Wesse' egegkok apkelyéseykha wesse' apwányam Ciro
1 Apteméssessek axta
Wesse' egegkok
wesse' apwányam ma'a Ciro,
apmeyk axta apmek apkelya'assamakxa
yaqwayam enxoho etnehek
apkeláneykha apyókxoho
énxet'ák keso náxop
tén han yaqwayam
elyementók chá'a apkelmeykha
apkenchesso kempakhakma m'a
kelwesse'e apkelwányam nak.
Apkeltamhók axta nahan
kólmeykessesek chá'a átog
tegma apkelyawe
apmonye' Ciro m'a Wesse' egegkok
meyke enxoho xama énxet
apmopwána yápekxa'.
Tén axta aptáha apcháneya s'e:
2 “Axog sa' ko'o apmonye' exchep,
alpeykásekxak sa' ma'a egkexe
élekhahéyak nak
alpáxqátek sa' ma'a átog
sawo élyexwase élyenma nak
nekha'a étkók sa'
atnessásekxak ma'a sawo
kélápeykekxexa nak chá'a átog.
3 Almések sa' ko'o exchep ma'a
aqsok élmomnáwa
élpowásamáxche nak,
aqsok ekxámokma
kélxata nak ma'a kañe'
kélpóssamakxa nak chá'a aqsok,
yaqwayam sa' ey'asagkoho',
ko'o sektáha nak Wesse',
Israel Dios apagkok,
sekwóneykencha'a exchep.
4 Ekwóneykha axta ko'o exchep
eñama seyásekhayo m'a
séláneykha Jacob,
cham'a Israel, aptáha axta sélyéseykha,
ekméssegkek axta nahan yaqwayam
ékpelchekpohok apteme ekha kéláyo,
cháxa apmeykencha'a nak,
neyseksa mehey'áseyak
eykhe ko'o exchep.
5 Ko'o sekteme Wesse', méko pók;
méko pók Dios mók nekha.
Eltáméssegkek axta ko'o exchep
yaqwayam elnapakpok
neyseksa mehey'áseyak,
6 yaqwayam enxoho kólya'asagkohok
méko xama enxoho sekhawo ko'o m'a
ekyókxoho teyapmakxa ekhem nak
tén han ma'a taxnegwánxa ekhem nak.
Ko'o sekteme Wesse', méko pók.
7 Ko'o sélane m'a élseyéxma
tén han ekyaqtéssóxma,
sektekkesso nahan ma'a
ektaqmalma nak negha
tén han ma'a ekmaso nak negha.
Ko'o sélane chá'a xa
ekyókxoho aqsok nak,
sektáha nak Wesse'.
Dios apmopwána ekyawe agko'
8 “Néten sa' kañék ko'o
wáphaksek ma'a
élmallahanchesso nak énxet'ák,
ektémól'a katyamok ma'a yálye
tén han ekmámeye,
kamok sa' takha' m'a xapop;
máxa ekyexna sa' katnehek
katekkesek ma'a
nélwagkásamáxche teyp
keytek sa' nahan xamók ma'a
ekpéwomo nak nentémakxa.”
9 Aphawók pók ma'a yátegwáxwa,
mopwanchek elátegmoweykpok ma'a
ektáha nak apkelane.
Megkatnehek kának yelpa'
ektáha nak apkelane s'e:
“¿Yaqsa apkelana?”,
Megkatnehek nahan kának
apkelane nak chá'a aqsok étkók
éltaqmalma s'e:
“Mopwanchek xép aptamheykha.”
10 Mopwanchek nahan xama kélketche
elxénmakha ekmaso chána
eñama ektekkesso keso náxop.
11 Aptáhak Wesse' egegkok se'e,
cham'a Dios Aptaqmalma nak Israel,
ektáha axta apkelane:
“¿Hélmaxneyha enxoho sa' eykel'a
ko'o kéxegke
sekteméssessamakxa m'a
étchek nak ko'o?
¿Hélxekmósagkoya sa'
kéltamhókxa enxoho chá'a
atnehek sélane aqsok?
12 Éláneyak axta ko'o m'a xapop
tén han énxet
yaqwayam exmakha m'a kañe',
émek axta ektemék
sekpeykessama m'a néten
tén axta séltémo kalántépok
ekyókxoho m'a élápogwátéyak nak.
13 Ko'o axta séltémo etyapok ma'a Ciro
yaqwayam enxoho emallánek
nepyeseksa m'a apkelenmexma,
waxyawássesek sa' nahan apxega m'a
ekyókxoho ámay;
sa' elánekxak tegma apwányam
ahagkok ma'a,
sa' elántekkesek énxet'ák ahagkok
kélnaqleykekxa axta megkatnahakxa
apkelókxa m'a,
meyke apkeltémo kólyánmagkasek
tén han ekyaqmageykekxa
apkelántekkesso.”
Wesse' egegkok,
ekha nak apyennaqte apxeyenma xa.
14 Aptáhak apcháneya
Wesse' egegkok Israel se'e:
“Elyelqakpok sa' aqsa
nápaqtók xép ma'a énxet'ák Egipto
apkeltamheykha nak chá'a yókxexma,
tén han ma'a énxet'ák
ekha nak chá'a aqsok apkexeykekxa m'a
Etiopía,
tén han ma'a énxet'ák Sabá,
cham'a énxet'ák apkelwenaqte nak,
apkelásenneykha naqsa sa' etnehek;
elxog sa' neptámen xép
yetlo kélpextete cadenas,
eltekxeyagkok sa' aptapnák xóp
apmonye' exchep
tén sa' etnehek yának se'e:
‘Naqsók apha kélnepyeseksa
kéxegke Dios,
méko pók, méko pók kéláyókxa.’”
15 Xép apteme Dios magwete,
Dios apwagkasso nak teyp ma'a Israel.
16 Elmegqágwakxohok sa' apyókxoho m'a
apkelánéyak nak chá'a
aqsok kéleykmássesso,
melya'asagkehek sa' aptamhágkaxa,
elesmésakpok sa'.
17 Apwagkassek eyke teyp
Wesse' egegkok ma'a Israel,
apwagkassek teyp meyke néxa,
memegqáyhek sa' chá'a xama enxoho,
megyaháxeheykha sa' chá'a apmegqakto.
18 Aptáhak appeywa
ektáha axta apkelane néten se'e,
cham'a apteme nak Dios,
tén han Wesse' egegkok,
apkelane axta xapop
tén han aptekkesso axta,
ektáha axta appekkenma,
apkeláneya axta háwe yaqwayam
keytek aqsa meyke aqsok ma'a kañe'
yaqwayam exek nahan énxet ma'a:
“Ko'o sekteme Wesse',
méko pók.
19 Meyxaxkók ko'o apaqmétek
mapaqméswomek nahan ma'a kañe'
ekyáqtéssamakxa nak exma keso náxop.
Matnehek nahan alának
Jacob aptawán'ák neptámen se'e:
‘Hélchetamsakxa m'a
meykexa nak aqsok.’
Naqsók ko'o atnéssesek sekpeywa,
ko'o sektáha nak Wesse',
axének chá'a m'a aqsok ekpéwomo nak.
Wesse' egegkok apxeyenma aqsok kéleykmássesso
20 “Kólaqnekxa', kólchexyem,
kólchaqnágwatámho kélyókxoho s'e
énxet'ák kéleymomáxche nak
megkóletsapma.
Melya'áseyak aqsok ma'a
apkelseykha nak chá'a
aqsok kéleykmássesso apagkok
yántéseksek
tén han apkelpaqhetchesso nak chá'a m'a
aqsok kéláyókxa
megkamowána nak hegwagkasek teyp.
21 Kólpaqmet, kólxén aqsok kélwete,
kólteme chá'a kólmaxneyha kélmók
kélmako enxoho chá'a kólmaxneyha s'e:
¿Yaqsa axta éltenneykha
sekxók eyeynamókxa axta xa aqsok nak?
¿Yaqsa axta eklegasso m'a nanók axta?
¿Háweya axta ko'o, sektáha nak Wesse'?
Méko pók Dios.
Ko'o sekwánxa ahagkok
sekteme Dios sélmallahanchesso
aqsok ekmaso énxet'ák ahagkok,
tén han sélwagkasso teyp.
22 “Énxet'ák, kélheykha nak ekyókxoho
apkelókxa keso náxop
hélyo'óta ko'o, ko'o sa' alwagkasek teyp,
hakte ko'o sekteme Dios, méko pók.
23 Ekxénaxchekxók ko'o ahagko',
ekxénchek ma'a amya'a
ekmámnaqsoho nak,
katnehek sa' nahan xa
sektáhakxa nak sekxeyenma:
apyókxoho énxet sa'
eltekxeyagkok aptapnák emonye' ko'o,
apyókxoho énxet sa'
hexének ko'o hélpeykesho'.
24 Sa' etnehek elpaqmétek se'e:
‘Wesse' egegkok aqsa yetnók ma'a
negmallane nak tén han negyennaqte.’
Elmegqágwakxohok sa' apyókxoho m'a
setaqnagko nak chá'a ko'o.
25 Ko'o sa' kañék
elmallánek apyókxoho m'a
énxet'ák Israel,
kaqheykha sa' apkelwáxok
hélanok ko'o.”
Ciro también sirve al Señor
1 Palabras del Señor a Ciro, a quien consagró como rey;
a quien ha tomado de la mano
para que domine a las naciones
y desarme a los reyes.
El Señor ha hecho que delante de Ciro
se abran las puertas de las ciudades,
sin que nadie pueda cerrarlas a su paso:
2 «Yo voy delante de ti,
y voy a derribar las alturas
y a despedazar las puertas de bronce;
voy a hacer pedazos las barras de hierro.
3 Te voy a entregar tesoros escondidos,
riquezas resguardadas en lugares secretos;
así sabrás que yo soy el Señor,
que yo soy el Dios de Israel,
que te llama por tu nombre.
4 Por consideración a mi siervo Jacob,
al pueblo de Israel, que he elegido,
y sin que tú me conocieras,
te he llamado por tu nombre;
te he dado el título de honor que ahora tienes.
5 Yo soy el Señor. No hay otro.
Fuera de mí, no hay otro Dios.
Sin que tú me hubieras conocido,
yo te preparé para la lucha,
6 para que todos sepan, del oriente al occidente,
que solo yo soy el Señor, y nadie más.
7 Yo soy el creador de la luz y la oscuridad;
soy quien trae el bienestar y la desgracia.
Yo, el Señor, soy quien hace todo esto.
Soberanía de Dios sobre Ciro
8 »Como rocío del cielo y lluvia de las nubes,
yo enviaré desde lo alto mi victoria,
y la tierra la recibirá;
y ella dará como fruto la salvación,
y a su lado florecerá la justicia.»
9 No hay vasija de barro, común como cualquier otra,
que se ponga a discutir con quien la hizo.
Nunca el barro pregunta al que lo amasa:
«¿Qué es lo que haces?»,
ni tampoco le dice: «Tú no sabes trabajar.»
10 Ningún hijo puede reprochar a sus padres
el haberlo traído a este mundo.
11 Solo el Señor, el Dios santo de Israel,
que fue quien lo formó, puede decir:
«¿Acaso van ustedes a pedirme cuentas de mis hijos,
o a darme lecciones de cómo hacer mis cosas?
12 Yo soy el creador de la tierra y de sus habitantes,
yo extendí los cielos con mis manos
y ordené que aparecieran todos los astros.
13 Yo he hecho que Ciro surja victorioso,
y voy a allanarle todos los caminos,
para que reconstruya mi ciudad
y ponga en libertad a mis desterrados,
sin pedir por ello ningún pago ni compensación.»
El Señor todopoderoso ha hablado.
14 Y ahora, el Señor dice a Israel:
«Los campesinos de Egipto,
los comerciantes de Etiopía,
y la gente de Sabá, de elevada estatura,
se rendirán a ti, y serán tus esclavos;
detrás de ti irán encadenados,
y ante ti se arrodillarán, y te dirán suplicantes:
“En verdad, Dios está en medio de ustedes,
y fuera de él no hay otro dios.”»
15 Pero tú, Dios y salvador de Israel,
eres un Dios invisible.
16 Todos los que hacen ídolos
quedarán avergonzados, humillados, en ridículo.
17 Pero a Israel lo ha salvado el Señor,
lo ha salvado para siempre,
y jamás quedará avergonzado ni humillado.
18 El creador del cielo,
el que es Dios y Señor,
el que hizo la tierra y la formó,
el que la creó y la afirmó,
no para que estuviera vacía
sino para que fuera habitada, dice:
«Yo soy el Señor. Yo, y nadie más.
19 Yo no hablo en secreto,
ni en lugares oscuros de la tierra;
yo no digo a los descendientes de Jacob:
“Búsquenme donde no hay nada.”
Yo, el Señor, hablo la verdad
y digo lo que es justo.
Desafío a quienes confían en los ídolos
20 »Ustedes, sobrevivientes de los pueblos,
vengan, acérquense, júntense todos.
Es de ignorantes llevar en procesión
esos ídolos de madera
y ponerse a orar a un dios
que no puede salvarlos.
21 Hablen y presenten sus pruebas.
Consulten, si quieren, entre ustedes:
¿Quién predijo estas cosas desde el principio?
¿Quién las anunció desde hace tiempo?
¿Acaso no fui yo, el Señor?
¡Fuera de mí no hay otro Dios!
¡Fuera de mí no hay Dios salvador ni victorioso!
22 »Pueblos del extremo de la tierra,
vengan a mí, que yo los salvaré,
pues yo soy Dios, y no hay más.
23 Lo he jurado por mí mismo;
hice una promesa de triunfo,
una promesa que se cumplirá:
ante mí, todos doblarán la rodilla,
y por mí todos jurarán, diciendo:
24 “Solo en el Señor hay victoria y poder.”
Todos los que me odian quedarán en ridículo.
25 Yo haré que salga triunfante todo el pueblo de Israel,
y que todos ellos estén orgullosos de mí.»