Jesús ekyepkónma kelyekhama'
(Mt 4.1-11Mc 1.12-13)1 Apkexyeykmek axta makham Jesús apkenyeykento wátsam Jordán yetlo apláneyo apwáxok Espíritu Santo, apyentamomchek axta nahan Espíritu m'a yókxexma meykexa nak énxet. 2 Cuarenta ekhem axta nahan aphayam ma'a, keñe axta ekyepkónma kelyekhama'. Axta etók apto xama enxoho xa ekhem nak, tén axta eyaqhama meyk. 3 Tén axta ektéma eyenagkama kelyekhama' s'e:
—Naqsók agkok xép apteme Dios Apketche, yána' katnekxak apto s'e meteymog nak.
4 Axta aptemék apchátegmoweykegkokxo Jesús se'e:
—Temék eknaqtáxésamaxche weykcha'áhak se'e: ‘Háwe ekwánxa agkok nento ekyennaqtésso apnények énxet.’
5 Tén axta kelyekhama' énátchesseykekxo netnók agko' ma'a Jesús, xekmóssegkek axta nahan ekmanyehe agko' ma'a ekyókxoho apkelókxa nak keso náxop. 6 Axta entemék eyenagkama s'e:
—Agkések sa' ko'o exchep yaqwayam etnehek apkeláneykha s'e ekyókxoho nak, tén han ektémakxa nak éltaqmalma agko' se'e apkelókxa nak. Hakte ekxawáyak axta ko'o xa, agkések sa' nahan ko'o m'a sekmakókxa enxoho agkések. 7 Apkeltekxekkek sa' agkok aptapnák emonye' tén han sélpeykásawo enxoho, apagkok sa' xép etnehek xa ekyókxoho nak.
8 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Temék eknaqtáxésamaxche weykcha'áhak se'e: ‘Kólpeykesho Dios Wesse' kélagkok, kólteme wánxa kéláyo m'a.’
9 Tén axta kelyekhama' ekyentameykekxo m'a tegma apwányam Jerusalén, kenátchesseykekxeyk axta m'a ektáhakxa axta netno' agko' ma'a tegma appagkanamap. Axta entemék eyenagkama s'e:
—Naqsók agkok xép apteme Dios apketche, enextegenta' náxop; 10 hakte temék eknaqtáxésamaxche weykcha'áhak se'e:
‘Dios sa' eláphaksek
apkelásenneykha
yaqwayam etaqmelchesek xép,
tén han emyók.
11 Emágwaták sa' nahan xép,
yaqwayam enxoho
metyegwaték meteymog
xama enxoho.’
12 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Temék nahan ekxeyenma s'e: ‘Nágkólyepkón Dios Wesse' kélagkok.’
13 Xama axta megkóteyeykekxo yaqweykenxa katnehek keypkónek kelyekhama' m'a Jesús, yamasmeyk axta sekxók yaqwatakxoho.
Jesús apcheynamo aptamheykha Galilea
(Mt 4.12-17Mc 1.14-15)14 Apmeyeykekxeyk axta makham Jesús Galilea yetlo ekláneyo apwáxok Espíritu Santo apmopwána, apxénamakpek axta nahan ekyókxoho yókxexma nak neyáwa m'a Galilea. 15 Apkelxekmóssegkek axta chá'a énxet'ák kañe' apchaqneykekxexa judíos ekyókxoho yókxexma apweykenxa axta chá'a, apyókxoho énxet axta anhan chá'a taqmeleykha apxeyenma.
Jesús apha Nazaret
(Mt 13.53-58Mc 6.1-6)16 Apmeyeykekxeyk axta Jesús Nazaret, cham'a apwáneykenxa axta. Aptaxnegweykmek axta apchaqneykekxexa judíos ekhem sábado, cham'a aptémakxa axta chá'a, apkenmeykha axta apmáheyo elyetsetek ma'a ektémakxa axta Eknaqtáxésamaxche Weykcha'áhak. 17 Apxawáyak axta nahan yaqwayam elyetsetek ma'a weykcha'áhak apagkok axta m'a Dios appeywa aplegasso Isaías; xama axta apmeykessama weykcha'áhak, apweteyak axta ekyetnamakxa ektéma axta eknaqtáxésamaxche s'e:
18 “Aphegkek ko'o tekhéxet
ma'a Wesse' egegkok
Espíritu apagkok,
hakte epagkanmeyk axta ko'o
yaqwayam asókasek
amya'a ektaqmela m'a
énxet'ák meyke aqsok nak;
eyáphassegkek axta ko'o
yaqwayam
altennaksek ekmáheyo
kólchexeykxak ma'a
énxet apkelmomap nak,
tén han alwetásekxaxma m'a
énxet'ák meyke apaqta'ák nak;
tén han alwagkasek teyp ma'a
kélnaqtawáseykegkoho nak;
19 keñe nahan altennaksek
énxet'ák ekwaya m'a
ekhem yaqwánxa nak
elwagkasek teyp
Wesse' egegkok
ma'a énxet'ák apagkok.”
20 Tén axta apchápeykekxo weykcha'áhak ma'a Jesús, apmeyáseykekxeyk axta m'a appasmeykha axta kéltamheykha m'a apchaqneykekxexa judíos, keñe aphama. Axta nahan elwátéssók apkelányo apyókxoho énxet'ák ektáha axta apheykha m'a. 21 Apcheynamók axta appaqmeyesma m'a Jesús. Axta aptemék se'e:
—Sakhem agko' ektáha m'a ektémakxa nak eknaqtáxésamaxche, kélleg'a exchek kéxegke.
22 Apyókxoho énxet axta nahan keltaqmeleykha chá'a apkelpeywa apxeyenma m'a Jesús, leklamók axta nahan apkelwáxok apkellegaya m'a ektémakxa axta aqsok ektaqmela apxeyenma. Axta aptemék chá'a apkelmaxneyeykencha'a pók se'e:
—¿Háweya José apketchel'a xa?
23 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Ekya'ásegkók ko'o peya kóltéhek hélának kéxegke s'e ektéma nak amya'a: ‘Pánaqte yáp, etaqmelchesakpekxoho apagko' xép.’ Sa' kóltéhek nahan hélának se'e: ‘Aqsok nenlegaya axta negko'o apkeláneya exchep ma'a Cafarnaúm, elána' nahan se'e apchókxa apagko' nak.’
24 Axta aptemék nahan appeywa s'e:
—Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke méko xama enxoho Dios appeywa aplegasso ektaqmalma apmomap takha' m'a ektáhakxa nak apchókxa apagko'. 25 Naqsók axta ekxámokma tampe' Israel ma'a aphamakxa axta Dios appeywa aplegasso Elías, cham'a megkammáya axta ekweykmoho apqántánxo apyeyam nepxet pók, teyepmeyk axta ekyawe agko' meyk segaqhe ekyókxoho m'a apchókxa nak; 26 axta eyke kóláphassók Elías yaqwayam epasmok xama enxoho m'a tampe' israelitas, axta eyke m'a tampe' ekha axta m'a Sarepta, nekha axta m'a tegma apwányam Sidón. 27 Apxámok axta anhan ektamhéyak negmasse ektepelchamáxche egyempehek Israel ma'a aphamakxa axta Dios appeywa aplegasso Eliseo, axta eyke kóltaqmelchesseykmok xama enxoho, wánxa axta aqsa m'a Naamán, apkeñama axta m'a Siria.
28 Xama axta apkellegaya xa, apkellamchek axta apyókxoho m'a énxet'ák apheykha axta m'a kañe' apchaqneykekxexa judíos. 29 Apkelchampeykekxeyk axta néten, keñe kéltekkessama Jesús ma'a tegma apwányam, kélya'assegkek axta m'a néten egkexe apkeláneykegkaxa axta tegma apwányam, yaqwayam enxoho eyenyenták náxop. 30 Aptaxnegkek axta eyke aqsa nepyeseksa Jesús xa énxet'ák nak, keñe apxegama.
Xama énxet ekha apwáxok espíritu ekmaso
(Mc 1.21-28)31 Apmeyeykekxeyk axta Jesús Cafarnaúm xama yókxexma axta m'a Galilea, apkelxekmóssegkek axta chá'a énxet'ák ma'a ekhem sábado. 32 Kelpelakkassegkek axta nahan chá'a énxet'ák apkelweteya ektémakxa apkelxekmósso, hakte eltennasha axta chá'a yetlo ekyawe agko' apmopwána.
33 Aphegkek axta nahan kañe' apchaqneykekxexa judíos xama énxet ekha axta apwáxok kelyekhama' essenhan espíritu ekmaso. Axta aptemék apyennaqtéssamo appeywa apkelpáxameykencha'a s'e:
34 —¡Náhenteméssesha aqsa! Jesús apkeñama nak Nazaret, ¿yaqsa ektáha sempáxaqwa'a nak negko'o? ¿Apwa'aya exchep yaqwayam hegmasséssók? Ekyekpelchawók ko'o exchep, ekya'ásegkók han apteme Appagkanamap apkeñama Dios.
35 Appaqhetchessegkek axta Jesús xa kelyekhama' nak. Axta aptemék apkenagkama s'e:
—¡Kawanma, katyep xa énxet apwáxok nak!
Keñe axta kelyekhama' ekyaqnegkessama náxóp xa énxet nak nápaqta'awók ma'a apyókxoho énxet'ák, teyepmeyk axta nahan kañe' apwáxok meyke ekteméssesseykmohóxma ekmaso. 36 Apkelyegwaktegkek axta nahan apyókxoho énxet'ák. Axta aptemék chá'a apkenagkama pók se'e:
—¡Ekmowána nak la'a eghak appeywa! Yetlo apya'áseyak tén han apmopwána apkeltamhók kalántépok espíritu élmasagcha'a xa énxet nak, ¡yetlókók nahan élánteyapma!
37 Apxénamakpek axta nahan Jesús ekyókxoho yókxexma nak xa apchókxa nak.
Jesús aptaqmelchesseyam Simón apepyámog
(Mt 8.14-15Mc 1.29-31)38 Apteyepmeyk axta Jesús kañe' apchaqneykekxexa énxet'ák judíos, tén axta aptaxnegweykmo m'a Simón apxagkok. Háxamáxcheyk axta nahan ma'a Simón apepyámog, mexanmeyk agko' axta nahan émpehek, kéltennássessegkek axta Jesús kéltémo etaqmelchessók. 39 Apháxegweykmek axta Jesús ekyetnamakxa m'a kelán'a nak, appaqhetchessegkek axta m'a ekmexanma émpehek, massémók axta anhan ekmexanma émpehek. Yetlómók axta anhan ekheykekxa néten, tén axta élánéssama aqsok.
Jesús apkeltaqmelchesseyam apxámokma apkelháxamap
(Mt 8.16-17Mc 1.32-34)40 Xama axta ektaxneykmo, kélnaqlókassegkek axta Jesús apyókxoho apkelháxamap ekyetnamakxa axta chá'a mók ektémakxa apkelháxamap; appaknegweykmók axta chá'a xama xama, tén axta apkeltaqmelchesseykmo. 41 Apxámok axta anhan apkelháxamap élánteyapma chá'a apkelwáxok kelyekhama', axta entemék chá'a élyennaqtéssamo élpeywa s'e:
—¡Xép apteme Dios Apketche!
Apnókáseykha axta eyke Jesús ma'a kelyekhama', axta yahayók kalpaqmétek, hakte kelya'ásegkók axta apteme Mesías.
Jesús apkeltenneykha apchaqneykekxexa judíos
(Mc 1.35-39)42 Xama axta élsáya, apteyepmeyk axta Jesús tegma apwányam apmaheykegko yókxexma meykexa énxet. Apketamsegkek axta eyke m'a énxet'ák, apkelweykmek axta anhan ma'a apheykenxa axta. Apmáheyók axta eykhe emagkok Jesús xa énxet'ák nak, yaqwayam enxoho mexñekxeyk makham, 43 axta eyke aptemék apkelanagkama Jesús se'e:
—Kéméxcheyk eyke anhan ko'o añeksek amya'a ektaqmela aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios ma'a pók tegma apwányam, hakte axta keñamak ko'o seyáphásamáxko xa.
44 Axta keñamak apkeltenneykencha'a chá'a tásek amya'a Jesús ma'a apchaqneykekxexa nak judíos ma'a yókxexma Judea.
Aña oipy'a ra'ã Jesúspe
(Mt 4.1-11Mc 1.12-13)1 Jesús henyhẽte Espíritu Sántogui, ou jey ysyry Jordángui, ha Espíritu Santo ogueraha chupe yvy ojeiko'ỹháme. 2 Upépe opyta 40 ára, ha Aña oipy'a ra'ã chupe. Umíva umi árape ha'e ndoúi mba'eve, ha upéicha rupi, upe rire iñembyahýi. 3 Aipórõ, Aña he'i chupe:
--Nde ramo añete Tupã ra'y, ere ko itágui toiko mbujape.
4 Jesús katu ombohovái chupe ha he'i:
--Ñandejára Ñe'ẽme he'i: “Ndaha'éi tembi'u añónte oikotevẽva yvypóra oikove haguã”.
5 Upégui Aña ohupi chupe yvyty yvatevehápe, peteĩ tesa pirĩme ohechaukapa chupe tetã yvy arigua, 6 ha he'i:
--Ame'ẽta ndéve pokatu ha amoĩmbáta nde poguýpe opa rehecháva. Chéve oñeme'ẽ vaekue ha ame'ẽ kuaa ame'ẽsévape. 7 Reñesũ ramo ha che momba'e guasu, ne mba'epáta.
8 Jesús katu he'i chupe:
--Ñandejára Ñe'ẽme niko he'i: “Emomba'e guasu Tupã nde Járape, ha chupe añoite remomba'e guasu vaerã”.
9 Upéi Aña ogueraha chupe Jerusalénpe, ohupi Tupao ári pe ijyvatevehápe, ha he'i:
--Nde ramo añete Tupã ra'y, ejepoi oakãvo ko'águi. 10 Ñandejára Ñe'ẽme niko he'i:
“Tupã he'íta hemimbou kuérape
oñangareko haguã nde rehe
ha ne mo'ã haguã.
11 Ipópe ha'e kuéra nde rupíta,
ani haguã reñepysãngánte jepe.”
12 Ñandejára Ñe'ẽme niko he'i avei: “Ani reipy'a ra'ã Tupã nde Járape”.
13 Ndojuhu véimarõ mba'éichapa oipy'a ra'ãvéta Jesúspe, Aña oheja chupe upérõ.
Jesús omoñepyrũ hembiapo Galiléape
(Mt 4.12-17; Mc 1.14-150)14 Jesús oho jey Galiléape, henyhẽ pokatúgui, ome'ẽva chupe Espíritu Santo, ha herakuã upe táva jerekuére. 15 Oporombo'e umi judío kuéra, tupaópe ha maymáva oguerohory chupe.
Jesúspe ndojepotái Nazarétpe
(Mt 13.53-58Mc 6.1-6)16 Jesús oho Nazarétpe, táva ha'e okakuaa hague. Pytu'uha ára jave oike upe judío kuéra tupaópe, ojapo tapiaháicha, ha oñembo'y omoñe'ẽ haguã Ñandejára Ñe'ẽ. 17 Ome'ẽ chupe hikuái omoñe'ẽ haguã maranduhára Isaías kuatia. Ha oipekávo ojuhu péicha he'ihápe:
18 Ñandejára Espíritu
oĩ che ári,
chéve niko che poravo
araha haguã marandu porã
opa imboriahúvape,
che mbou aipe'ávo jejopýgui
umi ijyvyrakuávape
ha ame'ẽvo techa ohecha'ỹvape;
apoívo opa ojejopývagui,
19 Amyerakuãvo áño
Ñandejára hetã guápe
oipysyrõta.
20 Upéi, Jesús omboty pe kuatia, ome'ẽ pe oñeñembyatyha pytyvõháme ha oguapy. Opavave oĩva upépe ojesa reko hese. 21 Ha'e oñepyrũ oñe'ẽ ha he'i:
--Ko árape voi oiko pe Ñandejára Ñe'ẽ pehendúva ko'ágã.
22 Opavave oñe'ẽ porã Jesús rehe ha oguerohory umi mba'e porã he'íva. Oporandu joa hikuái ojupe kuéra:
--Ndaha'éi piko kóva José ra'y?
23 Jesús he'i chupe kuéra:
--Oiméne peẽ pejéta chéve hína ko ñe'ẽnga: “Pohãnohára: eñemonguera nde voi”. Ha upéi ave pejéne chéve: “Umi rohendu vaekue rejapo hague Cafarnaúmpe, ejapo avei ko'ápe, nde yvy teépe”.
24 Ha he'ive ohóvo:
--Añetehápe ha'e peẽme ndaiporiha maranduhára ojererohorýva ijyvy teépe. 25 Añetehápe niko, heta vaekue kuña imenave'ỹva Israélpe, maranduhára Elías oikoveha árape, ndokyvéi ramo guare mbohapy áño rasa rupi ha tuicha ñembyahýi tetã tuichakue. 26 Ha Elías noñemondói vaekue mavavéva umi kuña imenave'ỹva Israelgua rendápe. Ha oñemondo peteĩ kuña Sareptagua rendápe, táva Sidón ypýpe. 27 Oĩ vaekue avei Israélpe heta hasýva ai pochýgui, maranduhára Eliseo oikoveha árape, ha mavavéva noñemonguerái, Naamán, Siria guápe añoite.
28 Ohendúvo upéva, umi oĩ vaekue upe judío kuéra tupaópe ipochy joa. 29 Opu'ã ha omosẽ hikuái Jesúspe upe távagui, ogueraha chupe yvate pe yvyty itáva kuéra opu'ãha ru'ãme, upe guive oity haguã chupe yvýpe. 30 Jesús katu ohasa ipa'ũ rupi kuéra ha oho.
Peteĩ karia'y mba'epochy poguýpe oĩva
(Mc 1.21-28)31 Jesús oho Cafarnaúmpe, táva Galiléa peguápe, ha pytu'uha árape ombo'éva opavavépe. 32 Ha opavave ohecha ramo mba'éichapa ha'e ombo'e chupe kuéra. Ohechauka ku noikotevẽi ramo guáicha avavére he'i haguã mba'eve.
33 Pe judío kuéra tupaópe, oĩ peteĩ karia'y oguerekóva mba'epochy. Ha upéva hatã osapukái:
34 --Mba'ére piko reñemoĩ ore rehe, Jesús Nazaretgua? Reju piko ore rundívo? Che roikuaa. Nde hína pe imarangatúva, Tupã omboúva.
35 Jesús oja'o pe espíritu añáme ha he'i chupe:
--Ekirirĩ ha esẽ pe kuimba'égui!
Upépe pe mba'epochy oity yvýpe upe kuimba'épe, ha osẽ chugui ojapo'ỹre hese mba'eve ivaíva. 36 Opavave oñemondýi, ha he'i joa ojupe:
--Mba'eichagua ñe'ẽ piko ãva? Oikuaa porãhápe ha pokatúpe ko kuimba'e he'i umi mba'epochýpe osẽ haguã, ha ha'e kuéra osẽ!
37 Ha oĩ Jesús rehe mandu'a opa rupi upe jerekuévo.
Jesús omonguera Simón rembireko sýpe
(Mt 8.14-15Mc 1.29-31)38 Jesús osẽ pe judío kuéra tupaógui ha oike Simón rógape. Simón sy hasy hína ra'e ha tuicha iñakãnundu. Ha ojerure hikuái Jesúspe oipohano haguã chupe. 39 Jesús ojayvy hi'ári ha oja'o pe akãnundúpe, ha upe akãnundu opi chugui. Upepete voi ha'e opu'ã ha ohecha mba'épa ha'e kuéra oikotevẽ.
Jesús omonguera heta hasývape
(Mt 8.16-17Mc 1.32-34)40 Ka'aruete, oikévo kuarahy, umi oguerekóva opaichagua hasýva ogueraha hikuái Jesúspe ohecha haguã. Ha ha'e omoĩ ipo peteĩ-teĩre ha omonguera. 41 Heta hasývagui avei osẽ mba'epochy, osapukáiva:
--Nde ha'e Tupã ra'y!
Jesús katu oja'o umi mba'epochýpe ha ndohejái oñe'ẽ, ha'e kuéra oikuaágui ha'eha upe Mesías.
Jesús ohenduka imarandu
(Mc 1.35-39)42 Ko'ẽmba rupi Jesús osẽ upe távagui ha oho peteĩ avave oĩ'ỹháme. Umi tavagua katu oheka chupe ha oguahẽ hendápe. Ojokose hikuái chupe ani haguã oho. 43 Jesús katu he'i chupe kuéra
--Aikuaauka vaerã aveíko ko marandu porã Tupã sãmbyhy rehegua umi ambue táva guápe. Upevarã niko añembou vaekue.
44 Ha péicha, Jesús oiko omombe'úvo iñe'ẽ umi judío kuéra tupao rupi, judío retã tuichakue.