Salomón apteme wesse' apwányam
1 Aptemegkek axta wesse' apwányam Salomón ma'a ekyókxoho Israel. 2 Keso apkeláneykha axta s'e: Azarías, apketche axta m'a apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok Sadoc; 3 Elihóref tén han Ahías, Sisá apketchek, apteme axta apnaqtáxéseyak chá'a weykcha'áhak; Josafat, Ahilud axta apketche, apteme axta chá'a appasmeykha aptamheykha wesse' apwányam; 4 Benaías, Joiadá axta apketche, apteme axta apkemha apmonye' sẽlpextétamo; Sadoc tén han Abiatar, aptamhéyak axta apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok; 5 Azarías, Natán axta apketche, apteme axta apkemha apmonye' apagkok apkeltaqmelchesso nak chá'a apkelókxa; Zabud, Natán axta apketche, apteme axta apkelmaxnéssesso Dios énxet'ák apagkok, apteme axta han appaqhetcháseykha chá'a m'a wesse' apwányam; 6 Ahisar, apteme axta apkeláneykha m'a tegma apyawe; Adoniram, Abdá axta apketche, apteme axta apkeláneykha chá'a m'a apmésso apkeltamheykha énxet'ák.
7 Doce axta apyókxoho apkeláneykha Salomón apkelámha apmonye'e apagkok axta chá'a m'a apkeltaqmelchesso nak apkelókxa ekyókxoho m'a kañe' nak Israel, apkelánémakpo axta chá'a elmések ekyókxoho aqsok wesse' apwányam, tén han ma'a apnámakkok. Xama axta han chá'a egkések ekyókxoho aqsok ekweykmoho xama pelten chá'a xama apyeyam. 8 Keso apkelwesey axta doce apkelámha apmonye'e s'e:
Ben-hur axta m'a
ekpayho nak egkexe Efraín;
9 Keñe axta Ben-déquer
ma'a ekpayho nak Macás,
Saalbim, Bet-semes, Elón
tén han ma'a Bet-hanán;
10 keñe axta Ben-hésed
ma'a ekpayho nak Arubot,
tén han Socó
tén han ma'a ekyókxoho
apchókxa nak Héfer;
11 keñe axta Ben-abinadab
ma'a ekyókxoho nak
yókxexma Dor;
Tafat axta
ekwesey aptáwa',
Salomón axta
apketche kelwána;
12 keñe axta Baaná,
Ahilud apketche m'a
ekpayho nak Taanac, Meguido
tén han ma'a ekyókxoho
nak Bet-seán,
ekyetnama nak ma'a
ekpayho nak Saretán,
ekpayho nak nepyeyam
ma'a Jezreel,
eyeynamo m'a Bet-seán
ekweykekxoho m'a Abel-meholá,
teyp nak ma'a Jocmeam;
13 keñe axta Ben-guéber
ma'a ekpayho nak Ramot Galaad,
apxawáya axta apkeláneykha m'a
tegma apketkok nak Galaad,
ektáha axta apagkok ma'a Jaír,
Manasés axta apketche,
tén axta han ma'a yókxexma Argob,
ekyetnama nak ma'a Basán,
apheykegkaxa axta
sesenta tegma apkelyawe
yetlo kélhaxtegkáseyak nepyáwa,
tén han kélápeykekxexa
chá'a atña'ák sawo ekyexwase;
14 keñe axta Ahinadab,
Idó axta apketche m'a
ekpayho nak Mahanaim;
15 keñe axta Ahimaas
ma'a ekpayho nak Neftalí,
apmoma axta aptéma
aptáwa' m'a Basemat,
Salomón axta
apketche kelwána;
16 keñe axta Baaná,
Husai axta apketche m'a
ekpayho nak Aser,
tén han Alot;
17 keñe axta Josafat,
Parúah axta apketche m'a
ekpayho nak Isacar;
18 keñe axta Simí,
Elá axta apketche m'a
ekpayho nak Benjamín;
19 keñe axta Guéber,
Urí axta apketche m'a
ekpayho nak yókxexma Gad,
Sihón axta apchókxa,
wesse' apwányam apagkok
axta m'a amorreos,
tén han Og,
wesse' apwányam
axta m'a Basán.
Yetneyk axta han xama apkemha apmonye' aptamheykha ekyókxoho apchókxa.
Salomón apteme apya'áseykegkoho aqsok
20 Apxámok apagko' axta m'a énxet'ák Judá tén han Israel, aphawók axta m'a xapop ánek ekhéyak nak neyáwa wátsam ekwányam. Yetnegkek axta han ekxámokma nento, tén han negyá, yetnegkek axta m'a ekpayheykekxa egwáxok. 21 Salomón axta apkeláneykha ekyókxoho apkelókxa, eyeynmo m'a wátsam Éufrates, ekweykekxoho m'a filisteos apchókxa', tén han ma'a néxa xapop nak Egipto, apyánmagkassama axta chá'a selyaqye eknegkenamaxche', apkeláneykha axta han chá'a aptemék Salomón, neyseksa apha makham. 22 Seis mil seiscientos kilos hótáhap apaktek axta chá'a kólsantagkasek ekyókxoho ekhem ma'a Salomón, keñe axta trece mil doscientos kilos ma'a hótáhap, 23 diez weyke kelennay'awók kélnaqmelasso nak, veinte weyke kelennay'awók kéléyak nak chá'a pa'at, cien nepkések, keñe meyke kélyetsete ekwánxa m'a xenaq, tén han yátapopyet, yánxenaq tén han ma'a náta eknaqmele agko' nak, 24 hakte apsawheykekxók axta apkeláneykha Salomón ekyókxoho apchókxa ekpayho nak taxnegwánxa ekhem ma'a Éufrates, eyeynmo m'a Tífsah ekweykekxoho m'a Gaza, tén han nepyeseksa m'a apyókxoho apkelwesse'e apkelwányam nak apchókxa', meyke ektáhakxa apheykha axta han apteméssessók ekyókxoho apheykegkaxa ekhéyak nak nepyáwa'. 25 Méko axta ektémakxa apheykha énxet'ák Judá, tén han Israel, eyeynmo m'a Dan ekweykekxoho m'a Beerseba, apyennaqtamakxa axta m'a Salomón, tásek axta chá'a apheykha xama m'a kóneg anmen yámet apkeneykekxa, tén han higo yámet. 26 Yetneyk axta han Salomón cuatro mil apkelyáqkassamakxa yátnáxeg, yaqwayam elyáqkasek chá'a m'a apnaqtehetchesso nak chá'a apkelyenyawasso, keñe axta doce mil ma'a sẽlpextétamo apkelchánte nak yátnáxeg. 27 Elsanták axta chá'a aqsok eyeyméxchexa m'a apkelámha apmonye'e nak chá'a nepyeseksa apkeltaqmelchesso apkelókxa, ekwákxo enxoho chá'a pelten apkelseykekxéssamakxa m'a wesse' apwányam Salomón, tén han ma'a meyk'a apagkok nak, yaqwayam enxoho megkeymaxcheyk xama aqsok. 28 Kólsantagkasek axta chá'a m'a apho nak hótáhap tén han pa'at yaqwayam etawagkok yátnáxeg, tén han aqsok kélnaqtósso kélpátegkesso nak chá'a aqsok.
29 Apméssegkek axta Dios ekyawe agko' apya'áseyak aqsok ma'a Salomón tén han apmopwána, tén han apya'áseykegkoho ekyawe agko', ekweykenxal'a xapop ánek ekhéyak nak neyáwa wátsam ekwányam, 30 apyeykhásseykmók axta ektémakxa apya'áseyak aqsok Salomón ma'a énxet'ák Egipto, tén han ma'a apheykha nak ekteyapmakxa ekhem. 31 Apwanchek apagko' axta aqsok, axta exnawok xama énxet enxoho: apyeykhásseykmók axta ektémakxa apmopwána aqsok ma'a Etán, Zérah axta aptáwen neptámen, tén han ma'a Hemán, Calcol tén han Dardá, Mahol axta apketchek. Sawheykekxók axta apwesey m'a ekyókxoho apheykegkaxa nak pók énxet'ák nepyáwa'. 32 Apnaqtáxéssegkek axta tres mil amya'a segaqhássessamo nak senxeyenma, keñe mil cinco m'a amya'a ekmátsa nak. 33 Apxeyenmeyk axta ektémakxa m'a yenta'a keñe han ma'a aqsok kélcheneykekxa', eyeynmo m'a cedro yámet élaqnéyak nak Líbano, ekweykekxoho m'a pa'at élánteyapwayam nak nápakhaw'ék tegma; apxeyenmeyk axta han ma'a ektémakxa nak aqsok nawha'ák, náta, tén han ma'a aqsok élpexyaweykegkoho nak náxop kalxog, tén han ma'a kelasma. 34 Apkelye'eykekteyk axta apyókxoho énxet'ák apháxenweyktámho appeywa Salomón, eklegamaxchexa axta chá'a apxénamap ektémakxa apmopwána aqsok, apkeleñama m'a ekyókxoho apkelókxa nak keso náxop.
Gobierno de Salomón
1 Salomón fue rey de todo Israel. 2-4 Esta es la lista de sus funcionarios:
Abiatar fue sacerdote, lo mismo que Sadoc, cuyo hijo, Azarías, era el sacerdote principal.
Elijoref y Ajías, hijos de Sisa, los cronistas;
Josafat hijo de Ajilud, secretario del rey;
Benaías hijo de Joyadá, jefe del ejército;
5 Azarías hijo de Natán, superintendente;
Zabud hijo del sacerdote Natán, consejero particular del rey;
6 Ajisar, administrador de palacio;
Adonirán hijo de Abda, encargado del trabajo obligatorio.
7 Además, Salomón tenía en todo Israel doce abastecedores, cuya obligación era proveer de todo al rey y a su familia. Cada uno de ellos debía proveerlo de todo durante un mes al año. 8 Estos doce abastecedores eran:
Ben Jur, en los montes de Efraín;
9 Ben Decar, en Macás, Sagalbín, Bet Semes, Elón y Bet Janán;
10 Ben Jésed, en Arubot, y también en Soco y en toda la región de Hefer;
11 Ben Abinadab, en toda la provincia de Dor; su mujer era Tafat hija de Salomón;
12 Baná hijo de Ajilud, en Tanac, Meguido y toda Bet Seán, que está junto a Saretán, más abajo de Jezrel, desde Bet Seán hasta Abel Meholá, más allá de Jocmeán;
13 Ben Guéber, en Ramot de Galaad, tenía a su cargo las aldeas de Galaad, que pertenecían a Yaír hijo de Manasés, y también la región de Argob, que estaba en Basán, donde había sesenta grandes ciudades con murallas y cerrojos de bronce;
14 Ajinadab hijo de Iddo, en Majanayin;
15 Ajimaz, que se casó con Basemat hija de Salomón, en Neftalí;
16 Baná hijo de Jusay, en Aser y en Alot;
17 Josafat hijo de Paruaj, en Isacar;
18 Simey hijo de Elá, en Benjamín;
19 Geber hijo de Uri, en la región de Gad, país de Sijón, rey de los amorreos, y de Og, rey de Basán.
Había, además, un supervisor general sobre todo el país.
Sabiduría y prosperidad de Salomón
20 Judá e Israel tenían una población incontable, como la arena que hay a la orilla del mar. Había abundancia de comida y bebida, y reinaba la alegría.
21 21 (5.1) Salomón era soberano de todos los reinos comprendidos desde el río Éufrates hasta el país filisteo y hasta la frontera de Egipto, los cuales pagaban tributo a Salomón y, mientras él vivió, le estuvieron sometidos. 22 22 (5.2) La provisión diaria para Salomón era de seis mil seiscientos litros de flor de harina, trece mil doscientos litros de harina, 23 23 (5.3) diez toros de los más gordos, veinte toros criados con hierba, y cien ovejas, sin contar ciervos, gacelas, gamos y aves bien gordas; 24 24 (5.4) pues Salomón dominaba en toda la región al oeste del Éufrates, desde Tifesaj hasta Gaza, y sobre todos los reyes de esta región, y había pacificado todo el territorio de alrededor.
25 25 (5.5) Mientras Salomón vivió, los habitantes de Judá e Israel, que comprende el territorio que va desde Dan, al norte, hasta Berseba, al sur, vivieron tranquilos, cada cual debajo de su parra y de su higuera. 26 26 (5.6) Salomón tenía además cuatro mil caballerizas para los caballos de sus carros, y doce mil soldados de caballería. 27 27 (5.7) En el mes que les tocaba, los abastecedores ya mencionados proveían de lo necesario al rey Salomón y a sus huéspedes, procurando que nada les faltara. 28 28 (5.8) En su turno correspondiente, mandaban al lugar que se les indicaba la cebada y la paja para los caballos y los animales de tiro.
29 29 (5.9) Dios concedió a Salomón mucha sabiduría e inteligencia, y una comprensión tan abundante como la arena que está a la orilla del mar; 30 30 (5.10) hasta el punto de que su sabiduría llegó a sobrepasar la de los egipcios y los orientales. 31 31 (5.11) Fue más sabio que ningún hombre: más sabio que Etán, el descendiente de Zeraj, y que Hemán, Calcol y Darda, hijos de Majol, y su fama se extendió por todas las naciones de alrededor. 32 32 (5.12) Pronunció tres mil proverbios y compuso mil cinco poemas. 33 33 (5.13) Habló acerca de los árboles y las plantas, desde el cedro del Líbano hasta la hierba que crece en las paredes; también habló acerca de los animales, las aves, los reptiles y los peces. 34 34 (5.14) Y de todas las naciones y reinos de la tierra donde se había oído hablar de la sabiduría de Salomón, venía gente a escucharlo.