Yvate gotyo guio ou oñorãirõséva
1 Áño irundyha oñepyrũ hague oisãmbyhy Judápe Joaquim Josías ra'y, Ñandejára he'i Jeremíaspe iñe'ẽ opa Judá guáre. Upéva vaekue áño peteĩha oñepyrũ haguépe oisãmbyhy Babilóniape Nabucodonosor. 2 Maranduhára*f** Jeremías ohenduka upe ñe'ẽ opa Judagua ha Jerusalén guápe. He'i: 3 “Áño 13 guive oñepyrũ hague oisãmbyhy Judápe Josías Amón ra'y, ko'agãite peve, he'ise, ojapo hína 23 áño, Ñandejára oñe'ẽ vaekue chéve ha che añe'ẽ jey-jey vaekue peẽme. Peẽ katu ndapei kuaaséi vaekue mba'eve. 4 Ñandejára omondo jey-jey vaekue pene rendápe hembiguái maranduhára kuéra, upeichave ramo jepe, peẽ ndapei kuaaséi vaekue mba'eve, ndapejapysakaséi ha na pene ñe'ẽ renduséi vaekue. 5 Ha'e kuéra he'i vaekue peẽme: ‘Pepoi pende reko ha pene rembiapo vaígui, péicha ramo ikatúta peiko pe yvýpe, Ñandejára ome'ẽ vaekue opa árape guarã peẽme ha pende ru kuéra ypy kuépe. 6 Ani peho tupã nguéra rapykuéri. Ani pemomorã térã pemomba'e guasu chupe kuéra. Ani pembopochy Ñandejárape pemomba'e guasúvo tupã nguéra peẽ voi pejapo vaekue. Upéicha ramo ha'e nombou mo'ãi peẽme mba'eve ivaíva.’ 7 Ko'ágã katu Ñandejára he'i: ‘Peẽ ndapeikuaaséi che hegui mba'eve. Che mbopochy pemomba'évo tupã gua'u peẽ voi pejapo vaekue. Ha upéva peẽmente oguerúta ivaíva.”
8 Upévare he'i Ñandejára ipu'akapáva: “Peẽ ndapeikuaaséi haguére mba'eve upe ha'e vaekuégui, 9 ahenóita opa tetã yvate gotyogua ha Babilonia ruvicha guasu che rembiguái Nabucodonosórpe ou haguã ondyry ko tetãre, opa tetãgua rehe ha tetã nguéra ijerére guáre. Pohundi etéta voi. Opa árape guarã ajapóta pende hegui tapere ha peteĩ mba'e oporomondýi ha oporomongyhyjétava. 10 Nahenduka mo'ãvéi ijapytépe kuéra karu ha vy'a guasu pegua purahéi térã mendaha pegua purahéi, térã ita jere ryapu, ha ndo jehecha mo'ãvéi mba'e rendy resape. 11 Ko tetã oñehundi paitéta ha oikóta chugui tapere. 70 áño pukukue ko'ã tetã opytáta Babilonia ruvicha guasu po guýpe. 12 Ha oñemboty vove 70 áño, aikuaaukáta hembiapo vaikuére Babilonia ruvicha guasu ha caldéo retãme ha ahundíta chupe kuéra opa árape guarã. Che, opa mba'e Jára, upéicha ha'e. 13 Aitýta ko tetã ári opa mba'e ha'e vaekue ha ojehaíva ko kuatiáre: opa mba'e he'i vaekue Jeremías che rérape vairã opa tetã nguérape. 14 Tetã tuichaicha ha mburuvicha guasu ipokatúva ipu'akáta avei hese kuéra. Upéicha amyengoviáta chupe kuéra hembiapokuére.”
Tetã nguéra ñenupã
15 Tupã Israel Jára he'i: “Ema'ẽ ko kópa rehe che pochykue kaguýgui henyhẽva. Eraha ha he'uka opa tetã che romondótahápe. 16 Ho'úvo chugui oñepyrũta oguẽ'ẽ ha ipy'a tarováta upe ñorãirõ chupe kuéra amondótavare.”
17 Araha pe kópa Ñandejára pógui ha ha'uka opa tetãme Ñandejára che mondo haguépe. 18 Ha'uka Jerusalén ha opa Judá táva kuérape, huvicha guasu ha huvicha kuéra reheve, ahundi haguã ha ajapo haguã chugui kuéra tapere, peteĩ mba'e oporomondýi ha oporomongyhyjéva jeharu rechaukaha ramo, ko'agãite peve. 19 Ha'uka avei Egipto ruvicha guasu faraónpe, hembiguái, mburuvicha kuéra ha opa tetã guápe, 20 ha opa guiogua upépe oikóva. Opa mburuvicha guasu tetã Us ha filistéo retãme guápe: Ascalón, Gaza, Ecrón ha pe opytáva Asdódgui, 21 Edom, Moab ha Amónpe, 22 opa mburuvicha guasu Tiro ha Sidón guápe, opa mburuvicha guasu yguasu Mediterráneo guápe, 23 Dedán, Temá ha Buz ñemoñaregua, ha opa umi tetãgua ojesyva rague'óvape, 24 opa Arabia ruvicha guasu kuérape, opaichagua tekove yvy ojeiko'ỹha megua ruvicha guasu kuérape, 25 opa Zimrí, Elam ha Media ruvicha guasu kuérape, 26 opa yvate gotyogua ruvicha guasu kuérape, imombyry térã hi'aguĩva ojuehegui. Ha'ese opa tetã nguéra yvy ári guápe. Ipahápe ha'uka avei Babilonia ruvicha guasúpe.
27 Upéicha he'i chéve Ñandejára: “Ere chupe kuéra, che, Tupã Israelgua, che pu'akapáva, ha'eha chupe kuéra ho'u haguã oka'u peve ha toguẽ'ẽ ha to'a yvýre opu'ãve'ỹ haguã upe ñorãirõre amondótava chupe kuéra. 28 Ha ndaipojaiséi ramo pe kópa rehe hoy'u haguã, ere chupe kuéra: ‘Ñandejára ipu'akapáva he'i: Pe'útante voi opaichavévo. 29 Añepyrũtagui amondo ñenupã pe távare chéve guarã oñemboykéva. Ha peimo'ã piko peẽ pepytataha peñenupã'ỹre? Nda pe pyta mo'ãi hese'ỹ, amondótagui ñorãirõ opa tetã yvy ári guápe. Che, opa mba'e Jára che pu'akapáva, upéicha ha'e.’
30 Nde Jeremías, emomarandu chupe kuéra che rérape ko'ã mba'e. Ere chupe kuéra:
‘Ñandejára omondo iñe'ẽ
ára sunúicha
yvate guive, hóga marangatu guive,
ha'e oikohápe.
Ijovecha kuérare vairã
osapukái umi parral'áre opyrũvaicha,
opavave ko yvy ári guáre.
31 Pe mba'e ryapu oguahẽ
yvy apýra peve,
Ñandejára ombojovakétagui
tetã nguérape,
opa oikovévape
ohenóita mbojovakehápe,
he'i haguã ojejukataha heko añáva.
Ñandejára upe he'íva.’”
32 Ñandejára ipu'akapáva he'i:
“Ivaíva oguahẽta
tetã nguérape ojoapykuéri.
Yvytu ratã ne mbaretéva opu'ã
yvy apýra guive.”
33 Umi Ñandejára ojukátava upe árape,
opytáta ojepyso
peteĩ yvy apýgui ambue ijapy peve.
Ndaipóri mo'ãi hasẽva hese kuéra,
avave nombyaty mo'ãi hetekue oñotỹ haguã.
Vaka repotícha opytáta umi ñúre ojepyhso.
34 Pesapukái, ovecha rerekua,
pesapukái rasy!
Peẽ peisãmbyhýva pende ovecha kuéra
pejapajeréi yvýre!
Cháke oguahẽma jejuka ára
ha peẽ peje jukáta ovecha mácho kyráicha.
35 Ovecha rerekua kuéra
ndaikatu mo'ãi okañy,
umi oisãmbyhýva ovecha kuérape
ndoho mombyry mo'ãi.
36 Ovecha rerekua kuéra osapukái,
osapukái rasy oisãmbyhýva ovecha kuéra,
Ñandejára ohundi haguére iñu nguéra.
37 Ñandejára ipochy ha ohundi iñu porã.
38 Osẽ jaguaretéicha ikehágui,
ha heta nguéra taperéicha opyta,
hendy haguére Ñandejára pochy,
ha omondo ñorãirõ iñarõ etereíva.
Cotnaja ingmoc apquilinyema nilhqueyja
1 Vocmec nic nat cuarto año aptimem apvisqui Joacim, Josías apquitca, nipyesicsa co Judá. Apcanyacpec nic nat Jeremías elngacsic amyaa ayinyema Visqui ingac. Aptimec nic nat apvisqui Nabucodonosor co Babilonia primer año. 2 Aplingasquic nic nat profeta Jeremías amyaa nipyesicsa co Judá najan co Jerusalén. Aptomjac nic nat profeta:
3 Ayenmo alhta 13 años aptimem apvisqui Josías, Amón apquitca, nipyesicsa co Judá acvaycmo as ningvamlha nac jay, acvaycmo 23 años aptomja sepamejitquiscama Visqui ingac. Am olvatasac mataa siclingascama appayvam nipyesicsa quellhip, am eyca eljalhnoc mataa quellhip. 4 Apcajasquic mataa Visqui ingac apquilancam najan profetas nipyesicsa quellhip, am eljalhnoc mataa quellhip sicpayvam. 5 Aptomjac alhta Visqui ingac apquilanya quellhip: Elyanmonquis moc apquilvalhoc quellhip, elvatsaoc quellhip apquiltemaclha apancaoc acmasom. Melmacpejec sat quellhip, elhnam sat mataa yoclhilhma apquillhoy quellhip najan apquilyeyjamcaa ayinyema Visqui ingac. 6 Noeltingya nasa quellhip quilaycmasquiscama, noeltime nasa apquilayo, noelmesaoc nasa asoc macmescama, noelyinyov nasa Visqui ingac, mellingamquejec sat quellhip acmasom apyanmongsayclha Visqui ingac apquiltemaclha quellhip — alhta aptomjac. 7 Aptomjac Visqui ingac quilhvo nac jay: Am eljalhnoc quellhip sicpayvam, apquiltingya quilaycmasquiscama allanomalhca enlhit, apquiltomja apquilayo, covac sat acyanmongayclha ellingamcojoc sat quellhip — alhta aptomjac.
8 Aptomjac mocjam Visqui ingac apyimtalhnamo: Am eljalhnoc mataa quellhip siyanamaclha coo. 9 Ongvanic sat apvisqui Nabucodonosor najan co Babilonia apyovoclhojo enlhitaoc co nilhqueyja. Elimpocjac sat nipyesicsa quellhip najan apnaycam nipyava quellhip. Enatovasacpoc sat quellhip apyovoclhojo, colhic sat acnatovasa yoclhilhma apancaoc cotmongvoycamlha nelha. Avanjec sat cotnejic apquilay enlhitaoc. 10 Comascoc sat fiestas apancaoc najan apquilminaycmascama, mepqui mataa fiesta alyimjapma. Comascoc sat ninlingay alticlhiclhama quilvanaa, colvitalhquejec sat mataa calevascama alhtaa. 11 Colhic sat acnatovasa acyovoclhojo asoc. Elmacpoc sat quellhip najan apnaymacoc vecinos acvaycmo setenta años eltimesam apvisqui co Babilonia. 12 Natamin setenta años oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc co Babilonia najan apvisqui apancaoc, otvacsic sat apquileyvomaclha caldeos, mepqui mataa apquileyvam — alhta aptomjac. 13 Ellingamcojoc sat acmasom aclhenomalhca as vaycajac, aplingascama alhta mataa profeta Jeremías sicpayvam, yavamlha cotnejic nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco. 14 Elmacpoc sat co Babilonia, eltimesam sat apquilviscaa apquilyimtalhnamo. Ellingamcojoc sat acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc — alhta aptomjac.
Apquillingaycamco acmasom enlhitaoc
15 Aptomjac alhta Dios Visqui apancaoc Israel seyanya coo: Quip ilanojo sicmaycam emic ingjaycoc aclaneyo siclom. Ilic siclho, ilmes sat apyinaycaoc apyovoclhojo enlhitaoc siyapajasaclha lhip. 16 Elyinamcoc siclho, elyiclhic sat maa, eltajanyac sat sovo acvinatem, yoyam eticyoc — alhta aptomja seyanya.
17 Acliquic alhta ingjaycoc apmaycam Visqui ingac, acmesquic coo elyinamcoc apyovoclhojo enlhitaoc lhalhma anco, seyapajasaclha Visqui ingac. 18 Acmesquic alhta siclho elyinamcoc co Jerusalén najan tingma apquilvanyam co Judá, najan maa apquilviscaa najan apquilyimtalhnamo, yoyam enatovasacpoc, acno aclhanmaclha as ningvamlha nac jay, apquillhenacpo apquiltemaclha nano. 19 Acmesquic alhta elyinamcoc apvisqui faraón co Egipto, najan apquilviscaa maa, najan apnaymacoc. 20 Najan yoyam elyinamcoc metnaja egipcios apquilpalhaviyam maa, najan apyovoclhojo apquilviscaa nipyesicsa co Uz, najan yoclhilhma Filistea: Ascalón, najan tingma Gaza, najan tingma Ecrón, najan tingma Asdod. 21 Apyovoclhojo co Edom, najan co Moab, najan co Amón. 22 Apyovoclhojo apquilviscaa co Tiro najan Sidón, najan apyovoclhojo apquilviscaa yoclhilhma nicja yingmin acvanyam Mediterráneo. 23 Najan apquilmolhama tingma Dedán, najan Tema, najan Buz, najan enlhit apquilaptama apticvajan. 24 Najan apquilviscaa co Arabia najan apquilviscaa apquileyvam yoclhilhma actamopeycaoc. 25 Najan apquilviscaa co Simri, najan co Elam, najan co Media. 26 Najan apquilviscaa co nilhqueyja, najan apquileyvam ningato, najan apquileyvam mocjay, apyovoclhojo enlhitaoc lhalhma anco as nalhpop. Alhayi sat eynic apvisqui co Babilonia.
27 Aptomjac alhta seyanya Visqui ingac: Eycaso appayvam Dios Visqui apyimtalhnamo: Elyinaoc sat quellhip acvaycmo apquilyiclhama, elpilapmoc sat nalhpop mepqui apcanayclha netin, ongvapajacsic sat yoyam elimpocjac nipyesicsa quellhip. 28 Am sat ancoc colyacmoc elyinamcoc as ingjaycoc, itne sat elanic: Eycaso appayvam apanco Visqui apyimtalhnamo: Colapvanquejec quellhip mepqui apyinaycaoc — sat itne ingyanic. 29 Oyanmongsiclhac siclho apquiltemaclha apancaoc apnaycam tingma silyacyescama coo. ¿Apquilanayqui ya quellhip mellingamquejec sat sicyanmongsayclha apquiltemaclha apancaoc? Ellingamcojoc sat apticyovam apyovoclhojo enlhitaoc as nalhpop. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui sicyimtalhnamo — alhta aptomjac.
30 Aptomjac mocjam seyanya: Lhip Jeremías, ilngas sat amyaa yinyema coo nipyesicsa maa:
Appayvam apanco Dios ayinyema netin, payjoc apmaclha mayayo, malha ayilhtingyavoyam intomjac. Malha apquilpayvam acyimnatem enlhitaoc apquilajapquiscama uva acyilhna, apquilhenacpo apyovoclhojo apquileyvam as nalhpop.
31 Ellingamcojoc sat apyovoclhojo enlhitaoc apquileyvam as nalhpop, ayinyema Visqui ingac, eticyoc sat apquilsilhnanomap apanco — alhta aptomjac.
32 Aptomjac mocjam Visqui ingac apyimtalhnamo: Ayinyema nelha lhopactic tormenta piyam apvanyam, enatovasacpoc sat enlhitaoc, esovjacpoc sat apnatovasomap.
33 Elvitacpoc sat apjapaoc lhalhma anco, aptomja apquilnapma Visqui ingac. Mepqui apquilyapcalhem sat cotnejic, mepqui apquilatoynamap apjapaoc. Elvitacpoc sat apjapaoc, malha vayqui ayi lhalhma anco.
34 Quellhip apquilimja apmamyi, elyapcalhaoc sat ayinyema apquillingaycamco acyimtalhnama. Elyapcalhaoc sat quellhip apquilyimtalhnamo, eticyoc sat quellhip quilhvo nac jay, eticyoc sat malha nipquesic apnamilay.
35 Colapvanquejec elinyajamcoc pastores apquiltamilquiscama enlhit, malha apquiltamilquiscama apnatoscama.
36 Apquilpalhamam pastores ayinyema apquillingaycamco acmasca, ayinyema apnatovascama Visqui ingac.
37 Aplovquic Dios Visqui ingac, aptovasa amyipayc altamila.
38 Apquilhyacmec Visqui ingac, malha yamacmeyva actiyapma acyilhanmomaclha. Yoclhilhma actomjayclho actamopeycaoc, ayinyema aplom pac Visqui ingac, ayinyema apquilnapomacpilha enlhitaoc, enlhitaoc apticyovam — alhta aptomjac.
