Ezequías apteme wesse' apwányam
(2 Re 18.1-3)1 Veinticinco apyeyam apagkok axta apkeynamo apteme wesse' apwányam Ezequías, veintinueve apyeyam axta apteme wesse' apwányam Jerusalén. Abí axta ekwesey egken, Zacarías axta apketche kelwána. 2 Leklamók axta apwáxok Wesse' egegkok ektémakxa aqsok apkelane m'a Ezequías, ekhawo ektémakxa axta ekyókxoho aqsok apkelane m'a David, apyáp nano' axta. 3 Axta apkelmeykáseykekxa atña'ák Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, apmoma axta aptamheykha apkemha apmonye' pelten, ektáha axta xama apyeyam apteme wesse' apwányam, apkeláneykekxeyk axta. 4 Keñe axta apkeláneyáncha'a m'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, tén han levitas, axta apchánchesákxak ma'a apchaqneykekxexa nak chá'a énxet'ák, ekyawakxa nak apwáxok tegma, ekyetno nak ekpayho ekteyapmakxa ekhem. 5 Aptáhak axta apkeláneya s'e: “Levitas, kóleyxho sekpeywa: kóláxñásekxa sa' kaxwók kélyempe'ék, kólmópeyásekxoho sa' han ma'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, Dios apagkok axta m'a kélyapmeyk nano'. Kólántekkes sa' kañe' tegma appagkanamap ma'a ekyókxoho aqsok élmanyása nak. 6 Apyamasmeyk axta apkelyetleykha Wesse' egegkok ma'a ẽlyapmeyk nano', asagkek axta aqsok apkeláneyak nápaqtók Wesse' egegkok, Dios egagkok nak, apyamasmeyk axta. Massegkek axta apkelányo, aptaqnawágweykmek axta m'a aphakxa axta chá'a Wesse' egegkok. 7 Apkelápeykegkokxeyk axta m'a atña'ák nak émha amonye' nentaxnamakxa tegma, apkelsapancháseykegkek axta cháléwasso, massegkek axta han apkelwatno m'a aqsok ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok, massegkek axta han apkelwatnésso kélnaqtósso Dios nak Israel ma'a tegma appagkanamap nak. 8 Axta keñamak Wesse' egegkok apkeltaqnaweykegko m'a énxet'ák Judá tén han Jerusalén, keñe axta aptemessásekxo segyegwakkassamo nak agweta', tén han élmeneymáxchexa', ekhawo ektáhakxa nak kélwet'a kéxegke kélaqta'ák kélagko'. 9 Axta keñamak aptekyóma ẽlyapmeyk nanók axta negko'o m'a neyseksa kempakhakma, keñe m'a egketchek apkelennay'a tén han kelwán'ák, keñe han egnaqteyegka'a élmomaxko. 10 Xénchek ko'o kaxwók ewáxok axnéshok mók sélpaqhetchásamáxkoho Wesse' egegkok, Dios apagkok nak Israel, yaqwayam kamaskok sẽltaqnawéyak negko'o. 11 Étchek, kóllána chá'a kélánémaxchexa kóllána', hakte apkelyéseykha kéxegke Wesse' egegkok yaqwayam kóllának chá'a apkeltamhókxa enxoho chá'a kóllána', tén han kólteméssesha chá'a, yaqwayam kólwatnések chá'a m'a aqsok ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok.”
12 Keso levitas apkeynamo axta apkeltamheykha s'e: Máhat, Amasai axta apketche, tén han Joel, Azarías axta apketche, cháxa aptáha Quehat aptawán'ák neptámen; keñe axta Merarí aptawán'ák neptámen se'e: Quis, Abdí axta apketche, tén han Azarías, Jehaleel axta apketche; keñe axta Guersón aptawán'ák neptámen se'e: Joah, Zimá axta apketche, tén han Edén, Joah axta apketche; 13 keñe axta Elisafán aptawán'ák neptámen se'e: Simrí tén han Jehiel; tén axta Asaf aptawán'ák neptámen se'e: Zacarías tén han Matanías; 14 keñe axta Hemán aptawán'ák neptámen se'e: Jehiel tén han Simí; tén axta Jedutún aptawán'ák neptámen se'e: Semaías tén han Uziel. 15 Apchánchesákxeyk axta sekxók apnámakkok apancha'awo', keñe axta apkelaxñásekxo apyempe'ék apyókxoho nak; tén axta apkelántaxna m'a tegma appagkanamap yaqwayam yáxñásekxa', eñama axta apkeltémo etnahágkok ma'a wesse' apwányam, ekhawo ektémakxa nak ma'a Wesse' egegkok segánamakxa apagkok.
16 Keñe axta apkelántaxna kañe' tegma appagkanamap ma'a apkelmaxnéssesso nak Dios énxet'ák apagkok, yaqwayam yáxñásekxoho'. Apkelántekkessek axta ekyawakxa apwáxok tegma m'a ekyókxoho aqsok élmanyása nak, apkelwetágwayam axta m'a kañe' tegma nak, apkelsókek axta levitas ma'a alwáta nak Cedrón. 17 Émha amonye' ekhem, apkemha apmonye' pelten axta apkeynawo apkeláxñáseykekxa, ekhem ocho axta apkelwokmo m'a apwáxok nentaxnamakxa nak Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok. Ocho ekhem axta makham appenchásegko apkeláxñáseykekxa m'a eyeymomáxche nak tegma appagkanamap, dieciséis ekhem axta appenchásegko. 18 Apkelmeyákxeyk axta m'a wesse' apwányam Ezequías apxagkok, aptáhak axta apcháneya s'e: “Negaxñásekxeyk negko'o apyókxoho m'a tegma appagkanamap nak: cham'a élwatnamáxchexa nak aqsok kélnaqtósso, yetlo ekyókxoho aqsok kélmeykegkaxa nak chá'a, tén han mésa kélnegkenmakxa nak chá'a pán kélpagkanchesso Wesse' egegkok, yetlo m'a ekyókxoho aqsok kélmeykegkaxa nak chá'a. 19 Nennegkenwa'akteyk han ekheykegkaxa nak chá'a ekyókxoho aqsok ekheykegkaxa nak chá'a, néláxñásekxeyk han, cham'a wesse' apwányam Ahaz axta apkelántekkesso, aptémakxa axta wesse' apwányam, eñama apyamasma apyetleykha m'a Wesse' egegkok, hágkek kaxwók ma'a amonye' nak ekwatnamáxchexa aqsok, Wesse' egegkok nak apagkok.”
20 Axto'ók agko' axta apxatakha'a wesse' apwányam Ezequías, apchánchesákxeyk axta m'a apkelámha apmonye'e nak ma'a tegma apwányam, keñe apmeyákxo m'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok. 21 Apnaqlákxeyk axta siete weyke étkók kelennay'awo, siete nepkések apkelennay'awo', siete nepkések apketkók tén han siete yát'ay apketkók, yaqwayam etnehek apmésso naqsa Wesse' egegkok, ekyaqmageykekxa melya'assáxma m'a wesse' apwányam nak apnámakkok, tén han ma'a énxet'ák nak Judá, keñe han yaqwayam kólaxñásekxak ma'a tegma appagkanamap nak. Apkeltamhók axta wesse' apwányam elwatnések aqsok kélnaqtósso apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok ma'a néten nak ekwatnamáxche aqsok Wesse' egegkok nak apagkok. 22 Apkelnapchek axta apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok ma'a weyke étkók kelennay'awo', apkelmákxeyk axta éma agkok, keñe axta apkelexpaqheyncha'a m'a ekwatnamáxchexa nak aqsok. Apteméssessek axta han ma'a nepkések apkelennay'awo' nak, tén han ma'a nepkések apketkók nak.
23 Tén axta apnaqlákxo yát'ay apketkók apkenmágkaxa m'a wesse' apwányam, keñe han ma'a apyókxoho énxet'ák nak, yaqwayam etnehek apmésso naqsa ekyánmaga melya'assáxma, apnegkenchek axta apmék néten apqátek aqsok kélnaqtósso. 24 Apkelnapchek axta apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, apyegkenchek axta éma apagkok ma'a néten nak ekwatnamáxchexa aqsok, apteméssesa apmésso naqsa ekyánmaga melya'assáxma, yaqwayam kataksek megkólyaqmagkáseykekxa melya'assáxma m'a apyókxoho énxet'ák nak Israel, hakte apkeltamhók axta wesse' apwányam kólwatnések apyókxoho énxet'ák nak Israel.
25 Apméssek axta han apheykha Ezequías levitas ma'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, yaqwayam elpáwaksek chá'a m'a ekho nak sokpayhe étkók élyaqye, yát'axpog, tén han arpa, apkeltémókxa axta katnehek ma'a David, tén han Gad, apteme axta apwetayo aqsok apxekmósso Dios, aptamheykha m'a wesse' apwányam apchásenneykha, keñe han apmésso axta m'a Natán, apteme axta Dios appeywa aplegasso. Hakte cháxa segánamakxa nak, apmésso axta Wesse' egegkok ma'a apkellegasso nak appeywa.
26 Apchaqnáha axta levitas yetlo apkelmeykha m'a apkelpáwasso David axta apagkok, keñe han apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok ma'a apkelaqkahasso nak. 27 Tén axta Ezequías apkeltamho kólwatnek aqsok kéltósso m'a néten nak ekwatnamáxche aqsok. Xama axta eyeynawo ekwatnamáxche m'a aqsok kéltósso, keynawók axta han kélmeneykmássesso m'a Wesse' egegkok, tén han kélpáwasso m'a apkelaqkahasso, yetlo kélpáwasso m'a wesse' apwányam David axta apagkok. 28 Apkeltekxeyágkek axta aptapnák énxet'ák apkelpeykásawo Wesse' egegkok neyseksa élmeneykmásamáxche negmeneykmasso, keñe han apkelpáwasso apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok ma'a apkelaqkahasso nak. Wokmók axta han apkelmeneykmasso ekwokmoho eksawhéxko ekmeyesma m'a aqsok kéltósso ekwatnamáxche. 29 Xama axta eksawhéxko xa, apkeltekxeyágkek axta aptapnák apkelpeykásawo Wesse' egegkok ma'a, wesse' apwányam tén han ma'a apyókxoho ektáha axta apkelxegexma'a.
30 Tén axta wesse' apwányam Ezequías, tén han ma'a énxet'ák ekha axta kéláyo, apkeltamho elmeneykmássesek Wesse' egegkok levitas salmos, David axta apmeneykmasso, tén han Dios appeywa aplegasso Asaf. Apkelmeneykmássek axta yetlo élpayheykekxa agko' apkelwáxok ma'a énxet'ák nak, apkeltekxeyágkek axta han aptapnák xapop apkelpeykásawo.
31 Tén axta Ezequías aptáha apkeláneya énxet'ák se'e: “Kélpagkanchásexcheyk kaxwók kéxegke Wesse' egegkok, kólyepetchegwatámho sa' kaxwo', kólsantagkas sa' han aqsok kélnapma, tén han aqsok kélmésso naqsa ekxeyenma nak kélwáxok ma'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok.” Apkelsákxeyk axta énxet'ák ma'a apnaqtósso apkelnapma, tén han aqsok apkelmésso naqsa ekxeyenma nak apkelwáxok, keñe axta m'a apmáheyo apagko' nak chá'a elanagkok, apkelmésa m'a aqsok apkelwatno. 32 Setenta axta ekyókxoho weyke kelennay'awók apnaqleykekxa axta m'a énxet'ák yaqwayam elwatnek, cien axta m'a nepkések apkelennay'awo, keñe doscientos ma'a nepkések apketkók. Apyókxoho axta apkelmésso Wesse' egegkok xa, yaqwayam elwatnek. 33 Seiscientos axta ekyókxoho weyke kélmésso, keñe tres mil ma'a nepkések.
34 Axta han esawhawok apkelhaxyawáseyak émpe'ék aqsok kélnaqtósso yaqwayam kalwatnaxchek ma'a appasmo apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, hakte apqántawók axta, appasmeyk axta yaqwayam esawhagkok apkeltamheykha m'a aptémo xamo' nak levitas, ekwokmoho apkelaxñásekxo han apyempe'ék ma'a pók apkelmaxnéssesso nak Dios énxet'ák apagkok; hakte apmenyeyk axta eláxñásekxak apyempe'ék ma'a levitas, axta kaxnók ma'a apkelmaxnéssesso nak Dios énxet'ák apagkok. 35 Xámok agko' axta han yaqwayam kólmések ma'a kélnaqtósso élwatnamáxche', keñe han pexmok agkok nak ma'a kélnaqtósso ektekyawa segwetassamo nak sẽlásekheykekxoho, tén han ma'a kélmésso naqsa nak vino kélyepetchessamo nak chá'a m'a aqsok kélnaqtósso élwatnamáxche'.
Cháxa ektépeykxexa axta makham élánamáxche aqsok ma'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok. 36 Payhekxeyk axta apwáxok Ezequías tén han ma'a apyókxoho énxet'ák nak, eñama apteméssesakxa axta énxet'ák ma'a Dios, hakte kelánexcheyk axta ekmanyehe agko' ma'a ekyókxoho aqsok.
Oisãmbyhy Ezequías
(2 R 18.1-3)1 Ezequías oñepyrũrõ oisãmbyhy oguereko 25 áño ha oisãmbyhy Jerusalénpe 29 áño pukukue. Isy héra Abí, Zacarías rajy. 2 Ezequías rembiapokue iporã Ñandejára renondépe iporã haguéicha itúva ypykue David rembiapokue. 3 Oñepyrũvo oisãmbyhy, mes peteĩha, áño peteĩháme, oipe'a ha omyatyrõ umi tupao rokẽ. 4 Upéi ohenói pa'i ha levíta kuérape, ombyaty pe plása kuarahy resẽ gotyo guápe, 5 ha he'i chupe kuéra: “levíta kuéra, pe che rendúke: peñemopotĩ*f** ha pemopotĩ avei Tupã Ñandejára ha ñande ru ypykue Jára róga. Peipe'a tupaógui opa mba'e ipotĩ'ỹva. 6 Ñande ru ypykue opu'ã haguére Tupã Ñandejárare ha ojapo ivaíva hesa renondépe, oheja chupe, ndohechasevéi chupe ha oñemomombyry ha'e oikohágui. 7 Omboty hikuái umi tupao rogaguy rokẽ, ombogue umi mba'e rendy, ndohapyvéi insiénso ha noikuave'ẽvéi tupaópe mymbahapy*f** Tupã Israel Járape. 8 Upévare Ñandejára ipochy Judá ha Jerusalén ndive, ha oheja oiko chugui kuéra peteĩ mba'e oporomongyhyje ha oporomondýiva; oiko opavavépe toryjárõ peẽ voi pehecha haguéicha pende resa tee rupi. 9 Upévare ñande ru kuéra ho'apa ñorãirõme ha ojereraha tembiguairã ñande ra'y, ñande rajy ha ñane rembireko kuéra. 10 Ko'ágã che ame'ẽse che ñe'ẽ Tupã Israel Járape opoi haguã ipochýgui ñane ndive. 11 Upévare che ra'y kuéra, aníke pepytu'u, Ñandejára pende poravo haguére peime tapia haguã henondépe pejapo haguã ha'e he'íva ha peikuave'ẽ haguã chupe insiénso.”
12 Levíta kuéra upérõ oñepyrũ vaekue omba'apo, ko'ãva vaekue: Coatgua: Máhat Amasai ra'y ha Joel Azarías ra'y; Merarigua: Quis Abdí ra'y ha Azarías Jehaleel ra'y; Guersongua: joa Zimá ra'y ha Edén joa ra'y; 13 Elizafangua, Simrí ha Jehiel; Asafgua, Zacarías ha Matanías; 14 Hemangua, Jehiel ha Simí, ha Jedutungua, Semaías ha Uziel. 15 Tenondete ombyaty hogagua kuérape ha opavave oñemopotĩ.*f** Upéi oike tupaópe omopotĩ haguã, mburuvicha guasu he'i haguéicha ha oĩháicha Ñandejára rembiapoukapýpe. 16 Upe rire, pa'i kuéra oike tupaópe omopotĩ haguã. Oguenohẽ tupao rogaguýpe opa mba'e ipotĩ'ỹva ojuhu vaekue ha upégui levíta kuéra ohupi umi mba'e ha ogueraha omombopa ysyry Cedrónpe. 17 Omoñepyrũ hikuái pe tupao ñemopotĩ mes peteĩha megua ára peteĩháme ha pe ára 8hápe oguahẽma hikuái tupao rogaguýpe. Upe hembýva katu omopotĩ hikuái 8 árape ha pe ára 16hápe guarã, oikopáma hikuái. 18 Upéi oike hikuái mburuvicha guasu Ezequías róga guasúpe ha he'i chupe: “Romopotĩmbáma pe tupao pe altar mymbahapyha*f** pe altar*f** opa hembiporu kuéra reheve, ha pe mesa mbuja kuave'ẽmby peguarã opa hembiporu kuéra reheve. 19 Romoĩmba avei hendápe ha romopotĩ umi tembiporu mburuvicha guasu Ahaz, ha'e oisãmbyhy aja, omombo vaekue, opu'ã ramo Ñandejára rehe, ha ko'ágã umíva oĩma Ñandejára altar renondépe.”
20 Mburuvicha guasu Ezequías opu'ã ko'ẽ mboyve, ombyaty tavagua ruvicha kuérape ha oho tupaópe. 21 Ogueraha 7 tóro ra'y, 7 ovecha mácho, 7 ovecha ra'y ha 7 kavara ra'y ha oikuave'ẽ ojeheja rei haguã mburuvicha guasu rogagua kuérape iñangaipa, umi ojejapo vaekue tupaópe ha Judagua ojapo vaekue. Upéi mburuvicha guasu he'i pa'i kuéra Aarón ñemoñarépe oikuave'ẽ haguã umíva mymbahapy ramo Ñandejára altar ári. 22 Pa'i kuéra ojuka umi tóro ra'y ha huguýpe ohypýi altar. Upéicha avei ojapo umi ovecha mácho ha umi ovecha ra'y reheve.
23 Upéi ogueraha umi kavara ra'y oñekuave'ẽtava ojeheja rei haguã angaipa, mburuvicha guasu ha opa Israelgua renondépe, ha ha'e kuéra omoĩ ipo umi mymba ári. 24 Upéi pa'i kuéra ojuka umíva ha oñohẽ huguykue altar ári mba'e kuave'ẽmby ramo ojeheja rei haguã opa Israelgua angaipa, mburuvicha guasu niko he'i vaekue pe mymbahapy oñekuave'ẽ haguã opa Israelgua angaipáre.
25 Ezequías omoĩ avei tupaópe levíta kuéra imba'epu reheve: platíllo, árpa ha mbaraka, he'i haguéicha David, ipytyvõha mba'e rechahára*f** Gad ha maranduhára*f** Natán. Pe tembiapoukapy niko ome'ẽ vaekue Ñandejára imaranduhára kuéra rupi. 26 Levíta kuéra oñembo'y ha oguereko umi David mba'epu, pa'i kuéra katu ituru. 27 Upérõ Ezequías he'i oñekuave'ẽ haguã mymbahapy altar ári. Ha oñepyrũvo pe mymbahapy, oñepyrũ avei umi purahéi Ñandejárape ha pe turu pu omoirũ David mba'epu. 28 Opa Israelgua oñesũ omomba'e guasúvo ojepurahéi aja ha pa'i kuéra ombopu aja ituru, okaipa peve mymbahapy. 29 Okaipa rire mymbahapy, mburuvicha guasu ha iñirũ nguéra oñesũ omomba'e guasúvo. 30 Upéi mburuvicha guasu Ezequías ha mburuvicha kuéra he'i levíta kuérape ogueropurahéi haguã Ñandejára oiporúvo David ha Asaf purahéi kuéra. Ha'e kuéra ojapo upéva tuicha vy'a reheve ha oñesũ avei hikuái omomba'e guasúvo.
31 Upérõ Ezequías he'i Judá guápe: “Peẽ niko peñeme'ẽma ko'ágã Ñandejárape. Peñemboja katu ha pegueru mymbajuka*f** ha mba'e kuave'ẽrã*f** tupaópe.” Upérõ opavave ogueraha mymbajuka ha mba'e kuave'ẽ joajurã, ha umi ojaposéva, oikuave'ẽ mymbahapy. 32 Umi mymba ogueraha vaekue Israelgua mymbahapyrã, 70 tóro, 100 ovecha mácho ha 200 ovecha ra'y. Opa ko'ãva oñekuave'ẽ haguã Tupãme mymbahapy ramo. 33 Opa umi mymba oñekuave'ẽ vaekue, 600 tóro ha 3.000 mymba michĩvéva. 34 Imbovýgui umi pa'i ojuka haguã umi mymba oñekuave'ẽva mymbahapyrã, oipytyvõ chupe kuéra ipehẽngue kuéra levíta, oñemopotĩmba peve umi ambue pa'i; levíta kuéra niko ikyre'ỹve vaekue pa'i kuéragui oñemopotĩ haguã. 35 Avei oĩ heta eterei mymbahapy oñekuave'ẽ vaerã, ha umi mymbajuka joajurã*f** kyrakue, ha heta eterei pe kaguy oñekuave'ẽ vaerã mymbahapy reheve.
Upéicha oñepyrũ jey vaekue ojejapo umi mba'e tupaópe. 36 Ezequías ha opa Israelgua ovy'a eterei pe Tupã ojapo vaekuére hesehápe kuéra, opa mba'e niko ojejapo kyre'ỹ ha pya'e ojeikopa.