Jacob apwayam Harán
1 Apxegákxeyk axta makham Jacob apmahágko m'a apheykegkaxa nak énxet'ák teyapmakxa ekhem.
2 Apwetágwokmek axta han xama yámelchet ma'a yókxexma nak, nekha axta apkelyagqakxa ántánxo apkelyaqyahéyak apkellókasa apkelyampe m'a nepkések, hakte axta ekyeneykegkaxa chá'a yegmen aqsok kélnaqtósso xa. Yetneyk axta han xama meteymog ekyawe agko' kélapma m'a átog nak yámelchet, 3 chaqnákxeyk axta agkok chá'a ekyókxoho aqsok kélnaqtósso m'a, elkok axta chá'a keláneykha nepkések ma'a meteymog nak yaqwayam elyekwésagkok yegmen ma'a nepkések, tén axta yápekxak chá'a. 4 Aptáhak axta Jacob apkelmaxneyáncha'a keláneykha nepkések se'e:
—Énámakkok, ¿háxko kéleñamakxa kéxegke?
—Harán negko'o néleñamak —axta aptáhak apkelátegmowágko.
5 —¿Kélya'ásegkoya kéxegke m'a Labán, Nahor apketche? —axta aptáhak makham apkelmaxneyáncha'a.
—Éhay, negya'ásegko' —axta aptáhak apkelátegmowágko.
6 —¿Apmeyheya han? —axta aptáhak makham apkelmaxneyáncha'a m'a Jacob.
Éhay, apmeyhek Labán —axta aptáhak keláneykha nepkések—. Chéhe ekxegakmo apketche Raquel xa yetlo eknaqtósso nepkések,
7 Tén axta Jacob aptáha apkeláneya s'e:
—Netnók makham ekhem peya kólxatmekxak nepkések. ¿Yaqsa ektáha megkólagko nak sekxók yegmen, tén sa' kólagkok makham pa'at?
8 Aptáhak axta apkelátegmowágko s'e:
—Mogwanchek eyke negko'o sekxók antéhek xa. Anleyxek chá'a sekxók apkelwa'akto enxoho apyókxoho nepkések, tén han apleya enxoho átog yámelchet meteymog ma'a keláneykha nepkések, keñe ólagkok chá'a yegmen ma'a nepkések.
9 Neyseksa apkelpaqhetchesso axta han Jacob, ekwa'akto Raquel yetlo eknaqleykenta m'a yáp apnaqtósso nepkések, hakte axta éláneseykha chá'a m'a. 10 Xama axta apwet'a Jacob ma'a apyakka' Labán apnaqtósso nepkések, aplekwokmek axta meteymog ma'a kéláhakkasso axta yámelchet átog, apkelágkek axta yegmen ma'a nepkések, 11 tén axta appetsesa appeykesa, apwóneyk axta ekpayhékxo apwáxok. 12 Apkeltennáseyha axta Jacob ektáha étche m'a Rebeca, keñe apephénem ma'a Labán, kétchágkokxeyk axta Raquel éltennássekxo yáp.
13 Apkenyeyk axta Labán apkelanyexágko apleg'a éltennasa apwa'a Jacob, cham'a apyáxa étche, appathetchek axta, keñe appeykesa appetsesa, apyentamákxeyk axta apxagkok. Apkeltennáseyha axta han Jacob ekyókxoho ektáhakxa apweynchámeykha. 14 Aptáhak axta Labán apcháneya s'e: “Naqsók xép apteme émók ahagko'.”
Jacob aptamheykha yaqwayam emok ma'a Raquel tén han Lía
Aphegkek axta xamók Jacob Labán ekweykmoho xama pelten. 15 Aptáhak axta Labán apcháneya Jacob natámen xa:
—Magwásennaha sa' aqsa ko'o exchep meyke ekyánmaga, émók ahagko' eykhe ko'o exchep. Héltennés sa' háxko ekwánxa apmenyeyk ayánmagkasek ekyánmaga aptamheykha.
16 Ánet axta apketchek ma'a Labán: Lía axta ekwesey katnaha étkok, keñe axta sexyók ekwesey Raquel. 17 Keltásek axta aqta'ák kalyeheykha m'a Lía, keñe axta Raquel tásek ma'a ekyókxa. 18 Aptáhak axta apchátegmowágko Jacob se'e, hakte Raquel axta apkelaneyk:
—Atnéssesha sa' ko'o exchep siete apyeyam, yaqwayam amok ma'a Raquel apketche sexyo nak.
19 Keñe axta Labán aptáha apchátegmowágko s'e:
—Payhawók agkések xép, eyke mómenyeyk agkések ma'a apkeñama nak mók nekha'. Exa sa' se'e sekhakxa nak.
20 Aptamheykha axta Jacob ekweykmoho siete apyeyam apmáheyo emok ma'a Raquel, máxa ekyaqwátama axta han temék ekhem apkelányo m'a, hakte apmenyeyk axta. 21 Weykmek axta siete apyeyam, aptáhak axta Jacob apcháneya Labán se'e:
—Hegkés heykxa etáwa', yaqwayam eypetchak ko'o, hakte wokmek néxa m'a séltennassamakxa axta néxa sektamheykha yaqwayam amok.
22 Apkeláneyáha axta Labán apyókxoho m'a apheykha axta neyáwa aphakxa', apkeltamho ey'áwak élyamhopma apkelane. 23 Keñe axta Labán apyentegkesa axta'a Jacob ma'a Lía, háwe axta m'a Raquel, appathetágkek axta han Jacob. 24 Apméssek axta han xama apchásenneykha Labán ma'a Lía, yaqwayam katnehek eyásenneykha, ekwesey axta Zilpá. 25 Keñe axta axto'ók apyekpelchágwokmo Jacob ekyetnawo xamo' ma'a Lía, keñe axta aptáha apcháneya Labán se'e:
—¿Yaqsa ektáha setnéssesa nak ko'o xa? ¿Ya axta atnessáseykha ko'o exchep yaqwayam amok ma'a Raquel? ¿Yaqsa ektáha sélyexancháseyncha'a nak?
26 Aptáhak axta Labán apchátegmowágko s'e:
—Háwe negko'o nentémakxa nélyamhakkasso amonye' m'a egketche sexyo nak, eyke amonye' m'a katnaha étkok nak. 27 Esawhoho aqsa sekxók ekhem élánamáxche élyamhopma m'a Lía, keñe sa' agmések han ma'a Raquel, apmako enxoho makham etneykha siete apyeyam.
28 Apkelyahákxók axta Jacob, keñe axta eksawhéxko ekhem élánamáxche élyamhopma m'a Lía, keñe axta Labán apmésa aptáwa' m'a Raquel. 29 Apméssek axta han Labán xama apchásenneykha m'a Raquel, yaqwayam katnehek eyásenneykha, ekwesey axta Bilhá. 30 Apyepetcheyak axta Jacob ma'a Raquel, apchásekhayók apagko' axta han, axta kaxnawok ma'a Lía, siete apyeyam axta eykhe aptamheykha makham ma'a aphakxa nak Labán.
Jacob apketchek
31 Apweteyak axta Wesse' egegkok ekmasexto apchásekhayo Jacob ma'a Lía, tén axta apméssama yaqwayam kótak étchek, keñe axta Raquel apteméssessama megkate étche. 32 Lósók axta entáhak Lía, wet'ak axta étche, teméssessegkek axta apwesey Rubén, hakte axta entáhak se'e: “Apweteyak ko'o Wesse' egegkok ekyaqhápeykencha'a ewáxok. Sa' eyke seyásekhawo kaxwók ma'a etáwa'.”
33 Wetákxeyk axta makham pók étche Lía, teméssessek axta han apwesey Simeón, hakte axta entáhak se'e: “Apwetayak Wesse' egegkok ekmasexto seyásekhamaxche', cháxa keñamak segkésa nak makham pók hatte.”
34 Wetákxeyk axta makham pók étche, teméssessek axta apwesey Leví, hakte axta entáhak se'e: “Sa' eyke ekyágwokmoho sépetcheykha ko'o m'a etáwa', hakte apqántánxo aptáhak sekwetasso apketchek.”
35 Wetákxeyk axta makham pók étche Lía, teméssessek axta apwesey Judá, hakte axta entáhak se'e: “Sa' eyke selpeykásawo kaxwók Wesse' egegkok.” Keñe axta natámen, ekmassama ekwete étchek.
Jacob oguahẽ Labán rógape
1 Jacob oipykúi hape ha oho kuarahy resẽ gotyo.
2 Upeichahágui, oguahẽ peteĩ ykua ñu mbytépe oĩvape. Ijerekuévo opytu'u hína mbohapy ovecha aty, mymba kuéra hoy'uhápe jepi. Upe ykua juru oñemboty ita guasúpe. 3 Oñembyaty vovénte ovecha rerekua jepi ojepe'áva pe ita ykua jurúgui, ha oñemboty jey ovecha kuéra hoy'upa rire. 4 Jacob he'i chupe kuéra:
—Mamogua piko peẽ?
He'i hikuái:
—Ore Harán pegua.
5 Oporandu jey chupe kuéra:
—Peikuaa piko Nahor ra'y Labánpe?
He'i hikuái:
—Roikuaa.
6 He'i chupe kuéra:
—Mba'éichapa oiko ha'e?
He'i hikuái chupe:
—Oiko porãnteko. Péina itajýra Raquel ou hína ijovecha kuéra reheve.
7 Ha'e he'i chupe kuéra:
—Kuarahy niko ijyvate gueteri hína pembyatýma haguã pene rymba kuéra. Pemboy'úna ha peraha jey pemongaru.
8 Ha'e kuéra he'i:
—Ovecha kuéra oupa rire mante ikatu oñerenohẽ pe ita ykua jurúgui, ha oñemboy'u oñondivepa.
9 Oñe'ẽ gueteri hikuái ha oguahẽ Raquel itúva ovecha kuéra reheve, ha'e niko ovecha rerekua. 10 Jacob ohecha vove Labán rajy Raquélpe oñemboja ykuápe, oipe'a upe ita ykua mbotyha, ha omboy'u isy kyvy Labán ovecha kuéra. 11 Jacob ohetũ Raquélpe, hasẽ soro, 12 ha he'i chupe:
—Che hína Rebeca memby, nde ru reheguáva.
13 Raquel pya'ete oho omombe'u haguã itúvape. Labán, ohendúvo Jacob ou hague, osẽ huguãitĩvo. Oñañuã, ohetũ ha ogueraha chupe hógape. Upépe Jacob omombe'u opa mba'e ojehu vaekue chupe. 14 Labán he'i chupe:
—Nde niko añetehápe che ro'o ha che kãngue reheguáva.
Jacob opyta hendive peteĩ mes pukukue.
Jacob omenda Raquel ha Lea rehe
15 Labán he'i Jacóbpe:
—Nde che ryke'y ra'y ramo jepe, noromomba'apo rei mo'ãi. Aipota ere chéve, mbovýrepa remba'apóta chéve.
16 Labán itajýra mokõi. Ijypykue héra Lea ha upéva kypy'y Raquel. 17 Lea resa iporã asy, Raquel katu kuña ne porãmba jepéva. 18 Jacob iñakã raku Raquel rehe, ha he'i Labánpe:
—Amba'apóta ndéve 7 áño, nde rajy Raquel rehe.
19 Labán he'i:
—Iporãve ame'ẽ ndéve, ame'ẽ rangue oimeraẽvape. Epyta upéicha ramo che ndive.
20 Jacob omba'apo 7 áño Raquel rehe ha ohayhu etereígui chupe, umi áño ha'e ohasa oñandu'ỹre. 21 Upéi he'i Labánpe:
—Oñembotýma umi 7 áño ja'e vaekue. Eme'ẽ chéve nde rajy tamenda hese.
22 Labán ojapo karu guasu ñemenda rehegua maymávape guarã. 23 Pyhare katu ogueraha itajýra Lea, Raquel rendaguépe ha ome'ẽ chupe. Jacob oke hendive. 24 Labán ome'ẽ Léape hembiguairã hembiguái tee Zilpá. 25 Iko'ẽvo ára ambue, Jacob ohecha kuaa ome'ẽ hague chupe Lea, ha he'i Labánpe:
—Maerã piko rejapo péicha che rehe? Amba'apo kuri ndéve Raquel rehe. Mba'ére piko che mbotavy?
26 Labán he'i chupe:
—Ore apytépe niko kóicha: Ore norome'ẽi ore rajy imitãvéva, rome'ẽ mboyve itykéra. 27 Eha'arõ tohasa ko'ã 7 ára vy'a menda rehegua, upéi tame'ẽ avei ndéve ikypy'y remba'apo haguã chéve 7 añove.
28 Jacóbpe iporã upéicha. Ha opa rire upe 7 ára vy'a, Labán ome'ẽ avei chupe itajýra Raquel. 29 Raquélpe itúva ome'ẽ hembiguairã, hembiguái Bilhá. 30 Jacob oiko Raquel ndive ha ohayhuve chupe Léagui. Opyta itio rógape, omba'apove 7 áño.
Jacob ra'y kuéra
31 Léape ombotapykue iména ha ndoke py'ỹiri hendive. Upéicha ramo jepe, Tupã oipytyvõgui chupe, imemby heta. Raquélpe katu ndohejái imemby. 32 Lea hye guasu ha imemby peteĩ mitã kuimba'e ombohérava Rubén, ha he'i: “Ñandejára ohecha ajepy'apyha. Águi che ména che rayhútama.”
33 Hye guasu jey, imemby peteĩ mitã kuimba'e ha he'i: “Ñandejára ohecha aikoha ijaheipýrõ, ha oheja che memby jey.”
34 Upévare ombohéra imembýpe Simeón. Hye guasu jey ha mitã kuimba'e avei imemby. Upérõ he'i: “Ko'ágã che ména che rayhútama, ame'ẽma chupe mbohapy mitã kuimba'e.”
35 Ha ombohéra chupe Leví. Hye guasu jey, kuimba'e jey upe imemby ha osapukái: “Ko'ágã arohory Ñandejárape”.
Upévare ombohéra Judá. Upe rire naimembyvéi.