Jesús aptéyam
(Mt 1.18-25)1 Apkeltémók axta kanaqtáxésaxchek apkelwesey weykcha'áhak apyókxoho énxet wesse' apwányam Augusto m'a eyágketweykmo axta yaqweykenxa etyamok ma'a Jesús. 2 Cháxa émha amonye' nak eknaqtáxésamaxche apkelwesey énxet'ák, kelánamáxcheyk axta m'a aptémakxa axta apkeláneykha apchókxa Quirinio m'a Siria. 3 Apyókxoho énxet axta nahan chá'a apkelánémakpok elmeyekxak apkelókxa, yaqwayam enxoho kanaqtáxésaxchek apkelwesey weykcha'áhak.
4 Axta keñamak apteyapma José m'a tegma Nazaret, yókxexma Galilea, apmeyeykekxeyk axta m'a Belén yókxexma Judea, aptéyekemxa axta m'a wesse' apwányam David, hakte David aptáwen neptámen axta m'a José. 5 Apmeyeykekxeyk axta yaqwayam etáxéssekxak apwesey weykcha'áhak ma'a yetlo aptáwa' María, cham'a ektéma axta anhan lóso'. 6 Weykmek axta nahan ekhem yaqweykenxa katnehek naqláwa María, neyseksa ekheykha m'a Belén. 7 Axta aptéyeykmok nahan apmonye' ekwete étche m'a, pextetegkek axta apáwa, tén axta ekpekkenma kañe' yántéseksek kéleykegkaxa axta chá'a ektéyak ma'a aqsok kélnaqtósso, hakte méko axta ekheykegkaxa m'a apnaqteyenmakxa axta chá'a énxet'ák apkelxega.
Dios apkelásenneykha tén han keláneykha nepkések
8 Apheykha axta nahan keláneykha nepkések ketók Belén, apkelhayam axta chá'a axta'a yókxexma apkeláneykencha'a m'a nepkések apnaqtósso. 9 Pelakkassegkek axta nahan apxekmowásamákpoho xama Wesse' egegkok apchásenneykha, kelsásseykmók axta nahan exma nepyáwa' Wesse' egegkok apcheymákpoho xa énxet'ák nak; apkeláyak apagko' axta nahan. 10 Keñe axta Dios apchásenneykha aptéma apkelanagkama s'e: “Nágkóle' aqsa, xama amya'a ektaqmela ko'o eksókasakmok kéxegke, yaqwayam sa' katnehek ekmésso ekyawe agko' élpayheykekxa apkelwáxok apyókxoho énxet'ák: 11 Sakhem apteyekmok David apchókxa m'a yaqwayam nak etnehek apkelwagkasso teyp kéxegke, cham'a Mesías, apteme nak Wesse' egegkok. 12 Kólwetak sa' kéxegke sakcha'a apáwa kélpextete tén han kélpekkenma kañe' yántéseksek ekteykegkaxal'a chá'a ektéyak aqsok kélnaqtósso yaqwayam sa' megkólchenatchese'.”
13 Yetlómók axta anhan apkelyephagwe apxámokma apagko' pók Dios apkelásenneykha apkenmeykegkaxa xa Dios apchásenneykha nak, apkelpeykessamo axta m'a Dios tén han aptéma axta apkelpaqmeyesma s'e:
14 “¡Apcheymákpoho sa'
kólteméssesek Dios
apha nak ma'a néten!
¡Keytek sa' meyke ektáhakxa
egwáxok keso náxop
nepyeseksa m'a énxet'ák
ektaqmeleykha nak chá'a
apwáxok apkelányo m'a Dios!”
15 Xama axta apkeltaqhémo Dios apkelásenneykha m'a néten, tén axta keláneykha nepkések aptéma chá'a apkenagkama pók se'e:
—Nók ólmahagkok Belén, anteyánegwomhok ektáhakxa exnek ma'a, tén han aptáhakxa exchek sẽltennasso m'a Wesse' egegkok.
16 Apkelpekhéssamók axta apkelxega, apwetágweykmek axta María tén han José, tén han sakcha'a apyetnama m'a kañe' yántéseksek ekteykegkaxa axta chá'a ektéyak kélnaqtósso. 17 Xama axta apkelweteya m'a, apkeltenneykha axta m'a aptémakxa axta apkeltennasso m'a Dios apchásenneykha apxeyenma m'a sakcha'a nak, 18 keñe axta m'a apyókxoho ektáha axta apkellege, kelpelakkassegkek axta apkellegaya m'a ektémakxa axta apkelxeyenma m'a keláneykha nepkések. 19 Pekkenmeyk axta nahan awáxok María ekyókxoho xa amya'a nak, xéneykha agko' axta chá'a awáxok. 20 Keñe axta m'a keláneykha nepkések apkeltaqhémo, apkelméssama ekxeyenma apkelwáxok Dios tén han apkelteméssessama apcheymákpoho, eñama m'a ekyókxoho ektémakxa axta apwete tén han apkellege, hakte temegkek axta ekyókxoho m'a ektémakxa axta kéltennasso.
Jesús kélya'asso tegma appagkanamap aptémakxa axta makham sakcha'a
21 Ocho ekhem axta entemék kélyenyekhássessama nekha apyempehek ma'a sakcha'a, kélteméssessegkek axta nahan apwesey Jesús, cham'a apwesey ektémakxa axta apkeltennasso Dios apchásenneykha m'a María, amonye' axta ekteme lóso'.
22 Xama axta ekweykmo ekhem yaqweykenxa kaláxñásekxak émpe'ék, ekhawo m'a éltémókxa axta chá'a antéhek ma'a Moisés segánamakxa apagkok, kélyentameykekxeyk axta sakcha'a m'a Jerusalén, yaqwayam enxoho kólya'aksek nápaqtók ma'a Wesse' egegkok. 23 Kélteméssessegkek axta xa ektáha nak, hakte temék eknaqtáxésamaxche Wesse' egegkok segánamakxa apagkok se'e: “Apyókxoho kélketchek apkelennay'a appalleyam nak chá'a apmonye'e, kólpagkanchesek sa' chá'a m'a Wesse' egegkok.” 24 Kelxegamchek axta ekmáheyo kagkések ma'a aqsok ektekyawa, ekhawo éltémókxa nak antéhek ma'a Wesse' egegkok segánamakxa apagkok: apqánet sapop, essenhan apqánet wáx'ay apketkók.
25 Aphegkek axta nahan xama énxet apwesey axta Simeón ma'a Jerusalén. Énxet ekpéwomo aptémakxa axta m'a, tén han apcháyo Dios, apkelhaxanma axta kólmallahanchesek ektémakxa ekmaso apheykha m'a énxet'ák Israel. Aphegkek axta nahan xamo' Espíritu Santo m'a Simeón, 26 apya'assáseykegkók axta nahan ekmáheyo megyetsepek mét'a enxoho makham ma'a Mesías, cham'a apmáheyo axta yáphaksek ma'a Wesse' egegkok. 27 Apmeyeykekxeyk axta Simeón tegma appagkanamap eñama appékessáseyak ma'a Espíritu Santo; xama axta ekyentamoma nahan chána Jesús ma'a yaqwayam enxoho katnehek ma'a éltémókxa nak antéhek segánamakxa, 28 apchénmeyk axta Simeón ma'a sakcha'a, keñe apkelpeykessamo m'a Dios. Axta aptemék se'e:
29 “Wesse' egegkok,
temék kaxwók ma'a
aptémakxa axta exchep
appeywa,
apwanchek kaxwók xép
yohok aqsa watsapok
yetlo meyke ektáhakxa ewáxok,
ko'o sektáha nak xép
apkeláneykha.
30 Hakte ekwet'ak kaxwo' ko'o m'a
nélwagkásamáxche teyp,
31 apchénawo nak xép apkelana
nápaqta'awók apyókxoho
énxet'ák,
32 cham'a élseyéxma
peya sa' kalsássesexma m'a
pók aptémakxa énxet'ák
tén han yaqwayam sa'
kañék kélteméssesso
apkeleymákpoho m'a
énxet'ák apagkok Israel.”
33 Kelwanmeyeykegkek axta nahan élányo Jesús chána éllegaya aptémakxa apkenagkama sakcha'a m'a Simeón. 34 Tén axta apkelmaxnéssáseykegko aqsok éltaqmela m'a Simeón, axta aptemék apkenagkama María, Jesús egken nak:
—Kalano, keso sakcha'a nak, appagkanákpek yaqwayam epalchesek apxámokma énxet ma'a Israel, essenhan elchampásekxak chá'a néten. Sa' etnehek magkenatchesso xa, peya sa' exámak énxet megkaleklo apkelwáxok, 35 yaqwayam sa' keytnekxak yáxñakxoho m'a ektémakxa nak élchetamso apkelwáxok énxet. Máxa sa' eyke katnehek xeye' kélyetxaqxo sókwenaqte ekweykmoho kañók agko' awáxok eñama eklegeykegkoho xa ekyókxoho aqsok nak.
36 Hegkek axta nahan xama kelán'a m'a ekwesey axta Ana, ekxeyenmo axta chá'a m'a Dios apwesey, Penuel axta apketche, apkeñama axta nepyeseksa m'a Aser énxet'ák apagkok. Ekwányamók axta nahan temék. Étkok agko' axta nahan élyamhopma, siete apyeyam axta nahan ekyepetcheykha m'a atáwa'; 37 ochenta y cuatro apyeyam agkok axta entemék ekteme tampe'. Axta nahan katyapmak chá'a xama enxoho m'a kañe' tegma appagkanamap, tamheykha axta aqsa chá'a nápaqtók Wesse' egegkok yókxoho ekhem tén han axta'a, yetlo megkato ekto, tén han ekteme nempeywa nélmaxnagko. 38 Chaqhémók axta anhan ekweykekxo Ana m'a, yetlómók axta nahan ekmésso ekxeyenma awáxok Dios, tén han éltennáseykencha'a ekxeyenma Jesús ma'a apyókxoho apkelhaxnéyak axta kólwagkasek teyp ma'a énxet'ák Jerusalén.
Jesús chána éltaqhémo Nazaret
39 Keltaqhémók axta makham Galilea, cham'a élenyémekxa axta Nazaret, natámen axta éláneyak ekyókxoho m'a éltémókxa nak antéhek Wesse' egegkok segánamakxa apagkok. 40 Apwánegyek axta anhan ma'a sakcha'a, chánteykegkek axta apyennaqte, awanhók agko' axta anhan apya'áseyak, taqmeleykha axta nahan apwáxok apkelányo m'a Dios.
Jesús aphayam tegma appagkanamap aptémakxa apketkok
41 Kalmeyekxohok axta chá'a Jesús chána yókxoho apyeyam ma'a Jerusalén, yaqwayam kapásegwakxak ma'a ekhem Pascua. 42 Kelmeyeykekxeyk axta ekyókxoho m'a, cham'a apweykmo axta doce apyeyam apagkok ma'a Jesús, ektamheykegkaxa axta chá'a ekwákxo enxoho m'a ekhem melwagqayam énxet'ák judíos. 43 Yeykhayak axta nahan xa ekhem nak, éltaqhémo axta makham ma'a axanák, apheykekxeyk axta eyke Jesús ma'a Jerusalén, meyke élya'áseyak ma'a chána. 44 Kenagkamchek axta epaxqeykegkok énxet'ák ma'a Jesús, xama ekhem axta entemék élxega ámay; keñe axta étamsama nepyeseksa m'a ekteme námakkok, tén han ma'a élweteykxa axta chá'a, 45 axta kóteyeykekxa'. Tén axta éltaqhémo makham ma'a Jerusalén yaqwayam enxoho kaktamsakxak ma'a.
46 Ántánxo ekhem axta nahan temék étamso ekwetágweykmo m'a kañe' tegma appagkanamap, aphegkek axta aqsa nepyeseksa m'a énxet'ák apkelxekmósso nak apnámakkok ektémakxa segánamakxa, apháxenmók axta kéltennáseykha, apkelmaxneyeykha axta anhan chá'a. 47 Kelpelakkassegkek axta nahan apyókxoho énxet'ák apkellegaya m'a ektémakxa apya'áseykegkoho aqsok tén han ektémakxa chá'a apchátegmowéyak ma'a aqsok apkelmaxneyeykha. 48 Xama axta ekweteya m'a chána, kelpelakkassegkek axta, tén axta egken ektéma eyenagkama s'e:
—Hatte, ¿yaqsa ektéma senteméssesa nak xa ektáha nak? Negketamsegkek negko'o exchep yetlo ekyetnakhayo agko' egwáxok, apyáp tén han ko'o.
49 Axta aptemék apchátegmoweykegkokxo Jesús se'e:
—¿Yaqsa ektéma sélchetamsama nak? ¿Yagkólya'áseykegkok kéxegke megkatnehek ko'o maxma Táta apxagkok?
50 Axta eyke kalya'áseykegkok chána m'a aptémakxa axta apkelanagkama.
51 Tén axta apkelyetleykekxo chána m'a Nazaret, apheykekxexa axta apkelyaheykekxoho m'a chána. Pekkenmeyk axta awáxok egken xa ekyókxoho nak. 52 Chánteykegkek axta aqsa nahan apya'áseyak ma'a Jesús, tén han apteme apwányam, taqmeleykha axta nahan apwáxok apkelányo m'a Dios, tén han ma'a énxet'ák.
Jesús ou yvy ári
(Mt 1.18-25)1 Umíva umi árape, mburuvicha guasu Augusto he'i oñemoĩ haguã kuatiáre opavave réra. 2 Ko mba'e kóva ojejapo Quirinio oisãmbyhy ramo guare Siria. 3 Maymáva oho vaerã itávape, omoĩka haguã héra kuatiáre.
4 Upévare José osẽ táva Nazarétgui, Galiléa yvy peguágui, ha oho Belénpe, Judéape, ou ypy haguépe yvy ári mburuvicha guasu David. José niko David ñemoñare. 5 Oho upépe oñemoĩka haguã kuatiápe hembireko María ndive, hye guasúva hína. 6 Ha upe Belénpe oĩ aja, Maríape oguahẽ ára imemby haguã. 7 Ha upépe ou yvy ári imemby ypykue, omonde mitã aópe ha omoñeno peteĩ vaka karuhápe, ndaipóri niko kuri hendaguã kuéra pe óga ojepytahápe.
Tupã remimbou kuéra ha umi ovecha rerekua
8 Pe Belén ypýpe oiko ovecha rerekua pyharekue oñangerekóva ñúme hymba kuérare. 9 Peichahágui ojechauka sapy'a peteĩ Ñandejára remimbou ha Tupã mimbipa ojaho'ipa chupe kuéra, ha okyhyjeterei hikuái. 10 Upe Tupã remimbou katu he'i chupe kuéra: “Ani pekyhyje, aru peẽme marandu iporãva, ombovy'átava opavavépe: 11 Péina ko árape ou peẽme yvy ári, ko David távape, pe oporopysyrõva, upéva hína ku Mesías, Ñandejára voi. 12 Peikuaa haguã, pejuhúta chupe oñeñuã mitã rupápe, ha oñeno pe vaka karuhápe.”
13 Upe jave ojechauka hetave Tupã remimbou yvága pegua oguerohorýva Tupãme, ha he'íva:
14 Toñemomba'e guasu Tupãme yvatete,
ha taipy'a guapy opa yvypóra
chupe ombohory.
15 Oho jeývo yvágape umi Tupã remimbou, umi ovecha rerekua he'i ojupe:
--Jaha aipórõ Belénpe jahecha haguã pe ojehúva, ha upe Ñandejára ñane momarandu hague.
16 Oho pya'ete hikuái ha ojuhu María ha Josépe, ha pe mitãme oñeno hína pe mymba karuhápe. 17 Ohechávo chupe, oñemoĩ omombe'u hikuái mba'épa he'i ra'e chupe kuéra Tupã remimbou, pe mitãre. 18 Ha opa ohendúva ijurujái opytávo umi ovecha rerekua he'ívare. 19 María oñongatu opa mba'e ipy'apýpe ha ojepy'a mongeta. 20 Ovecha rerekua kuéra katu oje'ói jey oguerohory ha omomba'e guasúvo Tupãme opa mba'e ohendu ha ohecha vaekuére. Ojehupaite niko oje'e haguéicha chupe kuéra.
Mitãmi Jesús ojereraha Tupaópe
21 Ha 8 ára haguépe ombyapi'o hikuái pe mitã, ha ombohéra Jesús, pe téra he'i vaekue Tupã remimbou Maríape hye guasu mboyve.
22 Oguahẽvo ára oñemopotĩ*f** haguã, he'iháicha Moisés rembiapoukapy, ogueraha hikuái pe mitã Jerusalénpe omoĩvo Ñandejára renondépe. 23 Ojapo hikuái upéva, upéicha oĩgui Ñandejára rembiapoukapýpe, he'íva: “Opa mitã kuimba'e ijypykuéva oñemboyke vaerã Ñandejára peguarã”. 24 Aipórõ oho hikuái omba'e kuave'ẽvo, he'iháicha Ñandejára rembiapoukapy: mokõi jeruti, ỹrõ katu mokõi pykasu ra'y.
25 Umíva umi árape oiko vaekue Jerusalénpe peteĩ kuimba'e hérava Simeón, heko joja ha iporiahurereko katúva, ha oha'arõva osẽ Israel ñepysyrõva. Espíritu Santo oĩ Simeón ndive, 26 ha oikuaauka ra'e chupe nomano mo'ãiha ohecha mboyve pe Mesíaspe, Ñandejára omboútava. 27 Espíritu Santo ogueraha Simeónpe Tupaópe ipógui, ha oguerahávo mitã Jesúspe itúva ha isy ojapo haguã Tupã rembiapoukapy he'íva, 28 Simeón ohupi pe mitã ijyva ári ha omomba'e guasu Tupãme kóicha:
29 Ko'ágã, che Jára,
rejapóma ne ñe'ẽ:
ikatúma reheja omano
ko ne rembiguái py'a guapýpe.
30 Ahecháma reñepyrũha
31 reporopysyrõ
opa tetã renondépe,
32 pe mba'e rendy ohesapepátava
opa tetãme,
ha omomimbipátava
ne retã Israélpe.
33 Jesús ru, ha isy, opyta ijurujái ohendúvo Simeón he'íva pe mitãre. 34 Aipórõ Simeón ohovasa chupe kuéra, ha he'i María, Jesús sýpe:
--Ema'ẽ, ko mitã heta Israel guápe oity térã omopu'ãta. Ha'éta peteĩ mba'e rechaukaha, ha hetáta ojahéiva hese 35 ikatu haguã heta py'apy pegua ojekuaa. Ha opa ko'ã mba'e, peteĩ kyse pukúichata ndéve guarã, nde py'ápe voi nde kutútava.
36 Upe jave upépe oĩ avei hína peteĩ maranduhára kuñáva, Penuel rajy, hérava Ana, Aser ñemoñaréva. Iguãiguĩmava. Omenda ra'e imitãme gueteri, ha oiko iména ndive 7 áño; 37 ojapóma hína 84 áño opyta hague mena'ỹre. Araka'eve nosẽiva Tupaógui, ha omomba'e guasúva Ñandejárape ára ha pyhare okaru'ỹre ha oñembo'ehápe. 38 Ana oguahẽ upe jave ha oñepyrũ ome'ẽ ijaguije Tupãme. Ha oñe'ẽ pe mitã Jesús rehe umi oha'arõvape Jerusalén ñepysyrõ.
José ha María oho jey Nazarétpe
39 Ojapopa rire Ñandejára rembiapoukapy he'íva, oho jey hikuái Galiléape, itáva Nazarétpe voi. 40 Ha pe mitã okakuaa ha ko'ẽre imbareteve, henyhẽ arandúgui ha Tupã ohovasa chupe.
Jesús oho Tupaópe
41 Jesús ru ha isy opa áño ohóva jepi Jerusalénpe Páskua aretépe. 42 Ha upéicha, Jesús omboty ramo guare 12 áño ohopa hikuái, ojapo tapiaháicha, upe arete jave. 43 Ohasa rire umi ára umíva, ou jeývo hikuái hógaperãicha, Jesús opyta Jerusalénpe, itúva ha isy ohecha kuaa'ỹre. 44 Ha'e kuéra oimo'ã Jesús ouha hína hapicha kuéra apytépe, ha upéicha oguata hikuái peteĩ ára pukukue. Upéi katu, ohekávo chupe hogagua ha ikuaaha kuéra apytépe, 45 ndojuhúi. Upémarõ ojevy hikuái Jerusalénpe hekávo.
46 Mbohapy ára rire ojuhu chupe Tupaópe oguapy hína umi Moisés rembiapoukapy mbo'eha pa'ũme, ohendu ha oporandu hína chupe kuéra. 47 Ha opa umi ohendúva ohecha ramo chupe, ha ijurujái opytávo, ohechávo iñaranduha ha umi hekoitépe he'ívare. 48 Ohechávo chupe itúva kuéra ipy'andýi, ha isy he'i chupe:
--Che memby, mba'ére piko rejapo ore rehe péicha? Nde ru ha che heta rojepya'apy nde rekávo. 49 Jesús katu he'i chupe:
--Mba'ére piko pe che reka? Ndapeikuaái piko aime vaerãha che Ru rógape?
50 Ha'e kuéra katu ndoikuaái mba'épa he'ise pe he'íva.
51 Ha oho jey hendive kuéra Jerusalénpe. Upépe oiko ha iñe'ẽ rendu opa mba'épe chupe kuéra. Isy oñongatúva ko'ã mba'e ipy'apýpe. 52 Ha Jesús katu okakuaa aja pukukue iñarandu ohóvo, ha Tupã ohovasa chupe yvypóra kuéra katu ipy'a porã hendive.