Josías apteme wesse' apwányam
(2 Re 22.1-2)1 Ocho apyeyam apagkok axta apkeynamo apteme wesse' apwányam Josías treinta y un apyeyam axta apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén. 2 Leklamók axta apwáxok Wesse' egegkok ektémakxa aqsok apkelane m'a Josías, hakte apyetlamchek axta m'a aptémakxa axta m'a David, apyapmeyk nanók axta, meyke apyetnakhásseyam xama enxoho.
Josías apkelyetnakhasso aqsok élmasagcha'a
3 Apkeynamók axta apketamso Josías ma'a Dios apagkok axta m'a apyapmeyk nano' David, apketkok apagko' axta eykhe makham, cham'a ekweykmo axta ocho apyeyam apteme wesse' apwányam. Keñe ekwokmo doce apyeyam apteme wesse' apwányam apkeynawo apcháxñáseykekxa m'a tegma apwányam Judá tén han Jerusalén ma'a kélpeykessamókxa axta chá'a aqsok kéláyókxa, cham'a kéleykmássesso nak Aserá, tén han ma'a mók kéleykmássesso, tén han ma'a sawo égmenek nak kélpeykáseykekxa kéleykmassáseykha kéláncháseyak, 4 kélmasséssekmek axta han nápaqtók ma'a kélwatnéssamakxa axta chá'a aqsok ma'a Baal. Apkeltamhók axta kóltemessásekxak nekha'a étkók Josías ma'a kélwatnamakxa nak chá'a aqsok ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok ekheykegko axta m'a néten nak. Apkeltamhók axta kólekkexekxak ma'a kéleykmássesso nak Aserá, tén han ma'a mók kéleykmássesso nak, tén han ma'a kélpeykáseykekxa nak sawo égmenek kéleykmassáseykha kéláncháseyak; ánek axta aptemessáseykxa', tén axta apkexpaqheyncha'a m'a takhaxpop apagkok axta m'a énxet'ák apkelnáhakkassamo axta chá'a aqsok apnaqtósso elmések. 5 Apkelwatneykxeyk axta han chá'a apexchakkok apkelmaxnéssesso énxet'ák agkok ma'a néten nak élwatnamáxchexa aqsok agkok kéleykmássesso, cháxa aptáhakxa axta apcháxñásekxo m'a Judá tén han Jerusalén. 6 Axta han aptemessásak ma'a tegma apkelyawe nak Manasés, Efraín tén han Simeón, ekweykekxoho m'a Neftalí, keñe han ma'a apheykegkaxa nak chá'a énxet'ák, yetlo m'a apyókxoho tegma apkelyawe nak. 7 Apkelyaqnegkásegkek axta m'a élwatnamáxchexa nak aqsok, tén han ma'a kéleykmássesso Aserá, tén han ma'a mók kéleykmássesso nak, ánek axta aptemessáseykxa', apmasséssekmek axta han ma'a ekyókxoho élwatnamáxchexa axta chá'a aqsok ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok, ekyókxoho nak ma'a kañe' Israel. Tén axta aptaqháwo makham Jerusalén.
Weykcha'áhak segánamakxa ekwetamaxchekxa'
(2 Re 22.3—23.3)8 Apkeláphássek axta elanagkokxak Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, Dios apagkok nak, cham'a Safán, Asalías axta apketche, tén han Amasías, apkemha apmonye' axta m'a tegma apwányam, tén han ma'a Joás, aptáxéssesso axta chá'a weykcha'áhak, Joacaz axta apketche, cham'a ekweykmo axta dieciocho apyeyam apteme wesse' apwányam, natámen axta apcháxñáseykekxa m'a apchókxa', keñe han ma'a tegma appagkanamap. 9 Tén axta apkelya'aweykxo m'a apkemha apmonye' apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok Hilquías, apkelméssek axta m'a selyaqye kélso axta m'a Dios tegma appagkanamap apagkok, tén han apcháncheseykekxa axta apkeltaqmelchesso átog levitas, éleñama m'a tegma apkelyawe Manasés tén han Efraín, énxet'ák apkelheykekxa axta m'a Israel, tén han ma'a ekyókxoho nak Judá, keñe han Benjamín, tén han ma'a apyókxoho énxet'ák apheykha nak Jerusalén. 10 Tén axta kélmésa m'a yaqwayam axta elanagkokxak ma'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, yaqwayam enxoho eyánmagkasek chá'a apkeltamheykha m'a apkeláneykekxa nak tegma appagkanamap. 11 Kélmeyásegkek axta selyaqye m'a apkelánéyak nak chá'a yántéseksek, tén han apkelámha apmonye'e nak chá'a apkeltamheykha, yaqwayam elmok chá'a m'a meteymog kélhaxyawasso nak, keñe han yámet yaqwayam kóltéhek éltegyésso tegma, tén han yaqwayam kólnegkenek néten éltegyésso m'a tegma apchahayo axta apkelmopso m'a apkelwesse'e apkelwányam nak Judá.
12-13 Aptaqmelchessamók axta apkeltamheykha xa énxet'ák nak, Jáhat tén han Abdías axta apkeltennasso chá'a yaqwánxa elanagkok ma'a, apteme axta levitas, aptawán'ák neptámen axta m'a Merarí, tén han Zacarías keñe han ma'a Mesulam, aptawán'ák neptámen axta m'a Quehat, aptamhéyak axta apkelámha apmonye'e. Axta han apkeltennasso chá'a yaqwánxa elanagkok ma'a apkelpata nak chá'a aqsok, keñe han apkelmésso chá'a apkeltamheykha m'a apyókxoho apkeltamheykha nak ma'a kélláneykekxa tegma. Apkelpáwasso axta eyke m'a apyókxoho levitas, weykcha'áhak apnaqtáxéseyak axta eyke han chá'a nápakha', tén han apkelámha apmonye'e, tén han apkeláneykha átog.
14 Xama axta kéllekwákxo selyaqye kélso axta m'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, apwet'ak axta weykcha'áhak Wesse' egegkok segánamakxa apagkok ma'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok Hilquías, kélmésso axta eñama m'a Moisés. 15 Yohok axta han apkeltennasa m'a Safán, aptáxésso axta chá'a weykcha'áhak, apwetákxo weykcha'áhak Wesse' egegkok segánamakxa apagkok ma'a Wesse' egegkok nak tegma appagkanamap apagkok; apméssek axta han weykcha'áhak ma'a Safán, 16 apsákxéssek axta wesse' apwányam, tén axta aptáha apxéna s'e:
—Apkelánegkek ekyókxoho apkeltamho axta elanagkok xép ma'a apkeláneykha wesse'. 17 Apkelpeykesákxeyk sawo ekmope élmomnáwa ekheykegko nak ma'a tegma appagkanamap, apkelmeyásegkek ma'a apkelámha apmonye'e nak chá'a apkeltamheykha, tén han ma'a apkelánémap nak chá'a elanagkok.
18 Apkeltennássek axta han Safán ma'a wesse' apwányam, apmésa xama weykcha'áhak ma'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok Hilquías; apkelyetsetchessek axta han wesse' apwányam ma'a Safán. 19 Xama axta apleg'a wesse' apwányam ektáhakxa ekpeywa m'a weykcha'áhak Wesse' egegkok segánamakxa apagkok, apkelyepteyk axta apkelnaqta, 20 yetlókok axta apteme apkenagko Hilquías, tén han Ahicam, Safán axta apketche, keñe han Abdón, Micaías axta apketche, tén han Safán, aptáxésso axta chá'a weykcha'áhak, tén han Asaías, appasmeykha nak chá'a aptamheykha wesse' apwányam:
21 —Hélmaxnéssessekxa hana ko'o Wesse' egegkok, tén han ma'a énxet'ák apkeleymomap nak Israel tén han Judá, ektémakxa ekxeyenma s'e weykcha'áhak ekwetamaxchekxa nak; hẽltaqnaweygkok sa' kexa negko'o m'a Wesse' egegkok, hakte axta yaháxenmók aptémakxa axta apkelanagkama Wesse' egegkok ma'a ẽlyapmeyk nanók axta negko'o, axta han eláneykegkok ekyókxoho ektémakxa nak ektáxésamaxche s'e weykcha'áhak nak.
22 Apxegkek axta Hilquías yetlo apkelxegexma'a m'a wesse' apwányam axta apkelyéseykha yaqwayam elxog ey'ókxak ma'a eklegasso axta Dios appeywa, kelán'a ekwesey axta Huldá, Salum axta aptáwa', Ticvá axta apketche, Harhás axta aptáwen, apkeltaqmelchesso axta chá'a m'a kélxátamakxa nak apáwa m'a tegma appagkanamap. Axta eghak Huldá m'a kaxwe apheykegkaxa axta énxet'ák ma'a Jerusalén, xama axta kélpaqhetchesa, 23 keñe ektáha eyátegmowágko s'e:
—Keso aptáhakxa apchátegmowéyak Wesse' egegkok, Dios apagkok nak Israel se'e: ‘Kólteme sa' kólának énxet ektáha nak apkelápháseykha hélmaxnegwaták ko'o, 24 sektáha sekpeywa, ko'o sektáha nak Wesse': Wahak sa' ko'o aqsok ekmaso s'e yókxexma nak, tén han nepyeseksa s'e énxet'ák apheykha nak, ekhawo nak ekyókxoho ektémakxa nak ekmaso negha eknaqtáxésamaxche nak se'e weykcha'áhak, kélyetsetchesa exchek nápaqtók ma'a wesse' apwányam nak Judá. 25 Hakte élyamasmeyk ko'o kéxegke, kélwatnéssegkek han aqsok ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok ma'a mók aqsok kéláyókxa nak, elókassegkek ma'a ekyókxoho aqsok kéllánéyak nak; cháxa keñamak seklawa nak ko'o sektaqnawaya s'e yókxexma nak, megkamassehek nahan sektaqnagko. 26 Kóltennés sa' wesse' apwányam Judá, apkeláphasso exchek kólmaxnegwaták Wesse' egegkok, aptáha han appeywa Wesse' egegkok, Dios apagkok nak Israel se'e: Aphaxnawók axta exchep ma'a aplege nak, 27 apyelaqtéssek axta han apwáxok, apkelyahákxók axta apleg'a sekpeywa peya ko'o wanmexek se'e yókxexma nak, tén han ma'a apheykha nak ma'a, chaqhak axta han apwáxok aptémakxa nahaqtók ko'o, apkelyepteyk axta apkelnaqta, apkelekxagweyha axta han nahaqtók ko'o, cháxa keñamak sekhaxnawo nak aptáhakxa. Éltennássek ko'o exchep xa, ko'o sektáha nak Wesse'. 28 Wohok sa' ko'o exchep yetsapok meyke ektáhakxa, epáxaqwakxak sa' ma'a apyapmeyk nano', metagkehek sa' aqsok ekmaso peya nak ko'o wahak se'e yókxexma nak, tén han nepyeseksa énxet'ák apheykha nak kañe'.’
Apkeltaqháwok axta m'a wesse' apwányam apkeláneykha, yaqwayam esakxések xa amya'a nak. 29 Tén axta wesse' apwányam apkeltamho kóláneyha m'a apyókxoho apkelámha apmonye'e nak Judá tén han Jerusalén, yaqwayam enxoho yaqnekxa'. 30 Keñe axta wesse' apwányam tén han ma'a apyókxoho apkelennay'a nak Judá, keñe han ma'a apheykha nak Jerusalén, tén han apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, keñe han levitas, tén han ma'a apyókxoho énxet'ák, apketkók tén han apkelwányam, apkelmeyákxo m'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok. Cháxa apkelyetsetchesakxa axta han wesse' apwányam ekyennaqte agko' ekyókxoho ektémakxa ekpeywa m'a weykcha'áhak, ekhémo mók nélpaqhetchásamáxche', kélweteykekxa axta m'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok. 31 Keñe axta wesse' apwányam apkenmeyncha'a m'a nekha nak meteymog émha apagkok, apxénchek axta han elyahakxohok ma'a Wesse' egegkok, tén han elának ekyókxoho m'a apkeltémókxa nak antéhek, keñe han ma'a apchánamakxa nak antéhek, tén han ma'a segánamakxa apagkok, yetlo ekmámnaqso' agko', tén han elának éltémókxa nak antéhek ma'a ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho, ekyetna nak eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak. 32 Tén axta apkeltamho elxének elanagkok ma'a apyókxoho énxet'ák nak Jerusalén, tén han Benjamín, apheykha axta m'a. Apkelánegkek axta énxet'ák Jerusalén ma'a ekhémo mók nélpaqhetchásamáxkoho apagkok axta m'a Dios, Dios apagkok axta m'a apyapmeyk nano'. 33 Apmasséssekmek axta Josías aqsok ekmaso agko' axta élánamáxche m'a ekyókxoho xapop apagkok nak israelitas, apkeltamhók axta elpeykeshok Dios Wesse' apagkok ma'a apyókxoho apheykha axta m'a Israel. Axta elyenseykmok Wesse' egegkok aphamakxa axta makham ma'a, Dios apagkok axta m'a apyapmeyk nano'.
Oisãmbyhy Josías
(2 R 22.1-2)1 Josías oguereko 8 áño oñepyrũrõ oisãmbyhy, ha oisãmbyhy Jerusalénpe 31 áño. 2 Josías rembiapokue iporã Ñandejára renondépe, oguatágui itúva ypykue David rape rupi, opia'ỹre mba'evépe.
Josías omoĩ porã jey opa mba'e
3 Áño 8ha oñepyrũ haguépe oisãmbyhy, imitã ramo jepe, Josías oñepyrũ oheka Tupã, itúva ypykue David Járape. Ha áño 12hápe oñepyrũ omopotĩ Judá ha Jerusalén opaichagua tupã gua'u tupaógui, Astarté*f** ha tupã gua'u kuéra ra'ãngágui ita verágui ojejapóva, 4 ha oityka yvýre hovake opaichagua Baal*f** kuéra altar ha oñemyangu'i umi ojehapyha insiénso oĩva umíva ári, umi Astarté*f** ra'ãnga, umi tupã gua'u ha umi ta'ãnga ita térã ita vera ñemboyku pyre guigua; umíva omyangu'i tumi yvy timbóicha ha omosarambi oñeñotỹháme umi omomba'e guasu vaekue chupe kuéra. 5 Ijaltar kuéra ári ohapyka avei umi ipa'i gua'u kuéra kãnguekue, ha upéicha omopotĩ vaekue Judá ha Jerusalén. 6 Upéicha avei ojapo Manasés, Efraín, Simeón ha Neftaligua peve táva kuérape, ha opa ijerére. 7 Oity yvýre altar, Astarté ha tupã gua'u kuéra ra'ãnga, omyangu'i tumi umíva ha ohundi opa altar ojehapyha insiénso oĩva Israel rupi. Upéi ou jey Jerusalénpe.
Ojejuhu kuatia oĩháme Tupã rembiapoukapy
(2 R 22.3—23.3)8 Áño 18 oisãmbyhy haguépe, omopotĩ rire upe tetã ha tupao, omondo Asalías ra'y Safán, táva ruvicha Amasías ha hembijokuái joa Joacaz ra'ýpe, omyatyrõ haguã Tupã Ijára tupao. 9 Ko'ãva oho pa'i guasu Hilquías rendápe ha ome'ẽ chupe upe viru ojereraha vaekue tupaópe ha umi levíta ha okẽ rerekua ombyaty vaekue Manasés ha Efraínpe, umi opytávagui Israélpe, ha opa Judá ha Benjamín ha Jerusalén guágui. 10 Upéi ome'ẽ hikuái tupao ñemopu'ã rerekuápe, ha'e kuéra ohepyme'ẽ haguã umi omba'apóvape tupao ñemyatyrõme. 11 Ome'ẽ avei yvyra kytĩha ha óga mopu'ãha kuérape, ojogua haguã ita oñekytĩva ha yvyra kuéra tupaópe guarã, mburuvicha guasu kuéra Judagua oheja vaekue oñembyaipa.
12 Ko'ã kuimba'e ojapo hembiapo kuéra hekoitépe. Huvicha kuéra ramo oĩ Merarí ñemoñaregua levíta Jáhat ha Abdías; ha Quehat ñemoñaregua Zacarías ha Mesulam. Ko'ãva oisãmbyhy pe tupao ñemyatyrõ. Opa ko'ãva, levíta vaekue ha ombopukuaa opaichagua mba'epu. 13 Ha'e kuéra avei oisãmbyhy umi mba'e rerojaha ha umi omba'apóvape tupao ñemyatyrõme. Oĩ avei levíta kuatia haiha, oĩ sãmbyhyhára ha oĩ okẽ rerekua.
14 Oguenohẽvo pe pira pire ojereraha vaekue tupaópe, pa'i Hilquías ojuhu pe kuatia ojehaihápe Ñandejára rembiapoukapy, oñeme'ẽ vaekue Moisés rupi. 15 Upépe voi ha'e omombe'u mba'e haihára Safánpe ojuhu hague tupaópe kuatia Ñandejára rembiapoukapy rehegua ha ome'ẽ chupe upe kuatia. 16 Safán ogueraha upe kuatia mburuvicha guasúpe ha he'i chupe:
—Ne rembiguái kuéra ojapo opa mba'e ere vaekue chupe kuéra. 17 Oguenohẽ pe viru oĩva tupaópe ha ome'ẽ umi omba'apóvape.
18 Upéi Safán he'i mburuvicha guasúpe: —Pa'i Hilquías ome'ẽ chéve peteĩ kuatiañe'ẽ.
Ha Safán omoñe'ẽ pe kuatia mburuvicha guasúpe.
19 Mburuvicha guasu, ohendúvo Ñandejára rembiapoukapy, omondoro ijao, 20 ha pya'e he'i Hilquías, Safán ra'y Ahicam, Micaías ra'y Abdón, kuatia haihára Safán ha mburuvicha guasu rembiguái Asaíaspe:
21 —Tapeho peporandu*f** Ñandejárape, che rérape ha opa umi Israel ha Judápe opytáva rérape, mba'épa he'i pe kuatia ñe'ẽ ojejuhu vaekuépe. Oimearã Ñandejára ipochy hendy hína ñane ndive, ñande ru kuéra ypykue ndoikuaaséi haguére mba'eve chugui ha ndojaposéi haguére pe Ñandejára he'i vaekue.
22 Hilquías oho ohechávo maranduhára kuñávape hérava Huldá, Salum rembireko. Ko Salum, Ticvá ra'y ha Harhás remineno, pe oñangarekóva ao kuéra tupao peguáre. Huldá oiko Jerusalén pegua Barrio mokõiháme. 23 Huldá he'i chupe kuéra:
—Kóicha he'i Tupã Israel Jára: ‘Peje upe pene mbou vaekuépe peporandúvo chéve, 24 che, pende Jára, ha'eha kóicha: Amboúta ivaíva ko táva ha umi ápe oikóva ári. Opa umi mba'e vai ojehaíva pe kuatia ñe'ẽme pehendu vaekue Judá ruvicha guasu renondépe, amboúta pende ári. 25 Che hegui niko peñemomombyry ha pehapy insiénso tupã ambue kuérape. Upévare che pochy hendy umi mba'e pejapóvare. Hendýma hína che pochy ko peimeháre, ha ndogue mo'ã véima. 26 Peje aipo ramo Judá ruvicha guasúpe, pene mbou vaekue peporandúvo chéve, che Tupã Israel Jára ha'eha avei kóicha: Rejapo haguére upe rehendu vaekue, 27 ha rembyasy ha reñemomirĩ haguére che renondépe rehendúvo umi mba'e ha'éva ojehutaha ko táva ha umi ko'ápe oikóvape, ha reñemomirĩ haguére ha nde ao remondoro, ha rejahe'o haguére che renondépe, che avei rohendu. Che opa mba'e Jára ha'e ndéve. 28 Remanóta py'a guapýpe ha rehóta reñembyaty nde ru kuéra ypykue ndive, rehecha'ỹre pe ivai etéva ahekuavótava ko táva ha umi ko'ápe oikóva ári.’
Mburuvicha guasu remimbou kuéra ojevy ha ogueraha chupe umi ñe'ẽ. 29 Upérõ mburuvicha guasu ohenoika opa myakãhára*f** Judá ha Jerusalén guápe, oñembyaty haguã. 30 Upéi mburuvicha guasu, kuimba'e kuéra Judagua, opavave Jerusalénpe oikóva, pa'i kuéra, maranduhára kuéra ha pe tetãgua oĩ haguéicha, oho tupaópe. Upépe mburuvicha guasu omoñe'ẽ hatã chupe kuéra opa mba'e oje'éva pe ñe'ẽ ñome'ẽ rehegua kuatiápe, ojejuhu vaekue tupaópe. 31 Upéi mburuvicha guasu oñembo'y pe horkon imba'éva ykére, ha ome'ẽ iñe'ẽ Ñandejára renondépe iñe'ẽ rendúvo chupe, ojapóvo hekoitépe ha ipy'aite guive opa umi hembiapoukapy, ha ombyajévo opa mba'e ojehaíva pe kuatiápe. 32 Upéi he'i opa Judá ha Benjamingua upépe oĩvape, ome'ẽ haguã Tupãme iñe'ẽ ha he'i haguã chupe ojapotaha opa mba'e he'íva hikuái iñe'ẽ me'ẽme. Ha umi Jerusalengua ojapo iñe'ẽ ome'ẽva Tupã itúva kuéra ypykue Járape. 33 Josías oipe'apa umi tembiapo ahẽ oikóva opa Israel rupi, ha he'i opa umi oikóva Israélpe omomba'e guasu haguã Tupã Ijárape. Ha ha'e oikove aja, ndojeíri hikuái Tupã itúva kuéra ypykue Járagui.