Jonás apyexánegkesso Dios
1 Appaqhetchessek axta Wesse' egegkok Jonás, apketche nak Amitai. Aptáhak axta apcháneya s'e: 2 “Emhók sa' tegma apwányam Nínive, eltennés sa' peya ko'o amasséssók ma'a, hakte wa'ak ko'o amya'a sekhakxa ektémakxa melya'assáxma.”
3 Axta eyke elyahákxohok Jonás, xénchek axta aqsa apwáxok éxánegkesek Wesse' egegkok, tén axta apmahágko m'a ekhágweyktamxa axta chá'a yántakpayhe tegma apwányam Jope. Apwetágwokmek axta xama yántakpayhe ketók ekteyapmakxa ekmako kamhagkok ma'a Tarsis; apyánmagkassek axta apchánta apmako emhagkok ma'a. 4 Aptekkessek axta eyke éxchahayam ekyennaqte agko' Wesse' egegkok ma'a neysekso nak wátsam ekwányam, yetlo élyaqyahayam élyawe agko' yegmen. Máxa axta entáhak peya enxoho katnéssesek nekha'a étkók yántakpayhe. 5 Keñe m'a ektáha nak apkeltamheykha yántakpayhe, awanhek axta apkelyegwakto, apsawhékpók axta apkelmaxneyágko m'a aqsok apcháyókxa nak chá'a. Keñe axta apmako yexyawásekxak yántakpayhe, apkexénteyk axta wátsam ekwányam ma'a ekyókxoho aqsok apkelseykha axta. Apmeyánteyk axta Jonás kóneg ekheykegkaxa nak aqsok neyseksa ekteme xa; axta apteyenwokmok ekyentaxno agko' ma'a. 6 Keñe axta apkemha apmonye' nak yántakpayhe apmahágko m'a aphakxa axta Jonás, aptáha apcháneya s'e:
—¿Yaqsa apkelana exchep se'e tén áto'? ¡Exatakha', elmaxna exchep xa Dios apagkok! Lapmaxcheyk sa' hempasmok hẽlwagkasek teyp negko'o.
7 Tén axta m'a aptáha chá'a apcháneya pók apkeltamheykha nak yántakpayhe s'e:
—Antawaksek xama aqsok, yaqwayam enxoho agya'asagkohok ektáha sensexnenagko.
Aptawásegkek axta xama aqsok, tén axta ekpehewokmo apkelsexnenagko m'a Jonás. 8 Keñe axta kéltáha kéláneya s'e:
—Hẽltennés hana, yaqsa kexaha ektáha sentemegwokmoho nak negko'o exma ¿Yaqsa aptamheykha apmeyókmo exchep se'e? ¿Háxko nahan apkeñamakxa? ¿Háxko nahan ekpayhókxa apchókxa? ¿Yaqsa énxet xép?
9 Aptáhak axta Jonás apchátegmowágko s'e:
—Ko'o hebreo, élpeykessamok ko'o m'a Wesse' Dios apha nak néten, apkelane nak wátsam ekwányam, tén han náxop.
10-11 Apkeltennáseyha axta Jonás apkeltamheykha nak yántakpayhe apyexánegkesa m'a Wesse' egegkok. Xama axta apkelleg'a xa, apkelwet'ak axta ekyágwokmoho eyáhapwa'a yegmen ma'a wátsam ekwányam, apkelyegwakkók apagko' axta, tén axta aptáha apkelmaxneyeyncha'a s'e:
—¿Yaqsa ektáha aptáha nak xa? ¿Háxko eyke negko'o anteméssesek xép yaqwayam enxoho kawanmeyekxak yegmen wátsam ekwányam?
12 —Hélyenyenta wátsam ekwányam, tén sa' kawanmeyekxak yegmen —axta aptáhak Jonás apchátegmowágko—. Ko'o keñamak xa éxchahayam ekyennaqte agko' nak, eyáhapwa'a nak kéxegke. 13 Apkelwasqápeykxók axta eykhe apkeltamheykha nak apmako ey'ásekxak neyáwa m'a yántakpayhe, mopwancha'ak axta eyke, hakte yágwokmók agko' axta eyáhapwe yegmen. 14 Keñe axta aptáha apkelmaxneya Wesse' egegkok se'e: “Wesse', nágyoho aqsa negko'o agmaskok eñama s'e énxet nak. Méko sa' agkok aptémakxa, ná hempehésseta aqsa negko'o m'a apketsapa enxoho, hakte xép Wesse', elának chá'a exchep ma'a apmakókxa enxoho elána'.”
15 Kélyenyenteyk axta wátsam ekwányam Jonás natámen apteme apkelpeywa xa, tén axta ekwanmeyákxo yegmen ma'a wátsam ekwányam nak. 16 Xama axta apkelwet'a ektáhakxa m'a apkeltamheykha nak yántakpayhe, apkelakawók apagko' axta Wesse' egegkok, tén axta apkelmésa aqsok apnaqtósso apkelnapma, apméssek axta nahan apkelpeywa apmako chá'a etnehek apkeláyo.
17 Apcháphássek axta eyke xama kelasma ekyawe Wesse' egegkok, yaqwayam kanaqsapok Jonás. Ántánxo ekhem axta apha Jonás ma'a kañe' kelasma ekyawe awáxok tén han ántánxo axta'a.
Jonás huye de Dios
1 El Señor le habló a Jonás hijo de Amitay, y le dijo: 2 «Levántate y ve a la gran ciudad de Nínive y predica contra ella, porque hasta mí ha llegado la noticia de su maldad.»
3 Pero Jonás, en lugar de obedecer, huyó del mandato del Señor, y se fue al puerto de Jope, donde encontró un barco que estaba a punto de salir para Tarsis; entonces compró su pasaje y se embarcó en él para ir allá y así escapar del mandato del Señor. 4 Pero el Señor hizo que soplara un viento muy fuerte, y se levantó en alta mar una tempestad tan violenta que parecía que el barco iba a naufragar. 5 Los marineros tenían mucho miedo, y cada uno invocaba a su dios. Luego, para aligerar el barco, echaron toda la carga al mar. Jonás, mientras tanto, había bajado a la bodega del barco, y allí se había quedado profundamente dormido. 6 Entonces el capitán fue a donde estaba Jonás, y le dijo:
—¿Qué haces tú ahí, dormilón? ¡Levántate y clama a tu Dios! Tal vez quiera ocuparse de nosotros y nos salvemos.
7 Entre tanto, los marineros hablaban entre ellos, y decían:
—Vamos a echar suertes, para ver quién tiene la culpa de esta desgracia.
Así que echaron suertes, y la suerte recayó sobre Jonás. 8 Entonces le dijeron:
—Ahora dinos por qué nos ha venido esta desgracia. ¿Cuál es el propósito de tu viaje? ¿De dónde vienes? ¿Cuál es tu país? ¿De qué pueblo eres?
9 Jonás les contestó:
—Soy hebreo, y creo en el Señor, Dios del cielo, que hizo el mar y la tierra.
10-11 Jonás contó a los marineros que él estaba huyendo del Señor, y ellos, al oírlo y al ver que el mar se agitaba más y más, sintieron mucho miedo y le preguntaron:
—¿Por qué has hecho esto? ¿Qué podemos hacer contigo para que el mar se calme?
12 —Pues tienen que agarrarme y arrojarme al mar, y el mar se calmará —contestó Jonás—. Yo sé bien que por mi causa ha venido sobre ustedes esta tremenda tempestad.
13 Con mucho esfuerzo los marineros intentaron acercarse a tierra, pero no lo lograron, porque el mar se enfurecía cada vez más. 14 Entonces clamaron al Señor y dijeron: «Por favor, Señor, no nos dejes morir por causa de este hombre. Y si es inocente, no nos hagas responsables de su muerte, porque tú, Señor, actúas según tu voluntad.»
15 Entonces, agarraron a Jonás y lo arrojaron al mar, y el mar se calmó. 16 Al ver esto, aquellos hombres sintieron una profunda reverencia por el Señor, le ofrecieron un sacrificio y le hicieron promesas.
17 17 (2.1) Entre tanto, el Señor había preparado un gran pez para que se tragara a Jonás. Y Jonás pasó tres días y tres noches dentro del pez.