Jesús oporombo'e juejáre
(Mt 19.1-12Lc 16.18)1 Jesús osẽ Cafarnaúmgui ha oho Judea gotyo upe yvy Jordángui kuarahy resẽ gotyo guápe. Upépe ijaty jey hese heta eterei ha oñepyrũ jey ombo'e chupe kuéra jepi guáicha. 2 Oĩ fariséo kuérava, oñembojáva Jesús rehe omoñuhã haguã chupe, ha oporandu chupe, peteĩ ménapa ikatu opoi hembirekógui. 3 Ha'e he'i chupe kuéra:
—Mba'épa he'i raka'e peẽme Moisés?
4 Ha'e kuéra he'i:
—Moisés rembiapoukapýpe he'i peteĩ kuimba'e ikatuha opoi hembirekógui ome'ẽ guive chupe kuatia jueja rehegua?
5 Upérõ Jesús he'i chupe kuéra:
—Pende py'a hatãguinte Moisés oheja vaekue peẽme pepoi pene rembirekógui. 6 Iñepyrũmbýpe katu Tupã ojapo vaekue kuimba'e ha kuñáme. 7 “Upévare pe kuimba'e oheja vaerã itúva ha isýpe, ojoaju haguã hembireko ndive, ha oiko mokõivégui peteĩ.” 8 Péicharõ, upe guive ha'e kuéra ndaha'e véima mokõi yvypóra, peteĩntema. 9 Upévare yvypóra ndoipe'ái vaerã ojuehegui umi Tupã ombojoaju vaekue.
10 Oĩmarõ hikuái hógape, hemimbo'e kuéra oporandu jey chupe kóvare. 11 Jesús he'i chupe kuéra:
—Oimeraẽva opoírõ hembirekógui ha omenda ambuére, omyakã ratĩ hembirekópe. 12 Peteĩ kuña opoírõ iménagui ha upéi omenda jey, ha'e ave oporomyakã ratĩ hína.
Jesús ohovasa mitã nguérape
(Mt 19.13-15Lc 18.15-17)13 Ogueraha hikuái mitã nguéra Jesúspe opoko haguã hese kuéra. Umi hemimbo'e kuéra katu, ipochy umi mitãme oguerúva ndive. 14 Jesús ohechávo kóva ipochy ha he'i chupe kuéra:
—Peheja umi mitã tou che rendápe, ha ani pejoko. Umi ha'e kuéraicha guápe guarã niko hína ñesãmbyhy yvágagui oúva. 15 Añetehápe ha'e peẽme, oimérõ Tupã sãmbyhy ogueroguahẽva ku mitãicha, oikéta pype. 16 Ha ohupi ijyva ári mitã nguérape, ha ohovasa omoĩvo ipo hese kuéra.
Peteĩ karia'y imba'e retáva oñe'ẽ Jesús ndive
(Mt 19.16-30Lc 18.18-30)17 Jesús osẽvo oho haguã, oñaniháme ou hendápe peteĩ kuimba'e, oñesũ henondépe ha oporandu chupe:
—Mbo'ehára marangatu, mba'épa ajapo vaerã ahupyty haguã pe jeikove opave'ỹva?
18 Jesús he'i chupe:
—Mba'ére piko ere che rehe che marangatuha? Imarangatúva peteĩnte oĩ, ha upéva Tupã. 19 Reikuaáma Tupã rembiapoukapy: ‘Ani reporojuka, ani reporomyakã ratĩ, ani remonda, ani eñe'ẽ rei nde rapicháre, térã reporombotavy, emomba'e nde ru ha nde sýpe.’
20 Pe karia'y he'i chupe:
—Opa umíva niko ajapóva voínte che mitã guive.
21 Jesús oma'ẽvo hese, ohayhu ha he'i chupe:
—Peteĩ mba'e oĩ rejapove vaerã. Tereho eñemumba opa rerekóvare ha eme'ẽ mboriahúpe. Péicharõ rerekóta mba'eta yvágape. Upéi, eju che moirũ.
22 Pe karia'y upéva ohendúvo ojepy'apy ha tuicha ñembyasýpe oho, heta mba'e oguerekógui. 23 Upérõ Jesús oma'ẽ ijerekuévo ha he'i hemimbo'e kuérape:
—Ajépa hasyete umi imba'e retávape oike haguã Tupã sãmbyhýpe.
24 Hemimbo'e kuéra oñemondýi ko'ã mba'e ohendúvo, Jesús katu he'i jey chupe kuéra:
—Che irũ nguéra, hasyve peteĩ imba'e retávape oike haguã Tupã sãmbyhýpe, peteĩ kavajúgui ohasa rangue ju resa rupi.
25 Ndahasyive vaerã kaméllo ohasa haguã ju resa rupi, peteĩ mba'eta rerekua oike haguã Tupã sãmbyhýpe.
26 Ohendúvo chupe, ko'ýte omomba'ete ha oporandu joa ojupe:
—Máva piko aipórõ ikatúta oñepysyrõ?
27 Jesús oma'ẽ hese kuéra ha he'i:
—Yvypóra kuérape guarã upéva ndaikatúi. Tupãme guarã katu nahániri. Chupe guarã ndaipóri mba'eve ikatu'ỹva.
28 Upémarõ Pedro he'i chupe:
—Ore niko roheja opa mba'e ndéve romoirũ haguã.
29 Jesús he'i chupe kuéra:
—Añetehápe ha'e peẽme, oimeraẽva oheja vaekue che rehehápe hóga térã ityvýra, térã iteindýra, térã itúva, térã isy, térã hembireko, térã ita'ýra, térã ijyvy, 30 pe ohejáva rendaguépe ohupytýta 100, ko yvy árima voi, taha'e óga, tyke'ýra, tyvýra, teindýra, tykéra, kypy'y, kyvy, sy, túva, ta'ýra, tajýra, mitã kuimba'e, mitãkuña ha yvy, jehasa asy reheve ramo jepe. Ha omano rire katu, jeikove opa'ỹva. 31 Ha heta umi ko'ágã itenondéva, itapykuéta. Ha heta umi ko'ágã itapykuéva, itenondéta.
Jesús he'i jey omanotaha
(Mt 20.17-19Lc 18.31-34)32 Oho hikuái Jerusalénpe, ha Jesús oho tenonde. Ha'e kuéra ohecha ramo upéva, ha umi ohóva tapykuéri okyhyje. Jesús ohenói jey ha'eñoháme umi 12 hemimbo'e ha he'i chupe kuéra upe ojehútava chupe: 33 —Jaha niko ñaína Jerusalénpe. Upépe, che, yvypóraicha aju vaekue, oĩta che moĩva pa'i kuéra ruvicha ha Moisés rembiapoukapy mbo'eha pópe, ha ha'e kuéra ojeruréta ajejuka haguã, ha che me'ẽta ambue tetãgua pópe. 34 Oñembohory ha ondyvúta che rehe hikuái, che nupã ha che jukáta hikuái. Mbohapy ára haguépe katu aikove jeýta.
Santiago ha Juan omba'e jerure Jesúspe
(Mt 20.20-28)35 Zebedeo ra'y kuéra Santiago ha Juan oñemboja Jesús rendápe ha he'i chupe:
—Mbo'ehára, roipota rejapo rojerurétava ndéve.
36 Ha'e oporandu chupe kuéra:
—Mba'épa peipota ajapo pende rehe?
37 He'i hikuái chupe:
—Nde reguapývo reisãmbyhy mburuvicha guasu mimbipápe, roipota ore mboguapy peteĩme nde akatu gotyo ha ambue nde asu gotyo.
38 Jesús he'i chupe kuéra:
—Peẽ niko ndapeikuaái mba'épa pejerure. Peẽ nga'u piko peime pehasa asy haguãicha, che ahasa asytaháicha? Ikatútapa pemboy'u pe iróva che amboy'útava?
39 Ha'e kuéra he'i:
—Roime rohasa haguã.
Jesús he'i chupe kuéra:
—Peẽ añetehápe pemboy'úta pe iróva ha pehasa asýta che ahasa asytaháicha. 40 Peguapy haguã che ykére katu ndaijái chéve ame'ẽ. Che Ru upéva ome'ẽta umi ha'e ombosako'i vaekuépe.
41 Umi 10 hemimbo'e ohendúvo upéva, ipochy Santiago ha Juan ndive. 42 Ha Jesús ohenói chupe kuéra ha he'i:
—Peẽ niko peikuaa mba'éichapa mburuvicha kuéra po pohýipe oisãmbyhy umi hetã, ha mba'éichapa poguasu kuéra ave oguereko vai chupe kuéra. 43 Pende apytépe katu ndaupéichai vaerã. Pe mba'e guasuséva oiko vaerã uvei tembiguáirõ. 44 Ha pe itenondeséva pende apytépe, toiko opavave rembiguái ramo. 45 Che, yvypóraicha aju vaekue, niko ndajúi che rembiguairã rekávo, aikóvo tembiguáirõ katu ha ame'ẽvo che rekove anohẽ haguã hetápe ivaívagui.
Jesús omonguera Bartiméope
(Mt 20.29-34Lc 18.35-43)46 Jesús ha hemimbo'e kuéra oguahẽ Jericópe. Ha Jesús osẽvoma upe távagui, hemimbo'e kuéra ha heta ijaty vaekue ndive, peteĩ tupãmba'e jára ohecha'ỹva, hérava Bartimeo, Timeo ra'y, oguapy hína tape ykére. 47 Ha ohendúvo Jesús, Nazaretgua, ohasaha ohóvo, oñepyrũ osapukái:
—Jesús, David ra'y, che poriahurerekomína!
48 Heta oĩ oja'óva chupe okirirĩ haguã, ha'e katu hatãve osapukái:
—David ra'y, che poriahurerekomína!
49 Upévo Jesús opyta ha he'i:
—Pehenói.
Ohenói hikuái pe ohecha'ỹvape, he'ívo chupe:
—Néike, epu'ã. Ne renói niko hína!
50 Pe ohecha'ỹva omombo ijahoja, opo opu'ã ha oñemboja Jesús rendápe. 51 Ha'e oporandu chupe:
—Mba'épa reipota ajapo nde rehe?
Pe ohecha'ỹva he'i chupe:
—Mbo'ehára, ahechase.
52 Jesús he'i chupe:
—Ikatúma reho, rejerovia haguére rekuera.
Upepete pe ohecha'ỹ vaekue ohecha, ha oho Jesús rapykuéri.
Singascama ningyamasma intava
(Mt 19.1-12Lc 16.18)1 Apquimpaclhec alhta mocjam Jesús. Apmiyaclhec alhta yoclhilhma Judea najan moc yoclhilhma tap vatsam Jordán. Apquilpasmeclhec alhta mocjam enlhitaoc apnaclha Jesús. Apquiltimnasamcaa alhta amyaa acno aptemaclha mataa. 2 Yejemoc alhta apquilyoyquiclho fariseos. Apquilyipconquic alhta apquilpamejitsa:
—¿Apvanqui ya enlhit eyinyoc aptava? —alhta apquiltomjac.
3 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—¿Jalhco ilhnic nat aptomja appayvam Moisés? —alhta aptomjac.
4 Apquilatingmavoc alhta:
—Aptomjac nic nat Moisés: Apyinyovquic sat ancoc aptava, italhosquis sat vaycajac actemaclha ningyamasma intava —alhta apquiltomjac.
5 Aptomjac alhta apquilanya Jesús:
—Apcanayquic nic nat inyicje Moisés actemaclha appayvam. Quellhip eyca ayinyemaclha alyimnatem apquilvalhoc. 6 Siclhoc ayenmoclha ilhnic nat apquilantipquiscama Dios Ingyapam asoc lhalhma anco. Apquilanac nic nat apquinavo najan quilvana. 7 Eycaso ayinyema, yoyam eyinyoc enlhit apyap najan inquin, eyipitcojoc sat aptava. 8 Apyipitcavoc sat ancoc enlhit aptava, lhama asoc sat cotnejic. Masquec actomja anit asoc, lhama asoc intomjac. 9 Mongajoyc enlhit eyinyoc Dios Ingyapam apyipitquiscama —alhta aptomjac Jesús.
10 Lhama alhta apna tingma pac Jesús. Apquilmalhningvoclhec alhta apquiltamsoycaoc actomjaclha appayvam. 11 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Apyinyovquic sat ancoc aptava enlhit coyiplovjoc aptingyeyclha moc, aptovasquic anco alyimjapma. 12 Inyinyovquic sat ancoc atava quilvana coyiplovjoc actingyeyclha poc, intovasquic anco alyimjapma —alhta aptomjac.
Jesús apquilmalhnesquiscama Dios, yoyam epasmoc insicaa
(Mt 19.13-15Lc 18.15-17)13 Innec alhta acnalantamo insicaa apnaclha Jesús apcanyacpo epatningvomoc. Apquilyamatsam alhta eyca apquiltamsoycaoc. 14 Lhama alhta apvita apquiltomjaclha Jesús. Am alhta colcac apvalhoc, apquilpamejitsa:
—Noelmiyov nasa jelyota insicaa ayitcoc. Noelyas nasa ilhma, eyca actomja nac ancaoc Dios apquilnancascama. 15 Actomjac coo siyanya quellhip:
—Naso, am sat ancoc comac apvalhoc enlhit Dios apquilnancascama acno as insicaa, melpalhavomejec sat maa —alhta aptomjac.
16 Yejemoc alhta apquilnesa apvalhoc insicaa. Apninquina apmeoc ayitsicsaoc najan apquilmalhnesquisa, yoyam epasmoc Dios Ingyapam.
Enlhit ningilnatam inyap
(Mt 19.16-30Lc 18.18-30)17 Apquimpaclhec alhta mocjam Jesús. Yejemoc alhta apquinincantamo lhama enlhit. Apquilticlhiquic alhta aptapnaoc nalhpop apquinmamcaclha. Appamejitsa alhta:
—Visqui aptamalma. ¿Jalhco sat otnejic, yoyam momasquingvomoc? —alhta aptomjac.
18 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—¿Soctomja seltomja nac sictamila? Lhama apanco aptomja aptamila, Dios Ingyapam, paj poc. 19 Apyasamcoc lhip singanamaclha acnatalhesomalhca: “Nongyaa nasa poc. Notvas nasa alyimjapma. Nominyilh nasa. Notipquis nasa apvisay poc. Noyinimquis nasa. Ilyejiclhojo apyap najan inquin” —alhta aptomjac.
20 Apcatingmavoc alhta enlhit:
—Visqui, sictemaclha eyitcoc nat sictamilquiscama mataa aplhena nac lha —alhta aptomjac.
21 Apquilanoc alhta Jesús. Apcasicjavoc alhta, appamejitsa:
—Lhama asoc ayaymalhco lhip. Itajojo, itlhajac sat aclhamoclhojo apquilnatam. Ilmes sat acyanmongam solyayem enlhit mepqui apquilnatam. Colhic sat apquilnatam almamnave netin. Jeyota sat, jeyiplovjo sat mataa. Ima sat asoc timyescama —alhta aptomjac.
22 Inyitnocjavoc alhta apvalhoc as enlhit aplinga appayvam. Ayovsec alhta apvalhoc aplhinga. Ayinyemaclha aptomja ningilnatam inyap.
23 Apquilyajamcaa alhta nipyava Jesús, apquilpamejitsa apquiltamsoycaoc:
—Copvanqueje inyicje enlhit acma apquilnatam elpalhavomoc Dios apquilnancascama —alhta aptomjac.
24 Pilapcasquic alhta anco apquiltamsoycaoc apquillinga appayvam. Apquilpamejitsaclhec alhta mocjam Jesús:
—Elyalhinga, colapvanquejec enlhit alitsepayclha apnenyaoc apquilnatam, yoyam elpalhavomoc Dios apquilnancascama. 25 Avanquic sat ancoc comilanic soquitama atic voncayispoc moctoscama, copvanqueje eyca ningilnatam inyap epalhavomoc Dios apquilnancascama —alhta aptomjac.
26 Pilapcasquic alhta apquiltamsoycaoc, apquilpamejitsacpo:
—¿Soc sat enlhit yoyam evomsacpoc tap? —alhta apquiltomjac.
27 Apquilanoc alhta Jesús apquiltamsoycaoc, aptomja apquilanya:
—Paj copvanac enlhit, apvanqui eyca Dios Ingyapam. Apvanquic aclhamoclhojo asoc Dios Ingyapam —alhta aptomjac.
28 Yejemoc alhta apcatingmavo Pedro:
—Quip ilanojo. Ningilhaquic alhta aclhamoclhojo asoc ingancaoc. Ningyiplovquic mataa lhip —alhta aptomjac.
29 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Actomjac coo siyanya quellhip: Naso, ningyinyovquic ancoc tingma ingac, inlhoyqui laa ingilyalhinga, inlhoyqui laa meme ingac, inlhoyqui laa ingyap, inlhoyqui laa inquitquic, inlhoyqui laa ningilcacjam, Jesús ayinyemaclha najan tasic amyaa ayinyemaclha. 30 Coyeycajangvomjoc sat acyanmongam. Ongillhovamcoc sat moclhama cien mataa as nalhpop: najan tingma, najan ingilyalhinga, najan incanayc, najan ningilcaycaoc. Najan lha singminlhinaycam. Eycaso cotnejic naysicsa ningileyvam as nalhpop. Mongilmasquingvomejec sat cotmongvoycamlha nelha. 31 Ninlhamoclhojo ningilimja ingmamyi ongilaniclhac alhayi. Najan ninlhamoclhojo ningilimja alhayi, sat ongilaniclhac ingmamyi —alhta aptomjac Jesús.
Natqui aplhenayclha amamyi, yoyam ematong
(Mt 20.17-19Lc 18.31-34)32 Apquilmiyaclhec alhta Jerusalén. Aplhinquic alhta Jesús apmamyi apquiltamsoycaoc. Pilapcasquic alhta apquiltamsoycaoc. Apquilacac alhta apquilyiplova niptamin. Yejemoc alhta apquilevamcaa lhapcavo doce apquiltamsoycaoc. Apquiltimnasquic alhta yavamlha sat cotnejic. 33 Apquilpamejitsa alhta:
—Quip elanojo, ningmiyaclhec Jerusalén. Omalhcac sat maa sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit. Colhic sat seyantama apnaclha apquilimja apmamyi sacerdote najan apquilyascamco apquiltemaclha. Oltamjalhcac sat sicmasom. Elanic sat, yoyam omatong. Colhic sat seyantama apnaclha metnaja judíos. 34 Ongvasmesalhcac sat maa. Colhic sat selyicpilhquitamcaa. Colhic sat alilhpaja quilyamanong najat. Omatong sat. Natqui acnim sat cotnejic olhaticjangvomoc mocjam —alhta aptomjac.
Apquilmalhnaycam lhama asoc Jacobo najan Juan
(Mt 20.20-28)35 Apquilyoclhec alhta apnaclha Jesús Jacobo najan Juan, Zebedeo apquitquic. Apquilpamejitsa alhta:
Ningiltamjo inyicje lhip jingilyejiclhojo asoc ningilmalhnaycam.
36 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—¿Soc asoc apquililtamjo olana? —alhta aptomjac.
37 Apquilpamejitsa alhta:
—Jingilane sat onlhic apnaclha lhip naysicsa gloria apcapongmatem apanco. Lhama sat actamilaclha, lhama sat nipsancalvelha —alhta apquiltomjac.
38 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Am elyasamcoc quellhip actomjaclha selmalhnaycam. Oynic sat coo asoc acmasca. ¿Apvancaa ya quellhip lha elyinamcoc? Oyapasalhcac sat yingmin. ¿Apvancaa ya elhnasojoc quellhip lha? —alhta aptomjac.
39 Apquilatingmavoc alhta:
—Ingvanqui.
Apquilpamejitsa alhta Jesús:
—Naso, elyinamcoc sat asoc acmasca, yoyam oynic coo. Colhic sat najan acyapasquiscama yingmin quellhip sicno coo. 40 Movanqueje coo ongvanic elhic selyascamaclha najan nesancalvelha. Apquilaneclhesqui inyicje apquiltajanem, yoyam elhnam enlhit apquilanyomap —alhta aptomjac.
41 Lhama alhta apquillinga apnaymacoc diez apquiltamsoycaoc. Apquiltanovacpec alhta Jacobo najan Juan. 42 Apquilevam alhta apquiltamsoycaoc Jesús. Aptomjac alhta apquilanya:
—Apquilyasamcoc quellhip apquiltemaclha apquilviscaa lhalhma anco. Apquilasinaquic mataa apquilancam. Apquilyimtalhnesacpec apanco nipyesicsa apquilasinaycam. 43 Noelvajanaoc nasa apquiltemaclha maa. Ningiltamjoc sat asoc ontimjic ningilyimtalhnamo, ontimjic sat ningilancam. 44 Ningiltamjoc sat ancoc ontimjic ningimja ingmamyi, ontimjic sat ningilancam. 45 Sicvaa Sictiyam Sictomja Enlhit, jeyacmoc otnejic malancam. Sicvaa, yoyam olanam enaymacoc najan omatong acyanmongam aplhamoclhojo enlhit —alhta aptomjac.
Jesús aptamilquisquiyam Bartimeo mepqui apataoc
(Mt 20.29-34Lc 18.35-43)46 Apquilvoclhec alhta Jericó. Lhama alhta apquimpaclho mocjam Jesús. Apquilyiplaclhec alhta apquiltamsoycaoc najan enlhit appintalhnama. Lhama alhta aptepa natingma aptajanyaa eyca Bartimeo, Timeo apquitca, mepqui apataoc alhta. Nicja amay alhta apnac apquilanjeycam. 47 Lhama alhta aplinga apvisay Jesús co Nazaret, apquilpalhimcasoc eyca:
—Jesús, David Apquitca, jeyimlimojo coo —alhta aptomjac.
48 Apquilanama alhta apnaymacoc, yoyam evanma. Am alhta elyajaclhoc. Apyimnatasquic alhta appayvam:
—David Apquitca, jeyimlimojo coo —alhta aptomjac.
49 Apquiningvocmec alhta Jesús. Apcanayquic alhta eltimnasquiclha. Yejemoc alhta apquiltimnasquiclho:
—Iyimnates apvalhoc. Itnimiclha netin. Jesús apquevam lipaja —alhta apquiltomjac.
50 Apyinyovquic alhta apcalomap apnilhtinga apquinmaclho netin. Apmiyacmo alhta apnaclha Jesús. 51 Aptomjac alhta Jesús:
—¿Soc asoc apquiltamjo olana?
Apcatingmavoc alhta enlhit:
—Visqui, ingyane sat colhniclha ajataoc —alhta aptomjac.
52 Aptomjac alhta apcanya Jesús:
—Itajiclha, meyasquiyam intamilquiscacmoc lhip.
Yejemoc alhta acnaclho apataoc. Apyiplaclhec alhta apmiyaclhilha.
