwa' xa kelán'a nak.
29 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—¡Awanhe nak la'a megkólaqhémo kéxegke, eñama megkólya'áseyak ma'a ektémakxa nak eknaqtáxésamaxche weykcha'áhak, tén han ma'a Dios apmopwána! 30 Apnaqxétekhágwokmek sa' agkok ma'a apkeletsapma axta, kamaskok sa' kalyamhopagkok énxet, tén han ma'a kelán'ák, hakte sa' etnahagkok ma'a apkeltémakxa nak Dios apkelásenneykha apheykencha'a nak ma'a néten. 31 Keñe m'a ekxeyenma nak apnaqxétekhágwayam chá'a m'a apkeletsapma axta, ¿yagkólyetseteyk kéxegke aptéma axta apxeyenma Dios se'e: 32 ‘Ko'o sekteme Abraham Dios apagkok, Isaac, tén han ma'a Jacob?’ ¡Háwe énxet'ák apkeletsapma Dios apagkok ma'a, wánxa m'a énxet'ák meletsapma nak!
33 Xama axta apkellegaya énxet'ák xa, kelpelakkassegkek axta apkellegaya ektémakxa apkelxekmósso m'a Jesús.
Segánamakxa ekyawakxa nak
(Mc 12.28-34)34 Apchaqneykekxeyk axta fariseos apkellegaya amya'a apkelwanmeyáseykekxo Jesús ma'a saduceos, 35 keñe axta xama, apteme axta apkelxekmósso apnámakkok ektémakxa segánamakxa aptéma apkelmaxneyeykencha'a Jesús apmáheyo épkónek se'e:
36 —Sẽlxekmósso, ¿yaqsa ekyawakxa nélánémaxchexa antéhek neyseksa m'a segánamakxa nak?
37 Axta aptemék apkenagkama Jesús se'e:
—‘Yásekhoho Dios Wesse' apagkok, ekweykmoho kañók agko' apwáxok, yetlo apwasqápeykekxoho tén han ma'a élchetámeykegkaxa nak apwáxok.’ 38 Cháxa ekyawakxa nak segánamakxa xa tén han émha amonye'. 39 Yetneyk eyke nahan mók ekhawo nak xa, ektéma nak se'e: ‘Yásekhoho pók ekhawo ektémakxa nak apchásekhamakpekxoho apagko'.’ 40 Cháxa ánet segánamakxa nak ekteme éñamakxa m'a ekyókxoho éltémókxa nak antéhek segánamakxa, tén han ma'a ektémakxa axta apkelxekmósso m'a Dios appeywa apkellegasso.
¿Yaqsa atáwen natámen ma'a Mesías?
(Mc 12.35-37Lc 20.41-44)41 Axta yexpánmak makham fariseos ma'a apchaqneykekxexa axta, 42 axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a Jesús se'e:
—¿Háxko ektémakxa ekxeyenma kélwáxok kéxegke m'a Mesías? ¿Yaqsa atáwen natámen ma'a?
Axta aptemék apkelátegmoweykegko s'e:
—David aptáwen neptámen.
43 Keñe axta Jesús aptéma apkelanagkama s'e:
—¿Yaqsa eyke ektéma David, aptekkessessama nak élchetamso apwáxok Espíritu Santo apkeltéma Wesse' apagkok ma'a? Hakte axta aptemék appeywa David se'e:
44 ‘Axta aptemék apkenagkama
Wesse' egegkok
Wesse' ahagkok se'e:
Exa sa' ekpayhókxa nak sélya'assamakxa',
ekwokmoho seknegkenchesa
kóneg apmagkok ma'a apkelenmexma.’
45 ¿Háxko katnehek etnehek David aptáwen neptámen ma'a Mesías, hakte David apagko' axta nahan apkeltemék Wesse' apagkok ma'a?
46 Méko axta nahan ekmowagko kátegmowagkok xama enxoho, cháxa ekhem eyeynókxa axta nahan ekmasse chá'a apmáheyo elmaxneyha m'a énxet'ák.
Ñe'ẽ mbojoja menda rehegua
(Lc 14.15-24)1 Jesús oiporu jey ñe'ẽ mbojoja oñe'ẽ haguã opavavépe. He'i chupe kuéra:
2 —Tupã sãmbyhy yvágape oĩva niko kóicha. Oĩ vaekue peteĩ mburuvicha guasu ojapo vaekue karu guasu ta'ýra omendáta haguére. 3 Omondo hembiguái kuérape ohenói haguã umi ojejerure vaekuépe ou haguã. Ha'e kuéra katu ndouséi. 4 Omondove jey upéi hembiguái kuérape, he'ívo chupe kuéra: “Peje umi ojejerure vaekuépe ou haguã, oĩmbamaha tembi'u ojekaru haguã. Peje chupe kuéra ajukaukáma hague che rymba kuéra ikyravéva, ha oĩmbaitemaha ha'e kuéra ou haguãicha karu guasuhápe.” 5 Umi ojejerure vaekuépe ou haguã katu mba'eve ndoikuaaséi. Peteĩva oho ohecha ijyvy, ambue katu oho iñemuháme, 6 ha umi hembýva katu ojeity umi mburuvicha guasu rembiguái ári, ha oinupã ojuka peve. 7 Upérõ pe mburuvicha guasu ipochy eterei. Omondo iñorãirõhára kuéra ojuka haguã umi hembiguái jukaharépe ha ohapypa haguã itáva kuéra. 8 Upéi katu he'i hembiguái kuérape: “Oĩmbaitéma karu guasu che ra'y mendarã. Umi ajerure vaekuépe ou haguã niko ndaijái voi kuri che rógape ou haguã. 9 Tapeho aipo ramo umi okáre ha peje pejuhúvape ou haguã ko karu guasuhápe. 10 Umi hembiguái osẽ pe okáre ha ombyaty opa ojuhúvape. Heko potĩ ha heko vaíva peteĩcha oho, ha péicha ou omyenyhẽ hikuái pe óga.
11 Upéi katu pe mburuvicha guasu oike ohecha haguã umi ou vaekuépe, ha ohecha peteĩ kuimba'épe omonde'ỹ vaekue mendahápe guarã ao. 12 He'i chupe: “Che irũ, mba'éicha piko reike ko'ápe remonde'ỹre mendahápe guarã ao?” Pe kuimba'e katu okirirĩnte. 13 Upérõ pe mburuvicha guasu he'i hembiguái kuérape: “Peipykua ha peipokua, ha pemombo okápe iñypytũháme. Upépe tahasẽ ha hãi tomopururũ.”
14 Ha Jesús oñe'ẽmbávo he'i:
—Hetápe niko ojejerure ou haguã, ha mbovýpe ojeporavo.
Tupã mba'éva ha mburuvicha mba'éva
(Mc 12.13-17Lc 20.20-26)15 Umi fariséo oñemoĩ peteĩ ñe'ẽme omoñuhã haguã Jesúspe, ha he'ívare omoĩ vai haguã chupe. 16 Umi fariséo omondo Jesús rendápe hemimbo'e kuérava apytégui ha avei, umi Herodes rapykuéri oiko hatãva. He'i chupe hikuái:
—Mbo'ehára, roikuaa niko añetévante ereha, ha hekoitépe rembo'eha Tupã rape. Roikuaa avei ndoguapyiha nde rehe mba'eve oje'éva nde rehe, ha neremañaiha avavére rehecha haguã mba'eichaguápa ha'e. 17 Roikuaase mba'épa nde ere kóvape: Iporã piko rome'ẽ viru mburuvicha guasu Roma peguápe, térãpa nahániri?
18 Jesús katu ohecha kuaa omoñuhãseha chupe hikuái, ha he'i:
—Peẽ tekove ahẽ, rova mokõi. Mba'ére piko che moñuhãse peína? 19 Pehechauka chéve pe viru peme'ẽva jepi.
Ha ombohasa chupe hikuái. 20 Omañávo hese Jesús oporandu chupe kuéra:
—Máva ra'ãnga ha máva réra piko ko oĩva hese?
21 Ha'e kuéra he'i:
—Mburuvicha guasu Roma pegua.
Jesús he'i chupe kuéra:
—Néi, peme'ẽ mburuvicha guasúpe mburuvicha guasu mba'éva, ha Tupãme Tupã mba'éva.
22 Ohendúvo upéva okirirĩmba hikuái. Oheja chupe, ha osẽ oho hikuái.
Jesús oñe'ẽ jeikove jeýre
(Mc 12.18-27Lc 20.27-40)23 Upe árape voi umi Saduséo oho Jesús rendápe. Umi Saduséo niko ndogueroviái omanóva oikove jeyha, upévare he'i Jesúspe:
24 —Mbo'ehára, Moisés niko oheja vaekue kuatiáre, peteĩ kuimba'e omendáva omano ramo hembireko imemby'ỹre chugui, tyvýra omenda vaerã hembirekorére omoñemoñare haguã tyke'ýra omano vaekuépe. 25 Oiko vaekue niko ko'ápe 7 kuimba'e ojoryvýva. Pe ijypykue omenda ha upéi omano, ha hembireko naimembýigui chugui, opyta tyvýrape. 26 Upéicha avei ojehu pe mokõiháme ha pe mbohapyhápe, ohupyty peve pe ipahaguépe. 27 Amo ipahápe omano avei pe kuña. 28 Ha néi, ágã ojeikove jey vove, máva rembirekótapa hína pe kuña, ko'ã 7 omenda vaekue hese apytégui?
29 Jesús he'i chupe kuéra:
—Tuicha pejavy. Peẽ ndapeikuaái Ñandejára Ñe'ẽ térã Tupã pokatu. 30 Ágã ojeikove jey vove, kuimba'e ha kuña nomenda mo'ã véima ojuehe. Oikóta chugui kuéra, Tupã remimbou yvágape guáicha. 31 Ha ndaperoviaséi ramo omanóva oikove jeyha, ndapeikuaái nga'u piko pe Tupã he'i vaekue peẽme? Ha'e he'i vaekue: 32 “Che hína Abraham, Isaac ha Jacob Tupã.” Ha'e niko ndaha'éi omanóva Tupã. Oikovéva Tupã katu.
33 Ohendúvo upéva, opavave ohecha ramo umi mba'e Jesús ombo'éva.
Pe tembiapoukapy tuichavéva
(Mc 12.28-34)34 Umi fariséo ohendúvo Jesús omokirirĩ hague umi Saduséope, oñembyaty hikuái ha oho Jesús rendápe. 35 Peteĩva, Moisés rembiapoukapy mbo'eha, omoñuhã haguãicha oporandu chupe:
36 —Mbo'ehára, mávapa umi Tupã rembiapoukapy apytépe mba'e guasuvéva?
37 Jesús he'i chupe:
—‘Ehayhu Tupã nde Járape ne nde py'aite guive, ne ánga rugua guive ha ne arandukue reheve.’ 38 Kóva hína pe mba'e guasuvéva ha pe tenondeteguáva. 39 Upéva rire oúva ojogua chupe, ha he'i kóicha: ‘Ehayhu nde rapichápe rejehayhuháicha nde.’ 40 Ko'ã mokõi tembiapoukapy ári oguapy hína Moisés rembiapoukapy ha opa mba'e maranduhára*f** kuéra ombo'e vaekue.
Máva ñemoñarépa pe Mesías
(Mc 12.35-37Lc 20.41-44)41 Jesús oñe'ẽ umi fariséo oñembyaty vaekuépe, 42 ha oporandu chupe kuéra:
—Mba'épa peẽ peje pe Mesías rehe? Máva ñemoñarépa ha'e?
He'i hikuái chupe:
—David ñemoñare.
43 Upépe Jesús he'i chupe kuéra:
—Mba'éicha rupi piko David, Espíritu Santo rupi he'i chupe “che Jára”? David niko he'i vaekue:
44 Ñandejára he'i che Járape
“Eguapy che akatúa gotyo,
tamoĩ ne pyenda ramo
umi nde rayhu'ỹva”.
45 David voi niko he'i chupe “Che Jára”? Mba'éicha piko aipórõ pe Mesías David ñemoñaréta?
46 Ha avave ndaikatúi ombohovái chupe. Upe guive avave noñeha'ãvéi oporandu chupe mba'eve.