Micaías apkeltennasso emátog Ahab
(2 Cr 18.1-34)
1 Apqántánxo apyeyam axta temék melnápomap sirios ma'a israelitas. 2 Apqántánxo apyeyam axta han aptemék, aptéma meyk'a Josafat ma'a wesse' apwányam nak Israel, cham'a Josafat wesse' apwányam nak Judá. 3 Keñe m'a wesse' apwányam nak Israel aptáha apkeláneya m'a apkeláneykha:
—Kélya'ásegkok kéxegke nentáha egagkok ma'a yókxexma Ramot nak Galaad. ¿Yaqsa ektáha mómpakha'a nak yaqwayam agyementemekxak makham ma'a wesse' apwányam nak Siria?
4 Apkelmaxneyáha axta han Josafat:
—¿Ya emakók etnehek sekxegexma agketamagkok ma'a tegma apwányam Ramot nak Galaad?
Apchátegmowágkek axta Josafat:
—Nempenchessek negko'o nentáhakxa, ko'o tén han sẽlpextétamo ahagkok, tén han apkelchánte nak chá'a yátnáxeg, yetlo nélxegexma'a m'a énxet'ák apagkok. 5 Elmaxneyha sa' sekxók Wesse' egegkok yaqwánxa etnehek hegána'.
6 Apchánchesákxeyk axta wesse' apwányam Israel ma'a cuatrocientos Dios appeywa apkellegasso, aptáhak axta apkelmaxneyáncha'a s'e:
—¿Aktamagkoya sa' ko'o m'a énxet'ák apheykha nak Ramot nak Galaad, essenhan maktamagkehe'?
Apkelátegmowágkek axta m'a énxet'ák nak:
—Ektamák sa', hakte Dios sa' egkések xeyep ma'a.
7 Apkelmaxneyáha axta han ma'a Josafat:
—¿Mékoya han pók Dios appeywa aplegasso s'e yaqwayam enxoho han ólmaxneyha?
8 Apchátegmowágkek axta wesse' apwányam Israel ma'a Josafat:
—Apheyk makham xama, negmowána agásenneykxak elmaxneyha m'a Wesse' egegkok, apwesey nak Micaías, Imlá apketche. Ataqnawhok eyke ko'o m'a, hakte mehéltennassók makham aqsok ektaqmela, aqsok ekmaso aqsa chá'a héltennaksek.
Apchátegmowágkek axta eyke m'a Josafat:
—Ná etne aqsa appeywa xa.
9 Yetlókok axta apwóneykha wesse' apwányam Israel xama apkeláneykha, aptáhak axta apcháneya:
—¡Éntementa sa' heykxa Micaías se'e, apketche nak Imlá!
10 Apkelántaxneykxeyk axta apkelnaqta apkelmeykencha'awo nak chá'a apkelwesse'e, wesse' apwányam Israel tén han wesse' apwányam Judá, cham'a Josafat, keñe apheyncha'a m'a eyáxñexa nentaxnamakxa nak tegma apwányam Samaria, tén axta apyókxoho apkellegasso nak chá'a amya'a apkellegasa amya'a nápaqta'awók xa énxet'ák nak. 11 Apkeláneykegkek axta sawo ekyentaxno ekho weyke kepet'ák ma'a Sedequías, Quenaaná axta apketche, keñe aptáha apyennaqtésa appeywa s'e: “¡Aptáhak Wesse' egegkok se'e: ‘Sa' emha ektamagkok sirios se'e aqsok kepet'ák nak, ekwokmoho apsawhawo apyókxoho!’”
12 Apheyásawók axta han aptáhakxa chá'a apkelpeywa m'a apyókxoho apkellegasso nak amya'a. Aptáhak axta apcháneya wesse' apwányam se'e: “Ektamák sa' Ramot nak Galaad keñe sa' emallánek, hakte Wesse' egegkok sa' egkések xeyep ma'a tegma apwányam nak.”
13 Aptáhak axta apcháneya Micaías ma'a ektáha axta apchánémap éntawakxa':
—Tásek apchátegmoweykegkokxa wesse' apwányam ma'a apyókxoho apkellegasso nak amya'a, meyke ekyeykhamaxche mók. Etne exchep xa epaqmétek xa aptamhágkaxa nak, etaqmelchesho apchátegmoweykegkokxa.
14 Apchátegmowágkek axta Micaías:
—¡Wánxa sa' aqsa axének ma'a apkeltamhókxa enxoho axének ma'a Wesse' egegkok! Naqsók xa sektáhakxa nak nápaqtók Wesse' egegkok.
15 Keñe axta apwokmo m'a aphakxa nak wesse' apwányam, tén axta aptáha apkelmaxneyáncha'a wesse' apwányam se'e:
—Micaías, ¿agketamagkoya sa' ma'a Ramot nak Galaad, essenhan magketamagkehe'?
Aptáhak axta Micaías:
—Ektamák sa', emallánek sa' han, hakte Wesse' egegkok sa' yának emok xeyep ma'a.
16 Apchátegmowágkek axta m'a wesse' apwányam:
—¡Hágkaxwe altennaksek xép altamhok héltennaksek ekmámnaqso' yetlo apxeyenma apwesey Wesse' egegkok!
17 Keñe axta Micaías aptáha s'e:

“Ekweteyak ko'o
apyókxoho israelitas
apkexpaqneykencha'a
m'a egkexe nak,
máxa m'a nepkések
meykel'a éltaqmelchesso.
Aptemék han
Wesse' egegkok
apkelxeyenma s'e:
‘Méko wesse' apagkok xa;
tásek eltaqhekxak aqsa
apxanák yetlo meyke
ektáhakxa apkelwáxok.’”

18 Aptáhak axta wesse' apwányam Israel apcháneya m'a Josafat:
—¡Éltennássek xeyk xép mehéltennassama chá'a ko'o aqsok ektaqmela xa, aqsok ekmaso aqsa chá'a héltennaksek!
19 Aptáhak axta Micaías:
—Yeyxho sa' aptáhakxa appeywa Wesse' egegkok: Ekwet'ak xeyk Wesse' egegkok apha m'a néten aptaháno eyeymáxkoho, keñe han apchaqnáncha'a apyókxoho apkelásenneykha m'a nápakha, ekpayho nak apkelya'assamakxa', tén han ma'a ekpayho nak nepsagqalwa. 20 Tén axta apkelmaxneyáncha'a Wesse' egegkok: ¿Yaqsa sa' kayáteyagkohok exog Ahab ektamagkok ma'a Ramot nak Galaad, yaqwayam yetsapwók ma'a? Mók aqsok axta chá'a apxénak pók, keñe axta pók apxéna han chá'a mók aqsok. 21 Keñe axta xama espíritu apkenegwokmo m'a apmonye' nak Wesse' egegkok apxéna elána'. Apkelmaxneyáha axta Wesse' egegkok: “¿Háxko sa' etnehek elána'?” 22 Tén axta apchátegmowágko espíritu apxéna etnéssesek apkelmopwancha'a amya'a m'a apyókxoho apkellegasso nak amya'a apagkok ma'a wesse' apwányam. Keñe axta Wesse' egegkok aptáha apcháneya s'e: Exeg, elyexanchesha sa' ma'a, katnehek sa' xa apmakókxa nak etnehek. 23 Apya'ásegwokmek kaxwók xeyep ektáha Wesse' egegkok apcháphasso xama espíritu yaqwayam etnéssesagkok apkelmopwancha'a amya'a m'a apyókxoho nak apkellegasso amya'a apagkok. Apxénchek han káhapwak ekmaso apha ekwokmoho apketsapa.
24 Tén axta Sedequías, apketche nak Quenaaná, apyepetchegwokmoho m'a Micaías, aptekpagkassek axta apmáxempenek aptáha apcháneya s'e:
—¿Háxko ektáhakxa seyenyawa nak ko'o Wesse' egegkok espíritu apagkok yaqwayam epaqhetchesek xép?
25 Apchátegmowágkek axta Micaías:
—Sa' ey'ásegwók ma'a apyexánegwokmo enxoho chá'a kañe' tegma tén han pók tegma.
26 Keñe axta wesse' apwányam Israel aptáha s'e:
—¡Kólma sa' Micaías, kólyentemekxa sa' ma'a aphakxa nak Amón, apteme nak apkeláneykha tegma apwányam, keñe han ma'a aphakxa nak Joás, hatte nak ko'o! 27 Kóltennés sa' sektáha ko'o séltémo kólaqxegkesek kañe' negmomaxchexa', tén han séltémo kólmések wánxa ketchetseyk pán tén han yegmen, ekwokmoho sekwa'akto sa' ko'o makham meyke setnahakxa'.
28 Aptáhak axta makham Micaías:

“Apwa'akteyk sa'
agkok makham xép
yetlo meyke ektáhakxa',
háwe sa' eyke eñama
Wesse' egegkok
seyásenneykekxa
ko'o axének.”

29 Tén axta wesse' apwányam Israel, tén han Josafat, wesse' apwányam nak Judá, apkelxega apmako ektamagkok ma'a Ramot nak Galaad. 30 Keñe axta wesse' apwányam Israel aptáha apcháneya m'a Josafat:
—Amhagkok sa' ko'o émpakháxchexa, alhaxyawaksek sa' sélnaqta sélmeykha nak chá'a sekteme wesse', ayaqmagkasek sa' pók, xeyep sa' elántaxnekxak se'e sélnaqta nak.
Apkelhaxyawássek axta apkelnaqta wesse' apwányam Israel apkelmákxo pók aptémakxa apáwa, keñe aptaxnegwokmo m'a émpakháxchexa'. 31 Apkeltamhók axta eyke wesse' apwányam Siria, mektamagkehek metnaha enxoho wesse' apwányam Israel ma'a treinta y dos sẽlpextétamo apkelámha apmonye'e apagkok, apkelchántamo axta chá'a yátnáxeg apkelyenyawasso apkenchesso kempakhakma. 32 Xama axta apwet'a apkelámha apmonye'e apkelchánte nak yátnáxeg apyenyawasso m'a Josafat, wesse' apwányam Israel axta apkeneyk, keñe apwakha'a apmako ektamagkok. Yetlókok axta han apyennaqtéssamo appeywa Josafat apkeltamho kólpasmok, 33 apkelwet'ak axta metnaha wesse' apwányam Israel ma'a, keñe apkelwátesagko apyaqmasso. 34 Apya'ássek axta aqsa han apmakta'a yágke xama sẽlpextétamo, tásek axta han apmakte m'a wesse' apwányam Israel, apchaqhassásawo malámog apcháhakkásamap. Keñe axta aptáha apcháneya m'a apxegkesso axta yátnáxeg apyenyawasso apagkok:
—Etaqheksoho sa', hetekkesek sa' ko'o s'e émpakháxchexa nak, tásek ko'o sekmaktamaxche'.
35 Kayhek axta apkelnápomap xa ekhem nak, keñe m'a wesse' apwányam nak, kélchenegkáseyha axta aqsa m'a kañe' nak apchánte yátnáxeg apyenyawasso, kélenmexchásawo m'a sirios. Taxnakmek axta eyke apketsapa, hakte kelpexyawánteyk axta éma apagkok ma'a kañe' awáxok nak yátnáxeg apyenyawasso eñama apyense. 36 Xama axta ektaxna ekhem, axta aptáhak chá'a apcháneya pók sẽlpextétamo s'e: “¡Ólmeyekxak sa' chá'a enxama néleñamakxa tén han enxagkok, 37 hakte apketsekkek wesse' apwányam!”
Keñe axta kélya'ásekxo wesse' apwányam ma'a Samaria, axta kélátawanyegwákxak ma'a. 38 Tén axta kélyenyessákxo yátnáxeg apyenyawasso m'a yámmáxek nak Samaria, ekyaqpáseykegkaxa axta chá'a yegmen ma'a kelán'ák ekyaqmagkáseyak pók énxet ekma chá'a ekyánmaga ekpathetéyak, kelyaqmeláha axta han semheg éma apagkok ma'a Ahab, ekhawo aptáhakxa axta apxeyenma m'a Wesse' egegkok.
39 Ektémakxa axta apweynchámeykha Ahab tén han ekyókxoho aqsok apkelane, keñe han aptémakxa axta apkeláneya m'a tegma apyawe apagkok apkelmeykencha'a yánnapóxeg apma'ák apkelnáxegkáseykencha'a, tén han apkeláneya axta tegma apkelyawe, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta m'a kelwesse'e apkelwányam nak Israel. 40 Apketsepmeyk axta Ahab, keñe apyaqmagkassama apteme wesse' apwányam ma'a apketche Ocozías.
Josafat apteme wesse' apwányam ma'a Judá
(2 Cr 20.31-37)
41 Apkeynamók axta apteme wesse' apwányam Josafat ma'a Judá, Asá axta apketche, ekweykmo axta cuatro apyeyam apteme wesse' apwányam Ahab ma'a Israel. 42 Treinta y cinco apyeyam apagkok axta m'a Josafat, keñe ekweykmo veinticinco apyeyam apteme wesse' apwányam ma'a Jerusalén. Azubá axta ekwesey egken, Silhí axta apketche.
43 Péwók axta ekyókxoho aqsok apkelane m'a Josafat, aptéma axta m'a Asá, apyáp axta. Tásek axta aqsok apkelane nápaqtók Wesse' egegkok. Axta eyke kóltegkessók ma'a apkelpeykessamókxa axta chá'a aqsok apkeláyókxa m'a énxet'ák melya'áseyak nak Dios, apkelnapmakxa axta chá'a aqsok apnaqtósso m'a énxet'ák, tén han apwatnéssamakxa axta chá'a aqsok ekmátsa nak ekpaqneyam éten agkok ma'a aqsok kéleykmássesso.
44 Aphéssamók axta han mók apkelpaqhetchásamap Josafat ma'a wesse' apwányam nak Israel yaqwayam melnapakpehek chá'a. 45 Ektémakxa axta apweynchámeykha tén han méxnésseykekxa chá'a aqsok apkelane, keñe han kempakhakma apye'eykemxa axta chá'a, hágkek eknaqtáxésamaxche m'a weykcha'áhak apagkok axta m'a kelwesse'e apkelwányam nak Judá. 46 Josafat axta m'a apkelántekkessama axta apkelókxa m'a apkeláneykegkoho axta chá'a apkeltémakxa ekmaso megkalmopsexta'a apkelpeykessamo m'a aqsok apkeláyókxa', apkeleymomap axta, apyennaqtamakxa axta m'a Asá, apyáp axta. 47 (Méko axta makham wesse' apwányam ma'a Edom, wánxa axta aqsa aptaqmelchesso apchókxa'.)
48 Apkeltémok axta han kóllánésagkok Josafat yántakpayhe ektéma nak ma'a éleñama nak Tarsis, yaqwayam elsanták ma'a sawo ekyátekto élmomnáwa éleñama m'a Ofir; mopwanchek axta eyke apmáheyo emhagkok ma'a hakte nekha'a étkók axta temégweykmok yántakpayhe m'a yókxexma nak Esión-guéber. 49 Tén axta Ocozías, apketche nak Ahab, aptáha apcháneya m'a Josafat: “Yoho sa' elyetlók séláneykha apkelchánte yántakpayhe m'a apkeláneykha nak xép,” axta eyke ya'awok ma'a Josafat.
50 Apketsekkek axta Josafat keñe kélátawanyegwákxo m'a David Tegma Apwányam apagkok, apyapmeyk nanók axta. Tén axta apyaqmagkassama apteme wesse' apwányam ma'a apketche Joram.
Ocozías apteme wesse' apwányam Israel
51 Apkeynamók axta apteme wesse' apwányam Ocozías, Ahab axta apketche, cham'a Israel ekpayho nak Samaria, ekweykmo axta diecisiete apyeyam apteme wesse' apwányam Josafat ma'a Judá, apqánet apyeyam axta han apteme wesse' apwányam ma'a Ocozías. 52 Asagkek axta eyke ektémakxa aqsok apkelane nápaqtók Wesse' egegkok, hakte apyetlókassegkek axta m'a aptémakxa axta apyáp tén han egken, tén han Jeroboam, Nabat axta apketche, apkelánéseykegko axta melya'assáxma m'a énxet'ák Israel. 53 Apkelpeykessamók axta han ma'a Baal apcháyók axta han, aptémakxa axta chá'a m'a apyáp axta, aplókassegkek axta m'a Wesse' egegkok, Dios nak Israel.
Micaías anuncia la derrota de Ajab
(2~Cr 18.1-34)
1 Pasaron tres años sin que hubiera guerra entre sirios e israelitas. 2 Pero al tercer año, Josafat, rey de Judá, fue a visitar al rey de Israel, 3 y el rey de Israel dijo a sus funcionarios:
—Como ustedes bien saben, la ciudad de Ramot, en la región de Galaad, nos pertenece. ¿Qué les parece si hacemos algo para rescatarla del dominio del rey sirio?
4 Y a Josafat le preguntó:
—¿Quieres acompañarme a atacar a Ramot de Galaad?
Josafat le respondió:
—Yo, lo mismo que mi ejército y mi caballería, estamos contigo y con tu gente. 5 Pero antes consulta la voluntad del Señor.
6 El rey de Israel reunió a los profetas, que eran cerca de cuatrocientos, y les preguntó:
—¿Debo o no atacar la ciudad de Ramot en Galaad?
Y ellos respondieron:
—Atácala, porque el Señor te la va a entregar.
7 Pero Josafat preguntó:
—¿No hay por aquí algún otro profeta del Señor, a quien también podamos consultar?
8 El rey de Israel contestó a Josafat:
—Hay uno más, que es Micaías hijo de Imla, y por medio de él podemos consultar al Señor. Pero lo aborrezco, porque nunca me anuncia cosas buenas, sino solamente cosas malas.
Josafat le dijo:
—No digas eso.
9 Pero el rey de Israel en seguida llamó a un oficial, y le ordenó:
—¡Que venga pronto Micaías hijo de Imla!
10 Tanto el rey de Israel como Josafat, el rey de Judá, estaban en la explanada a la entrada de Samaria, sentados en sus tronos y con su armadura puesta. Delante de ellos, todos los profetas caían en trance profético. 11 Sedequías hijo de Quenaná se había hecho unos cuernos de hierro, y gritaba: «¡Así ha dicho el Señor: “Con estos cuernos atacarás a los sirios hasta exterminarlos!”»
12 Todos los profetas anunciaban lo mismo. Decían al rey: «Ataca a Ramot de Galaad, que vas a obtener la victoria. El Señor te va a entregar la ciudad.»
13 El mensajero que había ido a llamar a Micaías, le dijo a este:
—Todos los profetas, sin excepción, han dado una respuesta favorable al rey. Así pues, te ruego que hables como todos ellos y anuncies algo favorable.
14 Micaías le contestó:
—¡Juro por el Señor que solo diré lo que el Señor me ordene decir!
15 Luego se presentó ante el rey, y el rey le preguntó:
—Micaías, ¿debemos atacar a Ramot de Galaad o no?
Y Micaías dijo:
—Atácala, y obtendrás la victoria, pues el Señor te la va a entregar.
16 Pero el rey le respondió:
—¿Cuántas veces tengo que decirte que, bajo juramento, me declares solo la verdad en el nombre del Señor?
17 Entonces Micaías dijo:

«He visto a todos los israelitas
desparramados por los montes,
como ovejas sin pastor.
Y el Señor ha dicho:
“Estos no tienen dueño;
que cada uno vuelva en paz a su casa.”»

18 El rey de Israel dijo a Josafat:
—¿No te he dicho que este hombre nunca me anuncia cosas buenas, sino solo cosas malas?
19 Micaías añadió:
—Por eso que has dicho, escucha la palabra del Señor: Vi al Señor sentado en su trono. Junto a él, a su derecha y a su izquierda, todo el ejército del cielo estaba de pie. 20 Entonces el Señor preguntó quién iría a incitar a Ajab para que atacara a Ramot de Galaad y cayera allí. Unos decían una cosa y otros otra. 21 Pero un espíritu se presentó delante del Señor y dijo que él lo haría. El Señor le preguntó cómo lo iba a hacer, 22 y el espíritu respondió que iba a inspirar mentiras en todos los profetas del rey. Entonces el Señor le dijo que, en efecto, conseguiría engañarlo, y que fuera a hacerlo. 23 Y ahora ya sabes que el Señor ha puesto un espíritu mentiroso en labios de todos estos profetas tuyos, y que ha determinado tu ruina.
24 Entonces Sedequías hijo de Quenaná se acercó a Micaías, le dio una bofetada y dijo:
—¿Por dónde se me fue el espíritu del Señor para hablarte a ti?
25 Y Micaías le respondió:
—Lo sabrás el día que andes escondiéndote de habitación en habitación.
26 Entonces el rey de Israel ordenó:
—¡Agarren a Micaías y llévenlo preso ante Amón, el gobernador de la ciudad, y ante Joás, mi hijo! 27 Díganles que yo ordeno que lo metan en la cárcel y lo tengan a ración escasa de pan y agua, hasta que yo regrese sano y salvo.
28 Todavía añadió Micaías:

«Si tú vuelves sano y salvo,
el Señor no ha hablado por medio de mí.»

29 Así pues, el rey de Israel, y Josafat, el rey de Judá, avanzaron contra Ramot de Galaad. 30 Y el rey de Israel dijo a Josafat:
—Yo voy a entrar en la batalla disfrazado, y tú te pondrás mi ropa.
Así el rey de Israel se disfrazó y entró en combate. 31 Pero el rey de Siria había ordenado a los treinta y dos capitanes de sus carros de combate que no atacaran a nadie que no fuera el rey de Israel. 32 Y cuando los capitanes de los carros vieron a Josafat, pensaron que él era el rey de Israel y lo rodearon para atacarlo. Entonces Josafat gritó pidiendo ayuda, 33 y al ver ellos que no era el rey de Israel, dejaron de perseguirlo. 34 Pero un soldado disparó su arco al azar, e hirió de muerte al rey de Israel por entre las juntas de la armadura. Entonces este le ordenó al conductor de su carro:
—Da la vuelta y sácame del combate, porque estoy gravemente herido.
35 La batalla fue dura aquel día, y al rey se le mantuvo en pie en su carro, haciendo frente a los sirios. Pero a la tarde murió, pues la sangre de su herida corría por la plataforma del carro. 36 Cuando ya el sol se ponía, corrió la voz entre las filas del ejército: «¡Cada cual a su pueblo y a su tierra, 37 porque el rey ha muerto!»
Entonces el rey fue llevado a Samaria, y allí lo enterraron. 38 Después lavaron el carro en el estanque de Samaria, donde se bañaban las prostitutas, y los perros lamieron la sangre de Ajab, conforme a lo que el Señor había anunciado.
39 El resto de la historia de Ajab y de todo lo que hizo, y del palacio de marfil y las ciudades que construyó, está escrito en el libro de las crónicas de los reyes de Israel. 40 Cuando murió Ajab, en su lugar reinó su hijo Ocozías.
Reinado de Josafat en Judá
(2~Cr 20.31-37)
41 En el cuarto año del reinado de Ajab en Israel, Josafat hijo de Asa comenzó a reinar en Judá. 42 Tenía entonces treinta y cinco años, y veinticinco años reinó en Jerusalén. Su madre se llamaba Azura, y era hija de Siljí.
43a 43a (43) Josafat se condujo en todo con rectitud, como Asa, su padre. Sus hechos fueron rectos a los ojos del Señor. 43b 43b (44) Sin embargo, los santuarios paganos, donde el pueblo ofrecía sacrificios y quemaba incienso a los ídolos, no fueron quitados.
44 44 (45) Josafat hizo un tratado de paz con el rey de Israel. 45 45 (46) El resto de su historia y de sus hazañas, y de las guerras en que tomó parte, está escrito en el libro de las crónicas de los reyes de Judá. 46 46 (47) Josafat fue quien desterró del país a los que aún practicaban la prostitución como un culto, y que habían quedado desde el tiempo de Asa, su padre. 47 47 (48) (En Edom no había entonces rey, sino solo un intendente.)
48 48 (49) Josafat construyó también barcos como los de Tarsis, para traer oro de Ofir; pero no pudieron ir porque se hicieron pedazos en Ezión Guéber. 49 49 (50) Entonces Ocozías hijo de Ajab dijo a Josafat que permitiera a sus marinos acompañar a los suyos en los barcos, pero Josafat no lo permitió.
50 50 (51) Josafat murió y fue enterrado en la Ciudad de David, su antepasado. Después, en su lugar reinó su hijo Jorán.
Reinado de Ocozías en Israel
51 51 (52) En el año diecisiete del reinado de Josafat en Judá, Ocozías hijo de Ajab comenzó a reinar sobre Israel en Samaria, y reinó durante dos años. 52 52 (53) Pero sus hechos fueron malos a los ojos del Señor, pues siguió el mal camino de su padre y de su madre, y de Jeroboán hijo de Nabat, que hizo pecar a Israel. 53 53 (54) Además, rindió culto a Baal y lo adoró, como antes lo había hecho su padre, con lo que provocó la ira del Señor, el Dios de Israel.