José ryke'y kuéra oho Egíptope
1 Jacob ohendu oĩha trígo Egíptope ha he'i ita'ýra kuérape:
—Mba'ére piko peguapy pema'ẽ ojováre? 2 Oje'e oĩha trígo Egíptope. Tapeho upépe pejogua ñandéve, ani ñamano ñembyahýigui.
3 Upérõ umi 10 José ryke'y oho Egíptope ojoguávo trígo. 4 Jacob ndohejái José ryvy Benjamín oho hendive kuéra, oguerokyhyjégui chupe. 5 Jacob ra'y kuéra oho hapicha kuéra upepegua ndive. Heta ohose, oĩgui ñembyahýi tetã Canaán tuichakue. 6 José oisãmbyhy Egipto, ha ome'ẽ trígo umi opa guio ohóvape. Oguahẽ avei José ryke'y kuéra ha oñesũ henondépe omboja peve isyva yvýre. 7 José ohecha vove umi ityke'ýrape oikuaa chupe kuéra ha oñembotavy. Oñe'ẽ pochy ha he'i:
—Mamoguápa peẽ?
He'i chupe hikuái:
—Canaangua. Roju rojoguávo trígo.
8 José oikuaa ramo jepe ityke'ýra kuérape, ha'e kuéra ndoikuaái chupe. 9 José imandu'a umi mba'e iképe guarére ha he'i chupe kuéra:
—Peẽ pyrague hína, peñemboúva pehecha ñemi haguã mamópa oñeñangareko kangyve ore retãre.
10 Ha'e kuéra he'i chupe:
—Ndaupéichai niko nde karai! Ore rojúnte rojoguávo trígo. 11 Ore ojoyke'y meme ha tapicha johéi pyre. Ndaha'éi pyrague.
12 José he'i jey:
—Pende japu. Peñembou pehecha ñemi haguã mamópa oñeñangareko kangyve ore retãre.
13 Ha'e kuéra he'i chupe:
—Peteĩ karai Canaangua hína ore ru ha ore roime vaekue 12. Peteĩ ore ryvy omano ha upe michĩvéva opyta ore ru ndive.
14 José he'i chupe kuéra:
—Ha'e haguéicha. Peẽ pyrague hína, 15 ha upéva ojekuaa porãta. Napesẽ mo'ãi ko'águi, ndaperúi ramo pende ryvy michĩvéva. 16 Peteĩ pende apytégui ohóta ipiári, opytáva katu oñemyakãsãta ojekuaa peve añetegua. Ndaperúi ramo pende ryvy ojehecháta pende japu hague, ha aikuaa porãta peẽ pyragueha.
17 Upéi, omoingeka chupe kuéra koty ypytũme, ha oheja upépe mbohapy ára. 18 Mbohapy ára haguépe he'i chupe kuéra:
—Che arovia oĩha Tupã ha upévare ndajaposéi pende rehe mba'eve ivaíva. 19 Tekotevẽ pehechauka chéve peẽ tapicha johéi pyreha, ha upévare opytáta oñemyakãsã peteĩ pende apytégui. Ha hembyre katu tapeho peraha pe trígo pejogua vaekue pende róga guápe. 20 Upéi peru chéve pende ryvy imitãvéva. Upéicha pehechaukáta pejeha añetegua ha ndapejejuka mo'ãi.
Ha'e kuéra he'i iporãha upéicha, 21 ha he'i joa ojupe kuéra:
—Ko'ágã hekovia hína ñandéve ivaíva jajapo vaekue ñande ryvýre. Ako ha'e ojerure asy ramo guare ñandéve, ndajaikuaaséi vaekue mba'eve.
22 Rubén katu he'i chupe kuéra:
—Ha'e voi vaekue peẽme ani haguã pejapo ivaíva upe mitã rusúre ha napehenduséi vaekue che ñe'ẽ. Ko'ágã ojejerure ñandéve huguykue.
23 Ha'e kuéra noimo'ãi José oikuaaha opa mba'e he'íva hikuái, oiporúgui ñe'ẽ kuaahára oñe'ẽ haguã hendive kuéra. 24 José oheja chupe kuéra ha ojahe'o ha'eñoháme. Ou jeývo hendápe kuéra ha ikatu vove oñe'ẽ, omboyke Simeónpe ha oipokuauka chupe hovake kuéra.
José ryke'y kuéra oho jey Canaánpe
25 José omoĩka trígo ityvýra kuéra vosápe, upe trígo repykue ha'e kuéra ome'ẽ vaekue chupe reheve. Ome'ẽka avei chupe kuéra tembi'u tapére guarã. 26 Ha'e kuéra ohupi umi itrígo vosa vúrro ári ha oho. 27 Pyhare vove opyta hikuái tapépe opytu'u haguã. Peteĩ ha'e kuérava oipe'a ivosa omongaru haguã hymba vúrro ha ojuhu trígo repykue ivosa jurúpe. 28 Upérõ he'i ityvýra kuérape:
—Oñeme'ẽ jey chéve che pláta. Kóina hína che vosa jurúpe.
Oryrýi joa kyhyjégui ha he'i hikuái ojupe:
—Mba'e piko ko ojapóva Tupã ñande rehe?
29 Oguahẽvo Canaánpe omombe'u hikuái itúvape opa mba'e ojehu vaekue. 30 He'i hikuái:
—Egipto sãmbyhyhára oñe'ẽ pochy oréve ha he'i ore pyragueha roñemondóva hetãme roma'ẽ ñemi haguã. 31 Ore katu ro'e chupe: “Ore hína tapicha johéi pyre, ndaha'éi pyrague. 32 Peteĩ túvagui guare 12 vaekue ore. Oĩ peteĩ ndahapykuere jekuaavéiva, ha upe imitãvéva katu opyta ore ru ndive Canaánpe.” 33 Upérõ upe karai he'i oréve: “Aikuaa porãse, peẽpa añetehápe tapicha johéi pyre. Topyta che ndive peteĩ pende apytégui. Hembyre katu peraha hi'upyrã pende rogagua kuérape. 34 Upéi peru chéve pende ryvy ha upéicha aikuaáta peẽpa pyrague térã tapicha johéi pyre. Peru ramo pende ryvy ame'ẽ jeýta peẽme pende ryke'y ha ikatúta peñemu ko tetãme.” 35 Ohekuavo ivosa kuéra ha peteĩ-teĩ ojuhu itrígo repykue ivosa jurúpe. Tuicha oñemondýi hikuái! 36 Itúva Jacob katu he'i chupe kuéra:
—Peẽ niko che rejáta cheño. José ndaipóri véima, Simeón upéicha avei. Ko'ágã perahaséma avei che hegui Benjamín. Mba'éreiko chévente ojehu ko'ã mba'e?
37 Rubén he'i itúvape:
—Tomano mokõive che ra'y ndagueruvéi ramo ndéve nde ra'y. Eheja che pópe ha che agueru jeýta ndéve.
38 Jacob he'i:
—Ndoho mo'ãi che ra'y pene ndive. Ityke'ýra omanóma ha ha'éntema opyta chéve. Ojehu ramo chupe ivaíva tapére, peẽta umi che mondótava omanóva rendápe tuicha eterei ñembyasy reheve.
Apquilvoy José apquilpipma yoclhilhma Egipto
1 Aplingac nic nat amyaa Jacob acyitna nintom yoclhilhma Egipto.
Aptomjac nic nat Jacob apquilanya apquitquic: —¿Soctomja meltingyamco nac aptoycaoc? 2 Aclingac coo amyaa acyitna nintom (motajap apactic) yoclhilhma Egipto. Elyas sat maa. Elyanmonquis sat nintom yoyam mejingilnapejec mayic— nic nat aptomjac Jacob.
3 Apquillhinquic nic nat 10 apquilpipma José. Yoclhilhma Egipto nic nat apquilyasac yoyam elyanmongsic motajap apactic. 4 Am nic nat etnajac apquillhalhma Benjamín, José apyalhing. Incacoc nic nat apnenyic apyap etjanyac lhama acyimtalhnama. 5 Apquilvaac nic nat yoclhilhma Egipto Jacob apquitquic, moc apquilvisay Israel apquitquic. Ayinyemaclha mayic nic nat inquilnapac enlhitaoc yoclhilhma Canaán.
6 Yatapvisqui ilhnic nat José yoclhilhma Egipto. Aptomja apquilhacjam mataa nintom (motajap apactic) yoyam elmoc enlhitaoc apquilinyema lhalhma anco. Apquilvaac nic nat apquilpipma apnaclha José. Apquiljalhec nic nat. Apquilticlhiquic nic nat payjaclha napaat nalhpop. 7 Apquilvitac nic nat José. Apyicpilcoc nic nat José apquilpipma. Malha melyicpilca ilhnic nat aptomja José.
Aptomjac nic apquilanya: —Quellhip. ¿Jalhco apquilinyema quellhip?— nic nat aptomjac.
Apquilatingmavoc nic nat: —Yoclhilhma Canaán nincoo ningilinyemac. Ningiltamjoc ongilyanmongsic nintom— nic nat apquiltomjac.
8 Am nic nat eyicpilcacpoc José. Apyicpilcoc nic nat apquilpipma José. 9 Inyitnec nic nat apatic José actemaclha apvanmoncama apquinyemayaclha.
Aptomjac nic nat apquilanya apquilpipma: —Apquilyinimquiscama nac quellhip. Apquililtamjoc quellhip elvitangvomoc mepqui lha actamilquiscama yoclhilhma— nic nat aptomjac.
10 Apquilatingmavoc nic nat: —Paj, visqui. Nincoo nac ningiltomja lhip apquilancam. Ningilvaac nincoo ongilyanmongsic nintom. 11 Nincoo nac lhama ingilyap. Ningiltomja enlhit apquilpeyvomo. Paj nincoo ningilyinimquiscama— nic nat apquiltomjac.
12 Aptomjac nic nat José apquilanya: —Apquilmopvan amyaa. Apquilvaac quellhip, apquililtamjoc elvitangvomoc mepqui lha actamilquiscama yoclhilhma— nic nat aptomjac.
13 Apquilatingmavoc nic nat: —Nincoo nac ningiltomja lhip apquilancam. Nincoo nac lhama ingilyap. Yoclhilhma Canaán ningilinyemac nincoo. Apnec lhama ingilyalhing ingilyap tingma pac. Am elhnac mocjam poc ingilyalhing ningyesicsa nincoo— nic nat apquiltomjac.
14 Aptomjac nic nat José apquilanya: — Naso sictomja lhac siclhena. Apquilyinimquiscama nac quellhip. 15 Pac oyicpilcojoc sat apquiltemaclha quellhip. Aclhenquic coo apvisay apvisqui faraón yoyam colhejec acyascacmo: Meltajiclhejec sat quellhip acvocmo apvoy apquilyalhing. 16 Itajojo sat lhama yoyam eyantavoclha apyalhing. Quellhip apquiltomja apquilmomap. Pac oyasamcojo actemaclha apquillhanma. Apquilmopvan amyaa sat ancoc, eltimjic sat apquilyinimquiscama. Eycaso siclhanma apvisay faraón yoyam colhejec acyascacmo— nic nat aptomjac José.
17 Apquilalhimcasquic nic nat singilpilhtetomaclha apquilpipma acvocmo natqui acnim.
18 Invocmec nic nat natqui acnim. Aptomjac nic nat José apquilanya apquilpipma: —Actimec coo siyayo Dios Apyimtalhnamo. Elilyejiclhojo sat actomjaclha sicpayvam yoyam elvomoc sat tap. (Pac ongvasicjiclhojoc mocjam quellhip). 19 Nasoc sat ancoc apquiltomja apquilpeyvomo quellhip, elpiquiniclha sat lhama apquilyalhing singilpilhtetomaclha. Eltajiclhac sat siclho apnaymacoc yoyam elsaclhesic aptoycaoc apquilmolhama. 20 Elyantamenta sat apyalhing. Oyasamcojoc sat actomja naso apquilpayvam. Elmiyovacpoc sat quellhip— nic nat aptomjac José.
Apquililyajaclhoc nic nat. 21 Apquilpamejitsacpec nic nat apquilpipma: —Naso, nincoo ayinyema ningilmasomcaa ningilinyemayaclha. Ningiltanovquic alhta ingyalhing José. Avanjec alhta inyicje apcay. Am alhta ongilyajaclhoc, apquiltamjo inyicje ongmeyvoc. Quilhvoc ningvitac nincoo lha ningilay acyanmongayclha nintomjaclha alhta— nic nat apquiltomjac apquilpamejitsacpo.
22 Apcatingmavoc nic nat Rubén: —Actomjac alhta inyicje silanya quellhip: Elsilhnanacpoc sat elajic ingyalhing — alhta actomjac inyicje. Am alhta elilyajaclhoc quellhip. Apquitsepquic alhta ingyalhing. Quilhvoc ningvitac nincoo lha acyanmongayclha nintomjaclha alhta— nic nat aptomjac Rubén.
23 Apyasamcoc nic nat José aplinga actomjaclha apquilpayvam. Am nic elyasamcoc apquilpipma. Ayinyemaclha apyamongam José egipcios appayvam. Appeyvescaseclhec nic nat mataa poc. 24 Apyamyeclhec nic nat José acyavataclhojo. Apvinec nic nat José. Apvoctac nic nat mocjam apnamcaclha apquilpipma. Apquilpametjicasquic nic nat. Yejemoc nic nat aptomja José apcanya emacpoc Simeón napatavo apnaymacoc. Apquilpilhtetacpec nic nat napatavo. 25 Natamin nic nat apquilapajasa José yoyam colhic almesa yamquintimajac motajap apactic apquilpipma. Yoyam colhic actajeso solyayem apancaoc avalhoc yamquintimajac. Yoyam najan colhic almesa aptoycaoc nalhit amay. Apquilyajaclhoc nic nat apquilancam José. 26 Apquilpatimcaseclhec nic nat yamelyeyjaycoc motajap apactic. Apquiltajaclhec nic nat apquilpipma.
27 Apnatiyanveclhec nic nat nalhit amay. Apliquic nic nat yamquintimajac yoyam emquecsic actom yamelyeyjaycoc. Pilapcasquic nic nat apvita solyayem atong yamquintimajac.
28 Aptomjac nic nat apquilanya apnaymacoc: —Quip elanojo solyayem ajac avalhoc yamquintimajac. Innec actajeso solyayem ajac— nic nat aptomjac.
Intiyacmec nic nat apquilvalhoc apquilvita. Apquilacac nic nat. Apquilpamejitsacpec nic nat: —¿Soctomja sintimesa nac Dios as asoc?— nic nat apquiltomjac.
29 Apquilvoclhec nic nat apquilaoclha yoclhilhma Canaán. Apquiltimnasam nic nat apquilyap aclhamoclhojo actemaclha. 30 —Ningvitac alhta nincoo apvisqui yoclhilhma Egipto. Am alhta cotamilac appayvam singilpamejitsa. Apcanayquic alhta ongiltomja ningyinimquiscama. 31 Ningiltimnasquic alhta inyicje cotnaja ningilyinimquiscama nincoo. Ninlhenqui inyicje ningiltomja ningilpeyvomo. 32 Doce ningilvocmoc nincoo lhama ingilyap. Ninlhenqui inyicje lhama ingilyalhing. Am elhnac ningyesicsa. Poc ingilyalhing apnec maa apnaclha ingilyap yoclhilhma Canaán. 33 Aptomjac alhta apvisqui singilanya nincoo: Paj oyicpilcojo apquiltemaclha quellhip. Nasoc lhaja apquiltomja apquilpeyvomo quellhip. Elpiquiniclha sat lhama apquilyalhing sicnaclha coo. Elsaclhes sat nintom apquilmolhama. 34 Elyantamenta sat apquilyalhing apsilhyo. Oyasamcojoc sat apquiltomja naso apquilpeyvomo quellhip. Meltomja quellhip apquilyinimquiscama. Oyamyiclhac sat apquilpipma apmomap. Eleyoc sat quellhip as yoclhilhma mepqui apquilay — alhta aptomjac apvisqui— nic nat apquiltomjac.
35 Apquillhatmeclhec nic nat motajap apactic. Pilapcasquic nic nat apquilvita moclhama solyayem apancaoc avalhoc yamquitimajac. Intiyacmec nic nat apquilvalhoc apquilpipma najan apquilyap. Apquilacac nic nat.
36 Aptomjac nic nat Jacob apquilanya: —Elyinyovcasquic mataa eyitquic quellhip. Paj mocjam José ningyesicsa, paj najan Simeón. Quilhvoc apquiltamjoc elyantemiclha mocjam Benjamín. Apquilyimtalhnasquic mataa evalhoc quellhip— nic nat aptomjac.
37 Aptomjac nic nat Rubén apcanya apyap: —Inyane sat otamilsic ingyalhing coo. Otajicsojoc sat mocjam. Am sat ancoc oviscactac mocjam, lhip elnapoc apcanit eyitquic— nic nat aptomjac.
38 Apcatingmavoc nic nat Jacob: —Acmiyovquic coo elyantemiclha Benjamín. Ayinyemaclha apquitsepquic alhta appipma. Aplhapcoc apcaymacpoc. Aptajanyavoc sat ancoc acyimtalhnama nalhit amay apquilyasaclha quellhip, esilhnanacpoc sat. Jelsilhnanac coo yoyam ongitsapoc ayinyema acyitnocjayo evalhoc— nic nat aptomjac.
