Tegma nápakha kéltáxésso
1 Apkelanak axta ektámáxche ekyawe Belsasar, wesse' apwányam nak Babilonia, apkeláneyáha axta mil énxet'ák ekyawe nak kéláyo m'a apchókxa', apyenágkek axta vino yetlo wesse' apwányam ma'a ektáha axta apkeláneyeykha. 2-3 Chátsegwokmek axta apyenéyak vino, apkeltamhók axta kólsantagkasek egheykok Belsasar, tén han egheykok élyawe sawo élyátekto élmomnáwa, keñe han sawo élmope élmomnáwa, apkelseykekxa axta Nabucodonosor, apyáp axta, éleñama tegma appagkanamap nak Jerusalén. Kélsánteyk axta m'a egheykok tén han egheykok élyawe, apkelmáha axta apyena wesse' apwányam vino xa egheykok nak, yetlo apnaqteyegka'a, tén han kelán'a apkelmeykha naqsa, keñe han ma'a apyókxoho ektáha axta apkeláneyeykha epásegwók ektámáxche ekyawe. 4 Apyókxoho axta apyenágkok vino, apkelpeykásawók axta m'a aqsok apkeláyókxa nak, élánamáxche nak sawo ekyátekto ekmomnáwa, tén sawo ekmope ekmomnáwa, sawo ekyexwase, sawo ekyentaxno, yántéseksek tén han meteymog.
5 Pelakkassek axta ektepa xama kélmek, yetlókok axta han ektáxésso kélaphék ma'a nápakha tegma ekpayhókxa axta éltátchesakxa m'a cháléwasso. Xama axta apwet'a wesse' apwányam ektáxésa kélmek ma'a nápakha tegma, 6 mopeykxók axta nápat, apkelpexyennegkek axta apkeye. 7 Tén axta apyennaqtésa appeywa apkelwónencha'a m'a apkelya'áseykegkoho nak chá'a aqsok ekpowásamáxche', tén han énxet ekha apmopwancha'a, tén han apwetayo nak chá'a aqsok yaqwánxa katnehek, apheykha nak Babilonia, aptáhak axta apkeláneya s'e:
—Énxet ektáha enxoho apkelyetsete xa kéltáxésso nak, keñe han séltennasso enxoho ko'o ektémakxa ekpeywa, kóltaxneyásekxak sa' apáwa apmomnáwa hómáyok, kólnatmeyásekxak sa' han cadena sawo ekyátekto ekmomnáwa, exek sa' chá'a m'a ketók sekhamakxa nak ko'o, sektémakxa nak wesse' apwányam.
8 Apkelántaxneyk axta kañe' tegma m'a apyókxoho ekha nak apkelmopwancha'a, apkelásenneykha axta m'a wesse' apwányam, méko axta eyke apya'áseykegkoho enxoho ektémakxa kéltáxésso, tén han apmopwána eltennásekxohok ma'a wesse' apwányam. 9 Yágwokmók axta aqsa apyegwakto apkeye m'a wesse' apwányam Belsasar, mopeykxók agko' axta nápat. Axta elya'ásegkok aptamhágkaxa m'a énxet'ák ekyawe nak kéláyo apagkok ma'a wesse' apwányam, 10 leg'ak axta apkelpáxameykha wesse' apwányam ma'a egken, tén han ma'a énxet'ák ekyawe kéláyo ektáha axta apkeláneyeykha, yetlókok axta han ektaxnegwayam ma'a élánéxchexa axta ektámáxche ekyawe, axta táhak se'e:
—¡Megkamassegwomek sa' apteme wesse' apwányam! Nágkatneykha apwáxok, nágkamópekxa nápát, 11 hakte apheyk xama énxet se'e aptémakxa nak xép wesse' apwányam, appékessáseyak nak chá'a m'a Dios appagkanamap espíritu apagkok. Hakte cham'a aptémakxa axta wesse' apwányam ma'a apyáp axta exchep wesse', cháxa énxet nak, wetamaxcheyk axta ektaqmalma apyekpelchémo aqsok, tén han apmopwána, keñe han apya'áseykegkoho aqsok, ektéma nak ma'a aqsok kéláyókxa'. Axta keñamak wesse' apwányam Nabucodonosor, apyáp axta exchep wesse', apteméssessama apkemha apmonye' nepyeseksa apkelyohóxma, tén han apkelya'áseykegkoho nak chá'a aqsok ekpowásamáxche, ekha nak apkelmopwancha'a, tén han apwetayo nak chá'a aqsok yaqwánxa katnehek ma'a apchókxa nak, 12 hakte cham'a Daniel, apteméssessama axta apwesey wesse' apwányam Beltsasar, apyetnegkek axta apwáxok ma'a espíritu apya'áseykegkoho apagko' nak aqsok, tén han apmopwána, tén han apyekpelchémo, keñe han apya'áseykegkoho ektémakxa kélwanmagko, apmopwána exének ektémakxa m'a amya'a megkólya'áseyak nak, tén han elánekxak ma'a aqsok ekmáske nak ampékásekxa'. Yáneyha sa' Daniel wesse', sa' eltennaksek ektémakxa kéltáxésso nak nápakha tegma.
13 Kélyentamákxeyk axta Daniel aphakxa m'a wesse' apwányam, aptáhak axta wesse' apwányam apkelmaxneyáncha'a s'e:
—¿Xeyepya Daniel? ¿Xeyepya axta han apkelxegexma'a m'a judíos apkelmoma axta wesse' apwányam Nabucodonosor, táta axta ko'o, kéleñama axta kélnaqleykenta m'a Judea? 14 Eklegayak ko'o exchep apha apwáxok Dios espíritu apagkok, tén han ektaqmalma apyekpelchémo, keñe han apmopwána aqsok, tén han apyekpelchémo aqsok. 15 Kélnaqlánteyk eykhe ekha nak apkelmopwancha'a s'e apheykha nak seyókxa', yaqwayam elyetsetek se'e amya'a nak, tén han héltennaksek ektémakxa', makke elya'ásegkok ektémakxa'. 16 Eklegayak eyke ko'o exchep apmopwána exnek epékásekxak aqsok ekpowásamáxche, tén han ekmáske nak agya'asagkoho'. Apwanchek sa' agkok xép apkelyetseta s'e amya'a nak, tén han séltennásekxo enxoho ektémakxa, wának sa' kóltaxneyásekxak apáwa apmomnáwa hómáyok, tén han kólnatmeyásekxak cadena sawo ekyátekto ekmomnáwa, tén han exek ketók sekhakxa sektémakxa nak wesse' apwányam.
17 Aptáhak axta Daniel apchátegmowágko:
—Katnehek agkok xa aqsok apmáheyo nak hélmések aqsa wesse', egkés pók énxet apmáheyo nak exnések ma'a apxagkok aptaqmalma nak. Alyetsetchesek sa' eyke aqsa ektáhakxa nak kéltáxésso nápakha tegma wesse'.
18 “Dios meyke nak ekhémo axta apmésso aptémakxa axta wesse' apwányam Nabucodonosor, apyáp axta exchep wesse', tén han apcheymákpoho, tén han ekha kéláyo. 19 Elyahakxohok axta chá'a apyókxoho énxet'ák, tén han ma'a énxet'ák mók ektémakxa nak chá'a apkelpaqmeyesma, elpexyennók axta chá'a apmonye', eñama m'a ektémakxa axta apmésso ekha apmopwána m'a Dios. Elnápok axta chá'a m'a apmakókxa enxoho chá'a elnápok, melnápek axta chá'a memakókxa enxoho chá'a elnápok, ekha kéláyo axta han chá'a etnéssesek ma'a apmakókxa enxoho chá'a etnéssesek, mékoho axta han chá'a etnéssesek ma'a apmakókxa enxoho chá'a etnéssesek. 20 Xama axta apmoma eyeymáxkoho apwáxok, tén han aptéma ekyennaqte apwáxok yetlo apcheymákpoho, keñe kélyementameykekxo m'a aptémakxa axta ekha apmopwána, tén han apcheymákpoho apteme wesse' apwányam. 21 Kéltekkessegkek axta nepyeseksa apnámakkok, aqsok nawhak axta aptamheykekxa'; yámelyeheykok nawha'ák axta appaxqeykha, pa'at axta aptók ektémól'a weyke, yássessegkek axta yálye m'a apyókxa, ekwokmoho apya'ásegwokmo ekha apmopwána m'a Dios meyke nak ekhémo, nepyeseksa m'a aptamheykegkaxa nak chá'a kelwesse'e apkelwányam énxet, tén han apteméssesso chá'a apkeláneykha apchókxa m'a apmakókxa enxoho chá'a etnéssesek. 22 Tén han xépxa wesse' Belsasar, ektáha axta apketche m'a Nabucodonosor, apya'ásegkok eykhe m'a ektémakxa axta m'a, makke eyeylaqtéssók apwáxok. 23 Apkenmexeykekxeyk xép Wesse' egegkok, apkeltémo kólsantagkasek egheykok tén han egheykok élyawe ekhéyak axta m'a tegma appagkanamap, apkelmáha axta apyena vino xa, yetlo m'a ektáha axta apkeláneyeykha, apkelpeykásawók han ma'a aqsok kéláyókxa élánamáxche nak sawo ekyátekto ekmomnáwa, tén han sawo ekmope ekmomnáwa, sawo ekyexwase, sawo ekyentaxno, yántéseksek tén han meteymog; aqsok kéláyókxa megkate nak exma, megkañe nak ektemegweykmoho exma, megkay'áseyak nak aqsok. Melpeykessamók ma'a Dios apmésso nak apyennaqte wesse', tén han apmésso nak chá'a ekyókxoho m'a apkelanakxa enxoho chá'a. 24 Cháxa keñamak apcháphasa nak kélaphek ektáxésa s'e ektéma nak amya'a: 25 MENÉ, MENÉ, TEKEL tén han PARSÍN. 26 Cháxa ekteme xa amya'a nak: MENÉ: Dios apkelyetsáteykegkok ekwánxa ekhem apteme wesse' apwányam xép, wesse', appekkenchessek han néxa; 27 keñe TEKEL ekxeyenma: kélyetsáteyák xép kelyetsáteyak wesse', apkexyókok han; 28 keñe PARSÍN ekxeyenma: ekyeptamáxche neyseksa m'a aptémakxa nak wesse' apwányam, énxet'ák medos sa' kólmeyásekxa', tén han persas.”
29 Yetlókok axta han apkeltémo kólántaxneyásekxak apáwa apmomnáwa hómáyok wesse' apwányam Belsasar ma'a Daniel, keñe han apkeltamho kólnatmeyásekxak ma'a cadena sawo ekyátekto ekmomnáwa, keñe axta apkeltennásegko apyókxoho énxet'ák, peya kaxwók exek ketók aphakxa m'a Daniel aptémakxa nak wesse' apwányam.
30 Cháxa axta'a nak, apmatñakxa axta m'a Belsasar, wesse' apwányam apagkok axta m'a caldeos, 31 apmákxeyk axta aptémakxa nak wesse' apwányam ma'a Darío, apkeñama axta m'a yókxexma Media. Sesenta y dos apyeyam apagkok axta m'a Darío.
Karu guasu Belsasar rógape
1 Belsasar, Babilonia ruvicha guasu, ohenói karu guasúpe mburuvicha guasu kuéra hetãmegua. Upe karu guasúpe heta ho'u hikuái kaguy. 2-3 Opiguy joparáma ramo, Belsasar ojerure ojegueru haguã chupe umi kópa ha tása guasu pláta ha órogui ojejapo vaekue. Umíva itúva Nabucodonosor oguenohẽ ha ogueraha vaekue Tupã tupaógui oĩva Jerusalénpe. Ha ojererúvo umíva, mburuvicha guasu ha ambue mburuvicha kuéra, hembireko ha ikuña kuéra reheve ho'u pype kaguy. 4 Ho'u joa hikuái kaguy ha omomba'e guasu itupã gua'u kuéra ojejapóva óro, pláta vrónse, fiérro, yvyra ha itágui. 5 Peichaháguinte ojehecha peteĩ po oñepyrũva ohai ikuãme pe ogykére upe tataindy ohesape porãvehápe. Ha mburuvicha guasu ohecha mba'éichapa pe po ohai ohóvo. 6 Upépe hova sysyipa ha hesa'yju mimbi kyhyjégui ha oñepyrũ oryrýi osusũ ipy guive, iñakã meve. 7 Oñemoĩ osapukái ou haguã mba'e kuaaha, karai arandu kuéra ha mba'e rechahára mbyja kuérare oma'ẽva, ha he'i chupe kuéra:
—Upe ikatúvape omoñe'ẽ pe ogykére ojehaíva ha omombe'u chéve mba'épa he'ise, chupe amondéta ao pytã jeguápe, amoĩta ijajúri ajurigua órogui ojejapóva, ha oikóta chugui mburuvicha mbarete che retãme.
8 Ha umi karai arandu oike upe kotýpe ha ndaipóri omoñe'ẽ kuaáva pe ogykére ojehaíva térã ikatúva omombe'u chupe mba'épa pe he'iséva. 9 Mburuvicha guasu Belsasar opyta tuicha okyhyje, hesa'yjupaite ha mburuvicha kuéra ndoikuaái mba'épa ojapóta. 10 Isy katu ohendu pe ayvu omopu'ãva Belsasar ha umi mburuvicha hendive oĩva, ha oho oike upe ha'e kuéra oĩháme, ha he'i chupe:
—Toikovéke mburuvicha guasu opa ára! Ani rejepy'apýtei mba'evére ha ani péicha nde resa'yju. 11 Ne retãme oĩ hína peteĩ kuimba'e oisãmbyhýva chupe umi tupã imarangatúva espíritu. Nde ru Nabucodonosor mburuvicha guasúrõ guare, pe kuimba'e rehe ojehecha vaekue iñakã porã, iñarandu ha imba'ekuaaha tupã nguéraicha. Upévare nde ru Nabucodonosor omoĩ vaekue chupe paje apoha, mba'e kuaaha, karai kuéra arandu ha mba'e rechahára mbyjáre oma'ẽva ruvicha ramo ñane retãme. 12 Ha'e héra hína Daniel ha mburuvicha guasu ombohéra chupe Beltsasar. Ha'e oguereko peteĩ espíritu avave oguereko'ỹva, ome'ẽva chupe arandu ha mba'e kuaa oikuaa haguã mba'épa he'ise umi mba'e ñande képe jahecháva, omombe'u haguã umi mba'e ojekuaa'ỹva, ha ojora haguã umi mba'e avave ikatu'ỹva ojora. Ehenoika Daniélpe. Ha'e he'íta ndéve pe reikuaaséva.
Daniel ojora ojehaíva ogykére
13 Daniel ojereraha mburuvicha guasu rendápe, ha ha'e he'i Daniélpe:
—Nde piko hína Daniel? Nde piko judío hína, che ru Nabucodonosor ogueru vaekue hembiguairã? 14 Ahendu Tupã espíritu oĩha nde pype ha ne akã porã, ne arandu ha ne mba'e kuaaha. 15 Ahenoika kuri ko'ápe umi karai arandu omoñe'ẽ haguã chéve ko'ã ñe'ẽ, ha upéi he'i haguã chéve mba'épa he'ise. Ha mba'eve ndoikuaái hikuái. 16 Ahendu nde ikatuha rejora umi mba'e avave ikatu'ỹva ojora. Remoñe'ẽ ramo ko'ã ñe'ẽ ogyke rehe oĩva ha ere chéve mba'épa he'ise, romondéta ao pytã jeguápe, amoĩta nde ajúri ajurigua órogui ojejapóva, ha ndéta mburuvicha mbarete che retãme.
17 Upérõ Daniel he'i chupe:
—Topytapánte ndéve umi mba'e reme'ẽséva chéve ha emoĩ che rendaguépe peteĩ oikoséva nde róga guasúpe. Amombe'úta ndéve, che ruvicha guasu, mba'épa he'ise umi ñe'ẽ ogykére ojehaíva.
18 Tupã yvatetegua omoĩ vaekue nde ru Nabucodonosórpe mburuvicha guasúrõ ha ome'ẽ chupe mba'eta ha omoherakuã guasu chupe. 19 Ha omombarete haguére chupe, opa tetã ha opaichagua ñe'ẽme oñe'ẽva, omomba'e chupe ha oryrýi vaekue kyhyjégui henondépe. Ha'e ojuka térã oheja oikove oipotávape, oity ha omyakã rapu'ã oipotávape. 20 Ojejapo itereíma ramo katu, ha ojapógui ivaíva okuaase'ỹ rehe mba'eve, okúi iguapyhágui ha ojepe'a chugui ituichakue. 21 Oñemosẽ yvypóra apytégui ha oiko tymbáicha. Vúrro saite apytépe oho oiko, vakáicha kapi'i rehe okaru ha ysapy mante hi'ári ho'a, ohecha kuaa peve Tupã yvatetegua oĩha opa mburuvicha ári, ha ha'e omboguapyha mburuvicha guasúrõ ha'e oipotávape. 22 Ha nde ita'ýra Belsasar katu reñembotuichase, reikuaa ramo jepe umi mba'e chupe ojehu vaekue. 23 Nde reja'yvere Ñandejára yvágape oĩva ndive rerukávo ne mesápe umi kópa ha tása guasu itupao pegua, ha ne mbohupa kuéra ndive re'u pype kaguy ha remomba'e guasu tupã nguéra óro, pláta, vrónse, fiérro, yvyra ha itágui ojejapóva. Umíva niko ndohechái, nohendúi ha ndoikuaái mba'eve. Tupãme katu neremomba'e guasúi, ku ipópe oĩva nde rekove ha ipópe oĩ opa mba'e nde rejapóva. 24 Upévare ha'e ombou upe po, ohai haguã ko'ã ñe'ẽ: 25 MENE, MENE, TEKEL ha PARSIN. 26 Umíva he'ise ko'ã mba'e: MENE, Tupã omoĩ mboy árapa nde reisãmbyhýta ne retã ha araka'e opáta. 27 TEKEL: Nde reñeha'ã mba'e ra'ãhápe, ha rejejuhu nde vevyiha. 28 PARSIN: Ne retã oñemboja'o ha oñeme'ẽta tetã Media ha Pérsiape.
29 Upérõ mburuvicha guasu Belsasar omonde Daniel rehe ao jegua pytã, omoĩka ijajúri ajurigua órogui ojejapóva, ha omoĩ chupe mburuvicha mbarete ramo hetãme.
30 Upe pyharépe voi ojejuka Belsasar, umi caldéo ruvicha guasu,