Azarías apteme wesse' apwányam ma'a Judá
(2 Cr 26.3-52 16-23)
1 Apcheynawók axta apteme wesse' apwányam Azarías, Amasías axta apketche, wesse' apwányam nak Judá, ekweykmo axta veintisiete apyeyam apteme wesse' apwányam Jeroboam. 2 Dieciséis apyeyam apagkok axta apkeynamo apteme wesse' apwányam, cincuenta y dos apyeyam axta apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén. Jecolías axta ekwesey egken, eñama axta Jerusalén.
3 Leklamók axta apwáxok Wesse' egegkok ektémakxa aqsok apkelane m'a Azarías, ekhawo ektémakxa axta aqsok apkelane m'a Amasías, apyáp axta. 4 Axta eyke kólmassésseykmok ma'a kélpeykessamókxa axta chá'a aqsok kéleykmássesso, apkelméssamakxa nak makham aqsok apkelnapma m'a énxet'ák, tén han apkelwatnamakxa nak makham aqsok ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok. 5 Aplegassáseykegkók axta Wesse' egegkok ma'a wesse' apwányam, apchahaya negmasse ektepelchamaxche egyempehek ekwokmoho apketsapa, apxakko' apagko' axta aphak wesse' apwányam ma'a apxagkok apyawe nak, kélwátéssessegkek axta aptamheykha, keñe axta apmeykekxo aptamheykha m'a apketche Jotam, apkeláneykha axta m'a apchókxa'.
6 Ektémakxa axta apweynchámeykha Azarías, tén han ekyókxoho aqsok apkelane, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta apkelwesse'e apkelwányam nak Judá. 7 Xama axta apketsapma Azarías, kélátawanyegwákxeyk axta xamo' ma'a apyapmeyk nano', cham'a David Tegma Apwányam apagkok. Tén axta apyaqmagkasa apteme wesse' apwányam ma'a apketche Jotam.
Zacarías apteme wesse' apwányam ma'a Israel
8 Apcheynawók axta apteme wesse' apwányam Zacarías ma'a Israel, Jeroboam axta apketche, ekweykmo axta treinta y ocho apyeyam apteme wesse' apwányam Azarías, wesse' apwányam nak Judá, seis pelten axta han apteme wesse' apwányam ma'a Samaria. 9 Asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Wesse' egegkok, ektéma axta m'a apyapmeyk nano', hakte axta elwátesseykmok apkelane mey'assáxma, aptémakxa axta m'a Jeroboam, Nabat axta apketche, apkelánéseykegko axta melya'assáxma m'a énxet'ák Israel.
10 Keñe axta Salum, Jabés axta apketche, apkelánekxo aptáhakxa yaqwayam yenmexek ma'a, apketámegkek axta han ma'a ekpayho nak Ibleam, apchaqhak axta han, keñe axta apyaqmagkassama apteme wesse' apwányam.
11 Ektémakxa axta apweynchámeykha m'a Zacarías, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta m'a apkelwesse'e apkelwányam nak Israel. 12 Temék axta m'a aptémakxa axta Wesse' egegkok apkeltennasso m'a Jehú, apkeltennassama axta etnahagkok chá'a apkelwesse'e Israel ma'a apketchek nak ekweykekxoho m'a apketchek aptawán'ák nak.
Salum apteme wesse' apwányam Israel
13 Apkeynawók axta apteme wesse' apwányam Salum, Jabés axta apketche, ekweykmo axta treinta y nueve apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Ozías, wesse' apwányam nak Judá. Xama pelten apagko' axta eyke apteme wesse' apwányam ma'a Samaria, 14 hakte apweykmek axta Menahem ma'a Samaria, apkeñama m'a Tirsá, Gadí axta apketche, keñe apketámeykegko m'a Salum, apchaqhak axta keñe apyaqmagkasa apteme wesse' apwányam.
15 Ektémakxa axta apweynchámeykha Salum, tén han apkeláneykekxo axta yaqweykenxa etnéssesek ma'a Zacarías, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta m'a apkelwesse'e apkelwányam nak Israel.
16 Tén axta Menahem apmasséssekmo m'a tegma apwányam nak Tífsah, apsawhawók axta apkelma ekyókxoho aqsok ekhéyak axta m'a, tén han ma'a xapop agkok nak, eyeynamókxa m'a Tirsá, keñe axta apkelpáxqatchásegko han chá'a awokma'ák ma'a ekyókxoho kelán'ák lós'awo'. Aptemék axta xa ektáha nak, hakte axta kólmeykessásegkok átog ma'a tegma apwányam nak.
Menahem apteme wesse' apwányam Israel
17 Apcheynawók axta apteme wesse' apwányam Menahem ma'a Israel, Gadí axta apketche, ekweykmo axta treinta y nueve apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Azarías, wesse' apwányam nak Judá, diez apyeyam axta weykmok apteme wesse' apwányam ma'a Samaria. 18 Asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Wesse' egegkok, hakte axta elwátesseykmok apkelane m'a mey'assáxma, aptémakxa axta m'a Jeroboam, Nabat axta apketche, apkelánéseykegko axta melya'assáxma m'a énxet'ák Israel.
Keñe apyennaqtamakxa axta makham, 19 aptaxnegweykmek axta apchókxa m'a Pul, wesse' apwányam axta Asiria, keñe Menahem apkelmésa treinta y tres mil kilos sawo élmope élmomnáwa, yaqwayam enxoho epasmok énnaqtéssesek ma'a aptémakxa nak wesse' apwányam. 20 Apkeltamhók axta han chá'a eyánmagkasek Menahem apyókxoho apkelwesse'e nak Israel, medio kilo sawo ekmope ekmomnáwa, yaqwayam eyánmagkasek ma'a wesse' apwányam Asiria. Tén axta aptaqháwo makham apmeyákxo apchókxa m'a wesse' apwányam Asiria, massék axta apha m'a apchókxa nak.
21 Ektémakxa axta apweynchámeykha Menahem, keñe han ekyókxoho aqsok apkelane, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta m'a apkelwesse'e apkelwányam nak Israel. 22 Natámen apketsapma axta, keñe apyaqmagkasa apteme wesse' apwányam ma'a apketche Pecahías.
Pecahías apteme wesse' apwányam Israel
23 Apcheynawók axta apteme wesse' apwányam Pecahías ma'a Israel, Menahem axta apketche, ekweykmo axta cincuenta apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Azarías, wesse' apwányam nak Judá, apqánet apyeyam axta apteme wesse' apwányam ma'a Samaria. 24 Asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Wesse' egegkok, hakte axta elwátesseykmok apkelane m'a mey'assáxma, aptémakxa axta m'a Jeroboam, Nabat axta apketche, apkelánéseykegko axta melya'assáxma m'a énxet'ák Israel.
25 Keñe axta xama sẽlpextétamo apkemha apmonye' apagkok apwesey axta Pécah, Remalías axta apketche, apkeláneykekxo yaqweykenxa etnéssesek, cincuenta énxet Galaad axta han appasmo apketámegko m'a tegma apyennaqte nak wesse' apwányam apxagkok apyawe, keñe apchaqha, tén axta apyaqmagkasa apteme wesse' apwányam.
26 Ektémakxa axta apweynchámeykha Pecahías, tén han ekyókxoho aqsok apkelane, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta m'a apkelwesse'e apkelwányam nak Israel.
Pécah apteme wesse' apwányam Israel
27 Apcheynawók axta apteme wesse' apwányam Pécah ma'a Israel, Remalías axta apketche, ekweykmo axta cincuenta y dos apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Azarías, wesse' apwányam nak Judá, veinte apyeyam axta han apteme wesse' apwányam ma'a Samaria. 28 Asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Wesse' egegkok, hakte axta elwátesseykmok apkelane m'a mey'assáxma, aptémakxa axta m'a Jeroboam, Nabat axta apketche, apkelánéseykegko axta melya'assáxma m'a énxet'ák Israel.
29 Apwokmek axta Tiglat-piléser, wesse' apwányam nak Asiria, aptémakxa axta wesse' apwányam Israel ma'a Pécah, apkelmeyk axta m'a tegma apkelyawe nak Iión, Abel-bet-maacá, Janóah, Quedes, Hasor, Galaad, Galilea keñe han ma'a ekyókxoho yókxexma nak Neftalí. Keñe axta m'a apheykha nak kañe' apkelmoma apnaqleykekxo m'a Asiria. 30 Keñe axta Oseas, Elá axta apketche, apkeláneykxo aptáhakxa yaqwánxa etnéssesek ma'a Pécah, Remalías axta apketche, apketámegkek axta keñe apchaqha. Cháxa ektémakxa axta apyaqmagkassama apteme wesse' apwányam, ekweykmo axta veinte apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Jotam, Ozías axta apketche.
31 Ektémakxa axta apweynchámeykha Pécah, tén han ekyókxoho aqsok apkelane, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta m'a apkelwesse'e apkelwányam nak Israel.
Jotam apteme wesse' apwányam Judá
(2 Cr 27.1-9)
32 Apcheynawók axta apteme wesse' apwányam Jotam ma'a Judá, Ozías axta apketche, ekweykmo axta apqánet apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Pécah, Remalías axta apketche. 33 Veinticinco apyeyam apagkok axta weykmok apcheynamo apteme wesse' apwányam, dieciséis apyeyam axta apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén. Jerusá axta ekwesey egken, Sadoc axta apketche.
34 Leklamók axta apwáxok Wesse' egegkok ektémakxa aqsok apkelane m'a Jotam, ektémakxa axta aqsok apkelane m'a Ozías, apyáp axta, 35 hakte apkeláneyak axta m'a átog ekyetno nak néten Wesse' egegkok tegma appagkanamap apagkok. Axta eyke kólmassésseykmok ma'a kélpeykessamókxa axta chá'a aqsok kéleykmássesso, apkelméssamakxa nak makham aqsok apkelnapma m'a énxet'ák, tén han apkelwatnamakxa nak makham aqsok ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok.
36 Ektémakxa axta apweynchámeykha Jotam, tén han ekyókxoho aqsok apkelane, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta m'a apkelwesse'e apkelwányam nak Judá.
37 Cháxa apcheynamókxa axta han Wesse' egegkok apcháphasso Resín ektamagkok ma'a Judá, cham'a Resín, wesse' apwányam nak Siria, yetlo m'a Pécah, Remalías axta apketche. 38 Xama axta apketsapma Jotam, kélátawanyegwákxeyk axta m'a kélátawanyamakxa axta apyapmeyk nano', cham'a David Tegma Apwányam apagkok, apyáp nanók axta. Tén axta apyaqmagkassama apteme wesse' apwányam ma'a apketche Ahaz.
Reinado de Azarías en Judá
(2~Cr 26.3-52~Cr 16-23)
1 En el año veintisiete del reinado de Jeroboán, rey de Israel, comenzó a reinar Azarías hijo de Amasías, rey de Judá. 2 Tenía dieciséis años cuando comenzó a reinar, y reinó en Jerusalén durante cincuenta y dos años. Su madre se llamaba Jecolías, y era de Jerusalén.
3 Los hechos de Azarías fueron rectos a los ojos del Señor, como lo habían sido los de Amasías, su padre. 4 Sin embargo, no se quitaron los santuarios paganos, donde la gente todavía ofrecía sacrificios y quemaba incienso. 5 El Señor castigó al rey con lepra hasta el día en que murió, así que el rey vivió aislado en su palacio. Su hijo Yotán se hizo cargo de los asuntos del palacio y asumió el gobierno del país.
6 El resto de la historia de Azarías y de todo lo que hizo está escrito en el libro de las crónicas de los reyes de Judá. 7 Cuando Azarías murió, lo enterraron con sus antepasados en la Ciudad de David. Después reinó en su lugar su hijo Yotán.
Reinado de Zacarías en Israel
8 En el año treinta y ocho del reinado de Azarías, rey de Judá, Zacarías hijo de Jeroboán comenzó a reinar en Israel, y reinó en Samaria seis meses. 9 Pero sus hechos fueron malos a los ojos del Señor, como los de sus antepasados, pues no se apartó de los pecados con que Jeroboán hijo de Nabat hizo pecar a Israel.
10 Ahora bien, Salún hijo de Jabés conspiró contra él, y lo atacó en Ibleam y lo mató, y después reinó en su lugar.
11 El resto de la historia de Zacarías está escrito en el libro de las crónicas de los reyes de Israel. 12 Así se cumplió lo que el Señor había anunciado a Jehú, de que sus hijos se sentarían en el trono de Israel hasta la cuarta generación.
Reinado de Salún en Israel
13 Salún hijo de Jabés comenzó a reinar en el año treinta y nueve del reinado de Uzías, rey de Judá. Pero su reinado en Samaria apenas duró un mes, 14 pues Menajén hijo de Gadi llegó de Tirsa a Samaria y atacó a Salún, y después de matarlo reinó en su lugar.
15 El resto de la historia de Salún, incluyendo su conspiración contra Zacarías, está escrito en el libro de las crónicas de los reyes de Israel.
16 Entonces Menajén destruyó y saqueó Tifesaj y todo su territorio, porque se negaron a entregar la ciudad. Además, les abrió el vientre a todas las mujeres embarazadas.
Reinado de Menajén en Israel
17 En el año treinta y nueve del reinado de Azarías, rey de Judá, Menajén hijo de Gadi comenzó a reinar sobre Israel, y reinó diez años en Samaria. 18 Pero sus hechos fueron malos a los ojos del Señor, pues no se apartó de los pecados con que Jeroboán hijo de Nabat hizo pecar a Israel.
En sus días, 19 Pul, rey de Asiria, invadió el país, y Menajén le entregó treinta y tres mil kilos de plata para que lo ayudara a fortalecer su reinado. 20 Para pagarle tal cantidad al rey de Asiria, Menajén ordenó que todos los ricos de Israel pagaran un impuesto de más de medio kilo de plata. De ese modo el rey de Asiria se volvió a su tierra, y no se detuvo más en el país.
21 El resto de la historia de Menajén y de todo lo que hizo está escrito en el libro de las crónicas de los reyes de Israel. 22 Después de su muerte, reinó en su lugar su hijo Pecajías.
Reinado de Pecajías en Israel
23 En el año cincuenta del reinado de Azarías, rey de Judá, Pecajías hijo de Menajén comenzó a reinar sobre Israel, y reinó en Samaria dos años. 24 Pero sus hechos fueron malos a los ojos del Señor, pues no se apartó de los pecados con que Jeroboán hijo de Nabat hizo pecar a Israel.
25 Uno de sus oficiales, llamado Pecaj hijo de Remalías, conspiró contra él y, con la ayuda de cincuenta hombres de Galaad, lo atacó en la fortaleza del palacio real y lo mató, después de lo cual reinó en su lugar.
26 El resto de la historia de Pecajías y de todo lo que hizo está escrito en el libro de las crónicas de los reyes de Israel.
Reinado de Pecaj en Israel
27 En el año cincuenta y dos del reinado de Azarías, rey de Judá, Pecaj hijo de Remalías comenzó a reinar sobre Israel, y reinó en Samaria durante veinte años. 28 Pero sus hechos fueron malos a los ojos del Señor, pues no se apartó de los pecados con que Jeroboán hijo de Nabat hizo pecar a Israel.
29 En el tiempo en que Pecaj era rey de Israel, llegó Tiglat Piléser, rey de Asiria, y conquistó Iyón, Abel Betmacá, Yanoja, Cedes, Jazor, Galaad, Galilea y toda la región de Neftalí, y a sus habitantes los llevó cautivos a Asiria. 30 Entonces Oseas hijo de Elá conspiró contra Pecaj hijo de Remalías, y lo atacó y lo mató. Así fue como Oseas hijo de Elá reinó en su lugar en el año veinte del reinado de Yotán hijo de Uzías.
31 El resto de la historia de Pecaj y de todo lo que hizo está escrito en el libro de las crónicas de los reyes de Israel.
Reinado de Yotán en Judá
(2~Cr 27.1-9)
32 En el segundo año del reinado de Pecaj hijo de Remalías, Yotán hijo de Uzías comenzó a reinar en Judá. 33 Tenía veinticinco años cuando comenzó a reinar, y reinó en Jerusalén dieciséis años. Su madre se llamaba Jerusa hija de Sadoc.
34 Los hechos de Yotán fueron rectos a los ojos del Señor, como lo habían sido los de Uzías, su padre, 35 pues construyó la puerta superior del templo del Señor. Sin embargo, no se quitaron los santuarios paganos, donde el pueblo seguía ofreciendo sacrificios y quemando incienso.
36 El resto de la historia de Yotán y de todo lo que hizo está escrito en el libro de las crónicas de los reyes de Judá.
37 Por aquel tiempo el Señor empezó a enviar contra Judá a Resín, rey de Siria, y a Pecaj hijo de Remalías. 38 Cuando Yotán murió, lo enterraron con sus antepasados en la Ciudad de David, su antepasado. Después reinó en su lugar su hijo Ajaz.