Levita tén han kelán'a apmeykha naqsa
1 Apmomchek axta levita xama kelán'a apmeykha naqsa eñama axta m'a Belén nak Judá, apha axta m'a makhawo agko' nak egkexe Efraín, meykexa axta makham wesse' apwányam ma'a Israel. 2 Taqnawágweykmek axta eyke m'a kelán'a nak, keñe axta ektaqhémo m'a Belén, aphakxa axta yáp. Cuatro pelten axta temék ekheykekxa m'a, 3 tén axta apkemheykegkokxo m'a levita, yaqwayam enxoho yának keytlakxak makham. Apyentegkek axta xama apkeláneykha, keñe han ánet yámelyeheykok, meyk axta han takha' m'a yáp apxagkok nak. 4 Apmeyk axta han takha' m'a yáp yetlo ekpayheykekxoho apwáxok, apkeltamhók axta han exnakxak xamo' ma'a. Apkelhakmek axta han ántánxo ekhem ma'a yáp apxagkok nak kelán'a, cham'a levita yetlo m'a apkeláneykha, etawagkok axta chá'a aptéyak, énagkok axta han chá'a apyenéyak, tén axta enaqtének han chá'a, 5 axto'ók agko' axta han apnaqxétekhágko peya eltaqhekxak ekwokmo cuatro ekhem. Xama axta peya eltaqhoho', aptáhak axta apcháneya apepháyem kelán'a yáp se'e:
—Etaw sa' amonye' aptaqheykekxa s'e pán nak, nápakhók sa' eykhe, yaqwayam énnáwho'.
6 Apháha axta apqánet aptókagko tén han apyenágko apyenéyak, keñe axta yáp ma'a kelán'a nak apkeltamho makham kalhekxa', tén han kanaqténekxak makham axta'a yetlo élpayheykekxa awáxok. 7 Apkempákxeyk axta eykhe néten peya etaqhohok ma'a levita, apkelenxanakmek axta eyke apepyáta', tén axta aphákxo makham.
8 Wokmek axta cinco ekhem, axto'ók agko' axta apxatakha'a m'a levita peya eykhe etaqhekxa', apkeltamhók axta eyke makham etwekxak apto m'a kelán'a yáp amonye' aptaqheykekxa', yaqwayam enxoho kagkések apyennaqte; aptókek axta apto xamo' ekwokmoho ektaxnakmo. 9 Apkempákxeyk axta néten peya etaqhekxak ma'a levita yetlo m'a kelán'a apmeykha naqsa, tén han apchásenneykha, apkeltennássek axta eyke apepyáta' ektaxnakmo, tén han peya katxek ekhem, tén axta apkeltamho makham exnekxak axta'a, tén han etyenek, yetlo élpayheykekxa awáxok, keñe kalántépok axto'ók agko'. 10 Axta eyke emakók exnekxak makham mók axta'a m'a levita, aptaqhákxeyk axta yetlo m'a kelán'a apmeykha naqsa, tén han apchásenneykha, yetlo han ánet yámelyeheykok apkeltahanchesso axta. Xama axta eyágketwákxo m'a Jebús, cham'a Jerusalén, 11 aptáhak axta apcháneya apchásenneykha m'a levita:
—¿Mannaqténeya axta'a s'e tegma apwányam apagkok nak jebuseos?
12 Apchátegmowágkek axta levita:
—Ma', mogwanchek annaqtének se'e tegma apwányam nak, hakte háwe israelitas apheykegkaxa'. Ólxog sa' aqsa ekweykekxoho m'a Guibeá, 13 sa' kexa annaqteyenwakxak axta'a m'a Guibeá, essenhan ma'a Ramá.
14 Keñe axta apkelxega aqsa, peyk axta katxek ekhem apkelwákxo m'a Guibeá, tegma apwányam apagkok axta m'a Benjamín énxet'ák apagkok. 15 Tén axta apkelyetnakhágwokmo apkelmahágko m'a Guibeá, peya enaqtének axta'a m'a, aptaxnegwokmek axta levita m'a, axta aphakmok ma'a apheykegkaxa axta chá'a énxet'ák elweynchamha m'a tegma apwányam, hakte méko axta ekmésa yaqwánxa enaqtének.
16 Yáqtéssek axta, apyeykhágwa'akteyk axta xama kelaphope apkeñékto aptamheykegkaxa'. Egkexe Efraín axta apkeñamak xa kelaphope nak, aphegkek axta m'a, máxa axta aptemék ma'a énxet apkeñama mók nekha, hakte Benjamín énxet'ák apagkok axta m'a apheykencha'a axta Guibeá. 17 Xama axta apwet'a ekheykha kelaphope m'a apheykegkaxa axta chá'a énxet elweynchamha, aptáhak axta apkelmaxneyáncha'a s'e:
—¿Háxko kéleñamakxa'? ¿Háxko peyk kólmahagkok?
18 Apchátegmowágkek axta levita:
—Yaqwatakxoho negko'o negháha s'e. Néleñamak negko'o m'a Belén, cham'a Judá, peyk ólmahagkok ma'a makhawók agko' nak egkexe Efraín, sekhamakxa nak ko'o. Axta ekheykmok sekxók ko'o m'a Belén, keñe sekmeyákxo makham exagkok, méko eyke xama énxet enxoho segkésso yaqwánxa atyenek se'e. 19 Yetneyk eyke negko'o m'a pa'at, tén han weyke ekto yaqwayam agagkok ma'a yámelyeheykok, yetneyk han nento yaqwayam antawagkok negko'o, tén han vino yaqwayam agyenagkok, ko'o tén han ma'a kelán'a sekmeykha naqsa, keñe han ma'a seyásenneykha nak. Yetneyk negko'o ekyókxoho aqsok.
20 Tén axta kelaphope aptáha apchátegmowágko s'e:
—Nók sa' exagkok. Ko'o sa' almések chá'a ekyókxoho aqsok kélámenyéxa enxoho chá'a. Maltamhók ko'o kólnaqtének axta'a s'e apheykegkaxa nak chá'a énxet elweynchamha.
21 Apnaqlákxeyk axta apxagkok ma'a kelaphope nak, apkelyenyeyásegkek axta sekxók apmagkok ma'a meyk'a, keñe axta aptókagko aptéyak, tén han apyenágko, tén axta m'a kelaphope nak apkelássásegko ektéyak ma'a yámelyeheykok apkelchánte. 22 Apwakhegwokmek axta tegma énxet'ák élmasagcha'a nak apkeltémakxa, apheykha axta m'a tegma apwányam nak, chaqhawók axta m'a élpayheykxexa axta apkelwáxok, aptekpagáha axta átog. Keñe aptáha apcháneya kelaphope ektáha axta apxagkok ma'a tegma:
—¡Etekkes énxet meyk'a apagkok hek xeyk! ¡Ampathetagkok sa' negko'o!
23 Tén axta m'a énxet ektáha axta apxagkok ma'a tegma, aptáha apkeláneya s'e:
—¡Ma', énámakkok! ¡Nágkóllána aqsa aqsok ekmaso agko', meyk'a ahagkok ko'o s'e énxet nak! 24 Heyk eyke han hatte s'e, meyke nak makham kéltemessesseykmoho exma. Heyk han kelán'a apmeykha naqsa nak se'e énxet nak. Alántekkessesek sa' yaqwayam kólteméssessamhok exma, kólteméssesek sa' kélmakókxa enxoho kólteméssesek. Eyke nágkólteméssesha s'e énxet nak, ekhawo nak se'e ektéma nak aqsok ekmaso agko'.
25 Axta eyke elyahákxak aptáhakxa apkeláneya m'a kelaphope nak, tén axta m'a levita aptekkessesa yókxexma m'a kelán'a apmeykha naqsa axta, aptawásegkok axta xa énxet'ák nak, apkelsásawók axta apteméssesseykmoho exma, tén axta apyenyékxo. 26 Kelsakak axta ekmeyákxo makham kelán'a m'a apxagkok axta m'a kelaphope, aphakxa axta m'a atáwa', ketsapwákxeyk axta han ma'a ekpayho nak átog. 27 Xama axta apxatakha'a m'a atáwa', apmeykessek axta átog peya exñekxak makham, apwet'ak axta kelán'a apmeykha naqsa ekyetna m'a ekpayho nak átog, élmágwokmo m'a átog nak. 28 Tén axta aptáha apcháneya s'e:
—Kaxnekxa néten, ólxegekxak makham.
Axta eyke kátegmowágkok ma'a kelán'a. Keñe axta apkexna aqsa ápak néten yámelyeheykok, tén axta apxegákxo makham apmeyákxo m'a apxagkok. 29 Xama axta apwákxo apxagkok, yetlókok axta apma sawo apkelyaqtennágko ápak ma'a kelán'a apmeykha naqsa, apteméssesa doce nekha'a étkók apkelyaqténma, apkexpáncháseyha axta apkelya'asa chá'a ekyókxoho yókxexma nak kañe' Israel. 30 Aptáhak axta chá'a apkelpaqmeta m'a ektáha axta apkelwete:
—Axta agweteyk ekhawo ektéma nak xa, cham'a sekxók axta apkelánteyapma israelitas ma'a Egipto. Kalchetamha sa' sekxók egwáxok, háxko sa' anteméssesek xa.
Peteĩ levíta ha hembireko
1 Yma Israélpe ndaipóri ramo gueteri mburuvicha guasu, oiko vaekue peteĩ levíta*f** Efraín yvyty ruguáre. Omenda peteĩ kuña Belén guáre. Belén niko opyta Judá yvýpe. 2 Ko kuña oiko vai iména ndive ha ojevy túva rógape, Belénpe. Amo 4 mése rupi ohasa, 3 osẽ oho upe levíta oñe'ẽ porã haguã hembirekópe, jahecha ndohojeýipa hendive. Ogueraha hendive peteĩ hembiguái ha mokõi hymba vúrro.
Ha omoguahẽ chupe upe kuña túva rógape. 4 Ohechávo chupe upe kuña ru, torypápe omoguahẽ ha he'i chupe opyta haguã hendive kuéra. Mbohapy ára opyta oiko upe karai rógape, ha upépe opyta okaru ha oke. 5 Irundy ára ko'ẽme katu opu'ã hikuái ha upe levíta oñembosako'i osẽ haguãicha. Upe kuña ru katu he'i chupe:
—Epytána ñañamindu'u'imi, pehupi pu'aka ha upéi katu tapeho.
6 Oguapy mokõivéva okaru. Ha upépe he'i chupe upe kuña ru:
—Epytavéna javy'a ha jake ápe ko pyharépe.
7 Upe levíta katu opu'ã oho haguãicha. Ha upe kuña ru ojerure tereígui chupe opyta haguã, opyta jey oke upépe upe pyhare. 8 Upe 5 arahápe, opu'ã upe levíta pyharevete oho haguãicha. Upe kuña ru katu he'i chupe:
—Epyta jeýna ñañamindu'u'imi.
Oguapy jey okaru mokõivéva hikuái ha péichape ijasaje chugui kuéra. 9 Opu'ãvo upe levíta oho haguãicha hembiguái ha hembireko ndive, he'i chupe upe kuña ru:
—Nderehechái piko ka'aru jeytamaha. Epyta jeýna jake ápe ha javy'a, ágã ko'ẽramo pyharevete pepu'ã ha tapeho.
10 Upe levíta katu ndopytase véima upépe. Osẽ oho hembiguái ha hembireko ndive ha hymba vúrro mokõi reheve. Oguahẽvo hikuái táva Jebús rovái, upéva hína Jerusalén, 11 ha ka'arúguima, hembiguái he'i chupe:
—Japytátapa jake ápe ko'ã jebuséo apytépe?
12 Upe levíta he'i chupe:
—Nahániri ndajapyta mo'ãi ápe. Ko'ãva niko ndaha'éi Israel ñemoñare. Jahamiénte ñaguahẽ meve Guibeápe, 13 ndajapytái ramo upépe, japytáne Ramápe.
14 Ha péicha ohasa meme hikuái. Kuarahy oikévo oguahẽ Guibeápe. Kóva ko táva opyta Benjamín ñemoñare kuéra yvýpe. 15 Opia hikuái upe tapégui ha oguahẽ Guibeápe, oke haguãicha upépe. Ha avave nomoguahẽigui chupe kuéra hógape. Opyta oguapy hikuái okápe plásape.
16 Ka'aruetéma oguahẽ oúvo kokuépe omba'apohágui peteĩ karai. Ko karai niko oiko vaekue Efraín yvytýre. Upégui ou vaekue oiko Guibeápe upépe oikógui Benjamín ñemoñare kuéra.
17 Upe karai ohechávo umi plásape oguapýva, oho oporandu chupe kuéra:
—Peẽ piko moõgua ha mamo peho peína?
18 He'i chupe upe levíta:
—Roju niko Beléngui ha roho hína amo Efraín yvyty rugua gotyo. Che upe rupigua hína. Aha kuri Belénpe sapy'ami, ha péina rojevy roína ore rógape. Avavénte ápe na ore moguahẽi hógape. 19 Roguerekopa niko ro'umi vaerã, ha ore rymba romongaru haguã avei. Mba'evetéko noroikotevẽi.
20 Upe karai katu he'i chupe:
—Jaha ñaguahẽ che rógape ha che tahecha peẽme pene remikotevẽ. Naiporãiko peke ko okápe.
21 Upe karai ogueraha chupe kuéra hógape. Ha imbohupa kuéra oñemopotĩ ha okaru aja, ha'e oho omongaru umi vúrro mokõi. 22 Torypápe oñomongeta jave hikuái hína, ou kuimba'e reko vai atýra ojere upe ógare. Ombota okẽ ha he'i upe karaípe:
—Enohẽ oréve okápe upe kuimba'e nde rógape remoguahẽ vaekue toroiporu.
23 Upe óga jára katu he'i chupe kuéra:
—Anítei che ryvy kuéra upéicha pejapo. Kóva ko kuimba'e niko mbohupa hína che rógape. 24 Tame'ẽna peẽme che rajy, mba'eveichagua kuimba'e ndopokói gueteri hese. Oĩ avei ko kuimba'e rembireko. Tanohẽna peẽme mokõivéva ha pejapo hese kuéra pejaposéva. Peheja ko kuimba'e ha ani pejapo hese mba'eve.
25 Umi kuimba'e reko vai katu ndoikuaaséi mba'eve. Upémarõ upe levíta oguenohẽ chupe kuéra okápe hembireko. Ha upe pyhare pukukue, ko'ẽ meve oiporu hikuái upe kuñáme. 26 Ko'ẽmbávo ou upe kuña iména rendápe, ha oguahẽvo upe karai rógape, ho'a upe okẽme. 27 Iména opu'ãvo oho haguãicha oipe'a óga rokẽ ha ojuhu hembireko upe yvýpe. Ipo mokõive ojepyso okẽ gotyo. 28 He'i hembirekópe:
—Epu'ãpy, jaha.
Hembireko katu mba'eve nde'íri. Upémarõ upe levíta, ohupi hembireko retekue hymba vúrro ári ha oho heseve hógape. 29 Oguahẽvo, oguenohẽ ikyse ha ombo'i hembireko retekue 12 hendápe. Upéi omosarambi ipehẽngue opa Israel retã pýre. 30 Mayma ohecháva he'i:
—Ñande Israel ñemoñare ñasẽ guive Egíptogui ko'ãichagua mba'e ndajahechávai. Iporã niko jaikuaa mba'épa upe jajapótava.