Axnagkok nentémakxa
1 Élyáxeg sélásekhayo, Dios apmopyósa senlányo keñamak séltamho ko'o kólmésaxkohok kélagko' kéxegke m'a Dios kólteméssesaxchek ektémól'a aqsok kélmésso naqsa megkamassegwayam, ekpagkanamaxche', tén han ekleklamo nak apwáxok ma'a Dios. Cháxa ekmámnaqsoho nélpeykessamo, eyéméxko nak agmések Dios xa. 2 Nágkólteme aqsa chá'a m'a aptamheykegkaxa nak chá'a énxet apheykha nak keso nélwanmeygkaxa; kólyaqmagkas mók ma'a ektémakxa nak élchetámeykha kélwáxok, yaqwayam sa' nahan kayaqmagkasek mók ma'a kéltémakxa nak chá'a, tén han kólya'ásegwók ma'a apmopmenyého nak Dios, cham'a aqsok ektaqmela nak, tén han ma'a ekleklamókxa nak apwáxok, tén han ma'a ekpayhawo nak antéhek nápaqto'.
3 Dios axta ko'o segkésso ektémakxa nak sektamheykha eñama ektaqmeleykha apwáxok sélányo, cháxa keñamak sektáha nak ko'o séláneya kélyókxoho kéxegke maltamho kólyeykhasaxkohok ma'a ektémakxa nak ekxéneykha kélwáxok kélagkok kélagko'. Kélxama chá'a kéméxcheyk kaxénmakha kélwáxok yetlo kélmowána kélláneykegkoho, ektémakxa axta apmésso naqsa Dios kélmowána tén han megkólya'ásseyam. 4 Ekhawo ektémakxa nak ekxámokma ekhéyak negyókxa, makke kaxnawok mók ektémakxa éltamheykha m'a ekyókxoho nak, 5 cháxa ektémakxa nak han negko'óxa xa, nenxámók eykhe, xama eyke nentamheykekxak negyepetcheykekxo m'a Cristo, negyepetcheykekxeyk nahan egmók nentamheykekxo xama ekpasmeykekxa negyókxa.
6 Egméssegkek axta negko'o Dios megkaxnémo mók ektémakxa negmowána segmésso naqsa, cham'a apmáheyókxa axta chá'a hegmések enxama. Egméssegkek agkok negko'o Dios negmowána yaqwayam anlegaksek appeywa, anlegaksek sa' ekhawo ektémakxa nak ekyetno magya'ásseyam; 7 egméssegkek agkok nahan negmowána ampasmok egnámakkok, kéméxcheyk chá'a antaqmelcheshok nempasmo. Enxama apxawe enxoho apmopwána elxekmósek apnámakkok, tásek elxekmósek; 8 enxama apxawe enxoho apmopwána elwasqakkásekxohok apnámakkok, tásek elwasqakkásekxoho'. Enxama apmésso nak chá'a aqsok pók, tásek egkések chá'a yetlo meyke apmeyágweykekxa'; enxama apxawe nak chá'a aptamheykha apteme ekha kéláyo, tásek etaqmelcheshok chá'a apkelane aptamheykha; enxama appasmo nak chá'a m'a ekha nak eyéméxchexa aqsok, tásek epasmok chá'a yetlo ekpayheykekxa apwáxok.
Eyéméxchexa chá'a antéhek negyetlo nak Cristo
9 Kólteme chá'a ekmámnaqsoho agko' kélásekhamaxkoho. Kóltaqnow chá'a m'a aqsok ekmaso nak, nágkólyenyekxa chá'a m'a aqsok ektaqmela nak. 10 Kólásekhaxkoho chá'a eñama kéltamhéyak megkólya'ásseyam xamo' ma'a Cristo, kólyánchesagkoho cha'a kélásekhayo, kóllenxánem chá'a kóltéhek kélyaheykekxoho kélmók.
11 Kólwasqápekxoho, nágkólteme megkeyqwayam kóltemeykha, kóllanés chá'a aqsok Wesse' egegkok yetlo ekmáheyo agko' kélwáxok.
12 Kalpayhekxa chá'a kélwáxok eñama m'a kélhaxneykha ekyetnama nak kéxegke; kólenmaxaxkoho chá'a yetlo kélwasqápeykekxoho m'a kéllegeykegkoho nak; nágkólyensem nahan xama enxoho kélteme nempeywa nélmaxnagko.
13 Kólpásem chá'a eyeyméxchexa aqsok ma'a Dios énxet'ák apagkok, kóláhapmakha chá'a m'a apteme nak chá'a meyk'a kéxegke.
14 Kaltaqmalmakha chá'a kélpeywa kólxénmakha m'a apnaqtawáseykegkoho nak chá'a kéxegke, kólána chá'a kataqmelek ektáhakxa, nagkólana chá'a kasók ektáhakxa.
15 Kalpayhekxa chá'a kélwáxok xamo' ma'a élpayheykekxa nak chá'a apkelwáxok, kóllekxagwaha nahan chá'a xamo' ma'a apkellekxagweykha nak chá'a.
16 Kólhésho chá'a mók ektémakxa kélwáxok. Nágkólteme kéleymáxkoho, kólhésaxkoho chá'a m'a énxet'ák meyke nak apkeleymákpoho. Nágkólteméssesaxche chá'a ekha kélmowancha'a.
17 Nágkólhésho chá'a mók apteméssesakxa ekmaso kélmók. Kóllenxánem chá'a kóllának aqsok ektaqmela nápaqta'awók apyókxoho énxet. 18 Kóllenxánem chá'a kóltéhek meyke ektáhakxa kélwáxok xamo' ma'a apyókxoho énxet'ák, cham'a kélewagkexa enxoho chá'a. 19 Élyáxeg sélásekhayo, nagkólteme chá'a kélhéssamo mók kélagko' kéxegke m'a kélteméssesseykmoho chá'a exma, kólho aqsa eñássesagkohok ma'a Dios; hakte temék eknaqtáxésamaxche s'e: “Ko'o payhawók axnésseshok mók, ko'o sa' ayaqmagkássásekxa', axta aptemék Wesse' egegkok.” 20 Temék nahan se'e: “Meyk agkok chaqhak ma'a énxet apkenmexeykha nak, egkés apto, hem agkok nahan chaqhak, yák yegmen; sa' kañék apmegqágweykekxoho apagko' pók eñama apteméssesso exchep xa ektáha nak.” 21 Nágyoho kamok apwáxok xép ma'a nentémakxa ekmaso nak, elána' chá'a aqsok ektaqmela, yaqwayam emasseksek ma'a aqsok ekmaso nak.
La vida nueva
1 Por lo tanto, hermanos míos, les ruego por la misericordia de Dios que se presenten ustedes mismos como ofrenda viva, santa y agradable a Dios. Este es el verdadero culto que deben ofrecer. 2 Y no busquen encajar en los patrones de estos tiempos; al contrario, cambien esos esquemas por una nueva mentalidad que los lleve a discernir cuál es la voluntad de Dios, buena, agradable y perfecta.
3 Por el encargo que Dios en su gracia me ha encomendado, digo a todos y cada uno de ustedes que no tengan un concepto más alto de sí que el que deben tener. Antes bien, cada uno piense de sí mismo con prudencia, de acuerdo al grado de fe que Dios le haya dado. 4 Porque así como en un solo cuerpo tenemos muchos miembros, y no todos los miembros sirven para lo mismo, 5 así también nosotros, aunque somos muchos, formamos un solo cuerpo en Cristo y estamos unidos unos a otros como miembros de un mismo cuerpo.
6 Dios nos ha dado diferentes dones, según lo que él ha querido dar a cada uno. Por lo tanto, si Dios nos ha dado el don de profecía, usémoslo conforme a la fe que tenemos; 7 si nos ha dado el don de servir a otros, sirvámoslos bien; si hemos recibido el don de enseñar, enseñemos con dedicación; 8 si recibimos el don de animar a otros, animémoslos con entusiasmo. Quien tenga el don de repartir, hágalo con generosidad; quien presida, hágalo con todo cuidado; quien ayude a los necesitados, hágalo con alegría.
Deberes de la vida cristiana
9 Que el amor entre ustedes sea sincero. Aborrezcan el mal y apéguense al bien. 10 Ámense como hermanos los unos a los otros, con cariño y respeto; estimen a los demás mejor que a sí mismos.
11 Esfuércense, no sean perezosos; sirvan al Señor con un corazón ferviente.
12 Alégrense en la esperanza; soporten con valor los sufrimientos; nunca dejen de orar.
13 Compartan lo que tienen con los necesitados del pueblo creyente; practiquen la hospitalidad.
14 Bendigan a quienes los persigan. Bendíganlos y no los maldigan.
15 Alégrense con los que estén alegres y lloren con los que lloren.
16 Vivan en armonía unos con otros. No sean orgullosos, sino caminen a la par con los humildes. No presuman de sabios.
17 No paguen a nadie mal por mal. Procuren hacer el bien a la vista de todos. 18 Hasta donde dependa de ustedes, hagan cuanto puedan por vivir en paz con todos. 19 Queridos hermanos, no tomen venganza ustedes mismos, sino dejen que sea Dios quien castigue; porque las Escrituras dicen: «A mí me corresponde hacer justicia; yo daré a cada cual su merecido, dice el Señor.» 20 Y también: «Si tu enemigo tiene hambre, dale de comer; y si tiene sed, dale de beber; así harás que le arda la cara de vergüenza.» 21 No te dejes vencer por el mal. Al contrario, vence el mal con el bien.