Jesús aptaqmelchesseyam xama énxet élchampéyak apaktegák tén han apyay'ák
1 Aptásweykmek axta apto Jesús xama apkemha apmonye' fariseo apxagkok ekhem sábado, keñe axta nahan nápakha fariseos apkelyexamakpoho apkeláneykencha'a. 2 Aphegkek axta anhan xama énxet élchampéyak axta apaktegák tén han apyay'ák ma'a ekpayhókxa axta aphakxa Jesús. 3 Axta aptemék Jesús apkelmaxneyeykencha'a apkelxekmósso nak apnámakkok ektémakxa segánamakxa, tén han fariseos s'e:
—¿Megkamyawaxcheya antaqmelchessók xama apháxamap ekhem sábado, kamyawaxkohok enxeykel'a?
4 Apkelwanmeyeykegkek axta eyke aqsa xa énxet'ák nak. Tén axta appaknegweykmoho Jesús ma'a énxet apháxamap, aptaqmelchesseykmek axta, tén axta apcháphassama. 5 Keñe axta Jesús aptéma apkelanagkama fariseos se'e:
—¿Yaqsa kélxama kéxegke megkólleyek heykxe ekmanyehe agko' kélketche apteyekmo enxoho yámelchet essenhan wey kéltósso neyseksa ekhem sábado?
6 Mopwancha'ak axta nahan apmáheyo elátegmowagkok xama enxoho.
Énxet'ák kéláneyeykha axta epásegwók élyamhopma
7 Xama axta apweteya Jesús apkelyéseykencha'a taháno éltaqmalma nekha mésa m'a énxet'ák kéláneyeykha axta, axta aptemék apméssama appeywa s'e:
8 —Apkeláneyáha agkok chá'a kéxegke xama énxet kólpásegwók ektámaxche nento sẽlyamhopma, nágkólhem chá'a m'a éltaqmelakxa nak taháno, hakte ewak katnehek pók énxet kéláneyeykha megkólhawo nak kéxegke; 9 keñe ey'áwak kéxegke m'a énxet ektáha nak apkeláneyeykha, etnehek yának se'e: ‘Egkés aptaháno s'e pók nak.’ Keñe kólhakxak kéxegke yetlo kélmegqakto m'a axayók agko' nak taháno. 10 Kéláneyáxcheyk agkok chá'a kéxegke, kólhem sa' chá'a m'a taháno ekyetno nak axayók agko', yaqwayam sa' etnehek yának kéxegke apwa'akto enxoho m'a ektáha nak apkeláneyeykha: ‘Émók, exnem taháno ektaqmelakxa nak.’ Keñe sa' kóláhapmakha kéxegke nápaqta'awók ma'a énxet'ák apheykha nak xamók kéxegke m'a nekha mésa. 11 Hakte cham'a aptemessásamap apagko' nak ekyawe kéláyo, mékoho sa' kóltemessásekxa'; keñe sa' ma'a aptemessásamap nak mékoho, ekyawe kéláyo sa' kóltemessásekxa'.
12 Axta aptemék nahan apkenagkama Jesús ma'a énxet ektáha axta apcháneyeykha:
—Apkelanak sa' agkok chá'a exchep ektámáxche, essenhan ma'a ektámáxchel'a chá'a taxnám, ná eláneyha chá'a m'a apkelxegexma'a nak, tén han ma'a apkelyáxeg, tén han ma'a apteme apnámakkok nak, tén han ma'a kelwesse'e apheykha nak ketók apxagkok; hakte yáneyha sa' nahan xépxa xa énxet'ák nak, keñe sa' kaxek ekyaqmageykekxa apteméssessamakxa exchep xa énxet'ák nak. 13 Apkelanak agkok chá'a exchep ektámáxche ekyawe, éláneyha chá'a m'a énxet'ák meyke aqsok nak, tén han ma'a apkelyelqamap nak, tén han ma'a élmasagcha'a apyay'ák, tén han ma'a meyke apaqta'ák nak; 14 keñe sa' etnehek apkeleñémo. Hakte mopwancha'ak eyaqmagkásekxak apteméssessamakxa exchep xa énxet'ák nak, keytek sa' eyke exchep ekyaqmageykekxa aptémakxa m'a ekhem apnaqxétekhágwokmo sa' ma'a énxet'ák ekpéwomo nak apkeltémakxa.
Jesús apyetcháseykekxoho ekyawe ektámáxche nento taxnámla'a
(Mt 22.1-10)15 Xama axta apkellegaya xa, axta aptemék apkenagkama Jesús xama m'a énxet'ák apheykha axta nekha mésa:
—¡Apkeleñémo agko' énxet appásegwayam nak élánamáxche ektámáxche m'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios!
16 Axta aptemék apkenagkama Jesús se'e:
—Apkeláneyak axta ektámáxchel'a taxnám ekyawe xama énxet, apkeláneyeykha axta nahan apxámokma énxet. 17 Xama axta ekmáheyo katawaxchek nento, apcháphassegkek axta xama apkeláneykha apkeltémo etnehek elának ma'a ektáha axta kéláneyeykha: ‘Kólxegma kaxwo', penchásexcheyk kélnegkenéyak nento.’ 18 Apyókxoho axta eyke apkelxénak megkapwagko elya'ammok. Axta aptemék appeywa apmonye' xama s'e: ‘Kaxwók xeyk ko'o ekmak yókxexma ahagkok, atyánegwomhok sa' sekxo'. Éltamhók heyásekhekxoho.’ 19 Keñe axta pók aptéma s'e: ‘Élmeyk xeyk ko'o diez wey, eypkeynchesek sa' sekxók alteméssesha. Éltamhók heyásekhekxoho.’ 20 Keñe axta nahan pók aptéma s'e: ‘Kaxwók xeyk ko'o élyamhápak, mowanchek axog.’ 21 Tén axta aptaqhémo m'a wesse' apkeláneykha nak, apkeltennásseykekxeyk axta wesse' apagkok ekyókxoho m'a ektémakxa axta apkelpaqmeyesma m'a énxet'ák. Tén axta aplama m'a wesse', axta aptemék apkenagkama apkeláneykha s'e: ‘Emhók sa' ekmanyehe agko' ma'a ámay nak, tén han ma'a ámay nak nepyeseksa tegma apwányam, enaqlanta sa' énxet'ák meyke aqsok se'e, tén han ma'a apkelyelqamap nak, tén han ma'a meyke apaqta'ák nak, tén han ma'a élmasagcha'a nak apyay'ák.’ 22 Nanók axta nahan entemék aptéma appeywa wesse' apkeláneykha s'e: ‘Wesse', ektemék xeyk ko'o m'a apkeltamhókxa exchek atnehek, awanhek eyke makham exma s'e.’ 23 Keñe axta wesse' aptéma apkenagkama apkeláneykha s'e: ‘Emhók sa' kaxwók ma'a ámay tén han ma'a neyáwa nak kélhaxtegkesso tegma, elyáteyagkoho sa' nahan yának elántexek énxet'ák yaqwayam sa' elánhok ma'a exagkok. 24 Hakte éltennássek ko'o kéxegke peya metawagkehek xama enxoho ektámáxche sélane m'a apmonye'e exchek séláneyeykha.’
Ektémakxa nak negyetlo Cristo
(Mt 10.37-38)25 Apxámok axta énxet apyetlo m'a Jesús, appeynchamakpók axta neptámen, keñe aptéma apkelanagkama s'e: 26 “Ey'aweykteyk agkok ko'o kélxama kéxegke, keñe eyesexto enxoho seyásekhayo ko'o, wánxa aqsa yásekhohok apagko' ma'a apyáp, tén han egken, aptáwa', apketchek, apkelyáxeg apkelennay'a tén han kelwán'ák nak, ekyágwánxa agkok ma'a apchásekhákpekxoho enxoho apagko', mopwanchek etnehek séltáméseyak. 27 Kélxama megkólpata nak aqsok ektegyésso kélagkok, tén han mehétlo enxoho, megkólwanchek kóltéhek séltáméseyak. 28 Apmakók agkok elának kélxama kéxegke tegma apwenaqte netno', ¿mexeya chá'a sekxók kalchetmok apwáxok elanok ekwánxa kammok ekyánmaga, yaqwayam enxoho ey'asagkohok ekyetna selyaqye yaqwayam epenaksek apkelane? 29 Hakte appekkenchek agkok ma'a apowhak ekyennaqtéssamakxa nak, keñe mopwanchek epenaksek apkelane, keñe yesmaksek ma'a apyókxoho ektáha nak chá'a apkelwete. 30 Etnehek chá'a elpaqmétek se'e: ‘Apkelanak axta tegma xa énxet nak, keñe mopwanchek apmáheyo epenaksek apkelane.’ 31 Peyk agkok nahan ey'ammok kempakhakma xama wesse' apwányam yaqwayam yenmexek ma'a pók wesse' apwányam nak, ¿mexeya chá'a sekxók kalchetmok apwáxok, apwanchek kexaha yenmexchesek diez mil sẽlpextétamo m'a veinte mil sẽlpextétamo apmáheyo nak ektámegma'. 32 Xénchek agkok apwáxok megkapwagko yenmexchesek ma'a, cham'a apha enxoho makham makhawók ma'a pók wesse' apwányam nak, eláphaksek sa' apkelápháseykha yaqwayam eltennássók elwátesagkok yaqwayam elnapakpok. 33 Kélyókxoho megkólnegkeneykekxa enxoho kéxegke aqsok kélagkok ekyetnakxa enxoho, megkólwanchek kóltéhek séltáméseyak.
Yásek ekmasse nak ekmáske
(Mt 5.13Mc 9.50)34 “Tásek negmeykha m'a yásek; keñe m'a ekmassa enxoho ekmáske, ¿háxko katnehek kólmaha makham? 35 Yawanchek kaxwók kataqmelchesek ma'a xapop, yawanchek nahan kólexpaqhak néten ma'a aqsok ekteyáseykha. Kólchexák aqsa. Kéxegke ekha nak kélheyk'ák, kóleyxho.”
Jesús omonguera peteĩ hasýva
1 Peteĩ pytu'uha árape, Jesús oho okarúvo peteĩ fariséo ruvicha rógape. Ha oka guio umi fariséo oma'ẽ ñemi hese. 2 Oĩ avei upépe, henondépe, peteĩ karia'y hasýva, ijyva ha hetyma rurupáva. 3 Jesús oporandu umi Moisés rembiapoukapy mbo'eha ha umi Fariséope:
--Ikatúpa oñemonguera peteĩ hasýva pytu'uha árape, térãpa ahániri?
4 Ha'e kuéra katu opyta okirirĩ. Aipórõ ha'e omonguera upe hasývape ha he'i chupe oho haguã. 5 Ha umi Fariséope he'i:
--Mávapa pende apytépe, ita'ýra térã hymbaguéi ho'árõ yvykuápe, pya'e ndohói oguenohẽ, pytu'uha ára ramo jepe?
6 Ha ndaikatúi he'i hikuái chupe mba'eve.
Karu guasuhápe oñehenói vaekue
7 Jesús ohechávo, umi ohóva okarúvo oiporavoha oguapy haguã umi oñembojeroviavéva oguapyhápe, oñemoñe'ẽ chupe kuéra kóicha:
8 --Reñehenóirõ peteĩ ñemenda karu guasuhápe, ani reguapy pe iñakãme. Cháke ikatu oguahẽ peteĩ mba'e guasuvéva nde hegui, 9 ha pe óga jára pene renói vaekue mokõivépe, ikatu ou he'i ndéve: ‘Eme'ẽ ne renda amóvape’. Aipórõ rehóne ñemotĩme reguapy pe ipahaitépe. 10 Reñehenóirõ karuhápe eguapy uvei pe ipahaitépe, ikatu haguã pe ne renói vaekue ou he'i ndéve: ‘Che irũ, ehasa peteĩ iporãvehápe.’ Upéicharõ, oñemyengoviáta ndéve umi oguapýva ne ndive mesápe, ne renondépe. 11 Pe oñembotuicháva oñemomichĩta, ha pe oñemomichĩvape oñembotuicháta.
12 He'i avei pe kuimba'épe pe ojerure vaekue chupe oho haguã okarúvo hógape:
--Rejapóvo peteĩ jekaru, asaje térã pyhare, ani rejerure oho haguã ne irũ nguérape, térã nde ryvy ha nde ryke'y kuérape, ha opa nde róga guápe ha nde róga ykeregua imba'e retávape. Ha'e kuéra ojeruréne avei ndéve reho haguã, ha upéicha omyengoviáta ndéve hikuái. 13 Rejapo ramo karu guasu, ejerure uvei oho haguã upe karuhápe umi imboriahúvape, umi oĩmba'ỹva ha iñepãvape, umi ohecha'ỹvape, 14 ha revy'áta. Umíva niko ndaikatu mo'ãi ohepyme'ẽ ndéve. Ndéve katu oñemyengoviáta opavave heko jojáva oikove jeyha árape.
Ñe'ẽ mbojoja karu guasu rehegua
(Mt 22.1-10)15 Ohendúvo kóva, peteĩ oguapýva hína upe mesápe, he'i Jesúspe:
--Ovy'aite vaerãpa pe okarúva Tupã oisãmbyhyhápe.
16 Jesús he'i chupe:
--Peteĩ karia'y ojapo peteĩ karu nde tuicháva ha omondo ojerurévo hetápe oho haguã okaru. 17 Ojekarúta jave omondo hembiguáipe he'ívo chupe kuára: ‘Peju, karurã oĩmbáma.’ 18 Ha upépe peteĩ-teĩ oñepyrũ he'i ndaikatu mo'ãiha oho. Pe tenondegua he'i: ‘Péina ajogua ramo peteĩ yvy, ha aha vaerã ahecha. Ehecha kuaamína chéve.’ 19 Ambue katu he'i: ‘Ajogua niko 5 joyvy guéi, ha aha vaerã ahecha oikópa. Ehecha kuaamína chéve.’ 20 Ha ambue he'i: ‘Amenda ramo niko ha ndaikatu mo'ãi aha.’ 21 Upe tembiguái ojevy ha omombe'upa ijárape. Ha'e ipochy, ha he'i hembiguáipe: ‘Tereho pya'e pe okáre ha eru ko'ápe umi imboriahúvape, umi oĩmba'ỹva, umi ohecha'ỹva ha umi iñepãvape.’ 22 Kurive rire upe tembiguái he'i: ‘Che jára, ajapóma pe ere vaekue chéve, ha heta rendaguã gueteri oĩ.’ 23 Aipórõ, ijára he'i upe tembiguáipe: ‘Tereho umi tape rupi ha umi óga jerére ha emyañaña rejuhúvape oike haguã, tahenyhẽ che róga. 24 Ha'e peẽme, mavavete umi ojejerure ypy vaekuépe ou haguã okaru, ndokaru mo'ãi che mesápe.’
Oñekotevẽva oñemoirũ haguã Jesucrístope
(Mt 10.37-38)25 Heta yvypóra oho Jesús rapykuéri, ha ha'e ojere he'i chupe kuéra: 26 “Oimérõ oúva che ndive, ha ohayhuve che hegui itúvape, isy, hembireko, ita'ýra kuéra, ityke'ýra ha ityvýra kuéra, heindy kuérape, ha ijupe voi, ndaikatu mo'ãi oiko che remimbo'e ramo. 27 Ha pe ohupi'ỹva ikurusu ijapére che moirũ haguã, upéva ndaikatúi oiko che remimbo'érõ. 28 Peteĩva peẽ ojaposérõ peteĩ óga yvate, ndoguapy raẽi nga'úpa ohecha mbovýpa ohupytýta chupe, ohecha haguã oguerekótapa ojapopa haguã? 29 Upeicha'ỹrõ, omoĩ ramo hopytarãnte ha upéi naikatúi ojapopa, ohecháva guive oñepyrũne oñembohory hese. 30 He'íne hikuái: ‘Ko kuimba'e oñepyrũ hóga ha ndaikatúi ojapopa.’ 31 Térã peteĩ mburuvicha guasu ohótarõ oñorãirõ ambue mburuvicha guasu ndive, ndoguapýi nga'úpa ohecha 10.000 ñorãirõhára rehevépa ikatúne ombohovái pe hi'ári oúvape 20.000 reheve? 32 Ha ndaikatu mo'ãi ramo ombohovái chupe, pe ambue mburuvicha guasu oĩvo gueteri mombyry, omondóne hendápe hembijokuái ojerurévo oñorãirõ'ỹ haguã. 33 Aipórõ, oimeraẽva peẽ ndohejapáiva opa oguerekóva, ndaikatúi oiko che remimbo'érõ.”
Juky nahe'ẽvéi vove
(Mt 5.13Mc 9.50)34 “Juky niko iporã. Nahe'ẽvéi ramo katu niko naiporã véima mba'everã. 35 Naiporãi yvýpe guarã, térã yvy oñemohu'ũ haguã. Oñemombo mante vaerã. Ijapysávake tohendu.”