Esteban oñe'ẽ ijehe
1 Pa'i guasu oporandu Estébanpe, añetépa umi oje'éva hese, 2 ha ha'e he'i: “Che pehẽngue ha che ru kuéra, pe che rendu: Tupã Ñandejára heko mimbipáva ojechauka vaekue ñande ru ypykue Abrahámpe, oiko ramo Mesopotámiape, oho mboyve oiko Haránpe, 3 ha he'i chupe: ‘Eheja nde yvy ha nde rogagua kuérape ha tereho pe yvy ndéve ahechaukátavape.’ 4 Upérõ Abraham osẽ Caldéagui ha oho oiko Haránpe. Upéi omano itúva ha Tupã ogueru Abrahámpe ko yvýpe, peẽ peikohápe ko'ágã. 5 Ha nome'ẽi chupe ijyvyrã upépe, ipy rendaguãnte jepe. Iñe'ẽnte ome'ẽ chupe, ome'ẽtaha, ha'e omano rire opyta haguã iñemoñare kuérape guarã. (Ha upérõ jepe Abraham ndaita'ýrai gueteri.) 6 He'i avei chupe iñemoñare kuéra oikotaha mombyrygua ramo tetã ambuépe, oikotaha tembiguáirõ ha ojeguereko asytaha 400 áño pukukue. 7 Ha Tupã he'i avei chupe: ‘Che ainupãta upe tetã oguerekótava chupe kuéra tembiguáirõ ha upéi osẽta upégui ha che momba'e guasúta ko'ápe.’ 8 Iñe'ẽ ñome'ẽme Tupã he'i Abrahámpe ojeapi'o haguã. Upévare Abraham 8 ára ou haguépe ko yvy ári ita'ýra Isaac, ombyapi'o chupe. Upéicha avei ojapo Isaac ita'ýra Jacob rehe, ha avei kóva ojapo upéicha ita'ýra kuérare, umi 12 Israel ñemoñare ypykuére.
9 Ko'ã Jacob ra'y kuéra ha'e vaekue ñande ru kuéra ypykue, ndaija'éi ityvýra José rehe, ha ome'ẽ chupe hepýre ojereraha haguã Egíptope. Tupã katu oĩ José ndive. 10 Oguenohẽ chupe opaichagua jejopy vaígui, ome'ẽ chupe arandu ha upéicha rupi Egipto ruvicha guasu faraón ojerovia hese, ha omoingo chupe Egipto ha mburuvicha guasu róga sãmbyhyhárõ.
11 Upérõ oiko ñembyahýi ha heta jehasa asy Egipto ha Canaán tuichakue, ha ñande ru kuéra ypykue ndoguerekói ho'u vaerã. 12 Ha Jacob oikuaávo Egíptope oĩha hi'upyrã, omondo upépe ita'ýra kuérape, he'ise ñande ru kuéra ypykuépe. Kóva upe ijeho tenondegua vaekue. 13 Oho jey ramo guare hikuái, José ojekuaauka ipehẽngue kuérape, ha upéicha faraón oikuaa mba'e tetãmeguápa José. 14 Upéi José he'i ojereraha haguã Egíptope itúva Jacob ha opa hogagua, umíva 75 vaekue. 15 Upéicha Jacob oho oiko Egíptope, ha upépe omano, ha upépe omano avei ñande ru kuéra ypykue. 16 Jacob retekue ojereraha Siquémpe ha oñeñotỹ upe yvýpe, Abraham ojogua vaekue Hamor ra'y kuéragui Siquémpe.
17 Hi'aguĩma ramo umi ára oiko haguã upe ñe'ẽ Tupã ome'ẽ vaekue Abrahámpe, Israelgua kuéra oñemboheta eterei Egíptope, 18 ha upérõ oñepyrũ oisãmbyhy upe tetãme mburuvicha guasu oikuaa'ỹ vaekue Josépe. 19 Ko mburuvicha guasu ombotavy ñane retã guápe ha oguereko asy ñande ru kuéra ypykuépe, ha mbaretépe ohejauka omano rei haguã umi imitã ra'y mimi. 20 Upérõ ou Moisés ko yvy ári. Ha'e vaekue mitãmi iporã itereíva, ha itúva kuéra omongakuaa chupe peteĩ ógape 90 ára aja. 21 Upéi katu oheja rei mante hikuái, ha faraón rajy ogueraha ha omongakuaa chupe imemby tee ramo. 22 Upéicha rupi Moiséspe ojeheko mbo'e umi Egiptogua arandúpe. Ha oiko chugui kuimba'e ipokatúva iñe'ẽme ha hembiapópe.
23 Ombotývo 40 áño, Moisés oñembopy'a peteĩ ohóvo ohecha Israelgua kuérape, ha'éva hetãgua tee. 24 Ha ohechávo peteĩ Egiptogua oinupãha peteĩ ha'e kuéravape, Moisés osẽ hesehápe ha ojuka upe Egipto guápe. 25 Moisés oimo'ã ipehẽngue kuéra Israelgua ohecha kuaataha, ha'e rupi Tupã oguenohẽtaha chupe kuéra Egipto poguýgui. Ha'e kuéra katu ndohechakuaái. 26 Upe ára ambuépe Moisés ohecha mokõi Israelguáva oñorãirõha oñondive, ha omoingo porãsévo he'i chupe kuéra: ‘Peẽ oñopehẽngue hína, ha mba'ére piko peñorãirõta oñondive?’ 27 Upémarõ pe oinupãva hapichápe omyaña Moiséspe ha he'i chupe: ‘Máva piko ne moĩ ore ruvicha ha ore mbojovakehárõ? 28 Che jukase mba'e piko hína, kuehe rejuka haguéicha Egipto guápe? 29 Ohendúvo kóva Moisés okañy ha oho Madián retãme. Upépe oiko mombyrygua ramo ha ita'ýra mokõi.
30 Ohasa rire 40 áño, peteĩ Tupã remimbou,*f** yvy ojeiko'ỹháme yvyty Sinaí ypýpe, ojechauka chupe jukeri hendýva ratápe. 31 Moisés ohecha ramoite upéva ha oñembojávo ohecha porãve haguã, ohendu Ñandejárape he'íva: 32 ‘Che hína Tupã nde ru kuéra ypykue Jára, Tupã Abraham, Isaac ha Jacob Jára.’ Moisés oryrýi kyhyjégui, ha noma'ẽséi. 33 Upérõ Ñandejára he'i chupe: ‘Eipe'a nde py rehegua, upe repyrũha niko yvy marangatu hína. 34 Ahecha porã mba'eichaitépa ohasa asy che retãgua oĩva Egíptope. Ahendu ipyahẽ ramo ha aguejy aguenohẽvo chupe kuéra. Upévare, romondóta Egíptope.
35 Ha'e kuéra omboyke ramo jepe Moiséspe ha he'i chupe: ‘Máva piko ne moĩ ore ruvicha ha ore mbojovakeha ramo?’, Tupã omondo chupe huvicha ha imosãsoha ramo, upe Tupã remimbou ojechauka vaekue chupe jukerípe rupive. 36 Ha Moisés upe oguenohẽ vaekue Egíptogui ñande ru kuéra ypykuépe, ojapo rire hechapyrãva upe tetãme, Mar Rójope, ha yvy ojeiko'ỹháme 40 áño pukukue. 37 Ko Moisés voi upe he'i vaekue Israel guápe: ‘Tupã omopu'ãta pende apytégui peteĩ maranduhára*f** cheichagua.’ 38 Ha Israelgua oĩ ramo yvy ojeiko'ỹháme, Moisés vaekue avei upe ogueraháva Tupã remimbou ñe'ẽ yvyty Sinaípe ñande ru kuéra ypykuépe. Chupe oñeme'ẽ vaekue umi ñe'ẽ oporomoingovéva, ombohasa haguã ñandéve. 39 Ñande ru kuéra ypykue katu nohenduséi vaekue iñe'ẽ, omboyke uvei chupe, ha ohose jey vaekue Egíptope. 40 He'i hikuái Aarónpe: ‘Ejapo oréve tupã gua'u ore sãmbyhy haguã, ndoroikuaái niko mba'épa oiko upe Moisés Egíptogui ore renohẽ vaekuégui.’ 41 Upérõ ojapo hikuái itupã gua'urã peteĩ tóro ra'y ra'ãnga, oikuave'ẽ chupe mymbajuka*f** ha ojapo vy'a guasu upe ta'ãnga rei ha'e kuéra voi ojapo vaekue rérape. 42 Upévare Tupã ojei chugui kuéra ha oheja omomba'e guasúvo mbyjaita yvága pegua. Péicha niko ojehai maranduhára kuéra kuatia ñe'ẽme:
Mañei piko peẽ Israelgua
pejapo chéve ra'e
mymbajuka ha mba'e kuave'ẽ
40 áño pukukue
yvy ojeiko'ỹháme?
43 Upéva rangue,
peraha vaekue pene ndive
tupã gua'u Moloc rekoha
ha tupã gua'u Refán mbyja,
tupã gua'u ra'ãnga kuéra
peẽ voi pejapo vaekue
pemomba'e guasu haguã.
Upévare pomombóta
pene retãgui,
Babilóniagui mombyryve.
44 Ñande ru kuéra ypykue oguereko vaekue yvy ojeiko'ỹháme Jotopa Róga, ojejapo vaekue Tupã he'i haguéicha Moiséspe, he'i ramo guare ojapo haguã ha'e ohechauka haguéicha chupe. 45 Ñande ru kuéra ypykuépe oñeme'ẽ ha ogueru vaekue umi Josué ndive ou vaekue oñemomba'e ramo guare ambuegua yvýre. Umívape Tupã omosẽ vaekue henonderã nguéragui. Ha upépe oĩ vaekue David ára peve. 46 Chupe ohayhu vaekue Tupã ha ha'e omopu'ãse vaekue chupe peteĩ oiko haguã Jacob ñemoñare Jára. 47 Opáichavo Salomón vaekue upe omopu'ãva Tupao Tupãme guarã. 48 Tupã yvatetegua ndoikóirõ jepe tupao yvypóra rembiapokuépe. He'i haguéicha maranduhára:
He'i Ñandejára:
49 Yvága che guapyha
ha yvy che pyenda.
Mamo piko ikatúta
pemopu'ã che rogarã?
Mamo piko ikatúta
pejapo apytu'u haguãme?
50 Che voi ajapo vaekue
opa ko'ã mba'e,
ha péicha oñepyrũ vaekue.
51 Esteban he'ive chupe kuéra:
—Peẽ katu akóinte pende py'a hatã vaekue, pende apysa ha pende py'a umi Tupã rehe ojerovia'ỹvaicha. Peñemoĩ mante Espíritu Santo rehe. Pende ru kuéra ypykuéicha avei peẽ. 52 Máva umi maranduháravape piko ndoguereko asýi raka'e pende ru kuéra ypykue? Ha'e kuéra ojuka umi oñe'ẽ vaekuépe upe imarangatúva ou vaerãre, ha ágã oúma ramo ko imarangatúva, peẽ pe pu'ã hese ha pejuka. 53 Peẽ pehupyty vaekue upe tembiapoukapy Tupã remimbou rupi, ndapejapóinte upe he'íva.”
Esteban ojejuka
54 Ohendúvo ko'ã mba'e, ipochy eterei ha hãi pururũmba hikuái Esteban rehe. 55 Ha'e katu, henyhẽva Espíritu Sántogui, oma'ẽ yvágare ha ohecha Tupã reko mimbipa, ha Jesúspe oñembo'ýva hína Tupã akatúape. 56 Upérõ he'i:
—Pema'ẽmi! Ahecha ojepe'a ramo yvága, ha pe yvypóraicha ou vaekuépe, oĩva Tupã akatúape.
57 Ha'e kuéra katu omboty ijapysa, ha sapukái pópe ojeity hikuái Esteban ári. 58 Oguenohẽ upe távagui ha ojapi chupe itápe ojuka peve. Ha umi oikóva mba'e rechaha ramo oheja ijao kuéra peteĩ mitã rusu Saulo héravape, oñangareko haguã umívare.
59 Itápe ojejapi aja, Esteban oñembo'e he'ívo: “Jesús, che Jára, ereko che espíritu.” 60 Upéi oñesũ ha osapukái hatã: “Che Jára, eheja rei chupe kuéra iñangaipa!”
Upéva he'ívo, omano.
Apquiltimnaycam Esteban amamyi apmatnam
1 Aptomjac alhta apcanya apquimja apmamyi sacerdote:
—¿Naso ya aptomja lhip aplhenamap mataa? —alhta aptomjac.
2 Apcatingmavoc alhta Esteban:
—Quip elaylhojo, elyipmaa najan elyapmayc. Apvitomacpec nic nat Dios apyimtalhnamo. Ningilyeyjamcaa Abraham nic nat apvitay. Apmaclha ilhnic nat Mesopotamia. Amamyi ilhnic nat yoyam elhnamoc tingma Harán. 3 Aptomjac nic nat apcanya Dios Ingyapam: “Iyinyov apcaoclha najan apmolhama. Iyas sat moc yoclhilhma. Olhicmocsic sat coo” —nic nat aptomjac. 4 Yejemoc nic nat aplhinga. Apyinyovquic nic nat yoclhilhma Caldea. Apnacmec nic nat tingma Harán. Natamin apquitsepa ilhnic nat apyap. Apyantimquic nic nat Dios Abraham as yoclhilhma actomja apquilaoclha quellhip. 5 Am nic nat emcasac nicja ayitcoc amyip. Aplhenquic nic nat Dios Ingyapam emquesic sat yoclhilhma. Elhcac sat Abraham najan elhquiclhac sat aptovana niptamin. Am nic nat apquitca ma Abraham. 6 Aptomjac nic nat Dios Ingyapam: “Mepqui apquilaoclha sat eleyo aptovana niptamin. Malha apquilmomap sat eltimjic. Colhic sat alasquisa apyimpeoc acvaycmo cuatrocientos años. 7 Aptomjac nic nat mocjam Dios Ingyapam: “Coo sat oyanmongsiclha apquiltemaclha as enlhitaoc. Natamin elanteypoc sat cotnajaclha apquilaoclha. Elvotac sat as yoclhilhma, yoyam jelanam coo” —nic nat aptomjac. 8 Apquillanac nic nat Dios Ingyapam actemaclha apquillhanma apquilpamejitsomap, evjanamcoc mataa Abraham actemaclha monquinatquiscama ingyimpejic. Lhama ilhnic nat aptiyacmo apquitca. Acvocmo ilhnic nat ocho acnim apquillana actemaclha monquinatquiscama apyimpejic apquitca. Apvajanamquic nic nat najan Isaac apvita ilhnic nat apquitca Jacob. Apvajanamquic nic nat najan Jacob apvita ilhnic nat doce apquitquic. Apquilvisay nic nat doce apquilyeyjamcaa enlhitaoc Israel.
9 “Apquiltanongvocmec nic nat apquilyalhing Jacob apquitquic. Apquilyinyovquic nic nat apquilyalhing José. Innec nic nat acyantamaclho yoclhilhma Egipto. Eyca Dios nic nat aptomja aplhalhma José. 10 Aptamilcasquic nic nat mataa Dios. Apvomcasquic nic nat tap naysicsa acyimtalhnama apma. Inyispalhquic nic nat mataa aptomjaclha najan apyascamco napato Faraón co Egipto apvisqui. Yejemoc nic nat aptimesacpo José yatapvisqui Egipto. Aplhalhma ilhnic nat mataa aptomjac José apvisqui Faraón.
11 “Mayc nic nat inquilnapac enlhitaoc yoclhilhma Egipto najan yoclhilhma Canaán. Mepqui aptoycaoc nic nat intemac ningilyeyjamcaa. 12 Lhama ilhnic nat aplinga amyaa Jacob acyitna nintom yoclhilhma Egipto. Apquilapajasquic nic nat apmamyi apquitquic. Jacob apquitquic ningilyeyjamcaa. 13 Anit nic nat intomjac apquilapajascama. Aplhenquic nic nat apvisay José napatavo apquilpipma. Aplingac nic nat najan Faraón apquinyemayaclha José. 14 Yejemoc nic nat apcanyamcaa apyap José. Apcanama ilhnic nat colhic acyantamantamo Jacob najan apmolhama. Setenta y cinco ilhnic nat apmolhama. 15 Apyasquic nic nat Jacob yoclhilhma Egipto, yoyam elhic acvaycmo apquitsepma. Apquitsepquic nic nat Jacob najan ningilyeyjamcaa. 16 Apquilsaclhec nic nat apjapaoc tingma Siquem. Apquilnincanveclhec nic nat tacjalhop. Abraham nic nat apyanmonquiscama siclhoc anco. Apmescama nic nat solyayem Hamor apquitquic apnaycam nic nat tingma Siquem.
17 “Lhama ilhnic nat ayamquitvocmo acnim, yoyam comoc nelha aplhanmaclha Dios Ingyapam. Aplhameclhec nic nat enlhit Israel yoclhilhma Egipto. 18 Apyamongsaclhec nic nat poc apvisqui yoclhilhma Egipto. Am nic nat eyicpilcacpoc José. 19 Apquilyinimcasam nic nat apvisqui ningilyeyjamcaa. Apnatovasquic nic nat. Apcanayquic nic nat elajic sicaa quilhva appaliyam. 20 Invocmec nic nat acnim, yoyam etyamoc Moisés. Sicaa aptamila ilhnic nat. Apquilsovasoc nic nat Dios Ingyapam. Aptamilsacpoc nic nat apyap tingma pac apnatqui piltin. 21 Apquilyinyovquic nic nat inyicje sicaa. Invitangvocmec nic nat Faraón apquitca. Intamilcasquic nic nat. Malha ayitca ilhnic nat intomjac. 22 Apyasingvocmec nic nat Moisés apquiltemaclha apquilyascamco co Egipto. Apyascamco appayvam nic nat najan apyascamco aptamjaycam.
23 “Lhama ilhnic nat apvocmo cuarenta años Moisés. Inlhenquic nic nat apvalhoc, yoyam etnejic mayca apnaymacoc Israel. 24 Apvitamcoc nic nat aptovasacpo aptemolhama. Apyanmoncaseclhec nic nat Moisés aptovasomacpo. Apcajac nic nat najan co Egipto. 25 Apcanayquic nic nat metnatsacpejec Moisés etnejic apquilvomquiscama tap apnaymacoc ayinyema Dios Ingyapam. Am nic nat eyicpilcacpoc. 26 Moc acnim nic nat apvita apquilnapomap apcanit aptemolhama. Apquiltamjoc nic nat inyicje Moisés elvatesamcoc apquilnapomap. Aptomjac nic nat apquilanya: “¿Soctomja apquilnapacpo nac? Apquilyalhing apancavo quellhip” —nic nat aptomjac Moisés. 27 Yejemoc nic nat aplova aptomja aptovascama poc. Inyiplovcoc nic nat apyingamap Moisés. “¿Soctomja aptomja nac malha apvisqui najan singyicpilquemo?” —nic nat aptomjac apcanyacpo Moisés. 28 “¿Apquiltamjo ya jeyajic coo lha, acno apcajem nic alhta co Egipto acnim alhta?” —nic nat aptomjac. 29 Pilapcasquic nic nat aplinga Moisés, apquinyaja ilhnic nat. Apmiyaclhec nic nat yoclhilhma Madian. Malha maycaa ilhnic nat aptemac apvoycamlha. Apcanit apquitquic nic nat intamongvocmoc.
30 “Invocmec nic nat mocjam cuarenta años. Apnec nic nat Moisés yoclhilhma actamopeycaoc. Ningatoc nic nat inquilhe acvisay Sinaí. Naysicsa ayaleyvom yamit acmeta ilhnic nat apvitacpoc ángel Dios apcasinancama. 31 Pilapcasquic nic nat Moisés apvita. Aptatescacmo ilhnic nat Moisés. Apquiltamjoc nic nat eyicpilcojo. Yejemoc nic nat actepa appayvam Visqui ingac: 32 “Coo nac Dios Visqui apancaoc apquilyeyjamcaa lhip. Coo nac Abraham Dios apanco najan Isaac Dios apanco najan Jacob Dios apanco” —ilhnic nat intomjac appayvam. Apquilpilhyinimquic nic nat Moisés. Am nic nat copvanac elanojo. 33 Aptomjac nic nat apcanya Visqui ingac: “Iljalhyovas tiyayipeoc apác. Acponquinomalhca as apquinmamcaclha nac lhip.
34 Acvitac coo enlhitaoc selancam apnatovasomap yoclhilhma Egipto. Aclingac coo apquiliclhangveycam. Acvayventac coo, yoyam olvomsic tap as enlhitaoc. Ingva, ongvapajacsic sat lhip yoclhilhma Egipto” —nic nat aptomjac apcanya.
35 Aptanovacpec nic nat siclho Moisés. Aplhenacpec nic nat: “¿Soctomja aptomja nac malha apvisqui najan malha singyicpilquemo?” —nic nat aptomjac. Dios Ingyapam nic nat apcapajascama as enlhit aptanovmap apvisay Moisés, yoyam etnejic apvisqui najan apquilvomquiscama tap apnaymacoc. Aplhalhma ilhnic nat aptomjac ángel Dios apcasinancama. Apvitacpoc nic nat naysicsa ayaleyvom yamit acmeta. 36 Apnalovsingvocmec nic nat Moisés ningilyeyjamcaa yoclhilhma Egipto. Apquillanac nic nat asoc sinpilapquiscama najan asoc monquinatquiscama yoclhilhma Egipto. Najan maa acyitnamaclha Yingmin Acyilhvasem, najan yoclhilhma actamopeycaoc cuarenta años. 37 Apquilpamejitcasquic nic nat Moisés enlhitaoc Israel: “Nipyesicsa apnaymacoc sat ingyinyema profeta Dios aplingascama. Colhojoc sat setnesquiscama coo Dios Visqui ingac. Elaylhojo sat mataa actemaclha appayvam” —nic nat aptomjac. 38 Apnec nic nat Moisés nipyesicsa apnaymacoc yoclhilhma actamopeycaoc. Aplhalhma ilhnic nat ángel Dios apcasinancama. Appamejitcasquic nic nat netin inquilhe Sinaí. Apquillhalhmaa ilhnic nat ningilyeyjamcaa. Aplhocac nic nat Dios appayvam acyimnatem ingnenyic, yoyam jingilmesic nincoo.
39 “Am nic nat eljalhnoc ningilyeyjamcaa. Aptanovacpec nic nat Moisés. Apquililtamjoc nic nat eltajojo yoclhilhma Egipto. 40 Apquiltomjac nic nat apquilanya Aarón: “Jingilanesquis nincoo asoc acyitsomalhco dios, yoyam cotnamoc ingmamyi. Mongyasamcoc nincoo apyascamaclha Moisés, aptomja alhta singlalovsingvoyam yoclhilhma Egipto” —ilhnic nat apquiltomjac. 41 Yejemoc nic nat apquilaycmasquisa vayqui ayitcoc inquinavo, acyitsomalhco dios. Apquilmesquic nic nat asoc acticyovam actema ningmescama quilaycmasquiscama. Payjeclhec nic nat apquilvalhoc apquilvita apquillanay apanco. 42 Apquilvatasquic nic nat Dios Ingyapam appasmom enlhitaoc. Apcavoc nic nat Dios Ingyapam apquilpayescamo apyova netin. Acno aplhanma ilhnic nat profeta Dios aplingascama apnatalhescama vaycajac.
Quellhip enlhitaoc Israel. ¿Elmesqui ya alhta quellhip apnatoscama najan asoc acticyovam naysicsa apquileyvam alhta yoclhilhma actamopeycaoc cuarenta años? Ayanayc coo paj.
43 Apquilsoycam alhta mataa quilaycmasquiscama tingma ac acvisay Moloc.
Apquilsoycam alhta najan apyova selyitquiscama coo apvisay Renfán.
Eycaso quilaycmasquiscama alhta apquillanay apanco quellhip, yoyam elpayicsojo. Olantipsic sat quellhip apquilaoclha. Olapajacsic sat tap yoclhilhma Babilonia
—nic nat aptomjac Dios.
44 “Apyitnec nic nat carpa appaclhenomap apvisay tingma apponquinomap yoclhilhma actamopeycaoc. Moisés nic nat apquillanay, actemaclha apcanama Dios Ingyapam. Aplhicmosquic nic nat Dios Ingyapam, yoyam elhnasojo apquillanay. 45 Niptamin Moisés nic nat aptomjayclho apvisqui Josué. Apquilpatmaoclhec nic nat ningilyeyjamcaa carpa appaclhenomap apvisay tingma apponquinomap. Apquilvoclhec nic nat yoclhilhma Canaán, yoyam eltimjic apquilaoclha. Apnaycam nic nat maa metnaja judíos. Apquilantipcasquic nic nat Dios as enlhitaoc napatavo ningilyeyjamcaa. Apyitnec nic nat maa carpa appaclhenomap apvisay tingma apponquinomap acvaycmo aptiyacmo ilhnic nat David. 46 Apyispaquic nic nat Dios Ingyapam aptemaclha David. Apquiltamjoc nic nat elana David tingma apponquinomap, yoyam elhic Dios Ingyapam. Apquiltimec nic nat apvisay Jacob Dios apvisqui pac. 47 Salomón nic nat aptomja apquillanay Dios tingma pac. 48 Melheje Dios Apyimtalhnamo congne tingma enlhit apquillanay. Actemaclha Dios appayvam aplhanma ilhnic nat profeta:
49 “Netin coo actomja sictajanem. Nalhpop coo actomja siltoycamlha.
¿Jalhco aptema tingma yoyam jelanesic?” —nic nat aptomjac.
“¿Jalhco sat otnejic sicnayclhilha?
50 ¿Jave ya coo sillanay aclhamoclhojo asoc?” —nic nat aptomjac.
51 Apquiltimnasamcaa alhta mocjam Esteban:
“Enlhit colyavameycaoc nac quellhip. Alyasquiyam apquilvalhoc nac quellhip apquilno metnaja judíos. Najan malha mepqui apquilpaycaoc. Am elyajaclhoc mataa quellhip Espíritu Santo. Apquilvajanamquic quellhip apquiltemaclha apquilyeyjamcaa. 52 ¿Soc nic nat profeta Dios aplingascama metaya macyamascam? Apquilnapmec nic nat apquilyeyjamcaa. Apticyovquic nic nat najan profetas Dios apquillingascama. Apquillhanma ilhnic nat, yoyam eva Visqui Appeyvomo. Quellhip alhta apquiltanoncama najan apquilajem as Visqui Appeyvomo. 53 Apquilmesacpe inyicje quellhip singanamaclha Dios Ingyapam. Lhama ángel nic nat aptomja apquilmescama. Am eyca eltamilcasac mataa quellhip —alhta aptomjac Esteban.
54 Lhama alhta apquillinga apquiltimnaycam Esteban. Apquillovquic alhta. Aptovcamquic alhta apmaoc. 55 Inlanoc alhta apvalhoc Esteban Espíritu Santo. Apsicjaclhoc alhta netin. Apvitac alhta Dios gloria apcapongmatem apanco. Apvitac alhta najan apquinmamcaa Jesús napocja acyimnatamaclha Dios Ingyapam. 56 Aptomjac alhta apquilanya Esteban:
—Quip elanojo. Acvitac coo acmayjeyquiclha netin. Acvitac najan Jesús apvisay Aptiyam Aptomja Enlhit. Apquinmamcaa napocja acyimnatamaclha Dios Ingyapam —alhta aptomjac.
57 Apquilyajapamquic alhta appaycaoc enlhitaoc. Apquililpalhamamcaa alhta. Appasmacpec alhta. 58 Apquilyengamquic alhta tap tingma. Apyacnac alhta mataymong. Apquiljalhyovasquic alhta apquilalomap (apquilantalhnama) enlhit aptomja apquilvitaycamco. Apninquinquic alhta apquinmamcaclha enlhit apvisay Saulo. 59 Apyinjacpec alhta mataymong Esteban naysicsa apquilmalhnancama.
—Visqui Jesús, ima sat ejangaoc —alhta aptomjac.
60 Yejemoc alhta apquilticlha aptapnaoc nalhpop. Apyimnatasquic alhta appayvam:
—Visqui, noyanmoncasiclha nasa setvascama as enlhitaoc —alhta aptomjac. Natamin aptimem appayvam alhta apquitsepa.