Ndokyvéi
1 Ndokyvéigui, Ñandejára he'i Jeremíaspe:

2 “Judá ojahe'o vy'a'ỹgui,
itáva kuéra ndovy'avéi,
maymáva ojepyso yvýre.
Jerusalén osapukái rasy.
3 Karai poguasu kuéra
omondo y piári hembiguáipe.
Ko'ãva oho ykuápe, ndojuhúi
ha ou jey kambuchi nandi
oikuaa'ỹ rehe mba'épa ojapóta
ha otĩgui oñeñakãho'i.
4 Okaragua ndoikuaái mba'épa ojapóta
ha oñeñakãho'i,
ndokyvéi ha hatãmbágui pe yvy.
5 Guasu kuña jepe
oheja ñúme imemby kuéra,
ndaipórigui hembi'urã.
6 Vúrro saite
oñembo'y yvy perõ rupi
omokõ yvytu
aguara guasu saitéicha
ha ohecha ravẽmba
ndaipórigui mba'eve ho'u vaerã.”
Jeremías ojerure Ñandejárape hetã guáre
7 Ore Jára, ore rembiapo vaikue
oĩ ramo jepe ne renondépe,
eheja reína oréve nde réra rehehápe!
Heta jey niko rojere nde hegui,
ha rojapo ivaíva ne renondépe.
8 Israel nde rehe ojerovia.
Nde ore pe'áva ivaívagui
rojejopy vai jave,
Mba'ére piko reiko
mombyrygua ramo ore apytépe?
9 Mba'ére piko reime iñakã tavývaicha,
kuimba'éicha ikatu'ỹva ñorãirõme oporopytyvõ?
Nde katu, ore Jára, reime ore apytépe,
opavave oikuaa ore ha'eha ne retãgua.
Anína ore reja!

10 Ñandejára he'i kóicha Israelguáre: “Ko'ãva oikose iñakãrente voi. Upévare ndacha'éi hese kuéra. Ko'ágã che mandu'áta iñangaipáre ha aikuaaukáta chupe kuéra.”
11 Ñandejára he'i: “Ani rejerure chéve mba'eve iporãva ko'ã tetã guápe guarã. 12 Ndokarúi ramo jepe nahendu mo'ãi iñembo'e, oikuave'ẽ ramo jepe mymba hapy*f** ha ogueru ramo jepe imba'e kuave'ẽ,*f** ndarohory mo'ãi. Ahundíta chupe kuéra kyse puku, ñembyahýi ha mba'asy asãi rupi.”
13 Che katu ha'e chupe: “Há, che Jára! Maranduhára*f** kuéra he'i joa ndoiko mo'ãiha ñorãirõ, ndaipóri mo'ãiha ñembyahýi ha nde reme'ẽtaha py'a guapy puku ko'ápe chupe kuéra.”
14 Ha Ñandejára he'i chéve: “He'i ramo upéicha che rérape umi maranduhára, ijapu hína. Che namondói ha nda'éi chupe kuéra mba'eve. Hendive kuéra na ñe'ẽi voi. Marandu japu hína umíva, jechauka gua'u ha'e kuéra iñakãme ombojýva. 15 Upévare che, opa mba'e Jára, kóicha ha'e: Umi maranduhára oñe'ẽséva che rérape che amondo'ỹre chupe kuéra, ñorãirõme ha ñembyahýigui omanóta. 16 Ha umi tetãgua ha'e kuéra oñe'ẽ haguépe, ñorãirõme ha ñembyahýigui omanóta avei hembireko, ta'ýra ha tajýra kuéra reheve. He'õngue oñemombóta Jerusalén rape rupi ha ndaipóri mo'ãi oñotỹva. Upéicha amyengoviáta chupe kuéra iñañanguére. 17 Ere chupe kuéra ko'ã mba'e:

‘Che reságui tosyry che resay
opi'ỹre ára ha pyhare,
ko ivai etévare oúva che retã guáre,
ijekutukue ipypuku etévare.
18 Asẽ okaha rehe ha ahecha
ñorãirõme omano vaekue re'õngue.
Aike táva ryepýpe
ha ahecha omanóva ñembyahýigui.
Maranduhára ha pa'i kuéra jepe
ojereraha tetã mombyrýpe.’”
Jeremías oñe'ẽ Ñandejárape
19 Ore Jára, Rejei etéma voi piko Judágui?
Nde kueráima piko táva Sióngui?
Mba'ére piko ore kutu rokuerave'ỹ haguã?
Roha'arõ vaekue ñakã rapu'ã,
ha mba'eve iporãva noguahẽi.
Roha'arõ vaekue tesãi
ha ñemondýi mante opa rupi oĩ.
20 Rohecha kuaáma, ore Jára,
ore reko añaha
ha ore ru kuéra ypykue rembiapo vaikue.
Rojapo ivaíva ne renondépe.
21 Nde réra rehehápe ani ore mboyke.
Ani reapo'i upe táva
oĩháme nde guapyha omimbipáva!
Ne mandu'ána pe ñe'ẽ me'ẽ
rejapo vaekue ore ndivére,
Anína repyrũ hese!
22 Oĩ nga'u piko
tupã gua'u kuéra apytépe,
peteĩ ikatúva omongy?
Yvága piko ombou ama ijehegui?
Nahániri, Tupã ore Jára!
Nde hína upe remboúva,
nde upe rejapóva opa mba'e.
Upévare rojerovia nde rehe!
Sequía, hambre y guerra
1 Hubo una época en que durante mucho tiempo no llovió. Por eso Dios le dijo a Jeremías:

2 «Todas las ciudades de Judá
están tristes y desanimadas;
la gente se sienta en el suelo,
y en Jerusalén todos lloran.
3 Los gobernantes piden agua,
y sus sirvientes van a buscarla,
pero los pozos están secos.
Confundidos y llenos de vergüenza
se agarran la cabeza,
pues regresan con sus baldes vacíos.
4 Los campesinos se preocupan
y se agarran la cabeza,
porque el suelo está reseco
y no ha llovido en el país.
5 Tan escasos están los pastos
que los venados, en el campo,
dejan abandonadas a sus crías.
6 Los burros salvajes parecen chacales:
se paran en las lomas desiertas
y desde allí olfatean el aire;
pero se desmayan de hambre
porque no tienen pastos».
Súplica de Jeremías
7-8 Jeremías dijo:

«Dios mío,
¿Por qué actúas en nuestro país
como si estuvieras de paso?
Te portas como un viajero
que solo se queda a pasar la noche.
Admitimos que somos muy infieles
y que son muchos nuestros pecados;
¡demuestra que tú sí eres fiel
y ven pronto a ayudarnos!
Tú eres nuestra única esperanza;
¡eres la salvación de Israel
en momentos de angustia!

9 »Dios de Israel,
todos saben que somos tuyos,
y que vives con nosotros.
¡No nos abandones!
Nos parece que estás confundido,
que eres un guerrero sin fuerzas,
incapaz de salvar a nadie».

10 Dios le dijo a su pueblo:

«A ustedes les gusta
adorar a muchos dioses,
y andan de altar en altar.
Eso yo no lo acepto,
y por este terrible pecado,
los voy a castigar».

11 Y a mí me dijo:

«Jeremías, no me pidas que ayude a este pueblo. 12 Por más que ayunen, no escucharé sus ruegos; por más que me presenten ofrendas de animales y de cereal, no los aceptaré. Ya he decidido destruirlos, y voy a enviarles guerra, hambre y enfermedades».

13 Yo le respondí:

«¡Poderoso Dios de Israel! Hay profetas que le aseguran a tu pueblo que no habrá guerra ni van a pasar hambre; dicen que tú los dejarás aquí para siempre, y que vivirán en paz».

14-16 Dios me contestó:

«Esos profetas que dicen hablar de mi parte, son unos mentirosos. Yo no los he enviado, ni les he dado ninguna orden. Es más, ni siquiera he hablado con ellos. Sus mensajes son una mentira, ¡un invento de su propia imaginación! Dicen también que no habrá guerra ni hambre en este país; pero yo les digo que morirán de hambre o los matarán en la guerra. No solo ellos morirán, sino también sus esposas, sus hijos y sus hijas. Sus cadáveres serán arrojados a las calles de Jerusalén, y no habrá nadie que los entierre. ¡Así les haré pagar su maldad!
17 »Tú, Jeremías, diles de mi parte:

“Día y noche lloraré sin cesar
porque mi pueblo preferido
ha sufrido una terrible desgracia;
¡ha recibido una herida muy grave!
18 Salgo al campo, y veo los cuerpos
de los que murieron en la guerra;
entro en la ciudad, y veo el desastre
que ha causado el hambre.
¡Pero ni profetas ni sacerdotes
parecen entender lo que pasa!”»
Respuesta de Jeremías
19-20 Jeremías respondió:

«Dios de Israel,
nos has herido tanto
que ya no podremos recuperarnos.
Has rechazado por completo a Judá,
y ya no quieres a Jerusalén.
Esperábamos pasarla bien,
y la estamos pasando mal.
Esperábamos vivir en paz,
pero vivimos llenos de miedo.
Reconocemos nuestra maldad,
y los pecados de nuestros padres;
¡hemos pecado contra ti!
21 Demuestra que eres fiel,
y no nos rechaces.
¡Cumple el trato
que hiciste con nosotros,
y no destruyas la bella ciudad
donde has puesto tu trono!
22 Dios nuestro,
sabemos que ningún ídolo
puede hacer que llueva;
eres tú quien manda los aguaceros.
Tú has creado todo lo que existe;
¡por eso confiamos en ti!»