Segánamakxa ekxeyenma nak aqsok kélnaqtósso ektekyawa
1 Appaqhetchessek axta Wesse' egegkok Moisés. Aptáhak axta apcháneya s'e:
2 “Etne sa' elának israelitas se'e: Kélántaxneyk sa' agkok kéxegke m'a apchókxa, yaqwánxa sa' ko'o agkések yaqwayam kólhakha m'a, 3 sélmésa sa' ko'o xama weyke kennawo' essenhan xama nepkések yaqwayam hélwatnések, kólteméssesek aqsok ekmatñá tén han kélwatno ekmátsa nak ekpaqneyam, yaqwayam sa' kóllának chá'a m'a kélxeyenma nak chá'a kóllána' essenhan kólteméssesek kélmésso naqsa aqsok kélmáheyo kélagko' nak chá'a kólmések, essenhan ekhem kélessawássessamókxa nak chá'a. 4 Énxet apseykenta enxoho chá'a apmésso naqsa aqsok apagkok, épetcheshok sa' chá'a ánet kilos ma'a hótáhap aptaqmalma apagko' nak, kélyélaqtésso nak kélenchehe xama litro pexmok égmenek. 5 Keñe han ma'a apnaqtósso apkelnapma nak, épetcheshok sa' nahan chá'a xama litro vino apmésso naqsa chá'a m'a xama nepkések apketkok. 6 Nepkések apkennawók sa' agkok ma'a apchaqhe, épetcheshok sa' cuatro kilos ma'a hótáhap kélyélaqtésso nak kélenchehe xama litro náxet mók pexmok égmenek, 7 tén han xama litro náxet mók ma'a vino, etnéssesek aqsok segkésso naqsa ekmátsa nak ekpaqneyam atekhánek ko'o. 8 Weyke kennawók étkok sa' agkok ma'a apchaqhe, yaqwayam etnéssesek aqsok ekwatnamáxche' essenhan ekmatñá segwetassamo nak sẽlásekheykekxoho, essenhan nenlane nak ma'a nenxeyenma nak anlána', 9 épetcheshok sa' nahan seis kilos hótáhap, kélyélaqtésso nak kélenchehe ánet litros pexmok égmenek, 10 tén han ánet litros vino, yaqwayam etnéssesek aqsok segkésso naqsa kélwatno ekmátsa nak ekpaqneyam atekhánek ko'o. 11 Cháxa yaqwánxa sa' chá'a kólteméssesek ma'a xama weyke kennawo', tén han ma'a nepkések apkennawo', tén han ma'a nepkések apketkok essenhan xama yát'ay apketkok kélmésso nak chá'a. 12 Ekyókxoho aqsok kéltósso kélmésso nak chá'a, kólyepetchesek sa' chá'a m'a aqsok kélmésso naqsa ektáha nak chá'a ekxegexma agko', cham'a ekwánxa enxoho chá'a ekxámokma kélnaqtósso. 13 Apyókxoho israelita sa' elanagkok chá'a xa segánamakxa nak, sélánésa enxoho chá'a ko'o segkésso naqsa aqsok ekwatnamáxche ekmátsa nak ekpaqneyam.
14 “Yetneyk sa' agkok xama énxet apkeñama mók apkelókxa, essenhan apwe nak yaqwatakxoho essenhan aphamakxa apagko' nak kélnepyeseksa kéxegke, apmáheyo hesókásegmak ko'o xama segkésso naqsa aqsok apwatno ekmátsa nak ekpaqneyam, kéméxcheyk elának xa ektéma nak segánamakxa, ekhawo nak kélyókxoho kéxegke. 15 Xama sa' katnehek ma'a segánamakxa, kélagkok kéxegke tén han ma'a apkeleñama nak mók apkelókxa; katnehek sa' xama segánamakxa megkamassegwayam, kawakxohok sa' ma'a apyapmeyk, tén han ma'a apketchek nak. 16 Xama segánamakxa tén han xama kélánémaxchexa kóltéhek sa' katnehek, kélagkok kéxegke tén han ma'a énxet'ák apkeleñama nak mók apkelókxa.”
17 Appaqhetchessek axta Wesse' egegkok ma'a Moisés. Aptáhak axta apcháneya s'e:
18 “Etne sa' elának israelitas se'e: Kélántaxneyk sa' agkok kéxegke m'a apchókxa sekmakókxa nak ko'o anaqlók, 19 kéltókagko sa' hótáhap apyexna, apteyapma nak ma'a xapop nak, kólyetnakhaksek sa' nápakha yaqwayam hélmések ko'o. 20 Sa' kóltéhek nahan héllanaksek kelpasmaga sélmésso naqsa apkemha apmonye' kélyelaqtésso hótáhap ma'a kéltémakxal'a chá'a hélmések nápakha m'a apkemha apmonye' kélchexakkasso nak apyempe'ék ma'a hótáhap apaktek. 21 Kóllának sa' chá'a xa kélmésso naqsa aqsok nak Wesse' egegkok.
22 “Kélwátessekmek sa' agkok kéxegke kéllane megkatnahakxoho kélmáheyo kélagko' kólwatéssók kéllane m'a ekyókxoho segánamakxa séltémo axta ko'o elának Moisés ma'a 23 sekxók eyeynamókxa axta séltémo elána' tén han se'e egmonye' nak, yaqwayam enxoho kóllának kéxegke tén han ma'a kéltawán'ák kélnentámen nak. Sa' kóltéhek se'e:
24 “Yetneyk sa' agkok apkelane mey'assáxma énxet neyseksa mey'áseyak, tén han ma'a apyókxoho énxet'ák nak, apyókxoho énxet sa' chá'a hegkések xama weyke étkok kennawo' apchaqhe, yaqwayam kawatnaxchek ekmátsa nak ekpaqneyam atekhánek ko'o, yetlo m'a ekyepetche agko' nak chá'a aqsok kélmésso naqsa aqsok aktek kélcheneykekxa, tén han vino, apkeltémókxa axta chá'a kóltéhek ma'a Dios; hélmések sa' nahan xama yát'ay apketkok, yaqwayam emátog ekyaqmageykekxa megkólya'assáxma. 25 Keñe sa' apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok etnéssesek ma'a kélteméssessamakxal'a chá'a, yaqwayam etaksek megkólyaqmagkáseykekxa melya'assáxma m'a apyókxoho énxet'ák Israel, mayaqmagkásekxeyk sa' nahan ko'o melya'assáxma m'a, hakte háwe apmáheyo apagko' elanagkok melya'assáxma, élsántegkessek nahan ko'o m'a apkelmésso naqsa aqsok, tén han apnaqtósso apkelnapma, ekyaqmageykekxa melya'assáxma. 26 Mayaqmagkásekxeyk sa' chá'a ko'o apkeltémakxa melya'assáxma apyókxoho énxet'ák Israel, tén han ma'a énxet'ák apkeleñama nak mók apkelókxa apheykha nak kélnepyeseksa kéxegke, megkatnaha enxoho chá'a apmáheyo apagko' elanagkok melya'assáxma m'a énxet'ák.
27 “Apkelanak sa' agkok mey'assáxma xama énxet neyseksa mey'áséyak, cháxa énxet nak, egkések sa' xama yát'ay apketkok apkelwána xama apyeyam apagkok, yaqwayam emátog ekyaqmageykekxa mey'assáxma. 28 Elának sa' nahaqtók ko'o apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok ma'a ektémakxal'a chá'a élánamáxche, yaqwayam etaksek megkólyaqmagkáseykekxa mey'assáxma apkelane neyseksa mey'áseyak xa énxet nak, mayaqmagkásekxeyk sa' nahan ko'o mey'assáxma m'a. 29 Katnehek sa' xama segánamakxa apagkok apyókxoho apkelane nak chá'a mey'assáxma neyseksa mey'áseyak israelitas tén han ma'a énxet'ák apkeleñama nak mók apkelókxa apheykha nak kélnepyeseksa kéxegke.
30 “Apkelanak sa' agkok mey'assáxma xama énxet apmáheyo apagko' nak elána', cham'a israelitas, essenhan ma'a apkeñama nak mók apkelókxa, sewanyeyncha'a enxoho ko'o. Ematñekxak sa' nepyeseksa énxet'ák apagkok xa énxet nak, 31 hakte apwanyawók ma'a sekpeywa nak ko'o, melanak han ma'a séltémókxa nak etnehek; ematñekxak sa' nepyeseksa m'a énxet'ák, apsexnánémap apagko' aptémakxa ekmaso.”
Kéllegassáseykegkoho megyáyo nak ekhem sábado
32 Apweteyak axta israelitas xama énxet aptegye yántápak ekhem sábado m'a apheykegkaxa axta makham ma'a yókxexma meykexa nak énxet. 33 Apyentamákxeyk axta aphakxa Moisés tén han Aarón tén han nápaqta'awók apyókxoho énxet'ák ma'a ektáha axta apwete apkelana yántápak, 34 apkeláneykha axta aqsa nahan sekxók ma'a, hakte axta kólya'ásegkok makham yaqwánxa kólteméssesek. 35 Tén axta Wesse' egegkok aptáha apcháneya Moisés se'e: “Payhawók ematñekxak xa énxet nak. Apyókxoho israelitas sa' elyetnak meteymog ma'a teyp nak apkelpakxeneykegkaxa énxet'ák.” 36 Yetlókok axta nahan aptekkesso israelitas ma'a apkelpakxeneykegkaxa axta, apkelyetna'ak axta meteymog ekwokmoho apketsapa, ekhawo m'a apkeltamhókxa axta etnehek Wesse' egegkok ma'a Moisés.
Apáwa napwe'ék apkelmakheykha
37 Appaqhetchessek axta Wesse' egegkok ma'a Moisés. Aptáhak axta apcháneya s'e:
38 “Etne sa' elának israelitas se'e: Apkelmakheykha napwe'ék kélántaxno sa' chá'a kóltéhek kéxegke tén han ma'a kéltawán'ák kélnentámen nak. Yátépépe apkelyápaqmate sa' nahan chá'a kóltéhek ma'a apkelmakheykha nak. 39 Kéllanawók sa' agkok chá'a kéxegke m'a apkelmakheykha nak, kaxénwakxohok sa' chá'a kélwáxok ma'a ekyókxoho séltémókxa nak chá'a kóltéhek, sekmésso axta ko'o kéxegke, keñe sa' kóllának chá'a, tén sa' megkólyetlakxeyk chá'a m'a ektémakxa nak chá'a élchetámeykha agko' kélwáxok, tén han kélmámenyého kóllána', élwátessesseykmo nak kéxegke kélteme mehelyenyaweykha ko'o. 40 Kaxénwakxohok sa' chá'a kélwáxok ma'a ekyókxoho séltémókxa nak chá'a kóltéhek, keñe sa' kóllána', kólpagkanchesaxchek sa' nahan ko'o, ko'o sekteme Dios kélagkok. 41 Ko'o sekteme Wesse', Dios kélagkok kéxegke, sélántekkesso axta Egipto yaqwayam héltéhek Dios kélagkok. Ko'o sekteme Dios Wesse' kélagkok.”
Leyes sobre los sacrificios
1 El Señor se dirigió a Moisés y le dijo:
2 «Di a los israelitas lo siguiente: Cuando ustedes entren en el país que voy a darles para que vivan en él 3 y me ofrezcan un toro o una oveja para quemarlo en mi honor como sacrificio u holocausto de olor agradable, ya sea en cumplimiento de alguna promesa o como ofrenda voluntaria, o en ocasión de alguna fiesta, 4 quien presente la ofrenda deberá añadir dos kilos de harina fina amasada con un litro de aceite. 5 Además, a los sacrificios indicados se deberá añadir una ofrenda de un litro de vino por cada cordero. 6 Si se trata del sacrificio de un carnero, se añadirán cuatro kilos de harina amasada con poco más de un litro de aceite 7 y algo más de un litro de vino, como ofrenda de olor agradable para mí. 8 Si se trata del sacrificio de un becerro, para ofrecerlo como holocausto o como sacrificio de reconciliación, o en cumplimiento de una promesa, 9 se añadirán seis kilos de harina amasada con dos litros de aceite, 10 más dos litros de vino, como ofrenda quemada de olor agradable para mí. 11 Esto es lo que deberá hacerse por cada toro, cada carnero, cada cordero o cada cabrito que se ofrezca. 12 Por cada animal que se ofrezca se hará su ofrenda correspondiente, según el número de animales. 13 Todo israelita deberá cumplir estas normas cuando me haga una ofrenda quemada de olor agradable.
14 »Si un extranjero, ya sea que se encuentre de paso o que viva permanentemente entre ustedes, quiere presentarme una ofrenda quemada de olor agradable, deberá cumplir las mismas normas que todos ustedes. 15 La misma norma vale para ustedes y para los extranjeros; será una ley permanente, que pasará de padres a hijos. 16 Una misma ley y una misma norma habrá para ustedes y para los extranjeros.»
17 El Señor se dirigió a Moisés y le dijo:
18 «Di a los israelitas lo siguiente: Cuando hayan entrado en el país adonde los voy a llevar, 19 y empiecen a disfrutar del trigo que se produce en él, deberán separar una parte para ofrecérmela. 20 Y así como me ofrecen la primera porción del trigo trillado, así también me presentarán una ofrenda de pan con la primera masa que preparen. 21 Esta ofrenda deberán presentarla siempre.
22 »Cuando involuntariamente ustedes dejen de hacer cualquiera de las cosas que a Moisés le he ordenado hacer 23 para que ustedes y sus descendientes las cumplan, desde el primer día en adelante deberán hacer lo siguiente:
24 »Si todo el pueblo comete una la falta involuntaria, todo el pueblo me ofrecerá un becerro como holocausto de olor agradable, con su correspondiente ofrenda de cereales y de vino, como Dios lo ha ordenado; además, me ofrecerán un chivo como sacrificio por el pecado. 25 Luego, el sacerdote celebrará el rito para obtener el perdón por todo el pueblo de Israel, y yo los perdonaré, pues se trata de una falta involuntaria y ellos me presentaron su ofrenda y su sacrificio por el pecado. 26 Yo perdonaré a todo el pueblo de Israel y a los extranjeros que vivan entre ustedes, si la falta del pueblo ha sido involuntaria.
27 »Si la falta involuntaria la comete una persona en particular, esa persona ofrecerá como sacrificio por el pecado una cabrita de un año. 28 El sacerdote celebrará ante mí el rito para obtener el perdón por el pecado involuntario de esa persona, y yo la perdonaré. 29 La misma norma vale para los israelitas y para los extranjeros que vivan entre ustedes, si la falta cometida ha sido involuntaria.
30 »Pero si una persona, ya sea israelita o extranjera, peca voluntariamente, me ofende a mí. Por lo tanto, esa persona será eliminada de entre su gente, 31 pues despreció mi palabra y no cumplió mis órdenes; será eliminada del todo y cargará con su maldad.»
Castigo por la violación del sábado
32 Cuando los israelitas estaban en el desierto, encontraron a un hombre recogiendo leña en sábado. 33 Los que lo encontraron lo llevaron ante Moisés y Aarón, y ante todo el pueblo, 34 y ellos lo tuvieron bajo vigilancia, pues aún no se había decidido lo que debía hacerse con él. 35 Entonces dijo el Señor a Moisés: «Ese hombre debe ser condenado a muerte. Que todos los israelitas lo apedreen fuera del campamento.» 36 Entonces los israelitas lo sacaron del campamento y lo apedrearon hasta que murió, tal como el Señor se lo había ordenado a Moisés.
Borlas con flecos en el borde de la ropa
37 El Señor se dirigió a Moisés y le dijo:
38 «Di a los israelitas lo siguiente: Ustedes y sus descendientes deberán llevar borlas con flecos en el borde de su ropa. Las borlas deben ser de hilo morado. 39 Así, cuando ustedes vean las borlas, se acordarán de todos los mandamientos que yo les he dado y los cumplirán, y no se dejarán llevar por sus propios pensamientos y deseos, por los cuales ustedes han dejado de serme fieles. 40 Así se acordarán de todos mis mandamientos y los cumplirán, y estarán consagrados a mí, que soy su Dios. 41 Yo soy el Señor, el Dios de ustedes, que los sacó de Egipto para ser su Dios. Yo soy el Señor su Dios.»