Amasías apteme wesse' apwányam
(2 Re 14.1-22)1 Veinticinco apyeyam apagkok axta weykmok apkeynamo apteme wesse' apwányam Amasías, veintinueve apyeyam axta apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén. Joadán axta ekwesey egken, eñama axta Jerusalén. 2 Leklamók axta apwáxok Wesse' egegkok ektémakxa aqsok apkelane m'a Amasías, háwe axta eyke ekmámnaqso' agko' enxoho aptémakxa.
3 Xama axta ekyennaqweykmo apteme wesse' apwányam Amasías, apkelnápekxeyk axta apyókxoho m'a sẽlpextétamo apkelwesse'e, apchaqhássesso axta m'a apyáp axta. 4 Axta eyke elnáhakkásak ma'a apketchek nak, ekhawo ektémakxa axta eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak Moisés axta segánamakxa apagkok, apkeltémo axta katnehek Wesse' egegkok se'e: “Megkapayhawok etekyók apyapmeyk eñama apkelsexnenagko m'a apketchek nak, megkapayhawok nahan etekyók kélketchek eñama apkelsexnenagko m'a apyapmeyk nak, xama aqsa chá'a payhawok emátog eñama eksexnenagko mey'assáxma apagkok apagko'.”
5 Apchánchesákxeyk axta Amasías apyókxoho énxet'ák nak Judá tén han Benjamín énxet'ák apagkok, apkelyessáseyha axta chá'a apkelámha apmonye'e apagkok yaqwayam etnehek chá'a apnaqleykha ektáhakxa nak chá'a apnámakkok apagko'. Keñe axta apkelyetsátekxo apyókxoho m'a ekwayam nak chá'a veinte apyeyam apagkok tén han néten, trescientos mil sẽlpextétamo axta wetáxcheyk apyókxoho kélyéseykha nak, appencháséyak nak aptamhágkaxa yaqwayam yempakha', apmopwancha'a nak elmaha m'a sawhéwa tén han apkeláhakkásamap. 6 Aptegyágwokmek axta han cien mil sẽlpextétamo m'a Israel, tres mil trescientos kilos axta han wokmok sawo ekmope apyánmagkasso.
7 Apya'aweykteyk axta eyke aphakxa xama Dios énxet apagkok. Aptáhak axta apcháneya:
—Neyke elano wesse' apwányam, nágyoho aqsa elyetlók xép ma'a sẽlpextétamo nak Israel, mexnak nepyeseksa Wesse' egegkok ma'a énxet'ák Israel, tén han ma'a apyókxoho énxet'ák apagkok nak Efraín. 8 Apyepetchásekxeyk sa' agkok sẽlpextétamo apagkok yaqwayam epasmok yempakhak xa énxet'ák nak, Dios sa' yának xép emok ma'a apkelenmexma nak, hakte apmeyhek Dios hempasmok, tén han hegmasséssók.
9 Apkelmaxneyáha axta Amasías ma'a Dios énxet apagkok:
—¿Háxko eyke katnehek ma'a tres mil trescientos kilos sawo élmope sélmeyásegko axta m'a sẽlpextétamo nak Israel?
Apchátegmowágkek axta m'a Dios énxet apagkok:
—Apwanchek Wesse' egegkok eyeykhássamhok apkelmeyáseykekxa makham xép xa aqsok nak.
10 Tén axta Amasías apkeltaqheyásawo makham apxanák ma'a sẽlpextétamo apkeleñama axta Efraín yaqwayam eykhe epasmok. Apkeltaqnaweygkek axta eyke m'a énxet'ák Judá, apkellókók apagko' axta apkeltaqháwo apxanák.
11 Apyennaqteyásekxók axta apwáxok ma'a Amasías, apnaqlókek axta sẽlpextétamo apagkok ma'a éltamhomaxchexa nak Ekyapwate Yásek Xapop, apkelnapchek axta diez mil énxet ma'a Seír. 12 Apkelmeyk axta han diez mil énxet Judá, apnaqlókek axta m'a néten nak egkexe ekxámokmakxa axta m'a meteymog élekhahéyak; apkexénteyk axta chá'a apyega m'a néten nak, apkelekkexákpók axta chá'a appallakmo apyókxoho.
13 Appayhekxeyk axta tegma apkelyawe Judá m'a sẽlpextétamo megyahayo axta epaxqeykxak ma'a Amasías yaqwayam yempakha', cham'a apkeltaqhessamo axta makham elmeyekxak ma'a apxanák, axta apcheynawok ma'a Samaria, ekweykekxoho m'a Bet-horón, apkelnapchek axta tres mil énxet, apkelsákxeyk axta han ekxámokma m'a aqsok apkelméyak axta.
14 Xama axta apkexyekmo makham Amasías natámen apmenxenma m'a énxet'ák Edom, apkelsánteyk axta m'a aqsok kéláyókxa nak Seír, apkelmeyk axta yaqwayam etnehek apagkok, apkelpeykásawók axta, apkelwatnéssek axta m'a aqsok ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok. 15 Aptaqnókek axta Wesse' egegkok ma'a Amasías, apcháphássessek axta xama Dios appeywa aplegasso apkeltamho etnehek yának se'e:
—¿Yaqsa ektáha apkelpeykásawo nak xép aqsok kéláyókxa apagkok nak ma'a énxet'ák megkalwagkasa nak teyp nápaqtók xép?
16 Xama axta aptáha apcháneya Dios appeywa aplegasso xa ektáha nak, aptáhak axta wesse' apwányam apchátegmowágko s'e:
—¿Xépya appaqhetchesso chá'a wesse' apwányam? ¡Ewanmeyekxa sa'! ¿Apkeltamhók enxeykel'a emátog?
Massék axta appaqhetchesa m'a Dios appeywa aplegasso, wánxa axta aqsa aptáha apcháneya s'e:
—Ekya'ásegkók ko'o exchep ekxeyenma apwáxok Dios emasséssók, eñama apteme xa ektáha nak, tén han melyaheykekxa chá'a sektémakxa sekpeywa sekmésso.
17 Pók énxet appeywa axta aqsa chá'a apkelyaheykekxohok ma'a Amasías, wesse' apwányam nak Judá, apcháphássessek axta appeywa m'a Joás, wesse' apwányam nak Israel, cham'a Joás, Joacaz axta apketche, Jehú axta aptáwen, aptáhak axta s'e: “Emyógma sa' se'e apyenna enxoho.” 18 Aptáhak axta Joás apcháphassásekxo appeywa s'e: “Aptáhak yátapé apcháphássesa appeywa yámet cedro émha nak Líbano s'e: ‘Kagkés étche kelwána m'a hatte apkenna', yaqwayam etnehek aptáwa'.’ Mahágkek axta eyke aqsok nawhak eklo m'a, keñe élteyókmo m'a yátapé. 19 Apxénchek axta exchep apmenxena m'a edomitas, cháxa ekteméssesa nak xép eyeymáxkoho apwáxok, apmenyeyk eyánchesagkohok ekha kéláyo. Tásek exek aqsa apxagkok. ¿Yaqsa ektáha peya nak etekkesek ekmaso apha, tén han ma'a énxet'ák nak Judá?”
20 Axta eyke elyahákxak ma'a Amasías, hakte Dios axta apkeltémo katnehek xa ektáha nak, yaqwayam emok ma'a Joás, eñama apkelpeykessamo m'a aqsok kéláyókxa nak Edom. 21 Tén axta apxega m'a Joás yaqwayam yenmexek Amasías ma'a ekpayho nak Bet-semes, ekyetnama nak Judá. 22 Apmenxenákpek axta énxet'ák Judá, apmenxena m'a énxet'ák Israel, apkenyahágkek axta apkelmeyákxo chá'a apxanák nak. 23 Apmeyk axta Joás, wesse' apwányam Israel ma'a Amasías, wesse' apwányam axta Judá, axta payhók ma'a Bet-semes, apyentamákxeyk axta m'a Jerusalén, apyagkaxqatmakxa axta nápakha tegma kélhaxtegkesso ekweykmoho ciento ochenta metros ekwegqakxa', eyeynmo m'a ekwesey nak Átog Efraín ekweykekxoho m'a ekwesey nak Átog Máséyak. 24 Apkelmeyk axta ekyókxoho m'a sawo élyátekto élmomnáwa, tén han sawo élmope élmomnáwa nak, keñe han ma'a ekyókxoho aqsok ekhéyak axta m'a Dios tegma appagkanamap apagkok, apkeltaqmelchessama axta m'a Obed-edom, tén han ma'a aqsok élmomnáwa ekhéyak nak ma'a wesse' apwányam apxagkok. Aptaqháwók axta makham Samaria appenchesa apkelma nápakha énxet.
25 Aphegkek axta makham quince apyeyam Amasías, Joás axta apketche, wesse' apwányam axta m'a Judá, natámen apketsapma axta m'a Joás, Joacaz axta apketche, wesse' apwányam axta Israel. 26 Ektémakxa axta apweynchámeykha Amasías, eyeynamo m'a sekxók axta ekweykmoho apketsapma, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok nak ma'a apkelwesse'e apkelwányam nak Judá tén han Israel. 27 Kéllánékxeyk axta yaqwánxa kólteméssesek Amasías ma'a Jerusalén, sekxók axta apyenyawa apyetleykha m'a Wesse' egegkok, keñe apxeganakmo apmahágko m'a Laquis; kélamheykegkek axta eyke m'a tegma apwányam nak, axta apmátegwomhok ma'a. 28 Tén axta kélsákxo kélpátegkásekxo yátnáxeg, kélátawanyegwákxeyk axta m'a kélátawanyamakxa axta apyapmeyk nano', ekpayho nak David Tegma Apwányam apagkok.
Amasías oisãmbyhy
(2 R 14.1-22)1 Amasías oguereko 25 áño oñepyrũrõ oisãmbyhy ha oisãmbyhy Jerusalénpe 29 áño pukukue. Isy héra Joadán, Jerusalengua. 2 Hembiapo porã Ñandejára renondépe, ndaha'éinte ipy'aite guive.
3 Oñemombarete rire tetã sãmbyhyhárõ, ojukauka umi ojuka vaekue itúvape. 4 Ha ndojukái ita'ýra kuérape; Moisés kuatia ñe'ẽme oĩháicha niko Ñandejára he'i vaekue: “Túva kuéra ndo jejukái vaerã ta'ýra kuéra rembiapo vaikuére ha ta'ýra kuéra avei ndo jejukái vaerã túva kuéra rembiapo vaikuére. Peteĩ-teĩva omano vaerã iñangaipáre.”
5 Amasías ombyaty opa Judá ha Benjamín guápe ojohogaguáva, ha omoĩ chupe kuéra ñorãirõha ruvicha kuéra poguýpe. Upéi oipapa 20 áño ombotýva guive, ha ojuhu oĩha 300.000 kuimba'e poravopyre oĩva oñorãirõ haguãicha, oiporu kuaáva kyse yvuku ha tete mo'ãha. 6 Upéva ári ombyatyve 100.000 ñorãirõhára Israelgua 3.300 kílo plátare.
7 Peteĩ karai marangatu katu ou hendápe ha he'i chupe:
—Nde karai mburuvicha guasu, aníke oñorãirõ nde ykére ñorãirõhára Israelgua. Ñandejára niko noĩri Israelgua ndive, ha opa umi Efraingua ndive ave. 8 Ha'e kuéra oikérõ nde ykére ñorãirõme, Tupã ne moĩta umi ne mbohováiva pópe. Tupã ikatu oporopytyvõ térã oporoity.
9 Amasías oporandu pe karai marangatúpe:
—Ha mba'épa oikóta umi 3.300 kílo plátagui ame'ẽ vaekue chupe kuéra?
Pe karai marangatu he'i chupe:
—Ñandejára oguereko ome'ẽ haguã ndéve hetave upévagui.
10 Upépe Amasías omondo jey umi Efraingua ñorãirõhára hógape kuéra. Ha'e kuéra katu ipochy Judagua ndive, ha ipochykue reheve oho jey hógape.
11 Amasías katu oñembopy'a guasu, ogueraha iñorãirõha kuéra upe Juky Ñúme, ha ojuka 10.000 kuimba'e Seír guápe. 12 Upéva ári Judagua oñemomba'e 10.000 kuimba'ére ha ogueraha chupe kuéra peteĩ yvyty ru'ãme oĩháme ita guasu ha upégui omyaña chupe kuéra ha umíva ho'ávo huguápe ijaku'ipa hikuái.
13 Upe aja umi ñorãirõhára Efraingua Amasías omondo jey vaekue hógape kuéra, ondyry Judagua táva kuérare, Samaría guive Bet-Horón peve, ojuka 3.000 tapichápe ha ogueraha heta mba'e omonda vaekue.
14 Amasías ou jeývo Edómgui ñorãirõhágui, ogueru Seír pegua tupã gua'u kuéra ha oguereko itupã ramo, omomba'e guasu ha ohapy chupe kuéra insiénso. 15 Ñandejára ipochy Amasías ndive ha omondo hendápe maranduhára*f** he'i haguã chupe:
—Mba'érepa reñesũ tupã gua'u renondépe. Ha'e kuéra niko ndaikatúi vaekue oipysyrõ nde pógui hetã guápe?
16 Amasías katu oñe'ẽ joko chupe ha he'i:
—Ndéve piko máva nde poravo reheko mbo'e haguã mburuvicha guasúpe? Tereho ko'águi neremanoséirõ!
Pe maranduhára oho mboyve he'i chupe:
—Aikuaa Tupã oñembopy'a peteĩmaha ne rundívo, rejapo haguére upéva ha nerehenduséigui che ñe'ẽ.
17 Judagua ruvicha guasu Amasías katu ohendu ambue ñe'ẽ ha he'ika Israel ruvicha guasu Joáspe, upéva Joacaz ra'y ha Jehú remineno: “Eju che mbohovái, tahechami nde rova!” 18 Joás katu he'ika chupe: “Peteĩ karaguata he'ika kuri'y Líbano peguápe: ‘Eme'ẽ nde rajy che ra'ýpe, tomenda hese’. Peteĩ tymba ñarõ Libanogua katu ohasa upérupi ha opyrũmba pe karaguatáre. 19 Nde ere: ‘Che pu'aka Edom guáre’, ha upévare rejejapo eterei. Epytánte nde rógape. Maerãpa reityse nde ári ha Judá ári mba'e vai?”
20 Amasías katu ndoikuaaséi mba'eve. Upéva ojehu Tupã oñembopy'a peteĩma haguére oitývo chupe Joás pópe, ojerovia haguére tupã gua'u Edom guáre. 21 Upérõ Joás oho ha ombohovái chupe Bet-Sémespe, oĩva Judá retãme. 22 Umi Judagua ho'a Israelgua pópe ha isarambipa; peteĩ-teĩ oñani jey hóga gotyo. 23 Israel ruvicha guasu Joás ojapyhy Judá ruvicha guasu Amasíaspe Bet-Sémespe, ha ogueraha Jerusalénpe. Pe táva korapy jere yvate rehe ojapo peteĩ kuára guasu ipukúva 180 métro, Efraín Rokẽ guive Hugua Rokẽ meve. 24 Upéi oguerahapa pe óro ha pláta oĩva ha opa mba'e tupao pegua oñongatúva Obed-Edom ha umi mba'e repyeta mburuvicha guasu róga pegua ha ogueraha avei karai guasu kuéra ra'y kuéra pira pire rehe ome'ẽ jey haguã, ha oho jey Samaría gotyo.
25 Judá ruvicha guasu Amasías, Joás ra'y, oikove gueteri 15 añove omano rire Israel ruvicha guasu Joás, Joacaz ra'y. 26 Ambue mba'e Amasías rekovekue rehegua, iñepyrũrã guive ipaha peve, ojehai Judá ha Israelgua ruvicha guasu kuéra kuatiápe. 27 Amasías ojei guive Ñandejáragui, oñeñemoĩ ñemi hese Jerusalénpe. Ha'e okañy táva Láquispe. Pepeve ojeho hapykuéri ha upépe ojejuka. 28 Upéi ojegueru hetekue kavaju ári ha oñeñotỹ itúva kuéra ypykue ndive Judá Távape.