Xama kelán'a éxpaqhe sokmátsa Jesús
1 Seis ekhem axta keymomáxchek yaqwayam kammok ekhem melwagqayam axta chá'a judíos apkeltéma axta Pascua, apmeyeykekxeyk axta Jesús ma'a Betania, aphamakxa axta m'a Lázaro, cham'a apxátekhásseykmo axta. 2 Kéllánéssegkek axta ektámáxche Jesús ma'a; Marta axta ekmelásekte nento, Lázaro axta anhan aphak nepyeseksa m'a apheykha axta nekha mésa, aptómo xamo' apto m'a Jesús. 3 Seykenteyk axta María un cuarto teyp sokmátsa élánamáxche axta nardo agko', ennókók agko' axta nahan ma'a, kelexpaqhássessegkek axta apmagkok Jesús; keñe axta ektamheykekxo áwa' élyamassáseykekxo. Sawheykekxók axta ekpaqneyam kañe' tegma xa sokmátsa nak. 4 Keñe axta Judas Iscariote, cham'a Jesús apkeltáméséyak apmáheyo axta etlakkassesek yának emakpok ma'a Jesús aptéma appaqmeyesma s'e:
5 —¿Yaqsa ektáha megkólyenyékxo nak ekha ekyánmaga xa sokmátsa nak, hawók trescientos ekhem ekyánmaga nentamheykha xa, yaqwayam enxoho kólpasmok ma'a meyke nak aqsok apagkok?
6 Háwe axta eyke ekyetnakhassamo apwáxok Judas énxet'ák meyke aqsok apagkok aptéma appeywa xa ektáha nak, hakte apmenyexma axta m'a, selyaqye axagkok aptaqmelchesso axta nahan ma'a, apmenyexmeyk axta chá'a selyaqye kélxátaweykekxa axta chá'a m'a. 7 Axta aptemék Jesús apkenagkama s'e:
—Yoho aqsa, taqmelchessásak ma'a ekhem yaqwánxa sa' ko'o hélátawanyek. 8 Exmakha sa' eyke chá'a kélnepyeseksa kéxegke m'a énxet'ák meyke aqsok nak, kaxnók ko'o, maxek sa' chá'a kélnepyeseksa kéxegke.
Lázaro apxénamap yaqwayam emátog
9 Apxámok axta judíos apkellege amya'a apha Jesús ma'a Betania, apkelmeyeykekxeyk axta m'a, háwe axta eyke han wánxa apagkok Jesús apkeltémo elweta', Lázaro axta anhan apkeltémók elweta', cham'a apxátekhásseykmo axta Jesús. 10 Keñe axta m'a apkelámha amonye'e nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok apmáheyo yaqhek ma'a Lázaro, 11 hakte Lázaro axta keñamak apxámokma judíos apkexakha m'a apkelámha apmonye'e nak apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, yaqwayam enxoho etnahagkok melya'ásseyam ma'a Jesús.
Jesús aptaxnegweykekxa Jerusalén
(Mt 21.1-11Mc 11.1-11Lc 19.28-40)12 Apxámok axta nahan énxet apkelmeyeykekxa Jerusalén yaqwayam epásegwakxak ma'a ekhem melwagqayam axta chá'a judíos kéltéma axta Pascua. Keñe axta mók ekhem apkellegaya amya'a énxet'ák apmáheyo ewakxak Jesús ma'a tegma apwányam. 13 Apkelyaqtenneykegkek axta yám'áx'áwa' apkelanyexeykegko Jesús xa énxet'ák nak. Axta aptemék apkelyennaqtéssamo apkelpeywa s'e:
—¡Hosana! ¡Tásek sa' katnehek apxénamap apwa'a nak Wesse' egegkok apcháphasso, Wesse' apwányam nak Israel!
14 Apwetágweykmek axta nahan Jesús xama yámelyéheykok, apchántegkek axta anhan ma'a, ekhawo ektémakxa nak eknaqtáxésamaxche s'e:
15 “Xép tegma apwányam Sión, nágye';
elano, apxegakmek xép
Wesse' apwányam apagkok
yámelyéheykok étkok
apchánte.”
16 Axta nahan elya'áseykegkok sekxók axta Jesús apkeltámeséyak xa aqsok nak, keñe axta kélteméssessama apcheymákpoho m'a Jesús, élxénweykekxoho apkelwáxok apteméssessamakxa ekyetnama eknaqtáxésamaxche ekxeyenma nak ma'a Jesús.
17 Apkeltenneykha axta ektémakxa aqsok apkelwete m'a énxet'ák ektáha axta apkelxegexma'a Jesús, apwóneykencha'a axta Lázaro kañe' takhaxpop apxátekhásseykmo. 18 Axta keñamak apkelanyexeykegko Jesús ma'a énxet'ák, hakte apkellegayak axta amya'a ektémakxa apkelane aqsok sempelakkasso nak agweta'. 19 Keñe axta fariseos aptéma chá'a apkenagkama pók se'e:
—Kélwet'ak kéxegke megkatyapa aqsok negmáheyo anlána'. ¡Kóllano, apxámok énxet'ák apkelyetleykekxa m'a Jesús!
Nápakha griegos apketamso Jesús
20 Nápakha griegos axta anhan apkelpaxqamap ma'a énxet'ák apkelmahéyak axta Jerusalén yaqwayam elpeykeshok Dios ekhem melwagqayam axta judíos. 21 Apya'áyak axta nahan Felipe xa énxet'ák nak, cham'a Felipe apkeñama axta m'a Betsaida, yókxexma Galilea. Axta aptemék apkenagkama s'e:
—Néltamhók negko'o agwetak Jesús.
22 Apxegamchek axta Felipe apkeltennásseykekxo Andrés, apqánet axta apkelxegák apkeltennásseykekxo m'a Jesús. 23 Axta aptemék apkelanagkama Jesús se'e:
—Wokmek kaxwo' ekhem yaqwánxa kólteméssesek apcheymákpoho m'a ektáha nak Apketche énxet. 24 Naqsók ko'o sektáha séláneya kéxegke apteyekmo enxoho hótáhap apaktek náxop keñe megyetsepe', melxeganmaha apteme hótáhap apaktek; ketsekkek agkok hótáhap apaktek, xámok katnehek kélnakxo apyexna. 25 Énxet ektáhakxa enxoho apchásekhayo apyennaqte, emassegwók sa'; keñe sa' ma'a énxet megyásekhe nak ektémakxa apyennaqte keso náxop, keytek sa' ekyennaqte apnények megkatnégwayam néxa. 26 Apmakók agkok ko'o etnehek séláneykha xama énxet, hétlawha sa'; exnók sa' nahan chá'a sekhámxa enxoho chá'a m'a séláneykha nak. Aptemék agkok ko'o séláneykha xama énxet, Táta sa' etnéssesek ekha kéláyo.
Jesús apxeyenma yaqwayam yetsapok
27 “¡Eklegágkok ahagko' ko'o kaxwók élapwayam ewáxok! ¿Háxko sa' ko'o atnehek sekpeywa? ¿Keya sa' atnehek sekpeywa s'e: ‘Táta, hemassésses ko'o s'e sélapwayam nak’? Ekwayak axta eyke ko'o yaqwayam ótak xa ektéma nak. 28 Táta, yána kólteméssesek eyeymáxkoho apwesey exchep.”
Tén axta eklegamaxko kélpeywa eñama néten, axta entemék se'e: “Ekteméssessegkek axta ko'o eyeymáxkoho sekwesey, atnessásekxak sa' eyke makham.”
29 Takha' appáwà axta apkelanagkók ma'a énxet'ák ektáha axta apkellege; keñe axta nápakha aptéma apkelpaqmeyesma s'e:
—Dios apchásenneykha appaqhetchásak.
30 Axta aptemék Jesús apkelanagkama s'e:
—Háwe eñama ko'o yaqwayam hepasmok eklégáxko xa kélpeywa nak, kéxegke yaqwayam kapasmok. 31 Wokmek kaxwók yaqwánxa keykpelchexkohok keso náxop, kóltekkesek sa' kaxwók ma'a ektéma nak éláneykha keso náxop. 32 Élchexneyk sa' agkok ko'o néten, hélyo'ótak sa' apyókxoho énxet'ák.
33 Cháxa apkeltennassama axta Jesús yaqweykenxa katnehek ma'a apketsapma. 34 Axta aptemék apkelátegmoweykegko énxet'ák se'e:
—Segánamakxa negko'o keñamak negya'áseykegkoho apmáheyo exek chá'a megkatnégwayam néxa Mesías. ¿Yaqsak ektáha apxéna nak xép peya kólchexnek néten ma'a ektáha nak Apketche énxet? ¿Yaqsa m'a ektáha nak Apketche énxet?
35 Axta aptemék apkelanagkama Jesús se'e:
—Keytek sa' makham kélnepyeseksa kéxegke élseyéxma, yaqwatakxoho sa' eyke. Kólyentamaxkoho kólweynchamha ekhakxa nak makham élseyéxma, yaqwayam enxoho megkalpelakkasek kayaqtéssóxma; hakte cham'a ektáhakxa enxoho ekweynchámeykha ekyáqtésakxaxma, megkay'asagkehek ekmahágkaxa. 36 Nágkólya'ássem élseyéxma ekyetnakxa nak makham kélnepyeseksa kéxegke, yaqwayam sa' kóltéhek kéleñamakxa neyseksa élseyéxma.
Apxegeykekxeyk axta makham Jesús natámen apteme appeywa xa, apxegánegkessegkek xa énxet'ák nak.
Judíos apya'ásseyam Jesús
37 Apkelya'ásseykmek axta Jesús xa énxet'ák nak, neyseksa axta eykhe apkelane nápaqta'awók ma'a aqsok sempelakkasso agko' nak agweta'; 38 hakte máheyók axta katnehek ma'a ektémakxa axta apnaqtáxéséyak Isaías, apteme axta Dios appeywa aplegasso ektéma axta s'e:
“Wesse', ¿yaqsa axta
megkay'ásseykmo amya'a
nenlegasso axta negko'o?
¿Yaqsa axta apxekmóssama
Wesse' egegkok ma'a
apmopwána?”
39 Apkelya'ásseykmek axta eyke nahan énxet'ák, hakte axta temék nahan aptáxésso weykcha'áhak Isaías se'e:
40 “Apkeláhakkassessegkek
apaqta'ák Dios xa énxet'ák nak,
élyennaqte apkelwáxok nahan
apteméssessók,
yaqwayam enxoho
melwetyehek aqsok,
tén han melya'asagkehek
aqsok;
yaqwayam enxoho
mehélyo'ótek ko'o,
keñe maltaqmelchesseme'.”
41 Apxeyenmeyk axta Isaías xa, hakte apweteyak axta ektémakxa Jesús apcheymákpoho, apxeyenmeyk axta nahan ma'a.
42 Apxámok axta nahan judíos apteme melya'ásseyam Jesús; weykmók axta anhan nápakha m'a énxet'ák ekha nak kéláyo. Axta eyke elxeyenmak nápaqta'awók énxet'ák, hakte fariseos axta apkelayeyk, yaqwayam enxoho megkólántekkesek ma'a kañe' apchaqneykekxexa nak judíos. 43 Hakte apmenyeyk axta m'a ektémakxa nak ektaqmalma apkelxéneykha m'a énxet'ák, keñe axta asextók apkelmopmenyého m'a senxéneykha ektaqmela nak Dios.
Jesús appeywa yaqwayam kalyekpelkohok énxet'ák
44 Axta aptemék apyennaqtéssamo appeywa Jesús se'e: “Énxet ektáhakxa enxoho mehey'ásseyam ko'o, metne nak mehey'ásseyam wánxa ko'o, ekweykekxoho nak apteme mey'ásseyam ma'a Táta, aptáha axta seyáphasso ko'o. 45 Énxet ektáhakxa enxoho sete ko'o, apweteyak nahan ma'a aptáha axta seyáphasso ko'o. 46 Ko'o, sekteme nak élseyéxma, ekwayak axta ko'o keso náxop, yaqwayam enxoho mexmakha neyseksa ekyaqtéssóxma m'a énxet'ák apteme nak mehey'ásseyam ko'o. 47 Keñe m'a énxet apháxenmo nak sekpeywa, keñe melyahakxe', háwe ko'o sekxeyenma yaqwayam kóllegássesagkoho', hakte axta ko'o aweyk yaqwayam wának kóllegássesagkohok énxet'ák keso náxop, wánxa axta aqsa yaqwayam alwagkasek teyp. 48 Énxet ektáhakxa enxoho setaqhessamo ko'o, tén han melyaheykekxoho nak sekpeywa, yetneyk eyke yaqwayam kának kóllegássesagkohok xa: sekpeywa sa' kának kallegássesagkohok ma'a ektemégwokmo sa' néxa ekhem. 49 Hakte maxének chá'a ko'o m'a sekmáheyo ahagko' nak axének; akke apkeltémo chá'a ko'o yaqwánxa atnehek sekpeywa tén han sélxekmósso m'a Táta, aptáha axta seyáphasso ko'o. 50 Ekya'ásegkók ko'o ekméssamo ekyennaqte apnények meyke néxa énxet ma'a Táta segánamakxa apagkok nak. Ekxeyenmeyk chá'a ko'o m'a apkeltémókxa nak chá'a axének ma'a Táta, cham'a sektémakxa nak chá'a ko'o sekxeyenma.”
María oñohẽ mba'e ryakuã porã Jesús rehe
(Mt 26.6-13Mc 14.3-9)1 Páskua arete 6 ára oguahẽ mboyve Jesús oho Betániape, Lázaro ku ha'e omoingove jey vaekue oikohápe. 2 Upépe oñembyaty hikuái pyhare okaru haguã Jesús rérape. Marta ogueroja tembi'u mesápe ha Lázaro oguapy oĩ umi oguapýva mesápe okaru haguã Jesús ndive. 3 María ogueru peteĩ hyru mba'e ryakuã porã nardo etégui ojejapóva ha oñohẽmbaite Jesús pýre. Upéi omokã umi ipy hi'ávape. Ha pe mba'e ryakuã porã omyenyhẽmba pe óga ryepy. 4 Upépe Judas Iscariote, pe omoñuhãtava hína Jesúspe, he'i:
5 --Mba'ére piko noñeme'ẽi ra'e ko mba'e ryakuã porã 300 pláta pehẽnguére oñepytyvõ haguã mboriahúpe?
6 Judas nde'íri péicha ojepy'apýgui imboriahúvare. Chupe oñeme'ẽ pe viru ryru ha'e oñangareko haguã hese, ha upégui ha'e omondáva jepi. 7 Jesús he'i chupe:
--Eheja. Oñongatu niko hína kuri añeñotỹ ramo guarã. 8 Imboriahúva niko oĩta pende apytépe opa árape, chéve katu nahániri mo'ãi.
Ojukase hikuái Lázarope
9 Heta oĩ ohendúva Jesús oĩha Betániape. Upévare, oho hikuái upépe ohecha haguã Jesúspe ha Lázarope avei, ku Jesús omoingove jey vaekue. 10 Upérõ, umi pa'i ruvicha kuéra oñemoĩ peteĩ ñe'ẽme ojuka haguã Lázarope avei. 11 Ha'e rupi oĩ heta ojehejáva chugui kuéra ojerovia haguã Jesús rehe.
Jesús oguahẽ Jerusalénpe
(Mt 21.1-11Mc 11.1-11Lc 19.28-40)12 Heta vaekue umi ohóva Jerusalénpe Páskua areterã. Upe ára ambuépe, opavave ohendu Jesús oguahẽtaha Jerusalénpe. 13 Upémarõ oikytĩ hikuái pindo rope ha Jesús ruguãtĩvo. Osapukái hikuái:
--Tupã toñemomba'e guasu. Toñemomba'e guasu upe Ñandejára rérape oúva. Tupã tohovasa Israel ruvicha guasúpe.
14 Jesús ojuhu peteĩ vúrro ha ojupi hi'ári, Ñandejára Ñe'ẽme he'iháicha:
15 “Ani rekyhyje táva Sión.
Ema'ẽ, nde ruvicha guasu ou hína
peteĩ vúrro ra'y ári.”
16 Ñepyrũrã, Jesús remimbo'e kuéra ndohechakuaái mba'épa he'ise ko'ã mba'e. Jesús ojupi rire yvágape katu, imandu'a hikuái opa ko'ã mba'e ojapo vaekue hikuái oĩha Ñandejára Ñe'ẽme, ha oñe'ẽha Jesús rehe.
17 Umi oĩ vaekue Jesús ndive ha'e ohenói ramo guare Lázarope itakuágui ha omoingove jey ramo guare chupe, omombe'u umi mba'e ha'e kuéra ohecha vaekue upérõ. 18 Upévare, ohendúgui hikuái Jesús ojapo hague mba'e hechapyrãva, osẽmba hikuái ohuguãitĩvo chupe. 19 Umi fariséo katu he'i joa:
--Pehechápa ndaikatu mo'ãiha jajapo hese mba'eve. Pehecha piko mba'éichapa opavave oho hapykuéri?
Greciagua oheka Jesúspe
20 Umi ohóva vaekue Jerusalénpe omomba'e guasu haguã Tupã pe arete jave, oĩ tetã Gréciagui oúva. 21 Umíva oñemboja Felipe rendápe. Felipe niko táva Betsaidagua opytáva yvy Galiléape. He'i chupe hikuái:
--Karai, rohechasemi niko Jesúspe.
22 Felipe oho omombe'u Andréspe, ha oñondive oho omombe'u hikuái Jesúspe. 23 Jesús he'i chupe kuéra:
--Oguahẽma ára ha ko'agãite voi che, yvypóraicha aju vaekue ko yvy ári, añemomba'e guasu haguã. 24 Añetéko ha'e peẽme, peteĩ mba'e ra'ỹi ha'eñónte opyta noñeñotỹi ramo yvýpe ha upépe vaicha omano. Péicha ojehu ramo katu, upéi heta hi'a. 25 Upe hekovére hakate'ỹva, omanóta. Upe hekovére nahakate'ỹiva ko yvy ári katu oikovéta opa ára guarã. 26 Oime ramo oikoséva che rembiguái ramo, tou ta che moirũ. Péicharõ, che aimeháme ha'e avei oĩta. Oĩ ramo oikóva che rembiguái ramo, upévape che Ru ombotuicháta.
Jesús omoherakuã omanotaha
27 Ko'ágã tuicha ajepy'apy aína. Ha piko mba'e ha'éta? Ikatúta nga'u piko ha'e: ‘Che Ru, eipe'a che hegui ko jehasa asy ahasáva’? Upevarã voínte niko aju vaekue. 28 Che Ru, ehechauka mba'éichapa tuicha nde réra.
Upévo, oñehendu peteĩ yvágagui oñe'ẽva, ha he'íva: “Ahechaukáma tuichaha, ha ahechauka jeýne.”
29 Umi upépe oĩva, ohendúvo he'i osunu hague. Oĩ katu he'íva:
--Tupã remimbou niko oñe'ẽ chupe.
30 Jesús katu he'i chupe kuéra:
--Pe oñe'ẽ vaekue noñehendukái che rehehápe, pende rehehápente. 31 Oguahẽma hína ára Tupã ombojovakévo opa yvypórape, ha Aña ko yvy ruvicha oñemosẽta. 32 Ágã ko yvýgui ajehupívo, arupáta che jerére opavavépe.
33 Péicha Jesús omombe'u hína chupe kuéra mba'éichapa ha'e omanóta. 34 Opavave he'i chupe:
--Ñandejára Ñe'ẽme niko he'i pe Mesías nomano mo'ãiha araka'eve. Mba'éicha piko aipóramo nde ere oñemosãingo vaerãha upe yvypóraicha ou vaekuépe ko yvy ári? Mávapa piko aipóramo pe yvypóraicha ou vaekue ko yvy ári?
35 Jesús he'i chupe kuéra:
--Oikóta gueteri pende apytépe pe ohesapéva, ndahi'are mo'ã véimante. Peikónte aipóramo pereko aja ko ohesapéva, ani ágã ho'a pende ári pyhare. Pytũmbýpe oikóva niko ndoikuaái moõ rupípa oiko. 36 Pejerovia pe ohesapévare oiko aja pende apytépe, péicharõ peẽ heseguáta.
Ko'ã mba'e he'i rire, Jesús oho ha okañy chugui kuéra.
Mba'érepa oĩ Jesús rehe ojerovia'ỹva
37 Jesús ojapo ramo jepe heta mba'e hechapyrãva opavave renondépe, ha'e kuéra ndojeroviái hese. 38 Péicha ojehu oiko haguã maranduhára*f** Isaías omoĩ haguéicha kuatiápe:
“Ore Jára, máva piko oguerovia
upe ore romombe'úva?
Mávape piko Ñandejára
ohechauka ipokatu?”
39 Upévare ha'e kuéra ndojeroviái Jesús rehe. Ha Isaías he'i avei:
40 “Tupã omboty chugui kuéra hesa
ani haguã ohecha,
omyakã kuchu
ani haguã ohecha kuaa,
ani ojere ou che rendápe,
ha aipohano chupe kuéra.”
41 Isaías niko he'i vaekue ko'ã mba'e, ohecha haguére Jesús reko mimbipa, ha hese oñe'ẽ.
42 Péicharõ jepe, heta vaekue judío kuéra ojeroviáva Jesús rehe, ha umi oĩ porã porãvéva apytégui avei. Ha'e kuéra katu oguerokirirĩnte ko'ã mba'e, okyhyjégui umi Fariséogui, ha ani haguã omosẽ chupe kuéra pe judío kuéra tupaógui. 43 Ha'e kuéra ohecha ramove hapicha kuéra omomba'e ramo chupe kuéra, Tupã omomba'e rangue.
Jesús ñe'ẽ ohundíta yvypóra kuérape
44 Jesús hatã oñe'ẽ ha he'i:
--Pe che rehe ojeroviáva, ndaha'éi che rehe añónte ojeroviáva. Upéva ojerovia avei che Ru che mbou vaekuére. 45 Pe chéve che recháva, ohecha avei pe che mbou vaekuépe. 46 Che, pe oporohesapéva, aju ko yvy ári ani haguã opyta pytũmbýpe umi che rehe ojeroviáva. 47 Pe che ñe'ẽ ohendúva ha ojapo'ỹva katu, nda che mo'ãi upe ohundítava chupe. Che ndajúi vaekue yvy ári ahundi haguã yvypóra kuérape, aju vaekue aipysyrõ haguã chupe kuéra. 48 Pe ojahéiva che rehe ha ndojapóiva che ñe'ẽ, oguerekóma mávapa ohundíta chupe. Che ñe'ẽngue voi ohundíta chupe ára pahápe. 49 Che niko na ñe'ẽi che jehegui reínte. Che Ru, pe che mbou vaekue, ha'e he'i chéve mba'épa ha'e ha aporombo'e vaerã. 50 Che aikuaa che Ru rembipota ogueruha tekove opa'ỹva. Upévare, che amombe'u umi mba'e che Ru he'i vaekue chéve ha'e haguã.