Isaac
1 Ñandejára ohovasa Sárape he'i haguéicha. 2 Sara hye guasu ha imemby Abrahámgui peteĩ kuimba'e, Abraham ituja riréma, upe ára Tupã he'i haguépe. 3 Abraham ombohéra ita'ýrape Isaac. 4 Oapi'o chupe 8 ára haguépe, Tupã he'i haguéicha. 5 Abraham oguereko 100 áño, oikove ypy ramo guare Isaac. 6 Upérõ Sara he'i ipy'apýpe: “Tupã che mbopuka ha mayma oikuaáva che memby hague, opukáta che ndive. 7 Máva piko he'íta Abrahámpe, Sara omokambutaha imemby tee? Ha péina ame'ẽma chupe ta'ýra, ituja rire.”
8 Isaac okakuaa. Ára opo'o haguépe Abraham ojapo karu guasu.
Agar ha Ismael oñemosẽ
9 Ismael, Agar Egiptogua memby ha Abraham ra'y, oñembohory Isaac rehe. 10 Sara ohecha upéva ha he'i Abrahámpe:
—Emosẽ pe tembiguái ha imembýpe. Imembýpe niko ndajaheja mo'ãi mba'eve; ñane rembireja che memby Isaácpe guarãnte.
11 Abraham ombyasy eterei upéva. Ismael niko ita'ýra avei. 12 Tupã katu he'i chupe:
—Ani rejepy'apy upe mitãre térã ne rembiguáire. Ejapo he'iháicha Sara. Isaácgui osẽta ne ñemoñare ha'e vaekue ndéve. 13 Ne rembiguái membyrégui avei osẽta heta tetã guasu. Ha'e ne ñemoñarégui avei
14 Upe ára oúvape Abraham ome'ẽ Agárpe hi'upy ha peteĩ y ryru. Ohupi chupe ijati'ýre ha ome'ẽ chupe imemby ha omondo. Ha'e oiko águio pégotyo yvy ojeiko'ỹha Beerseba peguápe. 15 Opa vove hi'y, oheja imemby petĩ javorái guýpe, 16 ha oho oguapy hovái 100 métro rupi mombyry chugui, he'ívo ipy'apýpe: “Ndaikatúi ahecha che memby omano ramo yuhéigui.”
Ha'e oguapy aja upépe upe mitã oñemoĩ hasẽ.
17 Tupã ohendu upe mitã rasẽ. Tupã remimbou*f** ohenói yvágagui Agárpe ha he'i chupe:
—Mba'e piko ojehu ndéve Agar? Ani rekyhyje. Tupã ohendu upe mitã rasẽ yvága guive. 18 Tereho ipiári, emboguata nde ykére ipógui. Iñemoñarégui ajapóta tetã guasu.
19 Upépe Tupã ohechauka sapy'a chupe peteĩ ykua. Ha omyenyhẽ hi'y ryru ha omboy'u imembýpe. 20-21 Tupã oñangareko upe mitãre okakuaáva yvy ojeiko'ỹha hérava Paránpe. Ha oiko chugui tymba ka'aguy jukaha ikatupyrýva. Isy ogueru chupe hembirekorã Egíptogui.
Abraham ha Abimélec oñe'ẽ ome'ẽ ojupe
22 Umíva umi ára rupi Abimélec, ha hendive Ficol, hembiguái kuéra ruvicha, he'i Abrahámpe:
—Tupã niko oĩ ne ndive opa mba'e rejapóvape. 23 Upévare aipota hérape reme'ẽ chéve ne ñe'ẽ, nderejapo mo'ãiha ivaíva che rehe, che ra'y, térã che ñemoñare kuérare. Aipota ne kuimba'e che ndive, ko tetã ndive avei reiko porã haguépe, che kuimba'e haguéicha ne ndive.
24 Abraham he'i chupe:
—Hérape ame'ẽ ndéve che ñe'ẽ.
25 Upérõ Abraham imandu'a Abimélecpe hembiguái kuéra mbaretépe oñemomba'e hague ykua imba'évare.
26 Abimélec he'i chupe:
—Che ndaikuaái mávapa ojapo upéva. Nde ndeeréi chéve, ha che avei nahendúi mba'eve ko'agãite peve.
27 Abraham ogueru ovecha ha vaka, ome'ẽ Abimélecpe, ha oñe'ẽ ome'ẽ ojupe. 28 Abraham omboyke 7 ovecha ra'y ijovecha kuéra apytégui, 29 ha Abimélec oporandu chupe:
—Maerã piko rejapo kóva?
30 Ha ha'e he'i:
—Ereko ne mba'erã ko'ã 7 ovecha ra'y. Rejapóvo upéva, eréma che ajo'o hague ko ykua.
31 Upévare, upe oĩha hikuái oñembohéra “Beerseba”, upépe oñe'ẽ me'ẽgui ojupe.
32 Oñe'ẽ me'ẽ rire ojupe Beersébape, Abimélec ha hembiguái kuéra ruvicha Ficol, oho jey filistéo retãme. 33 Abraham oñotỹ peteĩ yvyra Beersébape, ha upépe omomba'e guasu Tupã Ñandejára, opa ára oikovévape. 34 Abraham oiko are vaekue filistéo retãme.
Aptiyaycamlha Isaac
1 Inlhanvocmec nic nat apvalhoc Dios actemaclha aplhanma nano. Apquiltamjoc nic nat Dios cotac Sara actemaclha aplhanma nano. 2 Inlovsoc nic nat intomjac Sara. Intimcasquic nic ayitca. Apvitac nic nat apquitca Abraham aptomjaclho apvanyam, acno actemaclha aplhanma ilhnic nat Dios. 3 Sara ayitca ilhnic nat. Apquiltimec nic nat Abraham apquitca apvisay Isaac. 4 Ocho acnim nic nat apvocmoc Isaac apquitcoc. Apquillanac nic nat Abraham asoc monquinatquiscama apyimpejic apquitca. Ayinyema apcanama siclhoc anco Dios. 5 Cien años nic nat apvocmoc Abraham aptiyacmo apquitca Isaac.
6 Intomjac nic nat avalhoc Sara: —Dios alhta setnesquiscama yoyam ongvictingmam (ongvasmacsic). Elasmacsic sat moclhama apquiltomja apquillingay aptiyacmo sictamongvoyam. 7 ¿Soc alhta acmovan eltimnacsic Abraham yoyam etyamoc apquitca, Sara neme ac sat etoc? Ayinyemaclha apvitac apquitca Abraham aptomjaclhojo apvanyam— nic nat intomjac avalhoc.
Quilvana Agar najan ayitca Ismael
8 Apvanamyic nic nat Isaac apquitcoc. Inyinyovcasquic nic nat neme ac inquin. Fiesta acvanyam nic nat apquillanac Abraham as acnim apyamasma neme Isaac apquitcoc. 9 Apnec nic nat Agar ayitca. Co Egipto ilhnic nat Agar. Apnayvamquic nic nat Ismael apquitcoc najan Isaac apquitcoc. Invitac nic nat Sara.
10 Intomjac nic nat ayanya Abraham: —Itipquis sat as quilvana najan ayitca. Copvanquejec sictamongvoyam Isaac epasmoc apmayclha as quilvana ayitca— nic nat intomjac.
11 Asquejec nic nat apjalhno Abraham aplhenamap apquitca.
12 Aptomjac nic nat Dios apcanya Abraham: —Noncoyitnocjojo nasa apvalhoc aplinga aplhenamap apquitca najan inquin Agar. Ilyejiclhojo sat mataa actemaclha acpayvam Sara, Isaac inquin. Ayinyemaclha etac sat lhip aplhamoclhojo aptovana, Isaac sat elinyema. 13 Najan lha moc aptava ayitca, lhip apquitca. Olhamascasiclhac sat aptovana eltimjic sat aplhamoclhojo apquilmolhama lhalhma anco.
14 Alhtooc anco nic nat aplhaticja Abraham. Appatimcasquic nic nat moc aptava nintom pan najan yingmin asoc ayimpejic najan ayitca, Ismael apquitcoc. Appayvasquic nic nat Abraham. Inlhinquic nic nat quilvana yoclhilhma actamopeycaoc acvisay Beerseba. Am nic nat coyasamcoc acyasaclha. 15 Inyamasalhquic nic nat yingmin alhancoc. Yejemoc nic nat acyinyova ayitca coning yamit ayitcoc ayenma. 16 Mocjay nic nat innacmoc inquin. Am nic nat coltamjoc cotamcojo ingyitsapoc ayitca. Yejemoc nic nat aclinga acvinama ayitca. 17 Aplingac nic nat Dios actemaclha apvinama sicaa. Pilapcasquic nic nat aclinga ayinyema netin appayvam ángel Dios apcasinancama.
Aptomjac nic nat ángel apcanya sicaa inquin: —Lhiya Agar, ¿so actomja yi? Nonca nasa lhiya. Aplingac lhac Dios apvinaclha sicaa. 18 Cotnimiclha netin. Covoclha apmic ayitca. Olhamascasiclhac sat aptovana yoyam eltimjic aplhamoclhojo apquilmolhama lhalhma anco— nic nat aptomjac.
19 Aplhicmosquic nic nat Dios acyitnaclha yamilquit. Yejemoc nic nat acyajangvocmo. Inyatmec nic nat yingmin alhancoc. Inmasquic nic nat yingmin apyam ayitca. 20 Appasmec nic nat Dios as sicaa. Apvanamyic nic nat yoclhilhma actamopeycaoc. Apmopvan nic nat ingyajalhtapong yanca. 21 Apvaningvocmec nic nat yoclhilhma actamopeycaoc acvisay Parán. Inquilyimjapcasquic nic nat inquin lhama quilvana ayitcoc ayinyema yoclhilhma Egipto.
Aplhanma actemaclha apmayjayoclha Dios napato apvisqui Abimelec
22 Nalhit acnim nic nat intomjac. Apmiyaclhec nic nat apvisqui Abimelec apnaclha Abraham. Aplhalhma ilhnic nat singilpilhtetemo apvisqui apvisay Ficol.
Aptomjac nic nat apvisqui Abimelec apcanya Abraham: —Ningyasamcoc nincoo appasmec mataa Dios aclhamoclhojo acnim. 23 Ningnam nincoo aso. Ilhen sat lhip apvisay Dios yoyam colhejec acyascacmo lhip appayvam. Mejesilhnanejec sat mataa coo. Mesilhnanejec sat mataa eyitquic najan etovana coo. Iyanmongsiclha sat lhip sictemaclha alhta siyimlaycmo lhip. Ingyimlimojo sat najan aplhamoclhojo enlhitaoc aptiyascamcaclha lhip— nic nat aptomjac.
24 Apcatingmavoc nic nat Abraham: —Pac olhenic yoyam colhejec acyascacmo— nic nat aptomjac.
25 Aplhanveclhec nic nat Abraham napatoc apvisqui Abimelec actemaclha apquilmiyongviyam yamilquit apvisqui apquilancam.
26 Apcatingmavoc nic nat Abimelec: —Paj coo olngac as amyaa. Quilhvoc siclinga lhip aplhanma. Paj jeltimnascamac lhip. Paj coo oyasamcoc enlhit aptomja apquilmasma yamilquit— nic nat aptomjac.
27 Aplhocac nic nat apvisqui Abimelec nipquesic najan vayqui. Abraham nic nat apmescama apnatoscama. Apquillhenquic nic nat as acnim actemaclha mepqui apquilyeycajascaoc colhic mataa ayimlacmo. 28 Apvoclhec nic nat Abraham apquilyancaclha apnatoscama. Apquilyacyesquic nic nat siete apnatoscama nipquesic.
29 Aptomjac nic nat apvisqui Abmimelec apcanya Abraham: —¿So actomja apquilyacyesa nac siete apnatoscama nipquesic?— nic nat aptomjac
30 Apcatingmavoc nic nat Abraham: —Pac olmecsic lhip siete sicnatoscama nipquesic, yoyam cotnatsalhquejec sat mataa actomja sicmetam as yamilquit— nic nat aptomjac.
31 Eycaso ayinyema actimem acvisay as amyip Beerseba. Ayinyema ilhnic nat apcanit apquillhanma apvisay Dios yoyam colhejec acyascacmo.
32 Apquilpenasquic nic nat apquillhanma actemaclha mepqui apquilyeycajascaoc amyip Beerseba. Apquiltajavoc nic nat mocjam apvisqui Abimelec najan singilpilhtetemo apvisqui Ficol. Apquilaoclha enlhitaoc filisteos nic nat apquilyasac. 33 Apquinaclhec nic nat Abraham amyip Beerseba lhama yamit ayitcoc acvisay tamarisco. Apquilmalhnaquic nic nat maa Abraham Dios Visqui ingac Apyimtalhnamo. 34 Acvoncaclhojo ilhnic nat apma maa Abraham yoclhilhma filisteos.