Nepkések apkennawo tén han yát'ay apkennawo
1 “Ekwet'ak axta makham ko'o mók aqsok sélxekmósso, ko'o Daniel, ekweykmo axta apqántánxo apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Belsasar, natámen axta sekwete sekwanmagko m'a mók axta. 2 Neyseksa sekwete axta xa aqsok nak, máxa axta entáhak sekha enxoho m'a tegma apwányam Susa, yókxexma nak Elam, neyáwa nak wátsam Ulai. 3 Énmexawók axta makhawo', ekwet'ak axta xama nepkések apkennawók apyagqa m'a neyáwa nak wátsam. Ánet axta han apkepet'ák élwenaqte, axayók axta han tepeykxak xama ekwenaqte agko', kelyeykhágkek axta m'a amonye' élánteyapma. 4 Ekwet'ak axta chá'a aptégwokmo nepkések apkennawók ma'a ekpayho nak ektaxnegwánxa ekhem, nexcheyha, tén han nepyeyam, méko axta han xama enxoho aqsok nawhak ekmowána kanmexekxa', tén han kagketaxchek aptégwokmo enxoho. Apkelanak axta chá'a m'a apmakókxa enxoho chá'a elána', yágwokmók axta aqsa han apyennaqte.
5 “Neyseksa élchetagkasso ewáxok axta han ko'o ektáhakxa aqsok sekwete, sekwet'a apxegakmo xama yát'ay apkennawók apkeñama m'a taxnegwánxa ekhem, apkétchekmek axta ekyennaqte agko', maxta axta táhak melteyókmo enxoho xapop. Ekwányam axta apkepetek ekyetno neyseksa apaqta'ák xa yát'ay apkennawo nak, 6 xama axta eyágketwa'a apyagqakxa m'a nepkések apkennawók ánet apkepet'ák nak, sekwet'a axta ko'o apyagqa m'a nekha wátsam, aptégwokmek axta ekyennaqte 7 apkelekkexchásawók axta ánet apkepet'ák, axta énnák peya yenmexekxak ma'a nepkések apkennawo nak. Tén axta yát'ay apkennawók apyaqnegkesa náxop ma'a nepkések apkennawo', apkelteyammeyha axta, méko axta yaqwayam enxoho kawagkasek teyp.
8 “Yágwokmók axta aqsa apyennaqte m'a yát'ay apkennawo', kenteyk axta aqsa han apkepetek ekyawe nak neyseksa ekyágweykmoho apyennaqte, tén axta élántepa cuatro apkepet'ák ekyaqmagkasso m'a ekyawe nak, apkelenmexchásekxók axta m'a éleñamakxa nak chá'a éxchahayam ekyókxoho yókxexma. 9 Tekkek axta han mók ketsék apkepetek xama m'a apkepet'ák nak, wegqágkek agko' axta han ekpayhémo m'a nepyeyam, tén han ekteyapmakxa ekhem, tén han ma'a ekwesey nak Xapop Ektaqmalma Agko'. 10 Wegqágkek agko' axta, ekwokmoho éltekxekwokmoho m'a ekheykegkaxa nak aqsok élápogwátéyak néten, palchessek axta nápakha yaw'a kelteyammeyha axta, 11 wanyeyha axta han ma'a apkemha apmonye' nak élápogwátéyak néten; mágwokmek axta élánamáxche m'a aqsok ektekyawa, élánamáxche nak chá'a yókxoho ekhem, tawáseyha axta m'a kélpeykessamókxa axta chá'a. 12 Yetlo ekmaso élchetamso awáxok axta han éltamho elpakxenagkok sẽlpextétamo agkok ma'a ektekyómakxa axta chá'a aqsok kélnaqtósso, tegkessek axta m'a aqsok ekmámnaqsoho nak. Kelanak axta ekyókxoho m'a ekmakókxa kalána', tekkessek axta han aqsok élane.
13 “Keñe axta sekleg'a aptáha apkelmaxneyáncha'a pók Dios apchásenneykha s'e: ‘¿Háxko sa' ekwánxa katnégwók néxa kélmassésseyam élánamáxche m'a aqsok ektekyawa élánamáxche nak chá'a yókxoho ekhem? ¿Háxko sa' ekwánxa katnégwók néxa kélmésso kélnaqtawáseykegkoho m'a Wesse' egegkok énxet'ák apagkok, apheykha nak ma'a tegma appagkanamap apagkok, cham'a ekteme nak ekmaso agko' magya'assáxma?’ 14 Aptáhak axta apchátegmowágkokxo s'e: ‘Sa' katnégwók néxa m'a ektáha enxoho dos mil trescientos ekhem tén han axta'a. Keñe sa' kólaxñásekxak ma'a tegma appagkanamap nak.’
15 “Ko'o Daniel, neyseksa séláneykha axta ko'o xa aqsok sekwete nak, tén han séltémo ay'asagkohok ektémakxa, apyephagwa'a emonye' xama aphémo énxet, 16 keñe sekleg'a han xama énxet appeywa eñama m'a ekpayho nak wátsam Ulai, ektáha s'e: ‘Gabriel, eltennásekxoho hana ektémakxa aqsok apwete xa énxet nak.’
17 “Keñe axta sey'awa ko'o m'a. Égwakkassek axta, ekháxahánteyk axta ekwokmoho sektekxeya ekpayhakxa nahát xapop, aptáhak axta seyáneya s'e: ‘Énxet, ey'asagkoho sa' se'e aqsok apwete nak, ekteme m'a ektemegwánxa sa' néxa ekhem.’
18 “Eyapchek axta han ko'o neyseksa sepaqhetchesso, ekyetneyk axta náxop; epaknegwokmók axta eyke sémpásekxo néten, 19 aptáhak axta seyáneya s'e:
“Altennaksek sa' ko'o exchep yaqwánxa katnehek ekwokmo sa' néxa aplo m'a Dios, hakte cham'a aqsok apwet'a nak ekteme ektemegwánxa néxa ekhem.
20 “Cham'a nepkések apkennawók ánet apkepet'ák nak, apteme m'a kelwesse'e apkelwányam Media tén Persia. 21 Keñe m'a yát'ay apkennawo apteme m'a wesse' apwányam Grecia, tén ma'a apkepetek ekyawe ekyetnama nak neyseksa apaqta'ák, apteme m'a apkemha apmonye' wesse' apwányam. 22 Keñe m'a cuatro apkepet'ák élántepa axta, énta axta m'a amonye' ekteyapma nak apkepetek, ekteme ekyetchesamaxkoho peya kalántépok makham cuatro aptémakxa nak wesse' apwányam se'e apchókxa nak, megkaxók sa' eyke ekyennaqte m'a ektémakxa axta m'a amonye' axta.

23 “Temégwokmek
sa' agkok néxa
apkeláneykha xa
aptémakxa nak
wesse' apwányam
ekxámawo agko'
enxoho apkeltémakxa
ekmaso énxet'ák,
eyaqmagkasek sa'
apteme wesse' apwányam
ma'a megkamayósa
nak elanok aqsok
apmopwána nak appeywa
elyexanchesha pók.
24 Apmeyhek
sa' etnehek,
háwe sa' eyke
etnehek apyennaqte
apagkok apagko';
emasséssók sa'
ekmaso agko'
ekyókxoho aqsok,
tásek sa' katnehek
ekteyapma ekyókxoho
aqsok apkelanakxa enxoho.
Emasséssók sa' ma'a
énxet apkelyennaqte nak
tén han apxámokma
apagko' ma'a
Dios énxet'ák apagkok.
25 Tásek sa' katnehek
ekteyapma ekyókxoho
aqsok apkelane,
eñama apmopwána
elyexanchesha pók,
tén han apteme
apmopwána amya'a.
Keyxkohok sa' apwáxok,
elnápekxak sa'
apxámokma m'a énxet'ák
ektaqmalma nak apheykha,
eñama appelakkassesso chá'a.
Yenmexek sa'
ma'a kelwesse'e
wesse' apagkok nak,
emátog sa' eyke.

26 “Keñe m'a kélxekmósso exchek ektémakxa chá'a élánamáxche aqsok ektekyawa taxnám tén han axto'o, naqsók ma'a; eyke ná exén nápaqta'awók énxet'ák, hakte katnehek sa' ma'a ekwegqa agko' sa' ekhem.’
27 “Ko'o Daniel, eklegágkok axta ekmassa sekyennaqte, yáma wenaqtémók axta han sekháxamáxche'. Tén axta sekhákxo néten sekmákxo makham sektamheykha axta segkésso m'a wesse' apwányam. Temessáseyha agko' axta eyke ko'o ewáxok ma'a aqsok sekwete, hakte axta ay'ásegwokmok.
Visión del carnero y del chivo
1 «Durante el tercer año del reinado de Belsasar, yo, Daniel, tuve otra visión, además de la que antes había tenido. 2 En esa visión, me parecía estar en la ciudadela de Susa, en la provincia de Elam, a orillas del río Ulay. 3 Miré a lo lejos, y vi un carnero que estaba a la orilla del río. Tenía dos cuernos altos, pero uno de ellos le había salido más tarde y era más alto que el otro. 4 Vi que el carnero embestía con sus cuernos hacia el oeste, el norte y el sur, y que ningún otro animal podía hacerle frente ni librarse de sus golpes. Hacía lo que mejor le parecía, y cada vez era más fuerte.
5 »Mientras seguía pensando en lo que había visto, me di cuenta de que un chivo venía del oeste, corría tan deprisa que ni siquiera tocaba el suelo. Este chivo tenía un gran cuerno entre los ojos, 6 y cuando llegó cerca del carnero de dos cuernos, que yo había visto junto al río, lo embistió con todas sus fuerzas 7 y le rompió sus dos cuernos, sin que el carnero tuviera fuerzas para enfrentarse a él. Después el chivo derribó por tierra al carnero y lo pisoteó, sin que nadie pudiera salvarlo.
8 »El chivo se hacía cada vez más fuerte, pero en el momento en que más poder tenía, su gran cuerno se rompió, y en su lugar le salieron cuatro cuernos que apuntaban hacia los cuatro vientos. 9 De uno de ellos salió otro cuerno pequeño, que creció mucho hacia el sur, hacia el este y hacia la Tierra de la Hermosura. 10 Tanto creció que llegó hasta el ejército del cielo, derribó parte de las estrellas y las pisoteó, 11 y aun llegó a desafiar al jefe de ese ejército; suprimió el sacrificio diario y profanó el lugar de adoración. 12 Perversamente hizo que su ejército acampara donde antes se ofrecía el sacrificio, y echó por tierra la verdad. En fin, hizo todo cuanto quiso, y en todo tuvo éxito.
13 »Después oí que un ángel le preguntaba a otro ángel: “¿Cuándo va a terminar esto que se ve en el altar del sacrificio diario? ¿Cuánto va a durar el horrible pecado de entregar el santuario del Señor y los creyentes en él, para ser pisoteados?” 14 Y él dijo: “Hasta dos mil trescientas tardes y mañanas. Después de eso, el santuario será purificado.”
15 «Mientras yo, Daniel, contemplaba esta visión y trataba de comprender su significado, apareció de repente delante de mí una figura parecida a un hombre, 16 y oí una voz humana que venía del río Ulay, la cual decía: “Gabriel, explícale a este hombre la visión.”
17 »Entonces él se me acercó. Yo me asusté, y me incliné hasta tocar el suelo con la frente, pero él me dijo: “Hijo de hombre, debes comprender que esta visión se refiere al final de los tiempos.”
18 »Mientras él me hablaba, yo me desmayé y quedé tendido en el suelo; pero él me tocó, hizo que me pusiera de pie, 19 y me dijo:
»“Voy a explicarte lo que va a suceder cuando termine el tiempo de la ira de Dios, pues la visión se refiere al tiempo del fin.
20 »”El carnero con dos cuernos representa a los reyes de Media y de Persia. 21 El chivo es el rey de Grecia, y el gran cuerno que tiene entre los ojos es el primer rey. 22 Los cuatro cuernos que salieron cuando el primer cuerno se rompió, significan que de esta nación saldrán cuatro reinos más, pero no con el poder del primero.

23 »”Cuando el dominio de estos reinos llegue a su fin
y las maldades hayan llegado al colmo,
un rey insolente y astuto ocupará el poder.
24 Llegará a ser poderoso,
pero no con su propio poder;
destruirá de manera increíble
y triunfará en todo lo que haga.
Destruirá a hombres poderosos
y también a muchos del pueblo de Dios.
25 Por su astucia,
sus engaños triunfarán.
Se llenará de orgullo,
y a mucha gente que vivía confiada
le quitará la vida a traición.
Hará frente al príncipe de príncipes,
pero será destruido por él.

26 »”La visión de las tardes y las mañanas te ha sido revelada, y es verdadera; pero mantenla en secreto, pues se cumplirá cuando haya pasado mucho tiempo.”
27 »Yo, Daniel, sentí que me faltaban las fuerzas, y estuve enfermo varios días. Después me levanté y seguí atendiendo los asuntos del gobierno de la nación. Pero estaba yo muy preocupado por la visión que había tenido, pues no podía comprenderla.