David apteme wesse' apwányam yókxexma Israel tén han Judá
(2 Sa 5.1-5)
1 Apyókxoho axta apchaqnákxak énxet'ák Israel, keñe apkelxega yaqwayam elpaqhetchesakpohok David ma'a ekpayho nak yókxexma Hebrón. Aptáhak axta apcháneya s'e: “Egnámakkok egagko' negko'o exchep, 2 naqsók axta eykhe aptéma wesse' apwányam ma'a Saúl, xeyep axta eyke chá'a exog apmonye'e énxet'ák Israel ma'a kempakhakma. Apxeyenmeyk axta exchep Dios Wesse' apagkok etnehek apnaqleykha tén han etnehek chá'a apkeltaqmelchesso m'a énxet'ák apagkok Israel.”
3 Cháxa ektáhakxa axta apkelxega m'a apyókxoho apkelámha apmonye'e nak Israel, keñe apkelpaqhetchásekpoho wesse' apwányam David ma'a yókxexma Hebrón, apheyásawók axta han mók apkelpaqhetchásamákpoho m'a énxet'ák nak, Wesse' egegkok axta han aptemessásak apweteykegkoho. Tén axta xa énxet'ák nak apteméssesa wesse' apwányam David ma'a Israel, ekhawo m'a aptémakxa axta apxeyenma Dios etnéssesek, apchásenneykekxo axta exének ma'a Samuel.
David apma m'a tegma apyennaqte nak Sión
(2 Sa 5.6-10)
4 Apxegkek axta David apmahágko Jerusalén yetlo apyókxoho israelitas, cham'a ekwesey nak han Jebús. Énxet'ák jebuseos axta apheykha xa yókxexma nak, 5 keñe axta ektáha amya'a apcháneyákpo David se'e: “Mopwanchek xép etxek se'e.” Apmeyk axta eyke David xa tegma apyennaqte nak Sión, cham'a apkeltamhomakpexa nak kaxwók David Tegma Apyawe apagkok. 6 Axta aptemék appeywa David sekxók axta s'e: “Énxet ektáha enxoho apketámeyak apmonye' m'a énxet'ák nak jebuseos, atnéssesek sa' sẽlpextétamo apkemha apmonye'.” Joab axta han apmonye' apketámeyak, Seruiá axta étche, tén axta kélteméssesa sẽlpextétamo apkemha apmonye'. 7 Tén axta apheykmo David ma'a tegma apyennaqte nak; cháxa keñamak kéltéma nak David Tegma Apyawe apagkok. 8 Keñe axta David apkeláneya tegma apyawe m'a nepyáwa nak, eyeynókxa m'a ektáhakxa nak néten xapop, ekweykekxoho m'a nekhaw'ék nak. Keñe axta Joab apkeláneykxo m'a apkeymomap nak tegma apwányam. 9 Yágweykmók axta apteme ekha kéláyo m'a David, hakte Wesse' egegkok ekha apyennaqte axta apxegexma chá'a m'a.
David sẽlpextétamo apkelwesse'e apagkok
(2 Sa 23.8-39)
10 Keso David axta sẽlpextétamo apkelwesse'e apagkok apkelxénamap axta chá'a yókxoho yókxexma, appasmeykekxo axta apyókxoho israelitas apteméssesso wesse' apwányam, ekhawo apkeltennassamakxa axta Wesse' egegkok etnéssesek ma'a Israel.
11 Keso apkelwesey eknaqtáxésamaxche m'a sẽlpextétamo apkelyennaqte apagkok axta David: Jasobeam, Hacmoní axta apketche, apteme axta apkemha apmonye' nepyeseksa m'a apqántánxo apkelyennaqte, apkelnapma axta trescientos énxet sawhéwa apmeykha. 12 Eleazar axta aptétéyak ma'a, Dodó axta apketche, apteme axta énxet ahohíta, apteme axta han apkeñama nepyeseksa m'a apqántánxo apkelyennaqte axta. 13 David axta han apxegexma apha m'a yókxexma nak Pas-damim, cham'a apchaqneykekxo axta filisteos apmáheyo yempakhak ma'a. Yetneyk axta han kélcheneykekxa hótáhap apaktek ma'a yókxexma nak, xama axta apkenyaheykegko énxet'ák Israel apmonye'e m'a filisteos, 14 keñe axta apkenmeyncha'a aqsa m'a neyseksa namyep apmeyawa, apkelnapchek axta han filisteos. Cháxa apmésa axta ekyawe agko' apmallane m'a Wesse' egegkok.
15 Xama ekhem axta apkelmahágko émhakxa axta meteymog ekyawe m'a apqántánxo énxet apkelyennaqte axta nepyeseksa m'a treinta énxet, yaqwayam ey'ammok David ma'a aphakxa axta kañe' meteymog áxwa m'a yókxexma Adulam. Axta apheykegkok apkelpakxenéyak sẽlpextétamo filisteos ma'a ekyapwátegweykenxa axta xapop Refaim. 16 Aphegkek axta David ma'a tegma apyennaqte, keñe axta sẽlpextétamo filisteos apheykencha'a m'a Belén. 17 Aptáhak axta appaqmétencha'a David: “¡Yámék la'a xama énxet heyekwéssók yegmen ma'a yámelchet nentaxnamakxa nak Belén!”
18 Keñe axta apqántánxo apkelyennaqte apkelántaxnegwokmo m'a apkelpakxeneykegkaxa axta filisteos, apyekwokmek axta yegmen ma'a yámelchet ekyetnamakxa axta m'a nentaxnamakxa nak Belén, apsákxéssek axta m'a David. Axta eyke emakók ének, apyegkenchek axta aqsa apteméssesa apmésso naqsa Wesse' egegkok, 19 Axta aptáhak se'e: “¡Megyohók ko'o eynek ma'a Dios! ¡Hakte máxa katnehek sekyena enxoho éma apagkok se'e énxet'ák, melmeyágweykxo nak apkelyennaqte apkelmahágko seyekwéssekmo yegmen!” Axta emakók ének.
Cháxa ektáhakxa axta aqsok apkeláneyak ma'a apqántánxo énxet'ák megyeye nak elmahagkok eyesagkexa'.
20 Abisai axta apkemha apmonye' apagkok xa treinta énxet apkelyennaqte nak, cham'a Abisai, Joab axta apyáxeg. Apketámeygkek axta trescientos énxet sawhéwa apmeykha, apkelnapchek axta han. Cháxa aptéma axta apxénamap chá'a nepyeseksa m'a treinta énxet'ák apkelyennaqte nak, 21 néten kéláyo axta han aptemék nepyeseksa m'a apyókxoho nak, hakte apkemha apmonye' apagkok axta aptemék. Axta eyke exnágweykekxohok ma'a apmonye'e axta apqántánxo kempakhakma yapmeyk.
22 Xama énxet apyennaqte axta han ma'a Benaías, Joiadá axta apketche, apteme axta énxet Cabseel, xámok axta aqsok apkelane. Axta apkelnapma m'a apqánet apketchek axta Ariel, apkeñama axta Moab. Aptaxneyk axta máxek apteyekmo yeyam, cha'a apchaqhakxa axta han méwa m'a kañe' nak. 23 Apchaqhegkek axta han egipcio apwenaqte axta, xegkessegkek axta dos metros y medio apwenaqte, sawhéwa axta han apmeykha, máxa axta m'a yámet apkelánamákpexal'a apáwa. Apketámeygkek axta Benaías yámet apmeykha, apyementegkek axta sawhéwa apagkok, keñe apchaqha apkelyetxeykxo m'a sawhéwa apagkok apagko' nak. 24 Cháxa ekméssama axta apxénamap Benaías, Joiadá axta apketche, nepyeseksa m'a treinta énxet'ák apkelyennaqte axta, 25 néten kéláyo axta han aptemék nepyeseksa m'a apyókxoho nak, axta eyke exnágweykekxohok ma'a apmonye'e axta apqántánxo kempakhakma yapmeyk. Keñe axta David apteméssesa apkemha apmonye' nepyeseksa m'a énxet'ák ektáha axta chá'a aptaqmelchesso.
26 Keso énxet'ák apkelyennaqte axta s'e: Asael, Joab axta apyáxeg; Elhanán, Dodó axta apketche, apkeñama axta Belén; 27 Samot, apkeñama axta Harod; Heles, apteme axta paltita; 28 Irá, apketche axta Iqués, apkeñama axta Tecoa; Abiézer, apkeñama axta Anatot; 29 Sibecai, apkeñama axta Husá; Ilai, apteme axta ahohíta; 30 Maharai, apkeñama axta Netofá; Héled, Baaná axta apketche, axta han apkeñamak ma'a Netofá; 31 Itai, apketche axta Ribai, apkeñama axta Guibeá, ekyetnama nak ma'a Benjamín xapop apagkok; Benaías, apkeñama axta Piratón; 32 Hidai, apkeñama axta alwáta' nak Gaas; Abiel, apteme axta arbatita; 33 Azmávet, apkeñama axta Bahurim; Eliahbá, apteme axta saalbonita; 34 Jasén apketchek, apteme axta guizonita: Jonatán, Sagué axta apketche, apteme axta ararita; 35 Ahiam, Sacar axta apketche, ararita axta han ma'a; Elifal, Ur axta apketche; 36 Héfer, apteme axta mequeratita; Ahías, apteme axta pelonita; 37 Hesrai, apkeñama axta Carmel; Naarai, Esbai axta apketche; 38 Joel, apyáxeg axta Natán; Mibhar, Hagrai axta apketche; 39 Sélec, apteme axta amonita; Naharai, apkeñama axta Berot, apteme axta apkelsókáseykha apkelmeykha apkenchesso kempakhakma m'a Joab, Seruiá axta étche; 40 Irá, apkeñama axta Jatir; Gareb, apkeñama nak han ma'a Jatir; 41 Urías, apteme axta hitita; Zabad, Ahlai axta apketche; 42 Adiná, Sizá axta apketche, apteme axta rubenitas, apkemha apmonye' apagkok axta m'a Rubén énxet'ák apagkok, treinta énxet'ák axta han apkelxegexma'a m'a; 43 Hanán, Maacá axta étche; Josafat, apteme axta mitnita; 44 Ozías, apkeñama axta Astarot; Samá tén han Jediel, Hotam axta apketchek, apkeñama axta Aroer; 45 Jediael, Simrí axta apketche, Johá axta apyáxeg, apteme axta tizita; 46 Eliel, apkeñama axta Mahanaim; Jerebai tén han Josavía, Elnáam axta apketchek; Itmá, apteme axta moabita; 47 Eliel, Obed tén han Jaasiel, Sobá axta apkeleñamak xa.
David, rey de Israel y de Judá
(2~S 5.1-5)
1 Todos los israelitas se reunieron y fueron a Hebrón para hablar con David. Allí le dijeron: «Nosotros somos de tu misma sangre. 2 En realidad, aunque Saúl era rey, tú dirigías a Israel en sus campañas. Además, el Señor tu Dios te ha prometido que tú serás quien dirija y gobierne a su pueblo Israel.»
3 De esta manera, todos los ancianos de Israel fueron a Hebrón y hablaron con el rey David, y él hizo un pacto con ellos, y puso al Señor por testigo. Entonces ellos consagraron a David como rey de Israel, conforme a lo que Dios había prometido por medio de Samuel.
David captura la fortaleza de Sión
(2~S 5.6-10)
4 David y todos los israelitas se dirigieron a Jerusalén, que es Jebús. Los jebuseos habitaban en aquella región, 5 y le dijeron a David: «Tú no podrás entrar aquí.» Sin embargo, David capturó la fortaleza de Sión, ahora conocida como Ciudad de David. 6 Y David había dicho: «Al primero que ataque a los jebuseos lo nombraré jefe principal.» Y el primero en atacar fue Joab hijo de Seruyá, por lo que fue nombrado jefe. 7 Después se instaló David en la fortaleza, y por eso la llamaron Ciudad de David. 8 Y David construyó la ciudad alrededor, desde el terraplén hasta los alrededores, y Joab reconstruyó el resto de la ciudad. 9 Y el poder de David iba en aumento, y el Señor todopoderoso estaba con él.
Héroes del ejército de David
(2~S 23.8-39)
10 Estos son los soldados más sobresalientes de David, que le dieron apoyo en su reinado y que en unión de todos los israelitas lo hicieron rey, conforme a lo que el Señor había anunciado a Israel.
11 Esta es la lista de los mejores soldados de David: Yasobeán hijo de Jacmoní, jefe de los tres más valientes, que en una ocasión mató a trescientos hombres con su lanza. 12 Después de él seguía Eleazar hijo de Dodo, el ajojita, que era uno de los tres más valientes. 13 Estuvo con David en Pasdamín, cuando los filisteos se juntaron allí para la batalla. Había allí un campo sembrado de cebada, y cuando la tropa israelita huyó ante los filisteos, 14 él se plantó en medio del campo y lo defendió, y logró derrotar a los filisteos. Así el Señor les dio una gran victoria.
15 Una vez, tres de los treinta valientes fueron a la Peña a encontrarse con David en la cueva de Adulán. Las fuerzas filisteas tenían su campamento en el valle de Refayin. 16 David se hallaba en la fortaleza, al tiempo que un destacamento filisteo se encontraba en Belén. 17 Y David expresó este deseo: «¡Cómo me gustaría que alguien me diera a beber agua del pozo que está en la puerta de Belén!»
18 Entonces los tres valientes penetraron en el campamento filisteo y sacaron agua del pozo que está a la entrada de Belén, y se la llevaron a David. Pero David no quiso beberla, sino que la derramó como ofrenda al Señor, 19 diciendo: «¡Dios me libre de beberla! ¡Sería como beberme la sangre de estos hombres, que arriesgando sus vidas fueron a traerla!» Y no quiso beberla.
Esta hazaña la realizaron los tres valientes.
20 Abisay, hermano de Joab, era jefe de los treinta valientes. En cierta ocasión atacó a trescientos hombres con su lanza y los mató. Así ganó fama entre los treinta, 21 y recibió más honores que todos ellos, pues llegó a ser su jefe. Pero no igualó a los tres primeros.
22 Benaías hijo de Joyadá, del pueblo de Cabsel, era un hombre valiente que realizó muchas hazañas. Él fue quien mató a los dos hijos de Ariel de Moab. Un día en que estaba nevando bajó a un foso, y allí dentro mató a un león. 23 También mató a un egipcio de gran estatura, que medía casi dos metros y medio e iba armado con una lanza que parecía el rodillo de un telar. Benaías lo atacó con un palo, le arrebató la lanza de la mano y lo mató con su propia lanza. 24 Esta acción de Benaías hijo de Joyadá le hizo ganar fama entre los treinta valientes, 25 y recibió más honores que ellos, pero no igualó a los tres primeros. Y David lo puso al mando de su guardia personal.
26 Los valientes eran: Asael, hermano de Joab; Eljanán hijo de Dodo, de Belén; 27 Samot, de Harod; Heles, el paltita; 28 Ira hijo de Iques, de Tecoa; Abiezer, de Anatot; 29 Sibecay, de Husa; Ilay, el ajojita; 30 Maray, de Netofa; Jéled hijo de Baná, también de Netofa; 31 Itay hijo de Ribay, de Gabaa, que está en el territorio de Benjamín; Benaías, de Piratón; 32 Hiday, del arroyo de Gaas; Abiel, el arbatita; 33 Azmavet, de Bajurín; Elijaba, el salbonita; 34 los hijos de Hasem, el gizonita; Jonatán hijo de Sage, el ararita; 35 Ajían hijo de Sacar, también ararita; Elifal hijo de Ur; 36 Jéfer, el mequeratita; Ajías, el pelonita; 37 Hezro, de Carmel; Naray hijo de Ezbay; 38 Joel, hermano de Natán; Mibejar hijo de Hagrí; 39 Selec, el amonita; Najaray, de Berot, ayudante de armas de Joab hijo de Seruyá; 40 Ira, de Jatir; Gareb, también de Jatir; 41 Urías, el hitita; Zabad hijo de Ajlay; 42 Adina hijo de Siza, el rubenita, jefe de los rubenitas, y treinta hombres con él; 43 Janán hijo de Macá; Josafat, el mitnita; 44 Uzías, de Astarot; Samá y Yeguiel, hijos de Jotán, de Aroer; 45 Jediael hijo de Simerí, y su hermano Yojá, el tizita; 46 Eliel, de Majanayin; Yerebay y Josavía, hijos de Elnoán; Itma, el moabita; 47 Eliel, Obed y Jasiel, de Soba.