Jesús tén han Nicodemo
1 Aphegkek axta xama fariseo apwesey axta Nicodemo, apteme axta xama énxet ekha kéláyo nepyeseksa m'a judíos. 2 Yáqtéssegkek axta nahan apya'áyekmo m'a Jesús. Axta aptemék apkenagkama s'e:
—Sẽlxekmósso, negya'áseykegkók negko'o apcháphassama exchep Dios yaqwayam hẽlxekmóssa', hakte méko kawának kalának aqsok sempelakkasso nak agweta' apkeláneya nak xép, metnaha enxoho apxegexma m'a Dios.
3 Axta aptemék apkenagkama Jesús se'e:
—Naqsók ko'o sektáha seyáneya exchep, agkok etnahákxak kaxwe aptémeykekxa xama énxet, mopwanchek étak ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios.
4 Keñe axta Nicodemo aptéma apkelmaxneyeykencha'a s'e:
¿Háxko katnehek etyemekxak makham xama énxet aptáha enxoho apwányamo? ¿Etaxnekxak enxeykel'a makham egken awáxok, yaqwayam enxoho etyemekxak makham?
5 Axta aptemék apchátegmoweykegko Jesús se'e:
—Naqsók ko'o sektáha seyáneya exchep, agkok etyekmok xama énxet eñama nak ma'a yegmen tén han ma'a Espíritu, mopwanchek etxek ma'a aptémakxa nak Wesse' apwányam Dios. 6 Énxet aptéyam nak chá'a eñama m'a apyapmeyk, énxet ma'a; keñe m'a aptéyam nak chá'a eñama Espíritu, espíritu m'a. 7 Ná katlakkas aqsa sektáha nak seyáneya exchep se'e: ‘Kélyókxoho chá'a kéméxcheyk kólpallemekxak makham.’ 8 Kaxchahámha chá'a éxchahayam ekmakókxa enxoho kaxchaháma', eñak eykhe exchep ma'a ekpáwà émpehek, mey'asagkek eyke éñamakxa, essenhan ma'a ekmahágkaxa enxoho. Cháxa ektémakxa han énxet apteme nak appalleyam eñama Espíritu xa.
9 Axta aptemék makham apkelmaxneyeykekxoho Nicodemo s'e:
—¿Háxko katnehek, katnehek xa ektáha nak?
10 Keñe axta Jesús aptéma apchátegmoweykegkokxo s'e:
—Xép apteme apkelxekmósso énxet'ák Israel, ¿yaqsa ektáha mey'ásegko nak xa aqsok nak? 11 Naqsók ko'o sektáha seyáneya exchep, nenxeyenma chá'a negko'o m'a aqsok negya'áseykegkoho nak, negko'o nahan chá'a nenxeyenma m'a aqsok negwete nak chá'a; kélya'ásseykmek eyke chá'a kéxegke m'a nentémakxa nak chá'a néltennasso. 12 Kélya'ásseykmek agkok kéxegke séltennasa enxoho m'a aqsok éleñama nak keso náxop, háxko katnehek mehelya'assók séltennasa enxoho m'a aqsok éleñama nak néten.
13 “Méko xama énxet apmeyeykekxo m'a néten, wánxa m'a apwéweykento axta apkeñama néten; cham'a apteme nak Apketche Énxet. 14 Sa' kóltéhek nahan kólya'aksek néten aptáha nak Apketche énxet ma'a aptémakxa axta Moisés apya'assama néten yéwa m'a yókxexma meykexa nak énxet, 15 yaqwayam sa' étak élyennaqte apnénya'ák megkatnégwayam néxa apyókxoho m'a ektáha nak apteme melya'ásseyam.
Dios apkelásekhayo énxet'ák apheykha nak keso náxop
16 “Awanhek axta apkelásekhayo Dios énxet'ák apheykha nak keso náxop, apméssegkek axta Apketche apwánxa xama apagko', yaqwayam enxoho megyetsepek ma'a ektáhakxa enxoho apteme mey'ásseyam, étak aqsa ekyennaqte apnények megkatnégwayam néxa. 17 Hakte axta yáphassók Apketche Dios keso náxop yaqwayam yának kóllegássesagkohok énxet'ák apheykha nak keso náxop, wánxa axta aqsa yaqwayam elwagkasek teyp eñama m'a.
18 “Énxet ektáhakxa enxoho apteme mey'ásseyam Dios Apketche, megyáneykpek kóllegássesagkoho'; keñe m'a apya'ásseyam nak, nanók ekpenchásamaxche yaqwayam kóllegássesagkoho eñama apya'ásseyam ma'a Dios apketche apteme nak wánxa xama. 19 Nanók ekpenchásamaxche yaqwayam kóllegássesagkohok ma'a apya'ásseyam nak, hakte apkeláneyak axta aqsok élmasagcha'a ekwaya axta élseyéxma keso náxop, apmenyeyk axta m'a ekyáqtessamakxa exma, mopmenyeyk axta m'a élseyéxma. 20 Mopmenyeyk élseyéxma apyókxoho m'a apkeláneykegkoho nak aqsok ekmaso, melyepetchegwomok nahan, yaqwayam enxoho megkataxcheyk ma'a aqsok apkelánéyak. 21 Keñe m'a apkelmopmenyého nak aqsok ekmámnaqsoho tén han apkeláneykegkoho nak chá'a, elyepetchegwomhok chá'a m'a élseyéxma yaqwayam enxoho kataxchek aqsok apkeláneyak ekhawo ektémakxa nak apmopmenyého m'a Dios.”
Juan Bautista apxéneykekxoho makham Jesús
22 Apmeyeykekxeyk axta Jesús yetlo apkeltáméséyak yókxexma Judea natámen xa, apheykekxexa axta yáma ekwenaqte yetlo apkeltáméséyak apyaqpassáseykegko yegmen énxet'ák. 23 Apyaqpassáseykegkek axta nahan yegmen énxet'ák Juan ma'a nátegma Enón, keto' axta m'a Salim, hakte awanhek axta nahan yegmen ma'a; elmeyekxohok axta chá'a énxet ma'a, kólyaqpássesagkok axta chá'a yegmen. 24 Temegkek axta xa, cham'a megkólaqxegkessamakxa axta makham Juan kañe' sẽlpextétamakxa'.
25 Keñe axta nápakha Juan apkeltáméséyak apkelátegmómakpo xama judío apkelxeyenma m'a ektémakxa nak negaxñáseykekxa egyempehek. 26 Apkelya'eykekxeyk axta apkeltennásseykekxo m'a Juan. Axta aptemék apkenagkama s'e:
—Sẽlxekmósso, apyaqpassásegkek nahan kaxwók yegmen énxet'ák ma'a aptéma axta apxegexma exchep ma'a neyp wátsam Jordán, cham'a apxeyenma axta chá'a exchep.
27 Keñe axta Juan aptéma apkelanagkama s'e:
—Méko kawának kaxkak aqsok, megkésa enxoho m'a Dios. 28 Kéxegke kélagkók axta nahan kéllegeyk sekpékessessamo séltennasso matnama ko'o Mesías. Wánxa axta aqsa sekxeyenma sekteme seyáphásamáxche amonye' yaqwayam ewak ma'a. 29 Énxet ekha nak appagkanma, apagkok etnehek ma'a appagkanma nak; keñe apteme pók apha enxoho m'a, yeyxhok ma'a appeywa, awanhek nahan katnehek ekpayheykekxa apwáxok apleg'a enxoho aptáhakxa appeywa. Cháxa ektémakxa nak ko'óxa ekyawe ekpayheykekxa ewáxok kaxwók xa. 30 Kayawagkok sa' apteme ekha kéláyo m'a, keñe sa' ko'o kasextohok séláyo.
Énxet apkeñama nak néten
31 Apyeykhágweykmók apyókxoho énxet ma'a apkeñama nak néten, keñe m'a apkeñama nak náxop apteme apkeñamakxa apagko' keso náxop, exének nahan aqsok éleñama nak keso náxop. Keñe m'a apkeñama nak néten apteme apyeykhágweykmoho m'a apyókxoho énxet, 32 exének nahan ma'a aqsok apwete nak, tén han ma'a aplege nak; méko eyke kamok takha' m'a aqsok apxeyenma. 33 Apmeyk agkok takha' xama énxet, exének ektáha naqsók ma'a aptémakxa nak appeywa Dios; 34 hakte cham'a apcháphasso enxoho m'a Dios, exének ma'a Dios appeywa nak, hakte eyeykhássessamhok apmésso Dios ma'a Espíritu apagkok. 35 Apchásekhayók Apyáp ma'a Apketche, apméssegkek nahan apmopwána yaqwayam elanha ekyókxoho aqsok ekheykegko nak. 36 Énxet ektáhakxa enxoho mey'ásseyam Apketche, keytek ekyennaqte apnények megkatnégwayam néxa; keñe m'a megkayaqwayam nak etnehek mey'ásseyam ma'a Apketche, métyehek sa' xa ekyennaqte egnények nak, exkak sa' aqsa m'a Dios senlegassáseykegkoho ekmaso agko' nak.
Jesús y Nicodemo
1 Había un fariseo llamado Nicodemo, que era un hombre importante entre los judíos. 2 Una noche, este hombre fue a visitar a Jesús y le dijo:
—Maestro, sabemos que Dios te ha enviado a enseñarnos, porque nadie podría hacer los milagros que tú haces, si Dios no estuviera con él.
3 Jesús le dijo:
—Te aseguro que el que no nace de nuevo no puede ver el reino de Dios.
4 Nicodemo le preguntó:
—¿Y cómo puede uno nacer cuando ya es viejo? ¿Acaso puede entrar otra vez dentro de su madre, para volver a nacer?
5 Jesús le contestó:
—Te aseguro que quien no nace de agua y del Espíritu no puede entrar en el reino de Dios. 6 Lo que nace de padres humanos es humano; lo que nace del Espíritu es espíritu. 7 No te asombres de que te dije: “Ustedes tienen que nacer de nuevo.” 8 El viento sopla por donde quiere, y aunque lo oyes soplar, no sabes de dónde viene ni a dónde va. Así son también todos los que nacen del Espíritu.
9 Nicodemo volvió a preguntarle:
—¿Cómo puede suceder esto?
10 Jesús le contestó:
—¿Tú, que eres el maestro de Israel, no sabes estas cosas? 11 Te aseguro que nosotros hablamos de lo que sabemos, y damos testimonio de lo que hemos visto; pero ustedes no creen lo que les decimos. 12 Si no me creen cuando les hablo de las cosas de este mundo, ¿cómo me van a creer si les hablo de lo relativo al cielo?
13 »Nadie ha subido al cielo sino el que bajó del cielo; es decir, el Hijo del hombre. 14 Y así como Moisés levantó la serpiente en el desierto, así también el Hijo del hombre tiene que ser levantado, 15 para que todo el que cree en él tenga vida eterna.
El amor de Dios para el mundo
16 »Pues Dios amó tanto al mundo, que dio a su Hijo único, para que todo aquel que cree en él no muera, sino que tenga vida eterna. 17 Porque Dios no envió a su Hijo al mundo para condenar al mundo, sino para salvarlo por medio de él.
18 »El que cree en el Hijo de Dios no está condenado; pero el que no cree ya ha sido condenado por no creer en el Hijo único de Dios. 19 Esta es la condenación: como hacían cosas malas, cuando la luz vino al mundo prefirieron la oscuridad a la luz. 20 Todos los que hacen lo malo odian la luz, y no se acercan a ella, para que no se descubra lo que están haciendo. 21 Pero quienes viven de acuerdo con la verdad se acercan a la luz para que se vea que todo lo hacen de acuerdo con la voluntad de Dios.»
Juan el Bautista vuelve a hablar de Jesús
22 Después de esto, Jesús fue con sus discípulos a la región de Judea, donde pasó algún tiempo con ellos bautizando. 23 También Juan estaba bautizando en Enón, cerca de Salín, porque allí había mucha agua; y la gente iba y era bautizada. 24 Esto sucedió antes de que metieran a Juan a la cárcel.
25 Pero algunos de los seguidores de Juan comenzaron a discutir con un judío sobre el asunto de la purificación, 26 y fueron a decirle a Juan:
—Maestro, el que estaba contigo al otro lado del Jordán, de quien diste testimonio, ahora está bautizando y todos lo siguen.
27 Juan les dijo:
—Nadie puede tener nada, si Dios no se lo da. 28 Ustedes mismos me oyeron decir claramente que yo no soy el Mesías, sino uno que ha sido enviado delante de él. 29 En una boda, el que tiene a la novia es el novio; y el amigo del novio, que está allí y lo escucha, se llena de alegría al oírlo hablar. Así también ahora mi alegría es completa. 30 Él ha de ir aumentando en importancia, y yo disminuyendo.
El que viene de arriba
31 »El que viene de arriba está sobre todos. El que es de la tierra es terrenal, y habla de las cosas de la tierra. Pero el que viene del cielo está sobre todos, 32 y da testimonio de lo que ha visto y oído; pero nadie acepta su testimonio. 33 Sin embargo, si alguien lo acepta, confirma con ello que Dios dice la verdad; 34 pues el que ha sido enviado por Dios habla las palabras de Dios, porque Dios da abundantemente de su Espíritu. 35 El Padre ama al Hijo, y le ha dado poder sobre todas las cosas. 36 El que cree en el Hijo tiene vida eterna; pero quien no quiere creer en el Hijo no tendrá esa vida, sino que recibirá el terrible castigo de Dios.»