Pablo tén han énxet'ák kélápháseykha apkelmopwána amya'a
1 Émenyeyk ko'o kólenmaxaxkohok aqsa kéxegke sektáha enxoho ko'o máxa seyeyháxma. Kólenmaxaxkoho sa' aqsa. 2 Hakte Dios keñamak ma'a ektémakxa nak ko'o sélmeyeykha kéxegke. Ekpagkanchessegkek axta ko'o kéxegke yaqwayam agkések wánxa xama kéltáwa', cham'a Cristo, émenyeyk nahan ko'o anaqlók kéxegke nápaqtók yetlo eyáxñeyo kélyempe'ék ma'a, ektémól'a kelán'a étkok meyke kélteméssesseykmohoxma. 3 Eyáyak eyke nahan ko'o kólyahakxohok kólyexanchesha kéxegke, ekhawo ektémakxa axta élyexancháseykencha'a yéwa ekmowána ekpeywa m'a Eva, eyáyak nahan ko'o kólyensók ma'a ektémakxa nak megkólyenseyam ektaqmela ekxeyenma kélwáxok ma'a Cristo tén han eyáxñeyo. 4 Kóllanha aqsa anhan chá'a kéxegke apwe enxoho xama énxet apkeltennásse apwesey pók Jesús, mexnawo nak ma'a néltennáseykencha'a axta chá'a negko'o kéxegke; kólmok nahan chá'a takha' yetlo kélmáyheykegkoho m'a espíritu mexnawo nak ma'a Espíritu kélxawáya axta kéxegke, tén han ma'a mók amya'a ektaqmela megkaxnawo nak ma'a kélmoma nak takha' kéxegke. 5 Megkaxeyenmak ko'o ewáxok heyeykhágwomhok ma'a énxet'ák kélápháseykha kélteméssessama nak chá'a kéxegke néten kéláyo, ektáha axta axayók apkelwe. 6 Mowanchek eykhe chá'a ko'o sekya'asakxa sekpeywa, yetneyk eyke sekya'áseykegkoho; cháxa nenxekmóssamo axta chá'a negko'o kéxegke xa, tén han ma'a ekyókxoho aqsok nenlane nak chá'a.
7 ¿Sagkek enxoho axta eykel'a ko'o sektémakxa séltennáseykencha'a axta chá'a ko'o kéxegke tásek amya'a meyke sekma chá'a ekyánmaga xama enxoho tén han sektemessásamáxko chá'a ko'o kónegók yaqwayam enxoho atnéssesek kéxegke néten agko'? 8 Máxa sélyementama selyaqye axta ko'o ektemék ma'a mók apchaqneykekxexa nak, cham'a sekmoma axta ko'o takha' selyaqye segkésso m'a, yaqwayam enxoho apasmok kéxegke. 9 Yetneyk axta agkok chá'a ko'o eyeyméxchexa aqsok ma'a sekha axta kélnepyeseksa kéxegke, axta eyke waheykekxak kéxegke xama enxoho yaqwayam hélpasmok; hakte egkéssegkek axta ko'o aqsok eyeyméxchexa m'a ẽlyáxeg'a apkelwaya axta apkeleñama m'a Macedonia. Élenxáneykmek axta ko'o yaqwayam enxoho magwahekxeyk kéxegke wának hélpasmok. Malwátéssemek sa' nahan chá'a sekteme xa ektáha nak. 10 Méko sa' ko'o kawának hemasséssesek ekyókxoho nak yókxexma Acaya, cham'a ektémakxa nak chá'a ko'o ekpeykeseykekxa ewáxok mama chá'a ekyánmaga séltenneykha, ekhawo ektémakxa nak ko'o sekya'áseykegkoho ekmámnaqsoho m'a amya'a eñama nak Cristo. 11 ¿Yaqsa ektáha sektáha nak sekpeywa xa? ¿Mómenyeyk enxeykel'a ko'o kéxegke? ¡Apya'ásegkók Dios sekmámenyého ko'o kéxegke!
12 Alenxanmohok sa' eyke ko'o sélane m'a séláneya nak chá'a, yaqwayam enxoho magwohok ma'a apkelchetamsama nak han chá'a yaqwánxa keytek se'e ektémakxa nak eyeymáxkoho nempaqméteykha, ektéma nak negko'o; 13 kélápháseykha apkelmopwancha'a amya'a eyke m'a, tén han apkelyexancháseykha chá'a énxet'ák, apkelheyásamákpoho nak chá'a m'a Cristo apkelápháseykha. 14 Magkenatchesek eyke xa, hakte weykmók nahan chá'a Satanás ekheyásamáxkoho m'a Dios apchásenneykha ekha nak élseyéxma apagkok. 15 Ékeso éñamakxa magkenatchessama nak han chá'a m'a élásenneykha nak, apkelenxáneykmo nak chá'a exnésakpohok ma'a apmasma nak chá'a nentémakxa ekpéwomo. ¡Kóllegássesagkohok sa' eyke xa énxet'ák nak, ekhawo ektémakxa nak chá'a m'a aqsok apkeláneyak!
Pablo aplegeykegkoho neyseksa apteme kélápháseykha
16 Éltennásekxók makham kéxegke maltamho kaxének apwáxok kélxama sekteme ko'o seyeyháxma; xénchek agkok kélwáxok sekteme ko'o seyeyháxma, hélho atnehek apaqmétek ko'o m'a aptémakxal'a epaqmétek énxet ekyeyháxma, yaqwayam enxoho ko'óxa wawának keyxkohok sekpeywa axénaxchekxohok ahagko'. 17 Ektemék agkok ko'o eyeyxkoho sekpeywa xa ektáha nak, háwe ekleklamo nak apwáxok Wesse' egegkok sektáha enxoho sekpeywa xa ektáha nak, hakte ekyeyháxma xa sektáhakxa nak ko'o sekpeywa. 18 ¡Keyxkohok sa' nahan ko'óxa sekpeywa axénaxchekxohok ahagko', hakte apxámok ma'a éleymáxkoho nak chá'a apkelpaqmeyesma elxének ma'a apkenagko nak chá'a elepwának elanagkok aptamhéyak apagko'! 19 Kélwancha'ak kélagko' kéxegke aqsok, kóllanha eyke aqsa chá'a yetlo kélmáheyo kóleyxhok ma'a élyeyháxma nak, 20 kóllanha aqsa nahan chá'a m'a apkeltémo nak chá'a etnéssesek apkelásenneykha naqsa, apnaqtawáseykegkoho nak chá'a kéxegke, apkelyexancháseykencha'a nak chá'a, apkelwanyémo nak chá'a, essenhan ma'a aptekpagkassama nak han chá'a kélnát kéxegke. 21 Amegqáwho eyke chá'a ko'o axének xa, ¡mogwanchek eyke negko'o antéhek xa ektáha nak, hakte kelyelqáxkók egwáxok!
Sa' agkok kalnaweyk elxénakpekxohok apagko' ma'a nápakha nak, mehélnókkehek sa' nahan ko'o xa, megkeyxek sa' ekteme ekyeyháxma. 22 ¿Hebreosya xa énxet'ák nak? Ko'o anhan Hebreo. ¿Israelitasya xa énxet'ák nak? Ko'o anhan sekteme israelita. ¿Abraham aptawán'ák neptámenya xa énxet'ák nak? Ko'o anhan sekteme Abraham aptáwen neptámen. 23 ¿Cristo apkeláneykhaya xa énxet'ák nak? Ko'o anhan sekteme Cristo apchásenneykha sekyeykhágweykmoho xa énxet'ák nak, máxa eykhe seyeyháxma sektáha ko'o sekpeywa xa. Xámok axta ko'o sektamheykha, axta kaxnawok xa énxet'ák nak, xámokmeyk axta nahan sélhésseyam sẽlpextétamakxa, axta kaxnók xa énxet'ák nak, xámokmeyk axta anhan sekmatñeykha, axta kaxnók xa énxet'ák nak, xámokmeyk axta nahan égketéyak chá'a wátsapok. 24 Cinco axta anhan weykmok señassáseykegkoho judíos ekweykmoho chá'a treinta y nueve sélyekpexcheteykha. 25 Ántánxo axta weykmok séltekpageykha yámet, xama sélyetne axta eyke meteymog. Ántánxo ekweywéyak axta nahan weykmok yántakpayhe neyseksa sekxega, ketók sekwéweykegkaxa axta anhan, ekmeykha axta yegmen xama ekhem tén han xama axta'a m'a neysekso nak wátsam ekwányam. 26 Xámokmeyk axta sekxega sekmahéyak chá'a mók nekha, axta weygweykekxak chá'a sekyeykheykekxo wátsam, axta nahan wayeyk ma'a apkelmenyexma nak, axta nahan wayeyk apmáheyo chá'a hetnéssessamhoxma ekmaso m'a sekpeywomo xamo' nak, tén han ma'a pók énxet'ák nak. Axta nahan wayeyk sekweteya ekmáheyo hélteméssessamhoxma ekmaso m'a tegma apwányam nak, tén han ma'a yókxexma nak, tén han ma'a neyseksa wátsam ekwányam, axta nahan wayeyk ma'a apkeltemessásamap axta ẽlyáxeg'a. 27 Xámok axta anhan sektamheykha ekyentaxno, ekyampayak axta; xámokmeyk axta matyenma; eklegeykegkók axta meyk seyaqhe, tén han hem seyaqhe; xámokmeyk axta anhan mato sekto; eklegeykegkók axta apmopsamáge tén han setne meyke apáwa.
28 Yetneyk eyke nahan mók setnamakxa nak chá'a ko'o, ekyókxoho ekhem chá'a ko'o ekyetnakhassamo ewáxok ma'a ekyókxoho apchaqneykekxexa nak. 29 Apháxékpek agkok chá'a xama énxet, wahaxaxchek nahan ko'óxa; kéltegkessek agkok nahan chá'a xama énxet, alwok chá'a ko'o. 30 Peyk agkok ko'o keyxkohok sekpeywa axénaxchekxohok ahagko', keyxkohok sa' ko'o sekpeywa axének ma'a ektémakxa nak sekyelqamáxkoho. 31 Apya'ásegkok eyke sektéma chá'a ko'o ekmámnaqsoho sekpeywa m'a Dios Apyáp nak ma'a Wesse' egegkok Jesús, cham'a ekpayhawo nak chá'a kólteméssesek apcheymákpoho. 32 Apcháncheseykha axta sẽlpextétamo átog nentaxnamakxa nak tegma apwányam ma'a wesse' apwányam Aretas apchásenneykha apkeláneykha nak apchókxa, yaqwayam enxoho hemok ko'o, cham'a sekhama axta ko'o m'a Damasco. 33 Yetneyk axta eyke setekkesso ko'o átog étkok teyp tegma apwányam kélhaxtegkesso seyaqxegkessama hówenaq apxagkok ekyawe. Cháxa ektémakxa axta ko'o sekxegánegkessama m'a apmáheyo axta hemok.
Pablo y los «superapóstoles»
1 ¡Me gustaría que ustedes me toleren un poco de locura! ¡Espero que lo hagan! 2 Porque el celo que siento por ustedes es un celo que viene de Dios. Yo los he comprometido en casamiento con un solo esposo, Cristo, y quiero presentarlos ante él puros como una virgen. 3 Pero temo que, así como la serpiente engañó con su astucia a Eva, también ustedes se dejen engañar, y sus pensamientos se aparten de la actitud sincera y pura hacia Cristo. 4 Ustedes toleran con gusto a cualquiera que llega hablándoles de un Jesús diferente del que nosotros les hemos predicado; y aceptan de buena gana otro espíritu diferente del Espíritu que ya recibieron, y un evangelio distinto del que ya han aceptado. 5 Pues bien, yo no me siento inferior en nada a esos «superapóstoles» que vinieron después. 6 Aunque yo sea torpe en mi modo de hablar, no lo soy en cuanto a conocimientos; y esto se lo hemos demostrado a ustedes siempre y en todos nuestros hechos.
7 ¿Será que hice mal en anunciarles el evangelio de Dios sin cobrarles nada, humillándome yo para enaltecerlos a ustedes? 8 Les he quitado su dinero a otras iglesias, al aceptar que ellos me pagaran para poder servirles a ustedes. 9 Y cuando estuve entre ustedes y necesité algo, nunca fui una carga para nadie; pues los hermanos que llegaron de Macedonia me dieron lo que necesitaba. Procuré no ser una carga para ustedes, y así seguiré haciéndolo. 10 Por la verdad de Cristo que está en mí, nadie me quitará este motivo de orgullo en toda la región de Acaya. 11 ¿Por qué hablo así? ¿Será porque no los quiero a ustedes? ¡Dios sabe cuánto los quiero!
12 Pero voy a seguir haciendo lo que hago, para no dar oportunidad a esos que se jactan y buscan pretextos para mostrarse como si fueran iguales a nosotros en lo que hacen. 13 Pero ellos no son más que falsos apóstoles y engañadores, que se disfrazan de apóstoles de Cristo. 14 Y esto no es nada raro, ya que Satanás mismo se disfraza de ángel de luz; 15 por eso a nadie sorprende que sus servidores pretendan aparecer como defensores de la justicia. ¡Pero habrán de terminar como lo merecen sus hechos!
Los sufrimientos de Pablo como apóstol
16 Vuelvo a decirles: Que nadie piense que estoy loco; pero si así lo piensan, déjenme que les hable como un loco, para que también de algo me pueda gloriar. 17 Sé que esta manera de gloriarme es una locura y no conforme al Señor. 18 ¡Ya que hay tantos que se glorían de sus propios méritos, también yo me gloriaré! 19 Ustedes son muy sabios, pero toleran de buena gana a los locos, 20 y soportan también a aquellos que los esclavizan, que los explotan, que los engañan, que los tratan con desprecio o que los golpean en la cara. 21 Aunque me da vergüenza decirlo, ¡nosotros fuimos demasiado débiles para portarnos así!
Pero si los otros se atreven a jactarse, también yo me atreveré, aunque esto sea una locura. 22 ¿Son ellos hebreos? Yo también. ¿Son israelitas? Yo también. ¿Son descendientes de Abrahán? Yo también. 23 ¿Son siervos de Cristo? Yo lo soy más que ellos, aunque al decir esto hablo como un loco. Yo he trabajado más que ellos, me han encarcelado más veces que a ellos, he sido azotado más que ellos, y muchas veces he estado en peligro de muerte. 24 En cinco ocasiones los judíos me castigaron con los treinta y nueve azotes. 25 Tres veces me apalearon, y una vez me apedrearon. En tres ocasiones se hundió el barco en que yo viajaba, y, a punto de ahogarme, pasé una noche y un día en alta mar. 26 He viajado mucho, y me he visto en peligros de ríos, en peligros de ladrones, y en peligros entre mis paisanos y entre los extranjeros. También me he visto en peligros en la ciudad, en el campo y en el mar, y en peligros entre falsos hermanos. 27 He pasado trabajos y dificultades; muchas veces me he quedado sin dormir; he sufrido hambre y sed; muchas veces no he comido; he sufrido de frío y de falta de abrigo.
28 Además de estas y otras cosas, cada día pesa sobre mí la preocupación por todas las iglesias. 29 Si alguien se enferma, también yo me enfermo; y si hacen caer a alguno, yo me indigno. 30 Así que, si de algo he de gloriarme, me gloriaré de aquello que demuestre mi debilidad. 31 El Dios y Padre del Señor Jesús, ¡digno de alabanza por siempre!, sabe que digo la verdad. 32 Cuando estuve en Damasco, el gobernador que servía al rey Aretas puso guardias a las puertas de la ciudad, para que me arrestaran; 33 pero hubo quienes me bajaron en un canasto por una ventana de la muralla de la ciudad, y así escapé de sus manos.