Ahaz apteme wesse' apwányam ma'a Judá
(2 Re 16.1-20)1 Veinte apyeyam apagkok axta apkeynamo apteme wesse' apwányam Ahaz, dieciséis apyeyam axta apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén; asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Wesse' egegkok, axta kaxnawok aptémakxa axta m'a David, apyáp nano' axta, 2 apyetlamchek axta aqsa m'a aptamheykegkaxa axta apkelwesse'e apkelwányam axta m'a Israel, apkeláneykegkek axta han kéleykmássesso apkeláncháseyak ma'a sawo égmenek kélpeykeseykekxa nak, kéleykmássesso nak Baal, 3 apwatnegkek axta aqsok ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok ma'a ekyapwátegweykenxa nak xapop ma'a Ben-hinom, apkelwatnegkek axta apketchek apteméssessama aqsok ektekyawa, apkelántekkessegkek axta apmonye'e israelitas Wesse' egegkok ma'a énxet'ák, eñama apkeltémakxa ekmaso agko'. 4 Apkelnapmeyk axta han chá'a aqsok kélnaqtósso, apkelwatnegkek axta han chá'a aqsok ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok ma'a kélpeykessamókxa nak chá'a aqsok kéláyókxa', cham'a néten egkexe nak, keñe han kóneg ekyókxoho yenta'a élyentaxno nak pessesse agkok.
5 Axta keñamak Dios Wesse' apagkok apmésa yaqwayam emok ma'a wesse' apwányam nak Siria, apmenxenchek axta m'a sirios, apxámok apagko' axta han apkelma apnaqlákxo m'a Damasco. Apméssek axta han Wesse' egegkok yaqwayam emok ma'a wesse' apwányam nak Israel, apnaqtawásegkók apagko' axta apkelnapa. 6 Ciento veinte mil énxet'ák Judá axta apkelnapa Pécah xa ekhem nak, Remalías axta apketche, énxet'ák megyeye elmahagkok eyesagkexa axta xa apyókxoho nak, eñama apyámasma m'a Wesse' egegkok, Dios apagkok axta m'a apyapmeyk nano'. 7 Keñe axta Zicrí, kempakhakma yáp axta m'a Efraín, apchaqha m'a Maaseías, wesse' apwányam axta apketche, tén han Azricam, apkemha apmonye' axta m'a wesse' apwányam apxagkok, apchaqhak axta han ma'a Elcaná, apteme axta aptétéyak aptamheykha m'a wesse' apwányam. 8 Apkelmeyk axta han doscientos mil énxet'ák Judá m'a sẽlpextétamo nak Israel, kelán'ák, wokma'ák apketkók, kelwán'ák étkók, apkelmágkek axta han ekxámokma agko' aqsok, apkelsákxeyk axta m'a Samaria.
9 Aphegkek axta han xama Wesse' egegkok appeywa aplegasso m'a, apwesey axta Obed, apkelanyexeykmo axta sẽlpextétamo apmáheyo elántexek ma'a Samaria. Aptáhak axta apkeláneya s'e:
—Apkeltaqnaweygkek énxet'ák Judá m'a Wesse' egegkok, Dios apagkok axta m'a kélyapmeyk nano' nak kéxegke, cháxa keñamak apkelmésa nak kéxegke yaqwayam kólmok. Kélnapchek eyke kéxegke yetlo kélnaqtawáseykegkoho, wákxók apkelwehéseykha m'a néten. 10 Xeyenmék kélwáxok kóltéhek kélásenneykha naqsa m'a énxet'ák Judá, tén han Jerusalén, cham'a apkelennay'a tén han ma'a kelwán'ák nak. ¿Yagkólláneykegkok kéxegkáxa megkólya'assáxma énmexma nak ma'a Dios Wesse' kélagkok? 11 Kóleyxho sa' sekpeywa, kóltaqheksoho sa' makham ma'a kélmá axta, kélnámakkok kéxegke m'a, apkeltaqnaweygko apagko' kéxegke m'a Wesse' egegkok.
12 Tén axta apchaqnágwokmo apmonye'e apkelweykekxa axta apkelenyékta kempakhakma m'a Azarías, Johanán axta apketche, Berequías, Mesilemot axta apketche, Ezequías, Salum axta apketche, tén han Amasá, Hadlai axta apketche, apteme axta apkelámha apmonye'e m'a Efraín. 13 Aptáhak axta apkeláneya:
—Nágkólnaqlanta aqsa énxet'ák kélmá s'e, hakte hẽlsexnenak sa' nápaqtók Wesse' egegkok xa. Kaxámasagkok sa' mólya'assáxma xa kélmakókxa nak kóltéhek kéxegke, tén han nélsexnánémaxche', xámok agko' mólya'assáxma, eltaqnaweygkohok apagko' sa' Wesse' egegkok énxet'ák Israel.
14 Keñe axta sẽlpextétamo apkexeykxo m'a énxet'ák apkelma axta, apnegkenwokmek axta han aqsok apkelyementaméyak axta m'a nápaqta'awo' nak apkelámha apmonye'e, tén han ma'a apyókxoho nak énxet'ák. 15 Tén axta m'a énxet'ák apkelxénákpo axta, apkelánencha'a m'a ektáha axta apkelmomap, apkelántaxneyásekxeyk axta chá'a apkelnaqta m'a meyke nak apáw'ák, apkelhaxyawasa chá'a m'a aqsok kélyementaméyak axta, apkelatchessásekxeyk axta han chá'a apkelatchesso apmagkok, apkelágkek axta han aptéyak, keñe han apyenéyak, apkelánessek axta han chá'a m'a apkelyense, apkelchenátchásekxeyk axta han yámelyeheykok apnaqlákxo ekweykekxoho Jericó m'a apkelyelqamap nak, tegma apwányam élámhakxa nak áxa, apnaqlákxéssek axta chá'a m'a apnámakkok. Tén axta apkelchexyekmo makham apkelmeyánto Samaria.
16 Cháxa apyeyam apkeláphassamakxa axta apkeláneykha wesse' apwányam Ahaz ma'a aphakxa nak wesse' apwányam Asiria, apkeltamho epasmok, 17 hakte apketámegkokxeyk axta makham énxet'ák Edom ma'a, apmenxenchek axta makham ma'a énxet'ák Judá, apkelmeyk axta makham nápakha énxet'ák. 18 Keñe axta filisteos apkelmágko han aqsok ma'a tegma apkelyawe aphéyak axta m'a ekpayhegweykenxa xapop, tén han Négueb, ektáha axta apagkok ma'a Judá; apmeyk axta m'a yókxexma nak Bet-semes, Aialón tén han Guederot, keñe han ma'a Socó, Timná tén han Guimzó yetlo m'a tegma aphéyak axta nepyáwa', apkelheykmek axta han ma'a. 19 Mékoho axta apkeltémok etnessásekxak Wesse' egegkok ma'a Judá, eñama aptémakxa m'a Ahaz, wesse' apwányam axta m'a Judá, hakte axta emágweykekxak chá'a aqsok ekmaso apkelane m'a nepyeseksa énxet'ák Judá, apyenseykmók apagko' axta apyetleykha m'a Wesse' egegkok.
20 Apxegakmek axta Tiglat-piléser, wesse' apwányam nak Asiria, peya elnapakpok ma'a Ahaz, axta epasmak, apyánchessessekmók axta aqsa ektáhakxa ekmaso apha. 21 Apkelhaxyawássekxeyk axta eykhe Ahaz aqsok élmomnáwa m'a Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok, tén han ma'a wesse' apwányam apxagkok nak, keñe han ma'a apkelámha apmonye'e axta apxanák, yaqwayam elmések ma'a wesse' apwányam Asiria, axta eyke ét'ak xama enxoho ekpasmo apkelmésa xa aqsok nak. 22 Apweteyak axta eykhe xa ekmaso nak apha, apkelenxáneykmek axta aqsa melyaheykekxa m'a Wesse' egegkok. ¡Cháxa aptémakxa axta wesse' apwányam Ahaz xa! 23 Apkelméssek axta kélnaqtósso ektekyawa m'a aqsok apcháyókxa axta m'a énxet'ák Damasco, élsexnáneya axta apmenxenákpo. Hakte apkenagkamchek axta kapasmok apkelmésa enxoho aqsok kélnaqtósso ektekyawa m'a aqsok kéláyókxa nak Siria, ektéma axta ekpasmoma chá'a m'a kelwesse'e apkelwányam nak ma'a apchókxa nak. Axta keñamak eknaqtawáseykha xa aqsok nak, tén han ma'a apyókxoho nak énxet'ák Israel. 24 Apchánchesákxeyk axta Ahaz ekyókxoho aqsok kélmeykegkaxa axta m'a Dios tegma appagkanamap apagkok, apkelekkexákxeyk axta, apkelápegkokxeyk axta atña'ák ma'a tegma appagkanamap, apkeltamhók axta kóllánésagkok apkelwatnéssamakxa chá'a aqsok kéleykmássesso m'a ekyókxoho yókxexma nak kañe' Jerusalén. 25 Apkelanak axta kélpeykessamókxa chá'a aqsok kéláyókxa m'a apyókxoho tegma apkelyawe nak Judá, yaqwayam ewatnések chá'a aqsok ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok ma'a mók aqsok kéláyókxa nak, axta keñamak aplókassama m'a Wesse' egegkok, Dios apagkok axta m'a apyapmeyk nano'.
26 Ektémakxa axta apweynchámeykha tén han ekyókxoho aqsok apkelane, eyeynamo m'a sekxók axta ekwokmoho apketsapa, hágkek eknaqtáxésamaxche weykcha'áhak apagkok axta m'a apkelwesse'e apkelwányam nak Judá tén han Israel. 27 Xama axta apketsapma, kélátawanyegwákxeyk axta xamo' apyapmeyk nano' ma'a tegma apwányam Jerusalén, axta kólya'ásekxak ma'a kélátawanyamakxa axta chá'a kelwesse'e apkelwányam axta Israel. Tén axta apyaqmagkasa apteme wesse' apwányam ma'a apketche Ezequías.
Ahaz oisãmbyhy Judápe
(2 R 16.1-20)1 Ahaz oguereko 20 áño oñepyrũrõ oisãmbyhy, ha oisãmbyhy Jerusalénpe 16 áño pukukue; hembiapo katu naiporãi Ñandejára renondépe, iporã haguéicha itúva ypykue David rembiapo. 2 Oguata uvei Israelgua ruvicha guasu rape rupi, ha ojapo avei tupã gua'u Baal*f** ra'ãnga ita vera ñemboyku pyrégui, 3 ohapy insiénso Ben-Hinom ñúme ha ohapyka ita'ýra kuéra mymbajuka*f** ramo, ojapóvo umi mba'e ahẽ ojapóva tetã nguéra, Ñandejára omosẽ vaekue Israelgua renonderãgui. 4 Upéva ári, oikuave'ẽ mymbajuka ha ohapy insiénso tupã nguéra tupao kuérape, umi tenda ijyvateha*f** rupi ha opa yvyra guasu guýpe.
5 Upévare Tupã Ijára omoĩ chupe Siria ruvicha guasu pópe; sírio kuéra ipu'aka hese ñorãirõme ha ogueraha Damáscope heta eterei hembiguairã. Omoĩ avei chupe Israelgua ruvicha guasu pópe ha upéva heta etereípe ojuka. 6 Ha péicha Pécah Remalías ra'y, ojuka Judápe, peteĩ árapente 120.000 kuimba'e, opa umíva kuimba'e katupyry, oheja haguére Tupã itúva kuéra ypykue Járape. 7 Ha Zicrí, peteĩ ñorãirõhára Efraingua, ojuka mburuvicha guasu ra'y Maaseíaspe, mburuvicha guasu róga ruvicha Azricámpe ha mburuvicha guasu irũ tenondegua Elcánape. 8 Upéva ári, Israelgua ñorãirõhára ogueraha hembiguairã 200.000 tapicha, ipehẽngue kuéra Judagua rembireko, mitã ha mitãkuña; avei ogueraha opa mba'e ha'e kuéra oguerekóva Samáriape.
9 Oĩ upépe Ñandejára maranduhára*f** hérava Oded. Upéva osẽ umi ñorãirõhára ruguãitĩvo, ha'e kuéra oikévo Samáriape ha he'i chupe kuéra:
—Tupã pende ru ypykue Jára, ipochy Judagua ndive ha upévare omoĩ chupe kuéra pende pópe. Peẽ katu pejuka asy eterei chupe kuéra ha isapukái oguahẽ yvágape. 10 Upéva ári, pejapose umi Judá ha Jerusalengua kuimba'e ha kuñágui pene rembiguái. Ha piko peẽ voi ndapejapói ra'e ivaíva Tupã pende Jára renondépe? 11 Upévare, pehendúke che ñe'ẽ ha pepoi jey umi perúvagui pene rembiguairã, ha'éva hína pene pehẽngue tee, cháke Ñandejára ipochy eterei hína pene ndive.
12 Upérõ Azarías Johanán ra'y, Berequías Mesilemot ra'y, Ezequías Salum ra'y ha Amasá Adlai ra'y, ha'éva hikuái Efraingua ruvicha ojeapovéva mba'érõ, oñemoĩ umi ñorãirõhágui oúva renondépe, 13 ha he'i chupe kuéra:
—Aníke peru ko'ápe umíva pene rembiguairã, cháke upéva ivaíta hína Ñandejára renondépe! Upéva ombohetavéta ñane angaipa, chakeko heta etereíma hína, ha ipochy etereíta Israelgua ndive!
14 Upérõ umi ñorãirõhára opoi umi tembiguáirõ oguerúvagui ha oheja jey umi mba'e oipe'a vaekue chugui kuéra, mburuvicha ha Israelgua renondépe. 15 Umi kuimba'e oñemoĩva upevarã, oñangareko umi tembiguairã ojererúvare: ijopívova omonde ha ipynandívape ombosapatu umi ñorãirõháme oipe'a chugui kuéra vaekuépe, upéi omongaru, omboy'u ha oipohano umi ojekutu vaekue. Upéi ohupi vúrro ári umi ikatu'ỹvape oguata ha ogueraha jey pe táva Jericó peve oĩháme karanda'y, ha oheja ipehẽngue kuéra rógape. Upe rire ojevy hikuái Samáriape.
16 Umiha árape, mburuvicha guasu Ahaz omondo hembijokuái Siria ruvicha guasu rendápe ojerurévo pytyvõ. 17 Umi Edomgua niko ondyry jey hese ha ipu'aka rire Judá guáre ogueraha upégui hembiguairã. 18 Filistéo kuéra katu ojeity vaekue umi Judagua táva ári oĩva ñúme ha Judá yvy ikãha rupi ha omondapa umi táva kuéra; oñemomba'e Bet-Semes, Aialón ha Guederot rehe, avei Socó, Timná ha Guimzó rehe, tava'i kuéra umíva rehegua reheve, ha oñemohenda vaekue umi rupi. 19 Ahaz, Judá ruvicha guasu, ohatapyña haguére Judagua apytépe teko ky'a ijokoha'ỹva, ha opu'ã haguére Ñandejárare, Ñandejára omotĩndy Judá guápe.
20 Siria ruvicha guasu Tiglat-Piléser, oipytyvõ rangue Aházpe ondyry hese ha omongora chupe. 21 Ahaz ome'ẽ umi mba'e repyeta oĩva tupaópe, mburuvicha guasu róga ha mburuvicha kuéra rógape, Siria ruvicha guasúpe, ha rei; ndohupytýi chugui mba'eve. 22 Ha ojejuhu vaive pa'ũme, akóinte Ahaz ndoikuaaséi mba'eve Ñandejáragui. Peichagua vaekue Ahaz! 23 Upéva rangue oikuave'ẽ mymbajuka*f** tupã nguéra Damasco guápe, ipu'aka vaekue hese, he'ígui; “Ko'ã tupã niko oipytyvõ Siriagua ruvicha guasúpe. Taikuave'ẽna chupe kuéra mymbajuka jahecha na che pytyvõipa chéve avei.” Ha'e kuéra rupi katu oñehundi ete uvei ha'e ha opa Israelgua. 24 Ahaz ombyaty opa tembiporu tupao pegua ha omyangu'ipa, omboty tupao rokẽ ha omopu'ãuka heta altar*f** tupã nguérape táva Jerusalén rupi. 25 Omopu'ã tupao tupã gua'u kuérape opa táva Judá guápe, ohapy haguã insiénso tupã mombyry guápe. Péicha ombopochy Tupã itúva kuéra ypykue Járape.
26 Ambue mba'e hekovekue guigua ha opa mba'e ojapo vaekue iñepyrũha guive ipaha peve, ojehai Judá ha Israelgua ruvicha guasu kuatia kuérape. 27 Omano rire, oñeñotỹ itúva kuéra ypykue ndive táva Jerusalénpe ha noñeñotỹi oñeñotỹhápe Israelgua ruvicha guasu kuéra. Upéi oisãmbyhy hendaguépe ita'ýra Ezequías.