Kempakhakma apkelenmexma m'a filisteos
1 Apwányam axta aptemék Saúl apkeynawo apteme wesse' apwányam ma'a Israel; yáma wenaqtémók axta apteme wesse' apwányam, 2 keñe apkelyéseykencha'a tres mil sẽlpextétamo m'a nepyeseksa nak énxet'ák Israel. Dos mil axta han apkelheykekxo xamo' ma'a Micmás, élaqneykegkaxa egkexe m'a Betel, keñe axta han mil apkelhákxo xamo' Jonatán ma'a Guibeá, ekpayho nak Benjamín. Tén axta nápakha apkeláphasa eltaqhekxak apxanák ma'a Saúl. 3 Apsawhomók axta han apmassésseykmo Jonatán ma'a sẽlpextétamo filisteos, apheykha axta m'a Guibeá, apkelleg'ak axta han ma'a pók filisteos. Apkeltamhók axta han Saúl kólpáwássesek kélaqkahasso m'a ekyókxoho apheykegkaxa nak, yaqwayam enxoho eltennasagkok ma'a hebreos.
4 Apkelleg'ak axta apyókxoho israelitas apmasséssekmo Saúl ma'a sẽlpextétamo filisteos, axta keñamak apkeltaqnaweykegkoho apagko' israelitas ma'a filisteos, apchaqnákxeyk axta sẽlpextétamo yetlo Saúl ma'a Guilgal. 5 Apchaqnákxeyk axta han filisteos apmako yempakhak ma'a israelitas. Yetneyk axta treinta mil yátnáxeg apkelyenyawasso apagkok apkenchesso nak kempakhakma, seis mil sẽlpextétamo apkelchánte nak chá'a yátnáxeg, tén han apxámokma apagko' apkelxega nak náxop, ekweykenxal'a ekxámokma yagkamex ma'a neyáwa wátsam ekwányam. Keñe axta apkelmahágko m'a Micmás, apkelpakxenwokmek axta han ma'a ekteyapmakxa ekhem nak Bet-avén.
6 Xama axta apkelwet'a eyesagko ektáhakxa m'a israelitas, hakte apkellókók apagko' axta apketámegko m'a filisteos, apkelyexánegwokmek axta chá'a meteymog áxwa, tén han maxcha'a, keñe han neyseksa meteymog élyawe, tén han xóp élyapwate, keñe han yámelchet. 7 Apxámok axta han apkelyeykheykekxa m'a Jordán, ekpayho nak yókxexma Gad tén han Galaad; aphákxeyk axta eyke aqsa makham Saúl ma'a Guilgal, apkelmeneygkók apagko' axta han ma'a apyókxoho sẽlpextétamo apkelyetlo axta. 8 Axta apkeleyxwomhok han Saúl ekweykmoho siete ekhem ma'a, apkeltennasakxa axta m'a Samuel; axta eyke ewokmok Samuel ma'a Guilgal, apkeltaqhákxeyk axta chá'a nápakha énxet'ák. 9 Tén axta Saúl aptáha s'e:
—Hélnaqlantagkas aqsok kélnaqtósso yaqwayam sa' kalwatnaxche', tén han aqsok ektekyawa segwetassamo nak sẽlásekheykekxoho.
Apkelwatno apagko' axta han aptáhak.
10 Chaqhawók axta han appenchesakxa apwatno aqsok kéltósso Saúl, apwákxo Samuel. Apkelanyexágkek axta Saúl peya emok takha', tén han epeykesek, 11 keñe axta Samuel aptáha apcháneya s'e:
—¿Yaqsa ektáha apkelana nak xa?
Apchátegmowágkek axta Saúl:
—Ñókxa sekwet'a apkeltaqhákxo chá'a énxet'ák, tén han mew'akto exchep ma'a ekhem apxénakxa axta, tén han apchaqnákxo filisteos ma'a Micmás, 12 ekxéna ewáxok hektámegmak ma'a Guilgal, meykexho sélmaxnagko séltémo hepasmok ma'a Wesse' egegkok; cháxa keñamak sekwatna nak ko'o ahagko' ma'a aqsok kéltósso.
13 Axta aptáhak apchátegmowágko Samuel se'e:
—¡Ekyeyháxma exchep apkelana xa aqsok nak! Kaxtemék axta apkelyaheykekxoho m'a apkeltamhókxa axta etnehek Wesse' egegkok, megkamassegwomek axta apteméssesso wesse' apwányam ma'a Israel, ekweykekxoho m'a aptawán'ák neptámen. 14 Néxa sa' xép katnégwók ma'a aptémakxa nak wesse' apwányam. Etegyaha sa' Wesse' egegkok xama énxet ekleklamo apwáxok, etnéssesek sa' apkemha apmonye' m'a énxet'ák apagkok, hakte melyahákxak xép ma'a apkeltémókxa axta etnehek.
15 Yetlókok axta han apxegeykekxa Samuel apkeñama Guilgal apmeyákxo Guibeá. Keñe axta m'a apkeleymomap axta sẽlpextétamo aptamhákxo apkelxegexma'a m'a Saúl yaqwayam yempakha', apkelwokmek axta Guibeá, ekpayho nak Benjamín, apkeleñama m'a Guilgal. Axta apkelyetsetwomhok Saúl sẽlpextétamo m'a ektáha axta apkelyetlo, seiscientos axta apyókxoho. 16 Aphakmek axta Saúl yetlo apketche Jonatán ma'a Guibeá, ekpayho nak Benjamín, tén han ma'a sẽlpextétamo ektáha axta apkelxegexma'a, keñe axta filisteos apkelpakxenwa'a m'a ekpayho nak Micmás. 17 Apkelántekkek axta han ántánxo apkelyaqyeyáseyak kempakhakma yapmeyk filisteos ma'a apkelpakxeneykegkaxa axta; xama axta apkelmahágkok ma'a Ofrá, yókxexma nak Sual, 18 nápakha axta han apkelmahágkok ma'a Bet-horón, keñe han nápakha apkelmahágko m'a egkexe émha nak neyseksa m'a ekyapwátegweykenxa nak xapop Seboím, ekpayho nak meykexa énxet.
19 Méko axta han xama énxet apkelane nak sawo m'a ekyókxoho kañe' nak Israel, hakte axta yahayók filisteos elanagkok sawo élwenaqte tén han sawhéwa m'a hebreos. 20 Apyókxoho énxet'ák Israel axta chá'a elyo'ókxak ma'a filisteos, yaqwayam yának elmaxnéssesek ahamtek ma'a apkelmeykha nak chá'a apkelpeyncheyam xapop, sówaxpehek, póte, tén han yámpóte. 21 Ennókek axta kélmaxnagko ahamtek ma'a kélmeykha nak chá'a kélpeyncheyam xapop, tén han sówaxpehek, axta ekyagwánxa agkok ekmomnáwa kélmaxnagko ahamtek ma'a póte, tén han kélehamtáseykekxa naw'a m'a kéltekxeyéyak nak chá'a weyke. 22 Axta keñamak méko xama enxoho sókwenaqte tén han sawhéwa apagkok ma'a sẽlpextétamo apkelxegexma axta m'a Saúl tén han Jonatán émpakhamaxko axta. Wánxa axta aqsa xa apqánet nak, Saúl tén han Jonatán. 23 Keñe axta apkelxega m'a sẽlpextétamo filisteos, apkelpéwo m'a nempéwomókxa axta agyeykhak ma'a Micmás.
Guerra contra los filisteos
1 Saúl tenía treinta años cuando comenzó a reinar en Israel; y cuando llevaba ya algunos años de reinar, 2 escogió tres mil soldados entre los israelitas. Dos mil se quedaron con él en Micmas y en los montes de Betel, y los otros mil se quedaron con Jonatán en Gabaa de Benjamín. Al resto de la gente, Saúl le ordenó volver a su casa. 3 Jonatán hijo de Saúl acabó con la guarnición filistea que estaba en Gabaa, y los filisteos lo supieron. Entonces Saúl mandó tocar la trompeta en todo el país para poner sobre aviso a los hebreos.
4 Todos los israelitas supieron que Saúl había acabado con la guarnición filistea, y que por eso los filisteos aborrecían a los israelitas, así que el ejército se reunió con Saúl en Gilgal. 5 Los filisteos, a su vez, se juntaron para luchar contra los israelitas. Tenían treinta mil carros de combate, seis mil soldados de caballería y una infantería tan numerosa como la arena del mar. Luego se dirigieron a Micmas y establecieron su campamento allí, al oriente de Bet Avén.
6 Los israelitas se vieron en grave aprieto, pues de tal manera fueron atacados por los filisteos que tuvieron que esconderse en cuevas y hoyos, y entre las peñas, y en zanjas y pozos. 7 Muchos de ellos cruzaron el Jordán, hacia la región de Gad y de Galaad; pero Saúl se quedó todavía en Gilgal, y todo su ejército lo seguía lleno de miedo. 8 Allí esperó Saúl siete días, según el plazo que le había indicado Samuel; pero Samuel no llegaba a Gilgal, y la gente comenzaba a irse. 9 Entonces Saúl ordenó:
—Tráiganme animales para presentarlos como ofrenda quemada y los sacrificios de reconciliación.
Y él mismo ofreció ofrendas quemadas.
10 En el momento en que Saúl terminaba de ofrecer la ofrenda quemada, llegó Samuel. Entonces Saúl salió para recibirlo y saludarlo, 11 pero Samuel le dijo:
—¿Por qué has hecho eso?
Saúl respondió:
—Cuando vi que la gente comenzaba a irse, y que tú no llegabas en la fecha indicada, y que los filisteos estaban reunidos en Micmas, 12 pensé que ellos bajarían a atacarme en Gilgal, sin que yo me hubiera encomendado al Señor; por eso me vi en la necesidad de ofrecer yo mismo la ofrenda quemada.
13 Samuel le contestó:
—¡Lo que has hecho es una locura! Si hubieras obedecido la orden que el Señor te dio, él habría confirmado para siempre tu reinado en Israel. 14 Pero ahora, tu reinado no permanecerá. El Señor buscará un hombre de su agrado y lo nombrará jefe de su pueblo, porque tú has desobedecido la orden que él te dio.
15 En seguida Samuel se fue de Gilgal para seguir su camino. El resto del ejército siguió a Saúl para entablar combate, y de Gilgal llegaron a Gabaa de Benjamín. Allí contó Saúl las tropas que lo acompañaban, y eran unos seiscientos hombres. 16 Saúl y su hijo Jonatán, y las tropas que iban con ellos se quedaron en Gabaa de Benjamín, mientras que los filisteos acamparon en Micmas, 17 desde donde enviaron tres grupos de guerrilleros; uno de ellos se dirigió hacia Ofrá, en la región de Sual, 18 otro fue hacia Bet Jorón, y el tercero hacia la colina que se eleva sobre el valle de Zeboyin, hacia el desierto.
19 En todo el territorio de Israel no había un solo herrero, porque los filisteos pensaban que de esa manera los hebreos no podrían fabricar espadas ni lanzas. 20 Todos los israelitas tenían que recurrir a los filisteos para afilar cada cual su reja de arado, su azadón, su hacha o su pico. 21 Se cobraban dos tercios de siclo por afilar rejas y azadones, y un tercio de siclo por afilar las hachas y arreglar las aguijadas. 22 Por lo tanto, el día de la batalla ninguno de los que acompañaban a Saúl y Jonatán tenía espada o lanza. Solo ellos dos las tenían. 23 Mientras tanto, un destacamento filisteo avanzó hacia el paso de Micmas.