Ektemegwánxa néxa appeywa Josué
1 Apchánchesákxeyk axta Josué apyókxoho pók aptémakxa énxet'ák Israel ma'a Siquem. Apkeláneyáha axta m'a apkelámha apmonye'e, segyekpelchémo, tén han sẽlpextétamo apkelwesse'e, keñe axta nápaqtók Wesse' egegkok, 2 aptáha apkeláneya apyókxoho énxet'ák se'e:
—Aptáhak Wesse' egegkok, Dios apagkok nak Israel se'e: ‘Apkelpeykessamók axta mók aqsok kéláyókxa nanók agko' axta m'a Térah yetlo apketchek, Abraham tén han Nahor, kélyapmeyk nanók axta kéxegke, apheykencha'a axta m'a neyáwa wátsam Éufrates. 3 Axta han ekmák ko'o Abraham ma'a neyáwa nak wátsam Éufrates, ekweynchegkáseykha axta m'a ekyókxoho yókxexma nak Canaán. Ekxámassáseykekxeyk axta han aptawán'ák, sekméssama apkemha apmonye' apketche, cham'a Isaac, 4 apqánet apketchek axta ekméssók Isaac, cham'a Jacob tén han Esaú. Keñe axta Esaú sekmésa m'a Seír yókxexma ekxámokmakxa nak meteymog élekhahéyak, keñe axta Jacob yetlo apketchek apkelmaheykegko m'a Egipto. 5 Tén axta ko'o seyáphassama m'a Moisés tén han Aarón, éllegassáseykegkók axta ko'o ekyentaxno agko' ma'a énxet'ák Egipto, ekwokmoho sélántekkesa ko'o kéxegke m'a. 6 Xama axta apkelánteyapma kélyapmeyk nanók axta kéxegke m'a Egipto, apkelamheykegkek axta m'a énxet'ák Egipto yetlo yátnáxeg apkelyenyawasso apkenchesso nak kempakhakma, tén han yátnáxeg apkap'ák, ekweykmoho m'a Wátsam Ekyexwase. 7 Ewóneykha axta ko'o m'a, tén axta sekyáqtéssesa exma nepyeseksa apmonye'e m'a énxet'ák Egipto, eyáhakkásekxeyk axta han ko'o yegmen wátsam ekwányam ma'a énxet'ák Egipto. Kéxegke axta han kélteme kélweteykegkoho sekteméssesakxa axta m'a Egipto.
‘Ahóxók agko' axta kélheykha kéxegke m'a yókxexma meykexa nak énxet, 8 ekwokmoho seknaqleykento m'a amorreos axta xapop apagkok, ekpayho nak ekteyapmakxa ekhem ma'a Jordán. Apkelnápomákpek axta kéxegke m'a, ekméssegkek axta eyke kéxegke yaqwayam kólmok, kélmenxenmeyk axta keñe kélmoma m'a yókxexma nak. 9 Tén axta apya'áya han kéxegke apkelnápomákpo m'a Balac, Sipor axta apketche, wesse' apwányam apagkok axta m'a moabitas. Apcháneyáha axta han Balac ma'a Balaam, Beor axta apketche, yaqwayam enxoho yának kaltemégwomhok exma kéxegke. 10 Axta eyke ko'o wahayók elteméssessamhok exma ekmaso m'a Balaam, éltémók axta aqsa elmaxnéssesek aqsok éltaqmela. Cháxa sektáhakxa axta ko'o sélwagkasa teyp kéxegke. 11 Tén axta kélyeykheykekxo kéxegke m'a wátsam Jordán, kélweykmek axta m'a Jericó. Keñe m'a apheykha axta Jericó (cham'a amorreos, ferezeos, cananeos, hititas, gergeseos, heveos tén han ma'a jebuseos) apkelnápomákpo kéxegke, éltémók axta eyke ko'o kólmenxenek ma'a. 12 Apqánet apkelwesse'e amorreos axta eyke megkólmenxenma kéxegke yetlo sókwenaqte tén han sawhéwa, élyegwakkassegkek axta eyke aqsa ko'o kélmonye'e kéxegke m'a, apkenyaheykegkek axta amonye' kélwayam ma'a. 13 Ekméssegkek axta ko'o kéxegke xapop megkólyampe kéltamheykha, tén han tegma apkelyawe megkatnaha nak kélláneyak. Kélheykha kaxwo' kéxegke xa, kélteykegkek ma'a anmen yámet ekyexna tén han olivo ekyexna megkatnahakxoho kélcheneykekxa.
Aptáhak axta makham Josué:
14 —Kólteme sa' kéláyo Wesse' egegkok, kóltemésses sa' ekmámnaqsoho kélyetleykha, tén han megkólyenyaweykha. Kólyetnakhés sa' ma'a aqsok kéláyókxa apkelpeykessamo axta chá'a kélyapmeyk nanók ma'a neyáwa wátsam Éufrates tén han Egipto, kólyahakxoho chá'a Wesse' egegkok. 15 Sa' agkok kólmakók kólyahakxohok Wesse' egegkok, Kólyésha sa' sakhem yaqwánxa kólyetlók: kélmakók sa' agkok kólyetlakxak aqsok kéláyókxa apkelpeykessamo axta chá'a kélyapmeyk nanók ma'a neyáwa nak wátsam Éufrates, essenhan ma'a apkelpeykessamo axta chá'a amorreos apheykencha'a nak se'e yókxexma nak. Wesse' egegkok sa' eyke negko'o agyetlakxa', ko'o tén han sekhawóxama.
16 Keñe axta énxet'ák aptáha apkelátegmowágko s'e:
—¡Magyenyewek eyke negko'o Wesse' egegkok agyetlakxak ma'a mók aqsok kéláyókxa nak! 17 Hakte Wesse' egegkok axta sẽlántekkesso negko'o m'a Egipto, ekweykekxoho m'a ẽlyapmeyk nanók axta, nentémakxa axta sẽlásenneykha naqsa. Axta apkelane aqsok sempelakkasso nak agwetak ekxámokma negaqta'awók negko'o, axta sẽlmasma m'a, tén han sẽltaqmelchesso neyseksa nélxega ámay nélyeykhaya axta neyseksa ekxámokma m'a apheykegkaxa nak énxet'ák. 18 Axta han apkelántekkesso egmonye'e negko'o m'a apyókxoho énxet'ák ektáha axta apheykha m'a ekpayhókxa axta chá'a nélmeheykegkaxa', tén han ma'a amorreos apheykencha'a nak se'e. Ólyahakxohok sa' negko'óxa Wesse' egegkok, hakte cha'a apteme Dios egagkok ma'a.
19 Aptáhak axta eyke apkeláneya Josué:
—Megkólwanchek kéxegke kólyetlakxak ma'a Wesse' egegkok, hakte Dios appagkanamap ma'a, keñe han apkelmeyeykha, kélenmexákxeyk sa' agkok xa, kéllánegko enxoho megkólya'assáxma kéxegke, melásekhekxók sa'. 20 Kélyenyókek sa' agkok kéxegke, kélyetlákxo enxoho m'a mók aqsok kéláyókxa nak, eyaqmagkásekxak sa' Wesse' egegkok yahak aqsok ekmaso, emasséssók sa' nahan, neyseksók eykhe ektaqmalma apteméssessamakxa kéxegke.
21 Apkelátegmowágkek axta énxet'ák:
—Megkatnehek sa' eyke xa ektáha nak, ólyahakxohok sa' negko'o m'a Wesse' egegkok.
22 Keñe axta aptáha Josué s'e:
—Kéxegke kélagko' kélteme kélweteykegkoho kélyésancha'a yaqwayam kóltéhek kélyeheykekxoho m'a Wesse' egegkok.
—Negko'o neykhe —axta aptáhak apkelátegmowágko m'a énxet'ák.
23 Aptáhak axta apkeláneya Josué:
—Kólántekkes sa' kaxwók ekyókxoho mók aqsok kéláyókxa ekhéyak nak kélnepyeseksa kéxegke, kólyo'ókxa sa' Wesse' egegkok yetlo ekmáyheykegkoho agko' kélwáxok, cham'a Dios nak Israel.
24 Aptáhak axta apkelátegmowágko énxet'ák:
—Ólyahakxohok sa' chá'a negko'o m'a Dios Wesse' egegkok, anlanagkok sa' chá'a m'a aptáhakxa enxoho chá'a sẽláneya.
25 Apheyásawók axta mók apkelpaqhetchásamákpoho Josué énxet'ák xa ekhem nak, cham'a Siquem nak, apméssek axta m'a segánamakxa apagkok, tén han apchánamakxa nak antéhek Dios, 26 aptáxéssek axta m'a weykcha'áhak segánamakxa apagkok nak Dios. Keñe axta apma xama meteymog ekyawe, appekkenwokmek axta m'a kóneg yámet encina émha axta m'a nekha nak Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, 27 aptáhak axta apkeláneya m'a apyókxoho énxet'ák:
—Keso meteymog nak, katnehek sa' ekxeyenweykekxoho chá'a egwáxok, hakte cháxa ekteme eklege ekyókxoho m'a aptáhakxa nak segáneya Wesse' egegkok. Katnehek sa' ekxéncháseykekxoho chá'a kéltémakxa kéxegke, yaqwayam sa' megkóltéhek chá'a kélmowána amya'a kólenmexek ma'a Dios kélagkok.
28 Keñe axta Josué apkeláphasa chá'a énxet'ák ma'a apkeleñamakxa axta chá'a.
Josué apketsapma
(Jue 2.6-10)29 Apketsekkek axta han Josué natámen xa, Nun axta apketche, apteme axta Wesse' egegkok apkeláneykha, ciento diez apyeyam apagkok axta han weykmok. 30 Kélátawanyeyk axta han ma'a xapop apagkok apagko', cham'a Timnat-sérah, ekpayho nak ekxámakxa egkexe m'a Efraín, teyp nak ma'a egkexe Gaas, ekpayho nak nexcheyha. 31 Apkelyeheykekxók axta Wesse' egegkok israelitas, apyennaqtamakxa axta makham ma'a Josué, meletsapmakxa axta han ma'a apkelámha apmonye'e apkelya'áseykegkoho axta ekyókxoho m'a apteméssessamakxa axta chá'a Wesse' egegkok ma'a israelitas.
Énxet'ák Israel apkelátawanye José apexchakkok
32 Kélátawanyeyk axta Siquem ma'a José apexchakkok apkelsómo axta israelitas apkelánteyapma axta m'a Egipto, apmomakxa axta xapop Jacob, cien sawo selyaqye aktek élmope, apagkok axta m'a Hamor axta apketchek, cham'a Hamor, apyáp axta m'a Siquem, José aptawán'ák neptámen axta aptamheykekxak apagkok.
Eleazar apketsapma
33 Apketsepmeyk axta m'a Eleazar, Aarón axta apketche. Kélátawanyeyk axta m'a néten egkexe apagkok axta m'a apketche Finees, apxaweykxa axta m'a egkexe nak Efraín.
Josué ñe'ẽ paha
1 Ohenói Josué opa karai kuérape, mburuvicha, myakãhára ha ñorãirõhára ruvicha kuérape. Ha maymáva Israel ñemoñare oñembyaty Siquémpe, Ñandejára renondépe. 2 Ha he'i chupe kuéra Josué:
—Kóicha he'i Tupã Israel Jára: “Yma pende ru kuéra ypykue Abraham ha Nahor ru Térah oiko ramo Éufrates ysyry mboypýri, omomba'e guasu vaekue ambue tupã. 3 Che agueru vaekue ágotyo pende ypykue Abrahámpe ha ahechauka vaekue chupe Canaán yvy. Ame'ẽ chupe ta'ýra Isaac, ha Isaac rupi heta iñemoñare. 4 Isaac katu mokõi ita'ýra vaekue: Jacob ha Esaú. Esaú ha ita'ýra kuérape ame'ẽ vaekue Seír ijyvyrã. Jacob ha ita'ýra kuéra katu oho Egíptope. 5 Amondo vaekue upéi Moisés ha Aarónpe Egíptope ha sarambi ajapo vaekue umi upépe oikóva apytépe. Peẽme katu ponohẽ vaekue upégui. 6 Anohẽ ramo guare pende ru kuéra ypykuépe Egíptogui, umi upepegua ou vaekue hapykuéri kuéra kavaju ári ha karroita reheve Mar Rojo peve. 7 Upépe pesapukái vaekue chéve ha amoĩ vaekue ipa'ũme kuéra arai ypytũ. Upéi ambou hi'ári kuéra y. Ojaho'ipaite chupe kuéra ha ojahogapa. Peẽ peikuaapa ko'ã mba'e che ajapo vaekue Egíptope.
Heta ára upéi peiko yvy ojeiko'ỹha rupi. 8 Upégui pogueru vaekue amorréo kuéra yvýpe, oĩva kuarahy reike gotyo Jordán ysyrýgui. Umíva opu'ã vaekue oñemoĩ pende rehe, che katu amoĩ chupe kuéra pende pópe ha peẽ pehundi chupe kuéra ha peñemomba'e ijyvýre. 9 Upéi opu'ã oñorãirõ haguã Israel ñemoñare ndive Sipor ra'y Balac, Moab retã ruvicha guasu. Ha'e ohenoika Balaam, Beor ra'ýpe, iñe'ẽ paje oity haguã Israel rehe. 10 Che katu amboty che apysa umi mba'e he'ívape. Amo ipahápe ha'e pende rovasa. Ndahejái vaekue chupe ojapo pende rehe mba'eve ivaíva.
11 Upéi pehasa vaekue Jordán ysyry ha peguahẽ Jericópe. Umi upepegua ha ijere rupi oikóva: amorréo, ferezéo, cananéo, hitíta, gergeséo, hevéo ha jebuséo kuéra opu'ã oñorãirõ haguã pene ndive. Opa umívape che aity pende pópe. 12 Umi mokõi amorréo ruvicha guasúpe katu napehundíri peẽ pene rembiporu ñorãirõme peiporúva reheve. Cheté aha vaekue pene renonderã, amondýi ha amuña chupe kuéra peẽ peguahẽ mboyve. 13 Yvy che ame'ẽva peẽme na pene mbosyva ry'ái vaekue, táva ame'ẽva peẽme napemopu'ãi vaekue. Ko'ágã peiko upépe ha pereko pe'u vaerã mba'e peẽ peñotỹ'ỹ vaekuégui.”
14 He'i chupe kuéra Josué:
—Upévare, pemomba'éke Ñandejárape ha pejapo hembipota pemboyke'ỹ rehe chupe. Umi tupã pende ru kuéra ypykue omomba'e vaekue oiko ramo Éufrates ysyry ha Egipto rupi, peipe'a pende apytégui ha pemomba'e guasu Ñandejárape año. 15 Napemomba'e guasuséi ramo Ñandejárape katu, ko'ágã peje vaerã mba'eichagua tupãmepa pemomba'e guasúta. Pemomba'e guasútapa umi tupã pende ru kuéra ypykue omomba'e guasu vaekue oiko ramo guare Éufrates ysyry rupi, térãpa ko'ágã peikóguima ko'ã amorréo yvýpe pemomba'e guasúta itupã nguérape? Che ha maymáva che rogagua romomba'e guasúta Ñandejárape.
16 Maymáva Israel ñemoñare he'i:
—Mba'eveichave ramo noromboyke mo'ãi Ñandejárape ha noromomba'e guasu mo'ãi ambue tupã. 17 Tembiguái ramo roiko vaekue Egíptope ha Tupã ore Jára ore renohẽ vaekue oréve ha ore ru kuéra ypykuépe upégui. Heta mba'e techapyrã ojapo vaekue ore rehehápe. Mamo tetã roikoha rupi térã mamo rohoha rupi, ha'e oñangareko vaekue ore rehe. 18 Hi'ári, Ñandejára voi omosẽmba vaekue ore renonderãgui amorréo kuéra ha ambue tetãgua ko yvýgui. Ore avei romomba'e guasúta Tupãme. Ha'e niko ore Jára.
19 Ha Josué he'i chupe kuéra:
—Ikatu mba'e vaerã niko pemomba'e guasu Ñandejárape. Peikuaáke ha'e Tupã marangatuha, ha imba'erãnte pende potaha. Pepu'ã ramo hese térã pene rembiapo vai ramo, ha'e ndahesarái mo'ãi. 20 Pemboyke ramo chupe ha peho pemomba'e guasu ambue tupã, Ñandejára ojahéita pende rehe ha heta mba'e vai oguerúta pende ári. Pene rundíta, jepe heta mba'e porã ojapo pende rehehápe.
21 He'i hikuái Josuépe:
—Ndaupéicha mo'ãi. Ore romomba'e guasúta Ñandejárape.
22 Josué he'i chupe kuéra:
—Pene mandu'áke peẽ voi peme'ẽha pene ñe'ẽ ha pejeha pemomba'e guasutaha Ñandejárape.
Ha he'i hikuái:
—Ore voi upéicha ro'e.
23 He'i chupe kuéra Josué Upémarõ:
—Penohẽ umi tupã gua'u ra'ãnga perekóva pende apytépe ha pehundipa. Ha pende py'aite guive peñeme'ẽ Tupã Israel Járape.
24 Maymáva Israel ñemoñare he'i:
—Tupã ore Járape romomba'e guasúta ha he'ívante rojapóta.
Ñe'ẽ me'ẽ Siquémpe
25 Ha upéva upe árape voi Siquémpe, Josué omoĩ kuatiáre maymáva Israel guápe umi mba'e ha'e kuéra ojapo vaerã. Ko ñe'ẽ me'ẽ ha'e kuéra ojapóva, 26 Josué omoĩ kuatia Tupã rembiapoukapy ñe'ẽ ryrúpe. Upéi omopu'ãuka peteĩ ita guasu upe yvyra máta guýpe oĩva Ñandejára rekohápe. 27 Ha he'i Josué maymáva Israel guápe:
—Ko ita oĩta ko'ápe ku ñande rechárõ guáicha, ohendupágui opa umi mba'e Ñandejára he'i vaekue ñandéve. Ko ita oĩta ko'ápe ani haguã ñande japu Tupã ndive.
28 Upéi Josué omondo Israel guápe hógape ha oje'ói maymáva ijyvy teépe.
Josué omano ramo guare
(Jue 2.6-10)29 Opa ko'ã mba'e ojehu rire, omano Ñandejára rembiguái Josué, Nun ra'y. Omano oguerekópe 110 áño. 30 Oñeñotỹ Timnat-Sérahpe, ijyvýpe oĩva Efraín yvytýre, yvyty Gáasgui yvate gotyo. 31 Josué ha umi karai kuéra opyta vaekue hendaguépe, oikuaa opa umi mba'e techapyrã Ñandejára ojapo vaekue Israel rehehápe. Ha'e kuéra oisãmbyhy aja Israel guápe maymáva omomba'e guasu Ñandejárape.
José kãnguekue oñeñotỹ
32 José kãnguekue Israel ñemoñare ogueru vaekue osẽnguévo Egíptogui oñeñotỹ Siquémpe. Oñotỹ hikuái upe yvýpe Jacob ojogua vaekue Hamor ra'y kuéragui 100 pláta pehẽnguére. Yvy oñemboja'o ramo guare kóva ko yvy oñeme'ẽ vaekue José ra'y kuérape.
Eleazar omano ramo guare
33 Omano avei Aarón ra'y, Eleazar. Oñotỹ chupe hikuái Guibeápe, ta'ýra yvýpe. Upéva upe táva, oĩva Efraín yvytýre, niko oñeme'ẽ vaekue ta'ýra Fineéspe.