1 Aptáhak Wesse' egegkok se'e: “Cháxa ekhem nak, kólhaxyawássekxak sa' takhaxpop apexchakkok axta m'a apkelwesse'e apkelwányam, tén han ma'a apkelámha apmonye'e axta m'a Judá, tén han ma'a apkelmaxnéssesso axta énxet'ák ahagkok, tén han ma'a apkellegasso axta sekpeywa, tén han ma'a apheykencha'a axta m'a Jerusalén, 2 kólnegkenek sa' aqsa neyseksa mayáhat, tén han aptaqmelakxa pelten, tén han neyseksa apkelápogwátéyak ma'a apyókxoho yaw'a, apkelmopmenyého apagko' axta chá'a m'a, apkelánéssama axta chá'a aqsok, tén han apkelyetleykencha'a axta chá'a, apkelpaqhetchásamákpoho axta chá'a, tén han apkelpeykessamo axta chá'a. Méko sa' kalmekxak yaqwayam kalátawanyek. Kaxnagkokxak sa' aqsa náxop, ektémól'a weyke ekteyáseykha. 3 Keñe sa' apkeleymomap nak meletsapma xa énxet'ák élmasagcha'a agko' nak apkeltémakxa, cham'a apkelhámxa enxoho chá'a ekyókxoho yókxexma natámen séxpánchesso, eltamhok sa' eletsapok, mopmenyeyk sa' elweynchamha chá'a. Ko'o sekxeyenma xa, sektáha nak Wesse' ekha sekyennaqte.
Israel kéllegassáseykegkoho
4 “Jeremías, eltennés sa' énxet'ák se'e amya'a sektáhakxa nak ko'o sekpeywa:
“Apyaqnenchek agkok chá'a xama énxet
yempekxak chá'a néten;
apxegánegwokmek agkok
chá'a m'a ámay,
etaqhegwók chá'a.
5 Israel,
¿yaqsa eyke ektéma
sénmexeykekxo nak?
Jerusalén,
¿yaqsa eyke ektéma
seyamasma agko' nak ko'o?
¿Yaqsa ektéma aptéma nak
ekyennaqte apwáxok
tén han memáheyo nak hey'óta'?
6 Ektaqmelchessamók axta eykhe
sélhaxneykha séltémo aña',
maxta eyke añék kaqhek apwáxok
aptémakxa ekmaso xama énxet enxoho,
tén han méxamakpoho enxoho
etnehek appeywa s'e:
¿Yaqsa aqsok ko'o séláneya?
Apyókxoho apkelxegák ekyennaqte
apkelyetlama m'a ámay apagkok nak,
máxa m'a yátnáxeg
élyennaqtél'a apyespa'ák
neyseksa kempakhakma.
7 Weykmók seyána' ekya'áseykegkoho
ekhem yaqwánxa keyxyók makham.
Apya'ásegkók nahan ekhem
yaqwánxa emyekxak chá'a mók
nekha m'a sapop,
tén han yeptameygmen,
tén han ma'a yáho.
Keñe kéxegke
énxet'ák ahagkok,
megkólya'ásegkok ma'a
segánamakxa ahagkok.
8 Megkólwanchek kéxegke kólxének
kélmowancha'a aqsok,
tén han ekyetnama m'a Wesse' egegkok
segánamakxa apagkok.
¡Ekmowána amya'a
apnaqtáxéseyak ma'a énxet'ák
apnaqtáxéssáseykegkoho nak chá'a
kéxegke weykcha'áhak!
9 Elmegqágwakxak sa' eyke xa
énxet'ák apkelmopwancha'a nak aqsok,
elyelqakpok sa',
ektémól'a aqsok nawha'ák
élmál'a kelhanma.
Apkelyetnakhássek agkok sekpeywa
Méko katnehek
apkelmopwancha'a aqsok.
10 Cháxa keñamak peya nak ko'o
almések pók énxet ma'a
apnaqteyegka'a nak,
tén han pók énxet yaqwayam etnehek
apagkok ma'a xapop apagkok nak.
Apyókxoho kelxéneykha chá'a
apkelwáxok ma'a aqsok
élmenyexamaxche nak;
cham'a ekyawe nak kéláyo,
tén han ma'a meyke nak kéláyo,
apyókxoho nahan aptamhéyak
apkelmopwancha'a amya'a
m'a apkellegasso nak sekpeywa,
ekweykekxoho m'a
apkelmaxnéssesso nak
chá'a énxet'ák ahagkok.
11 Etnéssesek aqsa chá'a apkelánésso
apkelyense m'a énxet'ák ahagkok;
exének chá'a ektaqmela,
asagkek eykhe katnehek.
12 ¡Kéméxcheyk eykhe elmegqágwók
apkelánegko enxoho chá'a xa
ektéma nak aqsok
sektaqnagkamo nak ko'o!
Melmegqágwakxeyk eyke,
¡melya'ásegkok ma'a
ektémakxa negmegqakto!
Éllegassásegkók sa' agkok ko'o m'a,
elpelapmok sa', elyaqnenagkok sa'
ektéma nak chá'a m'a nápakha nak.
Ekxénchek ko'o xa,
sektáha nak Wesse'.’”
13 Aptáhak Wesse' egegkok se'e:
“Alyaqtennek sa' ko'o
énxet'ák ahagkok
ektémól'a kólyaqtennek
hótáhap apyexna.
Megkeymaxcheyk sa'
xama enxoho ekyexna
anmen yámet ma'a
kélcheneykekxexa nak,
tén han xama ekyexna enxoho
higo yámet ma'a
kélcheneykekxexa nak.
Áwa' élyamaye sa' aqsa kaleymaxche'.”
14 Keñe sa' etnehek elpaqmétek
énxet'ák se'e:
“¿Yaqsa ektéma
negheykencha'a nak aqsa s'e?
¡Ólmeyekxak negyókxoho m'a
tegma apkelyawe ekyennaqte nak
kélhaxtegkáseyak nepyáwa'
yaqwayam sa' óletsapwakxak ma'a!
Dios Wesse' egegkok peyk hẽlnápekxa';
ẽleykegkek ma'a yegmen
kélenchehe nak pánaqte segaqhamo,
hakte nenláneykegkek negko'o
mólya'assáxma nénmexeykekxo m'a.
15 Nélhaxanmeyk axta
kataqmelek negheykha,
makke anxaweyk xama enxoho
aqsok ektaqmela.
Nélhaxanmeyk axta kawak
élyenneykha egyempehek,
nélmeneykha axta aqsa negweteyk.
16 ¡Apkelxegakmek sẽlenmexma!
¡Legáxkók kaxwók Dan
apkelennama m'a yátnáxeg
apkelchánte nak ma'a énxet'ák!
Apkelpáweyk agkok ma'a,
kayawheykha ekyókxoho xapop.
Apkelxegakmek yaqwayam
emasséssak negókxa,
tén han ekyókxoho aqsok egagkok,
ekweykekxoho m'a tegma apkelyawe
yetlo énxet'ák apheykha m'a kañe'.”
17 Aptáhak Wesse' egegkok se'e:
“Wahak sa' ko'o kéxegke
yéwa ekmáske nak hentakxek,
yaqwayam sa' kaltakxagkok;
méko sa' xama aqsok ekha
ekmowána kalwagkasek teyp.”
Jeremías élekxagweykha apwáxok eñama énxet'ák apagkok
18 Méko hemasséssesek
ektémakxa élekxagweykha ewáxok,
yelqamáxcheyk ewáxok.
19 Legáxkók apkelápentegeykha
apkellegeykegkoho ekmáske
énxet'ák ahagkok ma'a
ekyókxoho apheykegkaxa nak énxet:
“¿Masséya apha
Wesse' egegkok ma'a Sión?
¿Masséya apha
wesse' apwányam apagkok ma'a?”
Aptáhak axta apchátegmowágko
Wesse' egegkok se'e:
“¿Yaqsa ektéma séllókassama nak
kélpeykessamo m'a kéleykmássesso,
cham'a aqsok kéláyókxa
ekteme nak mékcha'awo
tén han éleñama mók nekha?”
20 Yeykhayak ekmexanmakxal'a exma,
sawhomáxcheyk eknakxamáxche
ekyexna aqsok kélcheneykekxa,
keñe negko'o mólwagkásamáxchek teyp.
21 Eklegeykegkók apkellegeykegkoho
nak ma'a énxet'ák ahagkok;
yetnegkek sekhakxa m'a
ekyaqhápeykha ewáxok
tén han seyeye.
22 ¿Mékoya xama enxoho
pánaqte m'a Galaad?
¿Mékoya xama enxoho
apmopwána hentaqmelchessók ma'a?
¿Yaqsa ektéma meltaqmelweykmo
nak énxet'ák ahagkok?
1 El Señor afirma: «Cuando llegue el momento, sacarán de sus tumbas los huesos de los reyes y de los jefes de Judá, de los sacerdotes, de los profetas y de los que vivieron en Jerusalén, 2 y los dejarán tendidos al sol, a la luna y a todas las estrellas a las que tanto amaron y sirvieron, y siguieron, consultaron y adoraron. Nadie los recogerá para enterrarlos. Quedarán regados en el suelo, como estiércol. 3 Los que queden con vida de esta gente tan mala, en cualquier lugar en que se encuentren después que yo los disperse, preferirán la muerte a la vida. Yo, el Señor todopoderoso, lo afirmo.
Traición y castigo de Israel
4 »Tú, Jeremías, dale al pueblo este mensaje de mi parte:
»“Cuando uno se cae, se levanta;
cuando pierde el camino, vuelve a él.
5 Entonces, Jerusalén,
¿por qué renegaste de mí para siempre?
¿Por qué, Israel, te empeñas en ser rebelde
y en no querer volver?
¿Por qué me traicionaste?
6 He estado escuchando con atención,
pero no he oído a nadie
que se arrepienta de su maldad
y tenga la franqueza de decir:
Pero ¿qué es lo que he hecho?
Todos siguen presurosos su camino,
como caballos desbocados en la batalla.
7 Aun la cigüeña en el cielo
sabe cuándo debe volver.
La tórtola, la golondrina y la grulla
saben cuándo deben ir a otro lugar.
En cambio tú, pueblo mío,
no conoces mis leyes.
8 ¿Cómo pueden ustedes decir que son sabios
y que tienen la ley del Señor?
¡Si sus mismos escribas, con pluma mentirosa,
la han falsificado!
9 Pero esos sabios quedarán humillados,
llenos de miedo, como animales en la trampa.
¿Dónde está su sabiduría,
si han rechazado mi palabra?
10 Por eso, voy a dar sus mujeres a otros hombres,
y sus tierras a otros dueños.
Porque todos, grandes y pequeños,
solo piensan en las ganancias mal habidas;
todos cometen fraudes,
hasta los profetas y los sacerdotes.
11 Tratan por encima las heridas de mi pueblo;
dicen que todo está bien,
cuando en realidad todo está mal.
12 ¡Debería darles vergüenza
de hacer esas cosas que no soporto!
Pero no, no sienten vergüenza alguna,
¡ya ni saben qué es la vergüenza!
Por eso, cuando yo los castigue,
tropezarán y caerán como los otros.
Yo, el Señor, lo digo.”»
13 El Señor afirma:
«Voy a cortar a mi pueblo como si fuera trigo.
No quedará ni una uva en el viñedo,
ni un higo en la higuera.
Solo quedarán hojas marchitas.»
14 Y el pueblo dirá:
«¿Para qué nos quedamos aquí?
¡Vámonos todos a las ciudades fortificadas,
y allí moriremos de una vez!
El Señor, nuestro Dios, va a dejarnos morir;
nos da a beber agua envenenada,
porque pecamos contra él.
15 Esperábamos prosperidad,
pero nada bueno nos ha llegado.
Esperábamos salud,
pero solo hay espanto.
16 ¡Ya viene el enemigo!
¡Ya se oye desde Dan el resoplar de sus caballos!
Cuando relinchan, tiembla toda la tierra.
Vienen a destruir el país y todos sus bienes,
las ciudades y a sus habitantes.»
17 El Señor afirma:
«Voy a enviar contra ustedes serpientes venenosas,
que los van a morder;
contra ellas no hay magia que valga.»
Dolor de Jeremías por su pueblo
18 Mi dolor no tiene remedio,
mi corazón desfallece.
19 Los ayes de mi pueblo
se oyen por todo el país:
«¿Ya no está el Señor en Sión?
¿Ya no está allí su rey?»
Pero el Señor respondió:
«¿Por qué me ofendieron con su adoración a esos ídolos,
a esos dioses inútiles y extraños?»
20 Pasó el verano, se acabó la cosecha,
y no ha habido salvación para nosotros.
21 Sufro por el dolor de mi pueblo;
la tristeza y el terror se han apoderado de mí.
22 ¿No habrá algún remedio en Galaad?
¿No habrá allí nadie que lo cure?
¿Por qué no puede sanar mi pueblo?