1 Raquel naimembýima ramo ipy'a rasy itykéra ndive ha he'i Jacóbpe:
—Che momemby ndereipotái ramo amano!
2 Upévo Jacob ipochy ha ombohovái chupe:
—Che nga'u piko Tupã? Ha'e niko upe ndohejáiva ndéve ne memby!
3 Raquel he'i chupe:
—Kóina ápe che rembiguái Bilhá. Eñeno hendive remomemby haguã, ha ta imemby che rapypa'ũme. Upéicha oikóta che hegui sy, ha'e rupi.
4 Ome'ẽ chupe hembiguái Bilhá ikuñarã, ha Jacob oñeno hendive. 5 Bilhá hye guasu ha imemby peteĩ mitã kuimba'e. 6 Upérõ Raquel he'i: “Tupã heko joja che ndive, ohendu che ñembo'e ha ome'ẽ chéve che membyrã.”
Upévare ombohéra Dan.
7 Bilhá, Raquel rembiguái, hye guasu jey ha imemby kuimba'e jey. 8 Ha Raquel he'i: “Añorãirõ mbarete Lea ndive ha che pu'aka hese.”
Upévare ombohéra Neftalí upe imemby.
9 Lea, naimemby véima ramo, ome'ẽ hembiguái Zilpá Jacóbpe ikuñarã. 10 Ha Zilpá, Lea rembiguái, imemby Jacóbgui peteĩ mitã kuimba'e. 11 Ha Lea he'i: “Che po'aitépa!”
Ha ombohéra Gad.
12 Zilpá imemby kuimba'e jey Jacóbgui. 13 Ha Lea he'i:
“Avy'aitéma piko! Ko'ágã kuña kuéra che rerohorýta!”
Ha ombohéra Aser.
14 Peteĩ jey, trígo ñemono'õha árape, Rubén oho kokuépe ha ojuhu yva oguerúva isy Léape. Ohechávo umi yva Raquel he'i Léape:
—Eme'ẽna chéve umi yva oguerúva ne memby.
15 Ha'e katu he'i chupe:
—Piko, nde kuñakarai! Rerahase avei che memby yva, reipe'a rire che hegui che ména!
Upépe Raquel he'i:
—Reme'ẽ ramo chéve pe yva ne memby ogueru vaekue, ahejáta ndéve reke Jacob ndive ko pyharépe.
16 Upe ka'arúpe, Jacob oguahẽvo ñúgui, osẽ Lea huguãitĩvo ha he'i chupe:
—Rekéta che ndive ko pyharépe! Ame'ẽ kuri nde rehe yva ogueru vaekue che memby.
17 Upévare Jacob oke hendive upe pyharépe. Tupã ohendu Lea ñembo'e. Ha'e hye guasu ha ome'ẽ Jacóbpe ta'ýra 5ha, 18 ha he'i: “Tupã ohepyme'ẽ chéve, ame'ẽ haguére che rembiguái che ménape.”
Upévare imemby ombohéra Isacar. 19 Lea imemby jey Jacóbgui, 20 ha he'i upe imemby kuimba'e 6háre: “Tupã ome'ẽ chéve jopói iporãva. Ko'ágã che ména che rerohorýtama ame'ẽ haguére chupe ta'ýra 6ha.”
Upévare imemby ombohéra Zabulón. 21 Upéi imemby peteĩ kuña ha ombohéra Dina.
22 Tupã imandu'a avei Raquel rehe, ohendu iñembo'e ha Raquel ikatúma imemby. 23 Opyta hye guasu ha imembývo mitã kuimba'e osapukái:
“Tupã che pe'áma tĩndy rekógui! Ombohéra imemby José, ha he'i: 24 Che memby jey nga'u ra'e mitã kuimba'e!”
Jacob ha Labán oñoha'ã po karẽme
25 Raquel oguereko rire imemby José, Jacob he'i Labánpe:
—Tahami jeýna che retãme. 26 Eme'ẽ chéve umi che rembireko kuéra ha che ra'y kuéra aha haguã hendive kuéra. Reikuaa niko mba'eichaitépa amba'apo porã ndéve guarã.
27 Labán he'i chupe:
—Che rayhu ramo ani reho! Aikuaa Tupã che rovasa hague nde rehehápe. 28 Ere chéve mbovýpa ohupyty ne rembiapokue repy ha tame'ẽ ndéve.
29 Jacob he'i chupe:
—Nde reikuaa mba'éichapa amba'apo, ha mba'éichapa oiko ne rymba kuéra che aiko ramo guare heseve kuéra. 30 Upe mbovymi reguerekóvagui che aju mboyve, oñemuña heta eterei Ñandejára nde rovaságui aju guive ko'ápe. Ko'ágã katu amba'apohápema che jupe guarã.
31 Labán he'i:
—Mba'épa ikatu ame'ẽ ndéve.
Jacob he'i:
—Ndaipotái reme'ẽ chéve mba'eve. Apytáta gueteri añangareko nde ovecha kuérare ñañemoĩ ramo peteĩ ñe'ẽme. 32 Ko árape tahasa nde ovecha kuéra apytépe ha taiporavo che mba'erã umi ovecha ra'y hũva ha kavara ra'y iparáva, ha ta upéva che rembiapokue repy. 33 Reipota vovénte ikatu reju rema'ẽ che ovecha kuérare. Rejuhu ramo ijapytépe kuéra kavara ndaiparáiva térã ovecha nahũiva, ikatu ere amonda hague nde hegui.
34 Labán he'i:
—Iporã. Jajapo upéicha.
35 Labán omboyke upe árape voi kavara mácho ha kavara kuña ipire pititíva térã ipara nungáva ha umi ovecha hũ, ha ome'ẽ ita'ýra kuérape oñangareko haguã hese kuéra. 36 Upéi oho hymba kuéra reheve mombyry Jacóbgui. Oguata mbohapy ára pukukue ha opyta upépe. Jacob katu opyta oñangareko umi ambue Labán ovecha kuérare. 37 Upérõ Jacob oheka juasy'y rakã ha oipiro opyta haguãicha ipara, 38 ha ogueraha oikutu ohohápe hoy'u ovecha kuéra. Mymba ojehe'a jepi ojuehe hoy'u aja, 39 ha umi mácho oipyhývo umi kuñáme, mokõive oma'ẽ upe yvyra para oĩva henondépe rehe. Upévare, umi ovecha ha kavara ra'y osẽ ipire pititi térã ipara. 40 Jacob oguenohẽ máchova guive ha omoĩ umi Labán rymba iporãvéva apytépe. Upéicha mbegue katúpe ombyaty hymbarã ha umíva ndohejái ojehe'a Labán rymba kuérare. 41 Umi ovecha imbaretevévape, Jacob oikutu henondépe kuéra umi yvyra, oma'ẽ haguã hese kuéra ojopyhývo. 42 Umi ikangývape nomoĩri ha upéicha ikangýva opyta Labánpe, imbaretéva katu Jacóbpe. 43 Ha oiko Jacóbgui karai poguasu, oguerekóva heta ovecha, kavara, vaka, tembiguái kuimba'e ha kuñáva, ha heta kaméllo ha vúrro.
1 Am nic nat covanac cotac ayitca Raquel. Inyasipcasquic nic nat mataa inyalho actomja acvitay ayitca.
Intomjac nic nat Raquel ayanya atava: —Jetingyasquis eyitquic. Am sat ancoc otac eyitquic, ongvitsapoc sat— nic nat intomjac.
2 Aplovquic nic nat Jacob. Aptomjac nic nat apcanya aptava: —Jave nac coo Dios. Movanqueje coo otacsic ayitca— nic nat aptomjac.
3 Intomjac nic nat Raquel ayanya atava: —Quip ingyeylhojo. Ipatjetaoc sat quilvana Bilha actomja setnesaycam. Invitac sat ancoc ayitquic, otnejic sat coo malha eyitquic ajanco— nic nat intomjac. 4-5 Inyantamaclhec nic nat Raquel quilvana actimesaycam apnaclha Jacob yoyam etnejic moc aptava. Appatjetamquic nic nat Jacob. Inlovsoc nic nat intomjac Bilha. Aptiyacmec nic nat ayitca.
6 Intomjac nic nat avalhoc Raquel: —Etnejic sat apvisay Dan, Apyicpilquemo Appeyvomo. Ayinyemaclha apjalhnoc Dios silmalhnancama. Jetnescasquic Dios sicpeyvomo sicvita sictamongvoyam— nic nat intomjac.
7 Inlovsoc nic nat intomjac mocjam Bilha. Aptiyacmec nic nat mocjam ayitca. 8 Intomjac nic nat avalhoc Raquel: —Etnejic sat apvisay Neftalí, Ningilinmelhamalhca. Ayinyemaclha ningilinmelhamalhca alhta yaya coo. Sicyimnatem coo, am olhnoc yaya coo— nic nat intomjac avalhoc.
9 Inmasquec nic nat acvitay ayitca Lea. Inyantamaclhec nic nat quilvana actimesaycam acvisay Zilpa apnaclha Jacob, yoyam etnejic moc aptava. 10 Inlovsoc nic nat intomjac Zilpa. Aptiyacmec nic nat ayitca.
11 Intomjac nic nat avalhoc Lea: —Sicmaseve laa. Etnejic sat apvisay Gad, Apmapseve— nic nat intomjac.
12 Inlovsoc nic nat intomjac mocjam Zilpa. Aptiyacmec nic nat mocjam ayitca. 13 Intomjac nic nat avalhoc Lea: —Selinyejemo nac coo. Jelhenam sat enaymacoc sictomja selinyejemo. Etnejic sat apvisay Aser, Apquilinyejemo— nic nat intomjac.
14 Aplhinquic nic nat Rubén. Aptiyasam nic nat amyip naysicsa apquilyatemenma motajap apactic. Apvitangvocmec nic nat acyilhna acvisay mamjape ningyi. Apsantimcasquic nic nat inquin acvisay Lea. Invitac nic nat Raquel actemaclha acyilhna.
Intomjac nic nat Raquel ayanya Lea: —Jimques sat nicja acyilhna mamjape ningyi apsayquinta ayitca— nic nat intomjac.
15 Incatingmavoc nic nat Lea: —Eyinyovcasquic lhiya etava. ¿Inquiltamjo ya najan cosavojo acyilhna mamjape ningyi apsayquinta sictamongvoyam?— nic nat intomjac.
Intomjac nic nat Raquel ayanya: —Momyovejec sat etava epatjetamcoc lhiya alhtaa nac jay. Cotnejic sat acyanmongam acyilhna mamjape ningyi apsayquinta ayitca— nic nat intomjac.
16 Intalhnacmec nic nat apvactamo Jacob apquinyectamo amyip. Inquilamyilhamquic nic nat aptava Lea. Intomjac nic nat ayanya atava: —Acyinyovquic lhac acyilhna mamjape ningyi acyanmongam yoyam jepatjetamcoc lhip alhtaa nac jay— nic nat intomjac.
Appatjetamquic nic nat aptava Jacob. 17 Inlovsoc nic nat intomjaclhac Lea. Aptiyacmec nic nat ayitca apvaycmo cinco acvitay ayitca. Ayinyemaclha apjalhnoc nic nat Dios almalhnancama Lea.
18 Intomjac nic nat avalhoc Lea: —Etnejic sat apvisay Isacar, Apmescama Nasa. Apvitac alhta Dios actemaclha sicyantimquiscama apnaclha etava quilvana setnesaycam. Quilhvo acvitac coo acyanmongam ayinyema Dios— nic nat intomjac avalhoc.
19 Inlovsoc nic nat intomjac mocjam Lea. Aptiyacmec nic nat ayitca acvaycmo seis acvitay ayitca.
20 Intomjac nic nat avalhoc Lea: —Aclhocac coo actamila asoc ayinyema Dios. Jeyasicjiclhojoc sat etava. Ayinyemaclha seis aptomjac apvitay apquitquic— nic nat intomjac avalhoc. Etnejic sat apquitcoc apvisay Zabulón, Acyangviyam Seyasicjayo.
21 Intiyacmec nic nat mocjam lhama ayitca inquilvana. Inquiltimec nic nat acvisay Dina.
22 Am nic nat colvoncacmoc Dios moc quilvana acvisay Raquel. Apjalhnoc nic nat almalhnancama. Aptimescasquic nic nat acvitay ayitca.
23 Inlovsoc nic nat intomjac Raquel. Aptiyacmec nic nat ayitca siclha acvitay. Intomjac nic nat avalhoc Raquel: —Apmascosquic Dios actemaclha sevennéycam emoc. 24 Jemquecsic sat mocjam lhama sictamongvoyam— nic nat intomjac avalhoc. Inquiltimec nic nat apvisay José, Apmesayclha.
Apyinimquiscama Jacob najan Labán
25 Aptiyacmec nic nat Raquel ayitca apvisay José. Aptomjac nic nat Jacob apcanya Labán: —Jeyane sat otajiclha siyaoclha. 26 Jelmes sat eyitquic najan enatamcaa yoyam ongiltajiclha. Sictamjaycam alhta acyanmongam as quilvanaa. Apyasamcoc lhip actemaclha alhta sictamjaycam— nic nat aptomjac.
27 Apcatingmavoc nic nat Labán: —Ilhniclhojo sat mocjam. Acyasingvocmec coo aptomja aplhamasquiclha asoc altamila Dios Apyimtalhnamo ayinyema lhip aptamjaycam. 28 ¿Jalhco acvam acyanmongam apquiltamjoc yoyam omquecsic lhip?— nic nat aptomjac.
29 Aptomjac nic nat Jacob apcanya: —Apyasamcoc lhip actemaclha sictamjaycam najan sictamilquiscama lhip apnatoscama. 30 Asilhtoc alhta siclho lhip apnatoscama movoyaclha coo. Natamin acvaac alhta coo. Aplhamaseclhec alhta Dios Apyimtalhnama lhip apnatoscama. ¿Jalhco sat cotnejic sictamjaycam yoyam opasmoc sicmolhama?— nic nat aptomjac.
31 Aptomjac nic nat Labán apcanya: —¿Jalhco acvam apquiltamjoc lhip acyanmongam?— nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat Jacob: —Am oltamjoc coo acyanmongam. Pac otamilsic sat mocjam lhip apnatoscama. Eycaso actemaclha aclhanma evalhoc. 32 Pac oyacsic apyinatamaclha lhip apnatsocama. Ongvilhpansic sat aplhamoclhojo nipquesic apquitcoc apquilpasyam najan apquilphilhpopoy. Appalacmec sat ancoc aptema nac jay nipyesicsa apquilmopoy, otnejic sat sicnatoscama acyanmongam sictamjaycam. 33 Apvoctac sat ancoc lhip nalhit acnim yoyam elanojoc sat sicnatoscama. Etac sat apquilvamlha yataay apquilmopeycam najan apquilphilhpopoy. Etac sat apquilvamlha nipquesic apquilpasyam. Apvitac sat ancoc sicnatoscama apquilmopoy, cotnejic sat sicminyilhma— nic nat aptomjac Jacob.
34 Apcatingmavoc nic nat Labán: —Tasi, cotnejic sat actemaclha aclhanma apvalhoc lhip— nic nat aptomjac.
35 Yejemoc nic nat apquilhpansa Labán yataay apquilinava apquilmopeycam najan apquilpilhpopoy najan apquilvanaa apquilmopeycam najan apquilpilhpopoy najan apmopoy napaat najan nipquesic apquilinava apquilpasyam. Apquilapajasquic nic nat apquitquic Labán yoyam eltamilsic apnatsocama apquilhpanquiscama. 36 Apyinyovcasquic nic nat apquilyinatamaclha apnatoscama. Moc yoclhilhma ilhnic nat apquilyascasac. Invocmec nic nat 3 acnim apquillhingam.
Aptamilcasquic nic nat Jacob apquilmopoy apnatoscama Labán. 37 Apquilyatemenquic nic nat yamit actingaoc Jacob. Acvisay nic nat yamit álamo najan yamit almendro najan yamit castaño. Sovo ilhnic nat aptomjac ayimpeoc actengaoc yoyam cotnejic almopeycaoc. 38-39 Apquilancasquic nic nat mataa yamit almopeycaoc yingmin atamnic najan apyinaycamcolha apnatsocama. Apquinimcasquic nic nat mataa yamit acpayjo apyinaclha yingmin apnatoscama. Apcaplhinquic sat ancoc apquilvana yataay apquinavo, natamin eltimjic sat apquitcoc apquilmopeycaoc najan apquilpilhpopoy. 40 Apquilhpancasquic nic nat Jacob nipquesic apquitcoc. Aptipcasquic nic nat apmamyi yoyam elyiplovc apquilpasyam najan apquilmopeycam. Am nic nat elpalhcac Jacob apnatoscama Labán apnatoscama. 41 Apquilyacyesquic nic nat Jacob apnatoscama apquiltamila naysicsa apyinaycaoc. Apcaplhinquic sat ancoc apquinavo. Apquilyintamacpec mataa apquinimsa yamit almopeycaoc acpayjo apyinaclha yingmin. 42 Am nic nat etnimcasac yamit almopeycaoc apquilvactamo inlhojo apnatoscama apquilyamjoncama. Aplhameclhec nic nat Jacob apnatoscama apquiltamila. Aplhameclhec nic nat Labán apnatoscama apquilyamjoncama. 43 Aplhamaseclhec nic nat apquilnatam Jacob. Appintalhnama ilhnic nat apnatoscama. Aplhamoc nic nat enlhit apquiltimesaycam najan quilvanaa altimesaycam. Inlhamoc nic nat apnatoscama voncayispoc najan yamelyeyjaycoc.