Tupã oiporiahurereko Israel guápe
1 Ko'ágã aporandu: Oiméne piko Tupã omboyke ra'e ijehegui hetã guápe? Ahániri katu! Che voi niko Israelgua, Abraham ñemoñare, Benjamín ñemoñare atygua. 2 Iñepyrũha guive, Tupã oguereko vaekue Israelgua kuérape hetãgua ramo. Ha ko'ágã ndojahéiri hese. Ndapeikuaái piko peẽ Ñandejára Ñe'ẽ he'iha, maranduhára Elías rekovekue oñemombe'uhápe, ha'e omoĩ vai hague Israélpe Tupãme oñembo'évo? Ha'e he'i vaekue: 3 “Che Jára, ojuka niko hikuái ne maranduhára kuérape, ha ohundi umi nde altar.*f** Che añoite apyta aikove, ha che jukase avei hikuái.” 4 Tupã katu he'i chupe: “Amboyke chéve guarã 7.000 kuimba'e oñesũ'ỹ vaekue tupã Baal*f** renondépe.” 5 Upéicha avei, opyta ko'ágã peteĩ hembyremi, Tupã, ipy'a porã rupi, oiporavo vaekue. 6 Ha Tupã py'a porã rehe ramo, ndaha'éi mba'eve ha'e kuéra ojapo vaekuére. Upéicha rire, Tupã py'a porã ndaha'e mo'ã véima py'a porã. 7 Aipórõ piko mba'e? Israelgua kuéra ndohupytýi pe ohekáva, ha umi Tupã oiporavo vaekue katu, umíva ohupyty. Umi ambuépe oñembopy'a hatã, 8 he'iháicha Ñandejára Ñe'ẽ: “Tupã ombopy'a hatã chupe kuéra, ha upéicha ko'ágã peve. Ome'ẽ chupe kuéra tesa ohecha'ỹva, ha apysa ohendu'ỹva.” 9 David he'i avei:
“Ikaru guasu kuéragui
toiko pyaha ha ñuhã,
oñepysãnga ha oñenupã
haguã hikuái.
10 Hesa kuéra toñemboty
ha tohecha'ỹ.
Heko asy tombyaturu chupe kuéra
opa ára.”
Umi judio'ỹva oha'arõva
11 Ko'ágã aporandu: Oiméne piko umi judío, oñepysãngávo ho'apaite ra'e? Ahániri upéva! Upéva rangue, umi judío naiñe'ẽ rendúivo, umi judio'ỹva ikatu oñepysyrõ, Israelgua kuéra ipochy haguã. 12 Aipórõ, umi Israelgua ñepysãnga ha iñesẽ vai, ogueru rire mba'e porã ko yvy tuichakuépe umi judio'ỹvape, mba'épa ndoguerúi chéne ojeheko myatyrõ vove umi judío!
13 Ha areko peteĩ mba'e ha'e vaerã judio'ỹvape. Tupã che moĩ aja pukukue amba'apo haguã judio'ỹva apytépe, arohoryeténe ko tembiapo. 14 Aipota umi che retãguáva ipochy pende rehe, ha upéicha aipysyrõ haguã chupe kuéra. 15 Tupã jejahéi judío kuérare ogueru rire jeiko porã jey hendive, mba'e nipo ndoguerúi chéne, Tupã oheja jey ramo oñemoaguĩ hese hikuái: Jeikove jey umi omano vaekuépe guarã! 16 Pe mbuja tenondegua oñemboyke ramo Tupãme guarã, imba'e avei umi hembýva. Ha pe yvyra rapo oñemboykérõ Tupãme guarã, imba'e avei umi hakã.
17 Pe olívogui, umíva judío kuéra hína, oñekytĩ hakã mbovymi ha oñemoinge hese olívo ka'aguy, umíva umi judio'ỹva hína. Upéicha rupi peime hapo peve, upe olívo rekovépe voi. 18 Ani jepe rejererovu ha rejahéi umi hakã ypykuére. Upéicha rejapórõ, ne mandu'áke ndaha'eiha nde pe hapo rejokóva, pe hapo katu ndéve nde joko.
19 Ikatu oime ere: “Oñekytĩ niko hakã añembojehe'a haguã upe olívore.” 20 Iporã, umíva oñekytĩ ndojeroviái haguére. Aipórõ, ani rejererovu, ekyhyje uvei. 21 Tupã ndoheja reíri ramo umi hakã ypykuépe, ndéve avei ndo reja rei mo'ãi. 22 Ema'ẽna mba'éichapa Tupã ipy'a porã, ojopy kuaa jepe avei. Ojopy umi oja'yvere vaekue ndive, ha ipy'a porã ne ndive. Ha reiko vaerã opa ára pe ha'e ipy'a porãháre. Upeicha'ỹrõ, nde avei reñekytĩ vaerã. 23 Upéi ave, judío kuéra ohejárõ hembirovia'ỹ, oñembojehe'a jeýne. Tupã niko ipokatu ombojehe'a jey haguã chupe kuéra. 24 Nde, nde ypy guive voi olívo ka'aguy vaekue, upéi reñekytĩ ha reñembojehe'a pe olívo iporãvare. Mba'eichaite peve piko umi judío, olívo porã rakãva hína ha'e kuéra, oñembojehe'a jeýta pe olívo teére!
Tupã oiporiahurereko opavavépe
25 Che pehẽngue kuéra, aipota peikuaa ko Tupã mba'e ñemi, ani haguã peiko peñemoarandu. Israelgua ñembopy'a hatã nda opa ára guarãi, upéva oikóta umi Israelgua'ỹva retakue oñemoaguĩva Tupãre, ohupyty pe ha'e oipotaháicha. 26 Ágã upéva ojehúvo, Israel tuichakue oñepysyrõta. Ñandejára Ñe'ẽ niko he'i:
“Pe oporopysyrõva
Sióngui oúta
ha omboykéta Jacóbgui
teko aña.
27 Ha ame'ẽ
chupe kuéra che ñe'ẽ
aipe'ataha hembiapo vaikuégui.”
28 Judío kuéra nohenduséi marandu pyahu, ha upéva he'ise opu'ãha Tupãre, peẽ judio'ỹva peñemoĩ porã haguã. Ha opáichavo Tupã ohayhu gueteri chupe kuéra, ha'e oiporavo rupi ijypy kuerakuépe. 29 Tupã ome'ẽva ndoipe'ái, ha ndoheja reíri oporohenói ramo. 30 Yma peẽ na pene ñe'ẽ rendúi vaekue Tupãme, ha ko'ágã judío kuéra naiñe'ẽ rendúiva, Tupã pende poriahurereko. 31 Upeichaite avei, ko'ágã naiñe'ẽ rendúi ha'e kuéra, ha upéva Tupã pende poriahurereko haguãnte, ha ko'ágã avei, oiporiahurereko haguã chupe kuéra. 32 Tupã oñapytĩ vaekue opavavépe iñe'ẽ rendu'ỹ haguã, oiporiahurereko joja haguã peteĩcha opavavépe.
33 Tuichaite mba'e piko umi mba'e Tupã oguerekóva, ha pe iñarandu ha iñakã porãngue! Avave ndaikatúi omyesakãvo mba'épa ha'e ojapóta, ha oikuaávo hape kuéra. 34 “Máva piko oikuaa Ñandejára akã ryepy? Máva piko oñemoñe'ẽta chupe? 35 Mávapa omba'e ome'ẽ raka'e chupe, ha'e ko'ágã omyengovia haguã?” 36 Opa mba'e ou Tupãgui, ha oĩ ha'e rupi ha chupe guarã. Tojererohory opa ára Tupãme! Amén.
Dios no ha rechazado a su pueblo
1-2 Entonces me pregunto: ¿Será que Dios ha rechazado al pueblo que él mismo eligió? ¡Claro que no! Dios no ha rechazado a los judíos, a quienes eligió desde el principio de la creación. Yo mismo soy israelita; soy descendiente de Abraham y pertenezco a la tribu de Benjamín.
Como ustedes bien saben, hay en la Biblia un relato, en donde Elías se queja con Dios acerca del pueblo de Israel. 3 Allí Elías le dice a Dios: «Señor, han matado a tus profetas y han destruido tus altares. Yo soy el único profeta que queda con vida, y también a mí me quieren matar.» 4 Pero Dios le contesta: «Todavía tengo siete mil israelitas que no han adorado al falso dios Baal.»
5 Lo mismo pasa ahora. Dios es bueno, y ha elegido a un pequeño grupo de judíos que aún confían en él. 6 Pero Dios los eligió porque él es bueno, y no porque ellos hayan hecho algo para merecerlo. Esto solo puede suceder así porque Dios es bueno de verdad.
7 Realmente, solo el pequeño grupo elegido por Dios logró encontrar lo que todos los demás buscaban. Y es que los demás eran muy tercos. 8 Como dice la Biblia:

«Dios les cerró la mente,
los ojos y los oídos,
hasta el día de hoy.»

9 También leemos que David dijo:

«¡Que sus fiestas se conviertan
en trampas y redes,
para que desagraden a Dios
y sean castigados!

10 »¡Que se nublen sus ojos
para que no puedan ver!
¡Que para siempre sus espaldas
se doblen de tanto sufrir!»
La salvación de los no judíos
11 Sin embargo, aunque los judíos no pudieron agradar a Dios, tampoco fallaron del todo. Más bien, por la desobediencia de los judíos, los que no son judíos pueden ser salvados por Dios. Y esto hará que los judíos se pongan celosos. 12 Ahora bien, si por la desobediencia de los judíos el resto del mundo recibió ayuda, ¡con más razón la recibirá cuando todos los judíos sean aceptados por Dios!
13 Lo que voy a decir ahora es para ustedes, los que no son judíos. Dios me ha enviado para trabajar entre ustedes, y para mí esa tarea es muy importante. 14 Espero que con esto algunos de mi país se pongan celosos de ustedes, y así Dios pueda salvarlos también a ellos. 15 Pues si Dios, al rechazar a los judíos, aceptó al resto de la humanidad, ¡imagínense cómo será cuando los judíos sean aceptados! ¡Los que ahora viven como muertos tendrán vida eterna!
16 Si alguien le ofrece a Dios el primer pan que hornea, en realidad le está ofreciendo toda la masa con que hizo el pan. Si a Dios se le ofrecen las raíces de un árbol, entonces también las ramas del árbol le pertenecen.
17 Cuando Dios rechazó a algunos judíos, y a ustedes los aceptó en su lugar, ustedes llegaron a formar parte del pueblo de Dios, y así recibieron la vida eterna. 18 Pero no vayan a creerse mejores que los judíos que fueron rechazados. Recuerden que ustedes han recibido esa vida gracias a ellos, y no ellos gracias a ustedes.
19 Tal vez piensen que ellos fueron rechazados para que ustedes fueran aceptados en el pueblo de Dios. 20 Y es verdad. Pero ellos fueron rechazados por no confiar en Dios, y ustedes fueron aceptados solamente por confiar en él. Así que no se pongan orgullosos; más bien, tengan cuidado. 21 Si Dios rechazó a los judíos en general, también podría hacer lo mismo con ustedes.
22 Fíjense en lo bueno que es Dios, pero también tomen en cuenta que Dios es muy estricto. Es estricto con los que han pecado, pero ha sido bueno con ustedes. Y seguirá siéndolo, si ustedes le son agradecidos y se portan bien. De lo contrario, también a ustedes los rechazará.
23 Si los judíos cambian y confían en Dios, volverán a formar parte de su pueblo, pues Dios tiene poder para hacerlo. 24 Después de todo, no es lógico tomar algo de buena calidad y mezclarlo con algo de mala calidad. Si Dios los aceptó a ustedes, que no eran parte de su pueblo, con más razón volverá a aceptar a los judíos, que sí lo son.
Dios salvará a su pueblo
25 Hermanos en Cristo, hay mucho que ustedes todavía no saben. Por eso voy a explicarles el plan que Dios tenía en secreto. Algunos de los judíos se han vuelto muy tercos y no quieren creer en Jesucristo; pero solo se portarán así hasta que los no judíos pasen a formar parte de su pueblo. 26 Después de eso, Dios salvará a todo el pueblo de Israel. Como lo dice en la Biblia:

«El Salvador vendrá de Jerusalén,
y limpiará toda la maldad
del pueblo de Israel.
27 Yo he prometido hacer esto
cuando les perdone sus pecados

28 Por ahora, Dios actúa con los judíos como si fueran sus enemigos. Pero lo hace solo para darles a ustedes la oportunidad de creer en la buena noticia. Dios sigue amando a los judíos, pues eligió a sus antepasados para formar su pueblo. 29 Dios no da regalos para luego quitarlos, ni se olvida de las personas que ha elegido.
30 En el pasado, ustedes desobedecieron a Dios. Pero ahora que los judíos no han querido obedecerlo, Dios se ha compadecido de ustedes. 31 Y así como Dios les ha mostrado a ustedes su compasión, también lo hará con ellos. 32 Pues Dios hizo que todos fueran desobedientes, para así tenerles compasión a todos.
Dios merece nuestra alabanza
33 ¡Dios es inmensamente rico! ¡Su inteligencia y su conocimiento son tan grandes que no se pueden medir! Nadie es capaz de entender sus decisiones, ni de explicar sus hechos. 34 Como dice la Biblia:

«¿Sabe alguien cómo piensa Dios?
¿Puede alguien darle consejos?

35 »¿Puede acaso alguien
regalarle algo a Dios,
para que él esté obligado
a darle algo a cambio?»

36 En realidad, todo fue creado por Dios; todo existe por él y para él. Así que, ¡alabemos a Dios por siempre! Amén.