Mbo'ehára ñe'ẽ
1 Che ra'y,
ehendúke che ñe'ẽ,
ha eñongatu ne akãme
opa ha'éva.
2 Ejapysaka porã arandúre
ha eñeha'ã eiko kuaa.
3 Reipota ramo arandu,
opa mba'e reikuaase,
4 ha reñeha'ã hese
viru rehe ramo guáicha,
yvyguýicha reheka,
5 Rehecha kuaáne upépe
mba'épa he'ise hína
pe Tupã ñemomba'e,
ha reikuaáne chupe.
6 Ñandejára
pe arandu ome'ẽva,
ha chuguínte osẽva
mba'e kuaa ha akã porã.
7 Ha'e oipytyvõ
heko jojávape,
ha omo'ã hekópe oikóvape.
8 Heko jojáva rapére
ha'e oñangareko,
ha umi hese ojeroviávape
oipytyvõ.
9 Che rendu ramo reikuaáne
mba'épa teko joja,
ha opa mba'e hekopegua.
10 Arandu oikéta
nde py'apýpe
ha mba'e kuaa
ne mbopy'a rorýta.
11 Ne arandu rupi
reñangareko kuaáta nde jehe,
ne mba'e kuaa ne pytyvõta.
12 Péicharõ,
ndereiko mo'ãi tape vaíre,
ha ndere'a mo'ãi
heko añáva pópe.
13 Umíva tape porã oheja,
ha oiko tape karẽre.
14 Hembiapo vaípe
ha'e kuéra ovy'a,
ha oguerohory heko aña.
15 Umíva opia tape porãgui
ha jejavyha mantépe oiko.
16 Arandu nde pe'áta
kuña reko vai pógui
ñe'ẽ kuaápe
nde reityséva,
17 ohejáva imborayhu ipykue
ha hesaráiva iñe'ẽgui
Tupãme ome'ẽ vaekue.
18 Hógape reiko ramo
ndaikatu mo'ã véima resẽ.
Nde reraháta
omanóva ohohápe.
19 Umi hendápe oguahẽva
nosẽ véima,
upépentema opyta.
20 Upévare,
eikóke tape porãre,
imarangatúva oikoháicha.
21 Heko jojáva mante oikóne
ko yvy ape ári.
Ijohéi pyréva mante
hendáne ipype.
22 Iñañáva katu
oñehundipáne,
ojehapo'óne ko yvýgui.
La sabiduría y sus ventajas
1 Querido jovencito,
acepta mis enseñanzas;
valora mis mandamientos.
2 Trata de ser sabio
y actúa con inteligencia.
3-4 Pide entendimiento
y busca la sabiduría
como si buscaras plata
o un tesoro escondido.
5 Así llegarás a entender
lo que es obedecer a Dios
y conocerlo de verdad.
6 Solo Dios puede hacerte sabio;
solo Dios puede darte conocimiento.
7 Dios ayuda y protege
a quienes son honrados
y siempre hacen lo bueno.
8 Dios cuida y protege
a quienes siempre lo obedecen
y se preocupan por el débil.
9 Solo él te hará entender
lo que es bueno y justo,
y lo que es siempre tratar
a todos por igual.
10 La sabiduría y el conocimiento
llenarán tu vida de alegría.
11 Piensa bien antes de actuar,
y estarás bien protegido;
12 el mal no te alcanzará
ni los malvados podrán contigo.
13 Esa gente deja de hacer el bien
para solo hacer el mal;
14 son felices haciendo lo malo
y festejando sus malas acciones.
15 ¡Todo lo que hacen
es para destruir a los demás!

16-17 La sabiduría te librará
de la mujer que engaña a su esposo,
y también te engaña a ti
con sus dulces mentiras;
de esa mujer que se olvida
de su promesa ante Dios.
18 El que se mete con ella
puede darse por muerto.
19 ¡El que se mete con ella
ya no vuelve a la vida!

20 Querido jovencito,
tú sigue por el buen camino
y haz siempre lo correcto,
21 porque solo habitarán la tierra
y permanecerán en ella
los que siempre hagan lo bueno.
22 En cambio, esos malvados,
en los que no se puede confiar,
serán destruidos por completo.