Énxet kelyekhama' ektawáseykha apkeñama Gerasa
(Mt 8.28-34Lc 8.26-39)
1 Apkelweykmek axta m'a neyp wátsam ekpayhegwayam, cham'a yókxexma nak Gerasa. 2 Xama axta apteyapma Jesús kañe' yántakpayhe, apya'áyak axta xama énxet ekha axta apwáxok espíritu ekmaso. Neyseksa takhaxpopeyk axta apkeñamak apteyapma xa énxet nak, 3 hakte axta aphak chá'a m'a. Méko axta kawának kalpextétek, weykmók axta han cadenas megkólmowána kólpextétek. 4 Hágkaxwe axta eykhe chá'a kólpextehetchesek apmagkok cadenas, tén han apmék, elyétekkesek axta aqsa chá'a etnessásekxak nekha'a étkók, méko axta awanchek kamagkok. 5 Apweynchámeykha axta chá'a yókxoho ekhem tén han yókxoho axta'a m'a neyseksa egkexe élekhahéyak, tén han neyseksa takhaxpopeyk, elpáxamha axta chá'a, etekpagakpekxohok axta chá'a apagko' ma'a meteymog. 6 Xama axta apweteya makhawók ma'a Jesús, apketcheykegkek axta apketámeykegko, apkeltekxekweykmek axta aptapnák apmonye', 7 axta aptemék apkenagkama apyennaqtéssamo appeywa s'e:
—¡Náhey'áwa aqsa ko'o, Jesús, Dios meyke ekhémo nak Apketche! ¡Élmaxnakkek ko'o Dios maltamho heñássesagkok xép!
8 Aptemegkek axta appeywa xa ektáha nak, hakte axta aptemék apkenagkama Jesús se'e:
—¡Espíritu ekmaso, katyep xa énxet apwáxok nak!
9 Axta aptemék apkelmaxneyeykencha'a Jesús se'e:
—¿Háxko apwesey exchep?
Keñe axta aptéma apchátegmoweykegkokxo s'e:
—Legión ko'o sekwesey, hakte nenxámok negko'o.
10 Keltémók agko' axta han melántekkesek espíritu élmasagcha'a Jesús xa yókxexma nak. 11 Ketók axta nahan apteykegkaxa aptéyak yátapomap apxámokma m'a nekha nak egkexe, 12 axta entemék espíritu élmasagcha'a eyenagkama Jesús se'e:
—Hẽláphés negko'o m'a apkelyagqakxa nak yátapomap, yoho sa' ólántexek ma'a apkelwáxok nak.
13 Apméssegkek axta han Jesús, kelánteyepmeyk axta espíritu élmasagcha'a m'a énxet apwáxok, keñe élántaxnegweykmo yátapomap apwáxok. Dos mil axta apyókxoho m'a yátapomap, apkenyaheykegkek axta xa yátapomap nak apkelmaheykegko m'a élwéweykentamxa axta xapop egkexe, ekweykmoho m'a wátsam ekpayhegwayam. Axta apkelwéweykegkok nahan ma'a.
14 Apkenyaheykegkek axta m'a énxet'ák ektáha axta apkeltaqmelchesso yátapomap, apkeltennágweykekxeyk axta nátegma, tén han nepyáwa tegma apwányam ektáhakxa aqsok apkelwete. Apkelmaheykegkek axta énxet'ák apteyánegweykmoho m'a ektémakxa axta. 15 Xama axta apkelweykmo m'a aphakxa axta Jesús, apkelwetágweykmek axta aphama m'a, yetlo apkelnaqta tén han apya'áseykegkoho exma m'a kelyekhama' axta ektawáseykha ekxámokma axta élántaxno apwáxok. Apkelyegwaktegkek axta apkelweteya m'a énxet'ák, 16 keñe m'a ektáha axta apkelwete ektémakxa m'a kelyekhama' ektawáseykha tén han ma'a yátapomap, apkeltennáseykencha'a m'a apnámakkok. 17 Tén axta kéltamho kélagko' emhagkok mók nekha m'a Jesús.
18 Xama axta apchánteykekxo makham Jesús ma'a yántakpayhe, apkeltémók axta yohok étlakxak ma'a énxet kelyekhama' axta ektawáseykha. 19 Axta eyke yahayók ma'a Jesús, axta aqsa aptemék apkenagkama s'e:
—Emyekxa apxagkok, ekheykegkaxa nak apnámakkok, eltennasha sa' ekyókxoho apteméssesakxa exchep ma'a Wesse' egegkok, tén han ektáhakxa apkepyósawo apkelano exchep.
20 Aptaqheykekxeyk axta m'a énxet nak, yohok axta nahan apkeltennágweykekxo apteméssesakxa Jesús ma'a tegma apkelyawe nak Decápolis; kelpelakkassegkek axta anhan apkellegaya apyókxoho énxet ma'a ektémakxa apkeltenneykha.
Kelán'a ekpaknegkesseyam Jesús apchaqlamap tén han Jairo apketche
(Mt 9.18-26Lc 8.40-56)
21 Xama axta apweykekxo makham Jesús neyp wátsam ekpayhegwayam yántakpayhe apchánte, apchaqneykekxeyk axta énxet apxámokma m'a apmonye', keñe axta Jesús aphama aqsa m'a neyáwa'. 22 Apya'áyekmek axta nahan xama énxet apwesey axta Jairo, apteme axta apkeñama nepyeseksa m'a apkelámha apmonye'e nak apchaqneykekxexa judíos, xama axta apweteya m'a Jesús, apkelpólegweykmek axta ekpayhókxa aphakxa, 23 axta aptemék apkenagkama apkeltémo apagko' epasmok se'e:
—Peyk ko'o katsapok hatte; ey'ám sa' epekkenwók apmek ekpayhókxa ekyetnakxa', yaqwayam sa' kataqmelwók, tén han kaweynchamha makham.
24 Apyetleykekxeyk axta nahan Jesús xa énxet nak, apxámok axta han énxet apkelyetlo, apkelyégamákpek axta chá'a neyáwa apxegamakxa. 25 Paxqeykegkek axta han énxet apxámokma xama kelán'a ekweykmo axta doce apyeyam ekháxamáxche, ekteme axta ektépeykha éma agkok. 26 Ahóxek axta eklegeykegkoho ekya'áyekmo chá'a pánaqte yapmeyk, sawhomakyek axta aqsok agkok ekyetnamakxa axta chá'a ekyánmagkasso, meyke ektaqmelwayam, yágweykmók axta aqsa ektémakxa ekháxamáxche'. 27 Xama axta eklegaya amya'a apxénamakpo Jesús, neptámen axta keñamak ekya'áyekmo nepyeseksa énxet'ák, paknegkesseykmók axta apchaqlamap. 28 Hakte axta temék élchetamso awáxok se'e: “Apchaqlamap sa' eykhe apaknegkessamho', ataqmelwók sa' eyke.” 29 Yetlómók axta han ekmasse ekteyapma éma agkok, yekpelchegkek axta nahan ektaqmelweykmo m'a ektémakxa axta ekháxamáxche'. 30 Apyekpelchegkek axta nahan ekteyapma apmopwána m'a Jesús, appeynchamakpók axta apkenmexeykekxoho apchaqneykegkaxa m'a énxet'ák, tén axta aptéma apkelmaxneyeykencha'a s'e:
—¿Yaqsa sepaknegkessa'awo nak seyaqlamaxche'?
31 Axta aptemék apkenagkama apkeltáméséyak se'e:
—Apwet'a neykhe apkelyégeykpo énxet'ák, keñe aptáha sẽlmaxneyáncha'a s'e ‘¿Yaqsa sepaknegwa'awo nak?’
32 Axta eyke elwátéssók apsawheykha exma nepyáwa m'a Jesús, yaqwayam enxoho étak ektáha ekpaknegweykmoho. 33 Keñe axta kelán'a, élpexyennamoma eyeye ekya'ásegkoho ektémakxa, ya'áyekmek axta éltekxekweykmo atapnák xóp apkenmeykegkaxa, keltennáseykha axta nahan ekmámnaqsoho agko' ekyókxoho. 34 Axta aptemék apkenagkama Jesús se'e:
—Hatte, megkay'ásseyam xeye' keñamak ektaqmelwokmo. Kataqhekxa yetlo meyke ektamheykha awáxok, taqmelwokmek ma'a ektémakxa axta ekháxamáxche'.
35 Axta nahan epenchessamók appaqmeyesma Jesús, apkelweykmo axta nápakha énxet'ák apkeleñama axta m'a apkemha apmonye' apchaqneykekxexa judíos apxagkok, yaqwayam etnehek yának ma'a sakcha'a yáp nak:
—Ketsekkek apketche. Ná elenxánem apkelya'assóxma sẽlxekmósso.
36 Axta eyke yaháxenmók Jesús aptémakxa apkenagkama m'a énxet'ák nak, axta aptemék apkenagkama m'a apkemha apmonye' nak apchaqneykekxexa judíos:
—Nágye' aqsa, etne aqsa mey'ásseyam.
37 Axta nahan yahayók elyetlók énxet'ák ma'a, wánxa axta aqsa m'a Pedro, Santiago tén han Juan, Santiago axta apyáxeg. 38 Xama axta apkelweykmo m'a apxagkok nak apkemha apmonye' apchaqneykekxexa judíos, tén han apweteya apyennegkessama exma m'a énxet'ák, tén han apkellekxagweykencha'a énxet'ák, tén han apkelpáxameykencha'a, 39 aptaxnegweykmek axta kañe', tén axta aptéma apkelanagkama s'e:
—¿Yaqsa ektáha kélyennegkesa nak exma, tén han kéltáha nak kéllekxagweyncha'a xa ektáha nak? Megkatsapak se'e sakcha'a nak, tenche'.
40 Apkesméssegkek axta énxet'ák ma'a Jesús, apkeltémók axta eyke elántépok apyókxoho, tén axta apyentama m'a yáp, tén han egken, tén han ma'a ektáha axta apkelxegexma'a, apkelántaxnegweykmek axta m'a ekyetnamakxa axta sakcha'a. 41 Apmomchek axta ámek keñe aptéma apkenagkama s'e:
—Talitá cum (nenteme nak nempeywa: “Kelán'a étkok, ektáhak ko'o seyáneya exche' s'e, kaxatakha'.”)
42 Yetlómók axta nahan émpeykekxa néten ma'a sakcha'a ekwayam axta doce apyeyam agkok, xegamchek axta nahan. Pelakkássawók agko' axta han apkelweteya m'a énxet'ák. 43 Apkeltémók apagko' axta eyke Jesús megkóltennasha xama énxet enxoho xa, keñe axta apkeltémo kólagkok ekto m'a sakcha'a nak.
El hombre de Gerasa que tenía un espíritu impuro
(Mt 8.28-34Lc 8.26-39)
1 Cuando llegaron al otro lado del lago, a la región de Gerasa, 2 Jesús bajó de la barca. Se le acercó entonces un hombre que tenía un espíritu impuro. Este hombre había salido de entre las tumbas, 3 porque vivía en ellas. Nadie podía sujetarlo, ni siquiera con cadenas. 4 Muchas veces lo ataban de pies y manos con grilletes y cadenas, que siempre despedazaba, pues nadie lo podía dominar. 5 De día y de noche andaba por los cerros y las tumbas, gritando y golpeándose con piedras. 6 Cuando de lejos vio a Jesús, corrió y se arrodilló ante él, 7 y le gritó:
—¡No te metas conmigo, Jesús, Hijo del Dios altísimo! ¡Te ruego por Dios que no me atormentes!
8 Le habló así porque Jesús le había ordenado:
—¡Espíritu impuro, deja a ese hombre!
9 Y Jesús le preguntó:
—¿Cómo te llamas?
—Me llamo Legión —contestó—, porque somos muchos.
10 Y le rogaba con insistencia a Jesús que no expulsara de aquella región a los espíritus. 11 Y como cerca de allí, junto al cerro, pacía una gran piara de cerdos, 12 los espíritus le suplicaron:
—¡Envíanos a los cerdos, para que entremos en ellos!
13 Jesús se lo permitió, y los espíritus impuros salieron del hombre y entraron en los cerdos. Estos, que eran unos dos mil, se arrojaron al lago por un barranco, y allí se ahogaron.
14 Los que cuidaban de los cerdos huyeron y fueron al pueblo y a los campos para contar todo lo sucedido. Y la gente acudió a ver lo que había pasado. 15 Cuando llegaron a donde estaba Jesús, vieron que el hombre que había tenido la legión de demonios estaba sentado, vestido y en su sano juicio; y la gente tuvo miedo. 16 Entonces, los que vieron lo sucedido con el endemoniado y con los cerdos se lo contaron a los demás, 17 y todos comenzaron a rogarle a Jesús que se fuera de aquellos lugares.
18 Cuando Jesús volvió a la barca, el hombre al que le había sacado los demonios le rogaba que lo dejara ir con él. 19 Pero Jesús no se lo permitió, sino que le dijo:
—Vete a tu casa, con tus parientes, y cuéntales todo lo que el Señor ha hecho contigo, y cómo ha tenido misericordia de ti.
20 El hombre se fue, y comenzó a contar por los pueblos de Decápolis lo que Jesús había hecho por él; y todos se quedaban admirados.
La mujer enferma y la hija de Jairo
(Mt 9.18-26Lc 8.40-56)
21 Cuando Jesús regresó en la barca al otro lado del lago, mucha gente le salió al encuentro, pero él se quedó en la orilla. 22 En esto, llegó uno de los jefes de la sinagoga, llamado Jairo, y al ver a Jesús se echó a sus pies 23 y le suplicó con insistencia:
—¡Mi hija está agonizando! ¡Ven y pon tus manos sobre ella para que sane y viva!
24 Jesús fue con él, pero era tanta la gente que lo seguía, que lo apretujaba. 25 Entre la multitud había una mujer que desde hacía doce años padecía de hemorragias. 26 Había sufrido mucho a manos de innumerables médicos, y había gastado todo lo que tenía, sin que le hubiera servido de nada. Al contrario, iba de mal en peor. 27 Cuando oyó hablar de Jesús, esta mujer se le acercó por detrás, entre la gente, y le tocó el manto, 28 pues pensaba: «Tan solo con que yo toque su manto, quedaré sana.» 29 Y en cuanto le tocó el manto, el flujo de sangre se detuvo, y ella sintió en su cuerpo que ya estaba curada de su enfermedad. 30 Jesús, al darse cuenta de que había salido poder de él, se volvió, miró a la gente, y preguntó:
—¿Quién me ha tocado el manto?
31 Sus discípulos le dijeron:
—Ves que la gente te oprime por todos lados, y preguntas “¿Quién me ha tocado?”
32 Pero Jesús seguía mirando a su alrededor, para ver quién lo había tocado. 33 Entonces la mujer, que sabía lo que le había pasado, asustada y temblorosa se acercó y se arrodilló delante de él, y le contó toda la verdad. 34 Jesús le dijo:
—Hija, por tu fe has sido sanada. Vete tranquila, ya estás curada de tu enfermedad.
35 Todavía estaba Jesús hablando, cuando llegaron unos de la casa del jefe de la sinagoga y le dijeron al padre de la niña:
—Tu hija ha muerto. Ya no molestes más al Maestro.
36 Pero Jesús, que alcanzó a oír lo que dijeron, le dijo al jefe de la sinagoga:
—No tengas miedo; solo ten fe.
37 Y no dejó que lo acompañara nadie, excepto Pedro, Santiago y Juan, el hermano de Santiago. 38 Y al llegar Jesús a la casa del jefe de la sinagoga y ver el alboroto y la gente que lloraba y gritaba, 39 entró y les dijo:
—¿Por qué tanto alboroto y llanto? La niña no está muerta, sino dormida.
40 La gente se reía de él, pero él hizo que salieran todos. En seguida tomó al padre, a la madre y a quienes lo acompañaban y entró a donde estaba la niña. 41 La tomó de la mano y le dijo:
—Talita, cum (que significa: «Muchachita, a ti te digo, levántate»).
42 Al instante la niña, que tenía doce años, se levantó y se puso a caminar. La gente se quedó muy asombrada. 43 Pero Jesús les pidió encarecidamente que no se lo contaran a nadie, y les mandó que dieran de comer a la niña.