Negmallane ekteme Dios aptamheykha
1 “Israelitas, kóleyxho sa' se'e: wokmek kaxwók kéxegke yaqwánxa kólyeykhekxak ma'a neyp wátsam Jordán tén han kólyementók kaxwók apchókxa m'a énxet'ák apxámokma apagko' nak tén han apkelyennaqte, megkólhawo nak kéxegke, tén han ma'a tegma apkelyawe, apkelyawe apagko' nak, kélhaxtegkesso nak meteymog netna'awók agko' ma'a nepyáwa'; 2 apkelwányam nahan énxet apheykha m'a kañe' nak, aphóxekcha'ak nahan, aphawók ma'a énxet apwesey axta Anac aptawán'ák neptámen, énxet apyawe axta, kélya'ásegkok eyke kéxegke ektéma axta chá'a apkelxénamakpo s'e: ‘Méko xama énxet apwanchek yenmexekxak ma'a Anac aptawán'ák neptámen nak.’
3 “Kéméxcheyk eyke kólya'asagkohok kéxegke ektáha chá'a apxega kélmonye'e m'a Wesse' kélagkok, tén han aphémo m'a táxa eksawhomól'a kalwatnek aqsok, cham'a peya sa' emasséssók kélmonye'e kéxegke m'a énxet'ák nak tén han etnéssásekxak mékoho. Kólántekkesek sa' kéxegke m'a, kólmasséssók sa' nahan ekmanyehe agko', ekhawo m'a apxeyenmakxa axta chá'a etnéssesek ma'a Wesse' egegkok. 4 Apkelántekkessek sa' agkok kélmonye'e kéxegke Dios Wesse' kélagkok ma'a énxet'ák nak, nágkatne aqsa kélwáxok se'e: ‘Ekpéwomo nentémakxa keñamak segméssama negko'o Wesse' egegkok se'e apchókxa nak’; Wesse' egegkok apkelántekkesso m'a, eñama apkeltémakxa élmasagcha'a. 5 Háwe eñama kéltémakxa ekpéwomo tén han kéltémakxa ektaqmalma yaqwayam kagkések kéxegke xapop apagkok nak ma'a énxet'ák nak; Wesse' egegkok apkelántekkesso kélmonye'e kéxegke m'a, eñama apkeltémakxa élmasagcha'a, yaqwayam enxoho elának nahan ma'a apkeltennassama axta chá'a elának ma'a Abraham, Isaac tén han ma'a Jacob kélyapmeyk nanók axta kéxegke. 6 Kólya'asagkoho sa' megkañama kéltémakxa ekpéwomo kéxegke apmésa Dios Wesse' kélagkok ma'a xapop ektaqmalma nak, hakte kéxegke kélteme énxet'ák élyennaqte agko' kélwáxok.
Énxet'ák Israel apkenmexeykekxa Dios egkexe Horeb
(Ex 31.18—32.35)7 “Kéméxcheyk megkalwagqamagkehek agko' chá'a kéxegke kéllókáseykegko axta chá'a Dios Wesse' kélagkok ma'a yókxexma meykexa nak énxet. Megkamassegweykmok kélenmexeykekxa chá'a m'a Dios, eyeynamo m'a sekxók axta kélánteyapma m'a Egipto, ekwokmoho kélwa'a s'e yókxexma nak. 8 Axta kéllókassók chá'a kéxegke Wesse' egegkok ma'a egkexe Horeb nak, apkeltaqnaweykegkók apagko' axta kéxegke m'a, xegkessamók agko' axta emasséssók. 9 Eyántegkek axta ko'o m'a néten egkexe nak sekmáheyo alwakxak ma'a meteymog élpayhe, cham'a meteymog ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho apkelánesso axta kéxegke m'a Wesse' egegkok, ekheykekxeyk axta ko'o cuarenta ekhem ma'a tén han cuarenta axta'a, meyke sekto tén han meyke sekya m'a yegmen. 10 Élméssegkek axta ko'o Wesse' egegkok ánet meteymog élpayhe, ektáha axta apnaqtáxésso apagko', heykegkek axta nahan kañe' m'a ekyókxoho appeywa apkellegassama axta m'a néten egkexe nak, cham'a neyseksa táxa eyáléwe, negaqneykekxo axta negyókxoho m'a. 11 Yeykhayak axta cuarenta ekhem tén han cuarenta axta'a, sélméssama ko'o Wesse' egegkok ma'a ánet meteymog élpayhe, meteymog ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho nak, 12 tén axta aptéma seyenagkama s'e: ‘Etaqhoho, epekhaksoho sa' etyapok se'e, apkelyetnakhágwokmek ma'a énxet'ák apkelántekkesso axta Egipto. Yahamok agko' apyensakmo apkelánéyak ma'a séltémo axta chá'a ko'o elanagkok, apkelánegkek xama kéleykmássesso m'a sawo kélméxencháseykekxohol'a kólpeykásekxa'.’
13 “Axta aptemék nahan seyenagkama Wesse' egegkok se'e: ‘Ekwet'ak ko'o apteme élyennaqte agko' apkelwáxok xa énxet'ák nak. 14 Heyho sa' aqsa ko'o amasséssók tén han amasseksek apkelxénamap chá'a keso náxop; keñe sa' xép atnéssesek énxet apkelyennaqte tén han apxámokma apagko', mexnawo nak xa énxet'ák nak.’
15 “Xama axta ko'o sekteyapma m'a egkexe nak, cham'a eyáléweykegkaxa axta, élsánteyk axta ánet meteymog élpayhe ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho Dios. 16 Ekwetágweykteyk axta han kéxegke kélláneykegko megkólya'assáxma kélenmexeykekxo m'a Wesse' egegkok, tén han kélláneykegko xama weyke kennawók étkok kéleykmássesso m'a sawo kélméxencháseykekxohol'a kólpeykásekxa', kélyamasma m'a ámay apkeltémókxa axta chá'a kólyetlók ma'a Wesse' egegkok, 17 éxeykenteyk axta ko'o m'a ánet meteymog sélseykenta axta, nekha'a étkók axta ektemessáseykekxak kélnápaqta'awók kéxegke. 18 Tén axta séltekxekxama etapnák xapop nápaqtók Wesse' egegkok, sektéma makham ma'a ekhawo sektémakxa axta m'a sekxók axta, ekweykmoho cuarenta ekhem tén han cuarenta axta'a meyke sekto tén han meyke sekya yegmen, eñama kéltémakxa megkólya'assáxma kéxegke, hakte kélláneykegkek axta aqsok ekmaso nápaqtók Wesse' egegkok ekwokmoho kéllókassama. 19 Égwakkassegkek axta ko'o sekweteya Wesse' egegkok aplo apkeltaqnaweykegko axta kéxegke, xegkessamók agko' axta elnápekxa'; eháxenmók axta eyke sekxók ko'o makham ma'a Wesse' egegkok. 20 Aptaqnagkamók apagko' axta nahan Wesse' egegkok ma'a Aarón, apmáheyók axta nahan emasséssók, ko'o axta eyke nahan ekwagkassók teyp sekpaqhetchessessama maltémo etnéssesek; 21 tén axta ko'o sekmoma m'a weyke kennawók étkok kéleykmássesso kéllane axta kéxegke, élánéseykegko axta megkólya'assáxma, sekyamasma nátex, nekha'a étkók axta ektemessáseykekxa', éxpakháseykekxeyk axta ekwokmoho ektamheykekxo ánek agko'. Ekpalchesseykmek axta ánek ma'a ényahamakxa nak yegmen ekweyweykentamxa nak ma'a egkexe.
22 “Kéllókáseykegkek axta nahan kéxegke Wesse' egegkok ma'a kélheykegkaxa axta Taberá, Masá tén han ma'a Quibrot-hataavá. 23 Xama axta apkeltémo kólántépok Wesse' egegkok ma'a yókxexma Cadés-barnea yaqwayam kólmok ma'a apchókxa apméssamakxa axta, kélenmexeykekxeyk axta eyke nahan ma'a apkeltémókxa axta chá'a kóltéhek, kélya'ásseykmek axta nahan, axta nahan kólyeheykekxohok chá'a, 24 ¡Nanók axta kéltémakxa kéxegke kélenmexeykekxa chá'a Wesse' egegkok, eyeynamo m'a sekxók axta sélweteya ko'o! 25 Eltekxekxegkek axta ko'o etapnák xapop nápaqtók Wesse' egegkok ekweykmoho cuarenta ekhem tén han cuarenta axta'a, hakte apmáheyók axta emasséssók kéxegke m'a Wesse' egegkok, 26 axta ektemék seyenagkama sélmaxnagkama s'e: ‘Wesse' ahagkok, ná emasséssem aqsa s'e énxet'ák nak, xeyep apagkok xa, xeyep axta apkelwagkasso teyp eñama apteme apwányam apagko' tén han apkelántekkesso Egipto yetlo ekyawe apmopwána. 27 Kaxénwakxoho apwáxok ma'a apkeláneykha axta, cham'a Abraham, Isaac tén han ma'a Jacob. Nágkaxén apwáxok ektémakxa nak élyennaqte apkelwáxok se'e énxet'ák nak, tén han apkeltémakxa élmasagcha'a tén han melya'assáxma, 28 yaqwayam sa' megkatnehek amya'a ólxénaxchek yókxexma sẽlántekkessamakxa axta s'e: Mopwanchek apmáheyo elántaxnések Wesse' egegkok ma'a apchókxa apkeltennassamakxa axta chá'a, apkelántekkessegkek yaqwayam elnáhapwók ma'a meykexa nak énxet, hakte apkeltaqnagkamche'. 29 Xeyep énxet'ák apagkok ma'a; xeyep apagkok, xeyep axta apkelántekkesso yetlo ekyawe apmopwána m'a Egipto.’
Ndaha'éi Israel ñemoñare rembiapo porãngue rehe
1 Pehendu peẽ Israel ñemoñare! Peiméma hína pehasa haguãicha Jordán mboypýri ha peñemomba'e pe yvýre oguerekóva tetãgua imbareteve ha hetavéva pende hegui. Itáva kuéra tuicha ha tápia ijerére oĩva ijyvate eterei. 2 Tetãguára pepegua ijyvate ha imbarete. Ha'e kuéra kuimba'e yvate ha pehendúma oje'eha ndaiporiha oñemoĩ vaerã hese kuéra. 3 Ko'ágã pehecháta pende resa tee rupi Tupã Ñandejára ohoha pene renonderã peteĩ tatáicha ombokusuguéva opa mba'e. Ha'e omboguevíta chupe kuéra peẽ peguahẽvo, ha peẽ ikatúta pemosẽ ha pehundi chupe kuéra peteĩ sapy'aitépe, Ñandejára he'i haguéicha.
4 Tupã Ñandejára omosẽ rire chupe kuéra, ani peje pende jupe ha'e pende moinge ha ome'ẽ hague peẽme pe yvy ohepy me'ẽ haguã peẽme pende reko porãnguére. Ndapéichai hína. Ñandejára omosẽta umi tetã guápe, ha'e kuéra iñañágui. 5 Ndaha'éi peẽ pende reko porãgui ha pejapógui pe heko pegua, ohejátava peike pe yvýpe ha peñemomba'e hese. Ha'e omosẽta chupe kuéra, ha'e kuéra iñañágui ha ojapo haguã pe he'i vaekue pende ru kuéra ypykuépe Abraham, Isaac ha Jacob, oñe'ẽ me'ẽgui chupe kuéra. 6 Peikuaa porãke kóva: Tupã ome'ẽ hína peẽme ko yvy ndaha'éi ohepy me'ẽ haguã peẽme pende reko porãgui. Ndapeichaguái ete hína peẽ. Peẽ uvei peikose pene akã rehénte voi ha ndapepoiséi pende reko vaígui.
Israel ñemoñare opu'ã Ñandejára rehe yvyty Horébpe
(Ex 31.18—32.35)7 Ani pende resaráitei mboy jeýpa pembopochy vaekue Ñandejárape yvy ojeiko'ỹháme. Pesẽ guive Egíptogui ko'agãite peve, pepu'ãha rehe hesénte voi peiko. 8 Yvyty Horeb etépe voi pembopochy vaekue Ñandejárape ha eterei voi ave, pene rundi haguãicha. 9 Ajupi vaekue yvyty ru'ãme Ñandejára ome'ẽ haguã chéve umi ita pehẽngue ohai haguépe ñe'ẽ me'ẽ Ñandejára ojapo vaekue pene ndive, upéva hína umi 10 hembiapoukapy. Apyta upépe 40 ára ha pyhare pukukue hay'u ha ha'u rehe mba'eve. 10 Upérõ Ñandejára ome'ẽ chéve umi mokõi ita pehẽngue ha'e ohai haguépe ipo tee rupi pe he'i vaekue peẽme tata apytégui peñembyaty ramo guare yvyty renondépe. 11 Pe 40 ára ha pyhare rire Tupã ome'ẽ vaekue chéve umi mokõi ita pehẽngue ohai haguépe iñe'ẽ me'ẽ.
12 Upéi Ñandejára he'i chéve: “Pya'éke eguejy hendápe kuéra. Péina ne retãgua renohẽ vaekue Egíptogui itujupaitéma ha ojapo hína pe ivai etéva. Ojeíma hikuái che rembiapoukapýgui, ha ojapo ijupe kuéra itupã gua'urã.”
13 Tupã he'i vaekue avei chéve: “Rehecha porãma mba'éichapa ha'e kuéra oikose iñakã rehénte voi. 14 Aníke che jokose. Ahundi etéta voi chupe kuéra, avave imandu'ave'ỹ haguã hese kuéra. Upéi ajapóta nde hegui peteĩ tetã tuichave ha imbaretevéva chugui kuéra.”
15 Upérõ aguejy pe yvyty hendývagui, che pópe umi mokõi ita pehẽngue ojehaihápe ñe'ẽ me'ẽ. 16 Ahecha peẽ na pene ñe'ẽ rendúi hague pe tembiapoukapýpe Tupã Ñandejára ome'ẽ vaekue peẽme, pepu'ã hague hese pejapóvo pene tupã gua'urã peteĩ tóro ra'ãnga ita vera guigua. 17 Upérõ upépe voi pende rovake, ajapete ita rehe umi mokõi ita pehẽngue ha amyangu'ipaite. 18 Upéi katu ajeity jey Ñandejára renondépe che syva yvýre 40 ára ha pyhare pukukue ha'u ha hay'u'ỹ rehe mba'eve. Ajapo upéva peẽ pepu'ã haguére Ñandejára rehe ha pembopochy chupe. 19 Akyhyje Ñandejára pochy rendýgui, ipochy etereígui pene rundi haguãicha peteĩ sapy'aitépe. Ñandejára katu ohendu jey che ñembo'e. 20 Ñandejára avei ipochy eterei Aarón ndive ohundi haguãicha chupe, ha upéva rehe añembo'e avei hese. 21 Ajapyhy pene rembiapo ky'akue, pe tóro ra'ãnga ita vera guigua, ha aity tatápe. Upéi amyangu'i tumi ha amombo iku'ikue ysyry yvytýgui oguejývape.
22 Pembopochy vaekue avei Ñandejárape peime ramo guare Taberá, Masá ha Quibrot-Hataavápe. 23 Ha'e pene mondo ramo guare Cadés-Barnéagui he'ívo peho haguã peñemomba'e pe yvýre ha'e ome'ẽva peẽme, pepu'ã vaekue avei hese ha ndapejeroviái hese pejapo haguã ha'e he'íva. 24 Che poikuaa ypy guive, peẽ pepu'ã vaekue Ñandejára rehe.
25 Che añesũ vaekue Ñandejára renondépe 40 ára ha pyhare pukukue, aikuaágui ha'e oñembopy'a peteĩma hague pene rundívo. 26 Ha añembo'e vaekue péicha: “Nde Tupã che jára! Anína rehundi ne retãgua teépe, nde voi renohẽ vaekue Egíptogui nde pyapy mbaretépe. 27 Ne mandu'ána ne rembiguái kuéra Abraham, Isaac ha Jacob rehe ha ani nde pochy eterei ko'ã che rapicha ahẽ ndive, iñakã kuchúva, iñañáva ha ojaposéva ivaívante voi. 28 Cháke he'ítako hína nde rehe Egiptogua na nde pu'akái hague reroike haguã chupe kuéra pe yvýpe reme'ẽséva imba'erã. He'íta hikuái reraha hague chupe kuéra yvy ojeiko'ỹháme rejuka haguã upépe na nde a'éigui hese kuéra. 29 Ipahápe niko ha'e kuéra hína umi tetãgua nde reiporavo vaekue ne mba'erã ha renohẽ vaekue Egíptogui nde pyapy mbaretépe.”